AELST, den 11 October 1850.
ZONDAG 12 OCTOBER 1856.
ELFDEN JAERGANG. - Nr
Vertrekuren uyt de Statie Aelst AAËIt
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
Den grooten Francmacon Ver-
haegen.
NOORD EN ZUID!
IS HET GENOEG
IS ER NOG IETS
De Protestatie van onzen Ge-
meent eraed.
öeodermonde 5-40 8-05 11-10 3-30 Genei, Brugge, Ostendc 8-05 6-50 3-30
(j_55 8-40. 5 8-451* klas langs Dendermoiide.
ouscroen, Ryssel (langs Lede) 8-05
örussel 7-40-1 -5-15-7-55.
giechelen Antwerp., 5-408-05 - 3-308-40.
I.euv Thien Luyk, Verv5-40—8-05—3-30—8-40
•Landen, St.Truvën, Hasselt, 5-408-05—3-30
«end 8 05—1-20—6-50-
iRortrvk,
1.20 6-50.
Dooinyk, Ryssel (langs Ath 7-301-05- 5-15
Nin. (.eerardsb. Allv, 7-301-055-157-55.
^Bergen, Quievrain7-301 05—5-15 lc en2c kl.
Slaen te LEDE de kouvoys vertrekkende van Brussel7-1512-30 6-00 en van (iend 7
12-10—4-30.
Te IDKGEM staen deze vertrekkende van Ath 6-30 4 7-20 en deze vertrekkende van
Aelst 7-30 t-Oo7-55.
Staen te GïSECEM stil al de konvoys uytgenomen dezen vertrekkende van Aelst 8- 5 des
morgens en 8-40 's avonds en van Dendermoiide ten 8-45 's morgens en 9-25 's avonds.
8 aen te Santb ren de vertrekken uyt Ath 6-30 's inorg. 4 en 7-20 des avonds. \an Den
derleeuw 7-55 's morg. 1-20 en 8-10 des avonds.
VAN LOKEREN NAER
A» 1st, Dendermonde 5-30 9-30 3-15 6-45.
Ui move, Geerardsbergen, Ath 5-30 9-30 -3-156-45.
VAN ATll NA ER
(ieoraerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, LokeTen6-30 9-45 4-00.
Geeraerdsbergen, Ninove Aelst, Dendermonde, 6-309-454-00—7-20.
Bi ussel (langs Denderleeuw) 6-30 4-00 7-15.
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Lede.) 4-QO 7-15 (langs Dendermonde.)
VAN GEND NAER
Aelst, Bruss, Ninove, Ath 7-00 -12-10—4-3 I6-25—8-05(1. Denderm.)
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend 7-15- 12-30—6-00 7-30 (\elst alleen.)
Ninove, Geerneidsbergen, Ath 'langs Denderleeuw) 7-15 12-30 7-30.
VAN DENOERMONOE NAER:
Brussel (langs AeJ-i> 7-15—12-404-15 - 7-35 1. Mech.) 0-059-0010-2 i49-00.,
Aelst, 7-15 8-45 - 12-40 4-15 7-35- 9 25.
DEN DENDERBODE
De opening der leergangen in de francraa{onsuniversiieyt van
Brussel welke voorleden maendag gedaen is, heefl al wederom
eene byzouderhejd opgeleverd die van aerd is om de oogen le
openen van al wie niel welens en willens blind is, en weuscht
dal den kanker der goddeloosheyd de samenleving niet teeue-
mael verslinde.
De byzouderhejd waervan wv willen spreken, is de redevoe-
riug mei welke den opperbaes der francmacjons, Meester Y'er-
liacghen, die ook den opperbestuerder der brusselsclie univer-
silevl is, de leergangen beeft geopend. Dit stuk, 't welk van eene
vervelende uylgebreydheyd is, is eene hersloviug van de schand-
artikels die den Observaleur en andere francina?ousbladeu tegen
den katholyken godsdienst, legen 't geloof, tegen de pauzen en
bisschoppen hebben afgegeven. Meester Verhaegen zegt openlyk
dat liet ralionatismus of de redeleer den grondslag is van liet
oudenvys der brusselsclie uuiversiieyl, dat dit onderwvs zich
stelt legen liet geloof, tegen de gehoorzaemheyd aen de Kerk,
legen hare misleriën enz.; dal men de Kerk op liaer woord niet
moei gelooven en dat men niel moei aennemeu al wal zy ons
voorhoud le gelooven, als liet door de rede niet kan verslaen of
bewezen wordenMei een woord, M. Verhaegen schaft liet
katholyk geloof geheel af en stelt in deszelfs plaels de dwaelleer
der mensciidykc rede, welke uytsluylelyk in de universiteyt van
Brussel geleerd word.
Hel valt iu onze attribution niet die hooge welenscltappelyke
vraegslukken te behandelen, en daerby wy zyn daerioe niet be
voegd, doch twee zaken weten wy, en welen wy zeer wel, natnelyk
I" dal den uienschelyken gtest of de rede sedert zoo veel eeuwen
gestudeerd, gezocht, gepeysd en lierpeysd heeft om zichzelven
te kennen, en dal hv daerin tot nu toe niet gelukt is, want den
uiensch heeft wel hét gevoelen van zyn wezenlyk bestaen, van
zyu leven, ntaer hy kan ze niel begrvpen2° dal al die dwael-
leeraers met bet meestendeel hunner valsche leerstelsels van
deze wereld verdwenen zyn, en dat liet katholyk geloof alleen
is blyven bestaen, gedurig heeft aengewonnen en zal eyndigen,
itiettegenstaende hel geweld der helle en van al de goddeloozen
der aerde, zyn zegevierend vaendel op de puyneu van liet ver
woestte heelal le plantenNogtans wee aen de natiën die
bet katholyk geloof in liaer midden, door hare schuld, gedurig
laten verdrukken en verderven, want, door eene regtveerdige
straffe des hemels, zat liet haer eyndelyk ontnomen worden en
geschonken aen volkeren rlie er een beter gebruyk zuilen van
makenBelgen, siddert op die gedachlen, nu zyt gy de perel
van Europa, en dan zoud gv de schande des aerdbodems kounen
worden.
Iïel moet onderlusschen bv den vretnden hoogst verbazend
voorkomen iu een land gelykr Belgiên, 't welk by uytmuntend-
lieyd katholyk en gansch verkleefd is aeu 'l geloof zyner voor
ouders, staelsmannen le vinden die in den katholyken godsdienst
zyn opgekweekt, leeraers die door de katholyken met ryke jaer-
wedden bezoldigd worden, en die nogtans niets zoo zeer ter
bene hebben dan de vernietiging van de kalholyke geloofsleer.
Alle andere seclarissen werken en poogen om hunne geloofsleer,
boe valseh en dwaes zy ook zy, te doen eerbiedigen en uyt te
breyden; in andere seclen vind men weynig of geene scheur
makers, weynig of geene verdrukkers en tegensprekers barer
eygene geloolszaken, 'tis ntaer alleen onder de katholyken dal
«ten die onbegrypelyke menschen vind, en dit wel omdat deze
zich niel willen schikken naer de voorschriften der kalholyke
leering, omdat die mannen aenhoudend in deze leering de ver-
«ordeeliug zieil van hunne werken, van hunne leefwyze, omdat
zy deze leering le hard en geenzins met hun verkankerd gemoed
en met hunne woedende driften in overeenstemming vinden.
Zy kleven de redeleer aen omdat deze hun bedorven hert streelt,
hel licht des waer geloofs verdooft, en hun boos geweten eenig-
zins in slaep wiegt.
Deze en meer andere redens moeien de ware katholyken aen-
sporen om zich vaster en vaster aen hunne heylzame leering le
houden, om met verdobbelden iver le arbeyden ten eynde de
ware grondstellingen uyt le breyden, legen alle aenvallen le
verdedigen en derzelver aenranders le beschamen. Hoe grooter
het kwaed is, hoe krachtdadiger de afweeringsmiddelen moeten
zvn; hoe heviger den aenval is, hoe sterker de verdediging moet
zyn; hoe loozer en verleydendcr het bedrog is, hoe levendiger
ook het geloof zyn moet en hoe meer wy moeten luisteren naer
deze die, van Gods ivege, gesteld zyn om ons inden iveg der
waerheyd tot leydsmannen te dienen.
Onze eer biedweerdige kerkvoogden hebben hel goddeloos en
geloofsverzakend onderwys van verschillige slaetsgestichten ver
oordeeld en gedoemd, zy verlichten en vermanen de ouders
opdat deze hunne kinderen zouden zenden naer scholen waer
het geloof niet te lyden heeft enz. Welnu, 't is aen de ouders te
kiezen of van te luysteren naer M. Verhaegen en naer de slechte
gazetten, of wel naer de bisschoppen welke, uyt kracht van hunne
goddelyke bediening, alleen bevoegd zyn den weg der waerheyd
aen te wyzen. Er is geen middenpunttusschen de waerheyd en
de valschheyd, den keus moet noodzakelyk gedaen worden;
kiest men de waerheyd men zal in de waerheyd hel leven, den
troost en de zaligheyd vinden; kiest men de valschheyd, de dood,
de wanhoop en 't eeuwig verderf zullen er op volgen.
Onderden titel van NOORD EN ZUID Akademische mengelingen,
hebben de studenten der universiteyt van Gend gezdineutlyk met
de studenten der hogescholen van Holland een werkje uvtgegeven,
vvaerin stukken te lezen zyn die de god- en zedeJoosheyd tol de
uyterste palen dryven, en duydelyk bewyzen dat het slecht staels-
onderwys eenen onpeylbaren afgrond van ©ndeugeudheyd en
schandalen is.
Wy aerselen eenige zinsneden uyt dit morsig schandboekje te
geven, uyt vrees dat derzelver verbeestende plaiheyd de^ooren
onzer lezers zouden konnen kwetsen, maer wy oordeelen het
noodzakelyk om aen onze iandgenoieu te doen zien wat rampzalige
vruchten het ongodsdienstig staetsonderwys voortbrengt, en hoe
zeer onzen achtbaren bisschop verpligt is de stem te verheffen
om zytie diocesanen van die onheilspellende wolveuseholen
verwyderd le houden.
Ziet hier, landgenoten, wat yslyke godslastering wy onder
andere walgelyke zinsneden iu dit studenienwerkje lezen
a ER WAREN MENIGE MOOI JE MEISJES, MENIGE OM
OM GOD ZELVEN TE DOEN DROOMEN
Men ziel hel, die sehandschryvelaers hebben alle eergevoelen
zoo ver afgeleyd en vergeten, dat zy aeu God zelf, de eeuwige
Volmaektheyd, de snoodste en meest wulpscbe driften toeëygenen.
En nogtans, den Messager de Gand prysl dil werk aen en verheft
het hemelhoogIs hel dan te verwonderen dat dil blad en
zync liberalers navolgers den paus en de bisschoppen met hoon
en smaed beladen a!s, zy zoo vermelen en hoos zyn God zelf aldus
te behandelen
Ja, 't zou moeten genoeg zyn, 't is zelfs meer dan te veel, maer
de schriftuer zegt dat a den eenen afgrond deu anderen inroept
en dil bewyzen de goddelooze studenten der gendsche staets-
universiteyt. Ziet hier hier, geëerde lezers, wat voor een eerloos
tafereel zy iu hun boekje afschetsen Eenen overspeler, na zes
maenden getrouwd te zyn, verlaet zyne jonge huysvrouw en gaet
voor eene schandbrok op zyne kniën kruypen aen welke hy
de volgende snoode. wulpscbe eu godsversmadeude woorden
loesluert
O wees niet gram, mijne goede Elena, maar denk dan, dat
cr ik u bemin meer dau ooit; dal zonder mijne Elena de waereld
niets voor mij is, nietsdat er niets op aerde is dat ik zou
a weigeren te doen voor eenen enkelen blik van uw oog
a DAT IK MYNE ZIELE ZOU VERDOEMEN OM EENE PLOOI
a UIT UW VOORHOOFD TE VEGEN, EN DAT IK GOD ZOU
a VERLOOCHENEN INDIEN DAT EEN ENKEL GLIMLACHJEN
a OP UWE LIPPEN KON DOEN ZWEVEN,
Landgenoten, wal denkt gy nu van zulke studenten, die God zouden
verloochenen voor een glimlachje cener onluchtige meyd, en hunne
ziele verdoemen om een plooyken uyt haer voorhoofd te vegen? Die
gasten spreken van God te verloochenen en hunne ziel te ver
doemen nel als ware God eenen koewachter en als hadden zy
vyf en-twintig zielen...Eylaes Belgen, vraertoe zyn wy ge
komen En toch, als eenen bezorgden bisschop, zyn hert geprangd
en door smerie overstelpt voelende, de stem verheft om de oorzaek
van die ontzetlende gruwelykheden te bestryden, dan, o schande,
ontvlamt de geheele liberaters-franema^onspers in razende woede,
al hare dag- en weekbladen zyn tegen hem met lasteringen,
beledigingen, hoon en smaed opgevuld
Onze wettige zielenherders zouden den verslindenden kanker
dés verderfs zyne vewoeslingen moeten laten voortzetten, zy
zouden geheel 't land moeten laten besmetten en daerby de
verarmde conlributiebetalers het merg uyt de beenderen laten
zuygen om hel ongelukkig staetsonderwys, 't welk de oorzaek van
al die baldadigheden is, te ondersteunenAh dan zou het
wel zyn voor die ellendige volksverlevdersMaer, God dank,
onze bisschoppen waken, onbevreesd randen zy 't kwaed aen en
zullen niet ophouden de geloovigen te vermanen zoolang het
vergiftigend serpent der boosheyd den kop zal opsteken
Willen de boozen naer de slem der Kerk niel luysteren, 't is voor
hunne rekening, doch gy, katholyken, zyt in geweten verpligt uwe
wettige herders te aenhooren, te ondersteunen en hun lyden door
uwe onderwerping en gehoorzaemheyd te lenigen.
Ja, er is nog al veel het zelfde schandboekje NOORD EN
ZUID beval ook eene verhandeling over de liefde door Edniond W.
Dezen Rrasseursgasl zou willen dat de opvoeding der jonge
meysjes teenemael veranderd wierde. Hy zegt dat de opvoediug
die men hedendags aen de jonge dochters geefi, eene domme en
ongerymde opvoeding is, die, onder voorwendsel van zedelykhevd
of eerbaerheyd, onze dochters van alles speent wat ze in de
beproevingen van het leven geleyden kan. Men zou apn de jonge
meysjes, volgens Edmond W., gedurig moeten spreken van liefde,
zoodanig dat zy, van hare teerste jaren ten vollen ervaren zyn in
de kunst van Kei vryën met al de intriguen die er aen vast zyn.
Immers Edmond W. zou willen dat men de jonge meysjes van
haer kindsgebeente in den doolhof 4er minnaryljes zou leyden
en ze tol het werk barer schoonheyd bereiden
Wy zouden aen dien losbol wel seriens over die sloffe willen
antwoorden, maer wy gevoelen dat zynen geest door malle liefde
te zeer verbysterd is, eu dal liet bygevolg zou roozen stroeyën zvn
voor de verkens. Wy willen hem echter wel zeggen dal er nu nog
al veel mannen zyn die door eenen liefdehriel moeten zien, en
dat, moest men hel stelsel van hem Edmond W. volgen, welhaest
al de mansneuzen zoo scherp zouden a(gesnoten worden, dal zy
geene brillen meer zonden van doen hebben, acugezieu zy alles
zouden moeten door vingeren zien
Kortom, het ware tyd eu plaels verspild indien wy ons verder
met den domuien rimram van eenen baerdeloozen schoolknaep
bezig hielden. Wy zullen hem dan wederom tol zyne eerste school
zenden en hem de volgende oplossing geven van de vrae"
WAT IS DE MALLE LIEFDE
De malle liefde is een gemeen zelfstandig naemwoord, van
beyde geslachten, eene genegen heyd voor alle dwaesheden en
zotheden die men kan doen, zeggen of schryvenMen kan
liefde hebben voor het element subjectify voor verworpen vrouw
volk, voor volle pinten en flaccons, immers voor alles, want liefde
is liefde, zey den boer, en hy kuste zyn kalf door eene doornhage.
Dat echter M. Edmond W. wel oppasse, want van zulke liefde
komen zeer dikwils zaken die den levendigen blos wechnemen,
het vleesch van de kaken afrukken, de oogen in hare hollen
dryven, eenen pinnekensneus etc. etc. etc. etc. etc. geven en
somtyds geheel deu individu inet zyn element subjeclif opschep
pen......... Vorst en hoevery hebben al tyd een vuyi eynde
Vele die wy kennen zullen hierop antwoorden dat wy maer al
te zeer de waerheyd zeggen
Of wel onze 6limme regentiemannen hebben den herderlyken
brief van Mgr den bisschop niet verstaen, of wel zy leggen hem
verkeerdelyk uyt. Zie hier hoe hunne protestatie luyd
Overwegende dat Mgr de bisschop van Gent, in zynen herderlyken
brief van den 8 september, verkondigd en afgelezen op den preekstoel in
de kerk dezer stad, en sprekende over de middelbare scholen zegt dat
de godsdienst er uit verbannen is, dat het onderwys 't welk men er geeft,
tonder waerborg en de opvoeding tonder grondslag tyn dat de weten
schappen die men er leert, geen hoegenaemd wezenlyk nut hebben, dat
zy slechts dienen om den geest opteblazeu, om de ongelukken in het huvs-
houden, de wanorde in de familien, de verwoesting in het vaderland'te
brengen
Dat hy er eindelyk in te verstuen geeft, dat de kinderen die in deze
scholen opgekweekt worden, aen niets gelooven, zich vleijen niets te
vreezen te hebben aa de dood, en aldus bekwaem worden tot de grootste
euveldaden
Overwegende dat dete tael in bare algemeenheid toegepast is aen de
middelbare school dezer stad, welke school onder de bescherming en de
bestiering der gemeente overheid geplaelst is
Overwegende dat de aentygingen, in dezen herderlyken brief bevat,
legenstrydig zyn met de waerheid en van allen grond ontbloot zvn voor
wat de middelbare school dezer stad betreftdat werkelyk de bestuerder
even als de regenteu en onderwyzers zich beieveren eu het zich tot eene
pligt rekenen den leerlingen te gelyker tvd met de andere byzondere
takken der weteuschap die zy onderwyzen, de grondregels der zedeleer
iuteplanten
Dat het godsdienstig onderwys er gegeven wordt volgens den catechis
mus van Mechelen
Overwegende ten andere da' bet besturend bureel over de school waekt
met eene gansch vaderlyke bezorgdheid
DEN RAED, Willende te gelyker tyd de familien gerust stellcB en het
gezag van het onderwyzend korps eu van bet besturend bureel beschutten
VERKLAERT, Voor wat de middelbare school dezer stad betreft, de
aentygingen te verstooten welke in den herderlyken brief van den 8
september laetst bevat zyn
Noodigt gevolgentlyk de ouders uit zich gerust te stellen eu by voort
during een volle betrouwen te hebben mi de zedelykheid, de wetenschap
en de verkleefdheid van het onderwyzend korps, alsook in de aenhoudeude
waektaemheid en gestadige bezorgdheid van het besturend bureel.
Zyn dit r.u de woorden en 't gedacht van Z. H. den bisschop?
Klacrblykelyk neen, den tekst van den herderlvken brief is
deerlyk verminkt en onvolledig gelalen. Z. H. den bisschop heeft
twee principen vastgesteld het eerste is dat bet onderwys en de
opvoediug welke gegeven worden in de scholen waer den gods
dienst verbannen is. waer de leeringen van het eeuwig leven
gansch nagelaten zyn of wel aen de jeugd voorgehouden 'worden
door vremde mondenonbekend aen de H. Kerk, door menschen die
geene zending hebben om de openbaring der wetgeving des lleercn
uyt te leggendat dit onderwys zonder waerborg is, en deze opvoe
ding zonder grondsteen.
En inderdaed, dil eerste princiep van zending is gesteund op de
kalholyke leering en stelt vast dat de zending betrek heefl met
dezen die zend en dezen die gezonden word. Om te zenden, moet
men daertoe de wettige magt hebben, en om gezonden te worden
moet men de noodige hoedanigheden bezitten. Nu, de vraeg is o
de professors onzer gouvernementsschool die wettige zending
