ZONDAG 9
ELFDEN JAERGANG. - Nr 331
Vertrekuren nvt de Statie Aelst NAER
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
AELST, DEN 8 November 1856.
Met Theorièn alleen bestuert men
niet.
Zal men hel eyndelyk begrypen
EENIGE BEMERKINGEN.
'Denderm. 5-40 8-05 10-00 3-30 5-30 8-50. 3? Gcnd, Brugge, Ostende 8-10 - 11-25 1-25—
3 -30 5-30 lc klas langs.Dendermoiide.
Korlrvk, Mouscroen, Uyssel (langs Lede) 8-10
11-25 - 5-30.
Dooinvk, llyssel (langs Alh 7-501-05— 5-15
Nin. (ieenirdsb. Ath, 7-501-055-158-15.
Betgen, Quievrain 7-50—1-055-151° en2° kl.
Jokeren 8 05 10-00 3-30 5-30 8-50.
'Brussel 7-50—18-15.
Meclielen Antwerp., 5-40-8-05 10-e3-30.
Leuv Thien Luyk, Ver\5-40 8 05 10 3-30 8-15
'Landen, St.Truvën, Hasselt, 5-10lü-» 3-30
Gend 810—1L4Ï5—1-25—8-50.
Staen te lede de konvoys vertrekkende van Brussel7-15«-« 8-00-en van Gend 7-10
4-30—7-30 en dezen die vertrekt uyt Aelst teri 11-25 's mot pens
Te iDEf.EM staen deze vertrekkende van Ath 6-30 4 0-00 en deze vertrekkende van
Aèlst'7-30 1-20-5-30.
Htaen te GYSEGeiu stil al de -konvoys iiytgenomen dezen vertrekkende van Aelst 0-00 des
morgens en 8 00 's avonds en van Dendennonde ten Q0J 's morgens 'en 8-00 *s avonds.
"4jtaen te Santbergen de vertrekken uyt Ath 6-30 's morg. 4 en 0-00 des avonds. \au Den
derleeuw 8 05 's morg. 1-20 en 8 40 des avquds.
GUIQÜE -SUU41.
VAN 'LOK ER FN N A ER
'DendermonÖe, Aelst 5-30 9-30 3-15 7-2U.
'Ninove, Geerardsbergen, Ath 5-30 9-30 3-15 7-20.
VAN ATI! NAER
'Geeraerdsbergen, Ninove,'Aelst, Dcnderntonde, Lokeren 6-30 9-55 4-00.
'Geernerdsbeigen, Ninove Aelst, Dendennonde. 6-309-554-007-15.
'Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 -O 00 7-15.
'Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Ledo.) 9-5547-15 (langs Dendeimonde.)
VAN GEND NAER
Ykelst, Bross,Wnove, Ath 7-10 -12 20-3 0;»7-30.
VAN IIRUSSEL NAER
Aélst, Gend 7-15— 12-30—0*00 8-00.
"Niuove, Geeraerd.bergen, Ath .langs Denderleeuw) 7-15 12-308-00»
VAN DFNDi'.RMONDF NAER:
'Brussel langs AeU'l 7-25 - 11-35—0-00 8-00 1. Meeh.) 6-05-8-30—10-20—4-00.
Aélst, 7-23 8-40 - 11-35 4-15 6-10-8 -00.
DEN DENDERBODE
Dit is eene thesisdie, door de Emancipation, over eenige da
gen, is afgegeven. Als men de zaken van een land mei Iheoriën of
bespiegelingen alleen wilt besturenzegt dit bladbedriegt en
a misrekent men zidu, men bereyd de regeringsloosheyd en men
cyndigt met al de wezenlijke belangendie sterker zyn dan de
grondsleisels, in gevacr te brengen. Ue gcmecne verslanden laten
zich gemakkelijk door Iheoriën begoochelen en verdedigen dezelve
met eene soort van dweepzuchtmaer de ware staatsmannen welen
dat er van de daedzaken moet rekening gehouden wordenonder
straffe van de samenleving in pynelykc beproevingen te werpen,
waeruyt zij altyd lol haer nadeel opslaet. Deze bemerkingen
a zyn locpassclykzegt de Emancipation, acn 'deze die zouden
<t willen doen gcloöven dal de professors van onderwys l welk
-At (en hoste van den Slact, en onder loezigl des gouvernements
gegeven wordtemcmacl moeten vr.y zyn en blijven in hunne
lessen en boeken om den godsdienst van dc overgroole meerderheyd
der natie acn te randenvermits den Slael gccnen godsdienst
«c mag aennemen en de gewclcnsvryheyd ten voordcclc van allen
in de grondwet geschreven is
Aldus, volgens die oppervlakkige verstanden, zouden de agen
ten des gouvernements, om de vryheyd der eerediensten te eer
biedigen, openlyk in ofliciele leerstoelen mogen opstaen tegen liet
bisschopschap en duyzende poogingen aenwenden om het van
zyn gezag te berooven, om het te schandvlekken, om het hatelyk
ie maken en aldus, indien hel mogelyk ware, de heyligste aller
religiën benevens de magi die haer lot steunpunt dient, te ver
nietigen Dit princiep slryd legen alle gezoud oordeel en regie
rede.' En nogtans die agenten des gouvernements, welke men
liever de agenten der francmaconsscctemaer levende met het geld
der kalholykcn, zou moeien noemenwenden al hunne poogingen
aen om het geloof onzer voorouders te verdelgen, by zoo verre,
dat nimmer seclarissen zich zoo woedend tegen de leering; vau
J. C. en tegen deszelfs Goddelyken Persoon geloond hebben.
Het Heylig der Heyligen word langs alle kanten bestormd, den
dryraael heyligen God die er inwoont, en de eerbied weerde mys
teriën die Hy met zyne ondoorgrondelyke wysheyd bedekt, zyn
bet voorwerp geworden der beschimping en verachting van deze
die de lessen dier gouveruementsagenlen bywoonen, gelvk men
er le Gend het schandaleus voorbeeld van gezien heeft. De dwa
ling die op duyzende verschillige wyzen gepredikt word rigt
verschrikkende verwoestingen aen in de Kerk, dan met zich
onder den dekmantel van menschlievendheyd en verdraegzaem-
heyd te verbergen om des le beter in de verlevding le gelukken,
dan met openlyk aen le randen, om te verschrikken. Liet sclian-
dael breyd zich met eene zoo ongehoorde schaemteloosheyd uyt,
dat men, tol schande des lands, moet zien dat de hoofdstad, over
eenige dagen, 5000 franks meer gestemd heeft voor de goddelooze
upiversiteyl, en zulks eeniglyk om een oponbaer bewys te geven
van verachting of afkeer van het bisschoppelyk gezagEn als
men ziel hoe roekeloos den godsdienst onzer voorouders aenge-
rand, beschimpt en geschandvlekt word, onze bisschoppen zou
den moeten zwygen, onze geestelyke overheden zouden ons niet
mogen vermanen ondemgten en wapenen tegen het gevaer
waermede ons geloof bedreygd wordAchteruyt, huychelende
liberaters, gy zyt valschaerds en roept schynheyliglyk de grond
wet in om het volk des te gemakkelyker te bedriegen.
wilt doen gelooven en gy predikt op alle loonen dat de
bisschoppen de opvolgers niet zyn der apostelen, dat zy hel gezag,
de magt en de pligten der apostelen niet geërfd hebben, dat zy
den iever, de werkzaemheyd, de gelrouwheyd en den moed der
apostelen niet navolgen gy wilt het volk wys maken dat de bis
schoppen niet onderwyzen, niet berispen noch opwekken volgens
bet voorbeeld van Christus en zyne apostelen, dat zy het voor
beeld niet volgen der oude kerkvaders, dat zy de stem huns
gewetens en der broederliefde niet aenhooren en meer andere
gedrochtelykheden; maer gy ziet of wilt niet zien dal gy, door
uwe schandleeringen en lasterende predikatiën, de apostelen en
Christus zelf veroordeelt en het licht versmaed der kerk, die ons
geleyd en 't welk ten pryze van 't bloed van Christus en van zoo
vele marielaers op onverganglyke grondvesten gebouwd is.
Ja, men zal eyndelyk moeten begrypen, gelyk de Emancipation
zegt datin een land 't welk met gccnc wysgceren bevolkt is en
'twelk, volgens de bclydenis onzer tegenstrevers zelve, aen den
a ccnigen godsdienst dien hel gekend hebbe, zoo verkleefd is dan
ooyt, het Slaclsondcrwys eene nieuwe byna onmogelyke instelling
is die veel en allergrootste voorzigligheyd vercyscht om in de
v zeden le dringen.
Twee rcvolulicn zyn in 4789 en in 1850 tegen de prelenliën
<r der gouvernementen van Joseplius II en Willem van Nassau
vollrokkcnt welkt ook met geweld en ten koste der sclialpligligcn
q. hel voltairiaensch onderwys invoerdendit wederom willen doen,
a is nieuwe onlusten bewerken qf ten minsten zware moeyelykhcden
u veroorzaken. Ons dunkens, is er niemand sterk genoejj om zulke
a onderneming te doen gelukken', hel gevoelen des volks zal altyd
a de overhand hébben. 1 is eene geschiedkundige dacdzaek die wy
beslatigen latende elkeen vry dezelve op zyne manier le bcoor-
a deelen. De slaelsmanncn, die dezen naem verdienen verachten
<c geensiibs de lessen der geschiedenis, zy doen de theorie buy gen
onder de daedzaken en niet de daedzaken onder de theorie. Ten
c anderen, welk groot belang kan hel gouvernement hebbcivonkalho-
a lyke scholen le bezitten die moeten betaeld worden met het geld
der kalholykcn.? Zyn er in de samenleving niet genoeg elementen
van wanorde dan dat men met hel voar handige nog voor den dag
komen moet Het gouvernement poogt eene soort van eensgezind-
Jieyd in de stoffelykc belangen le bewerken en zoo veel mogelyk
•u door eene wyze wetgeving de belangen te waerborgen voor wal
<c de malen en gcwiglende artsenijkunde, de munten etc. etc. rackt,
a wacrom zou hel poogen dc regeringsloosheyd in het order der
vcrslandelykc zaken -telewerken? Moet allen twist niet een volk
verzwakken, en is hel niet klacr dat eene natie volkomen eens-
te gezind in alles sterker is en meer zal geëerbiedigd worden dan
indien zy hcltoonccl opleverde van inwendige verdeeldheden die
a men hier mei eene zoo bewccnelykc hardnekkigheyii acnvuerl j>
Doch, dat wen zich niet bedriegt;.: de secle die zooveel kwaed
aen ^lland doel, die de jongheyd wilt bederven, die met zooveel
onbeschaeindheyd de grondwaerheden der religie van J.-C. aen-
rand, die lastert alles wat met die religie betrek heeft, deze secte
ziet in hare middels nog eene andere uytkomst dan de verdelging
van hel oud geloof der Belgen, zy wenscht ook het mael9chappe-
lyk gebouw le zien instorten en de orde door eene algemeciie
regeringsloosheyd te vervangen, om, al le heerscben op de puy-
nen, aen de seclarissen, filosophen, liberaters de gelegenheyd te
geven de akten van vreedheyd en vernieling der sanskulolten en
seplembriseurs le vernieuwen.
In alle tydvakken der wereld heeft men erkend dal den gods
dienst den grondsteen en steun was der burgerlyke samenleving,
en dat, zoohaesl een volk zyn geloof had verloren, hel in de
regeringsloosheyd en verwarring viel. Gp dit punt zyn alle
schryverscn publicisten eensgezind; het is slechts in deze ramp
zalige tyden in ons ongelukkig Belgeulaud dal eene schaemte-
looze of liever helscho secle zoo vermeien is er de wanorde te
komen zaeyën met de grondslagen van-ons natiouael gebouw door
de goddelooshayd en T zedebederf aen te lasten. Waer zal T land
naer toe gaeu als onze besluerders den strik niet ontwaren dien
de secle spant om Belgién te deen vallen en het met zyne onaf-
hanglykhcyd en natienaliteyt onder zyne eygeue schande te be
graven
Wetgevers en besluerders, wcest dan op uwe hoede, waekt en
waektgedurig, laet El. niet verrassen door eene misplaelste ver-
draegz'aemhcyd die leyd naer de vernietiging van onzen gods
dienst; hebt altyd een oog in 't zeyl, want in dc francmagons-
logiën word gedurig gewerkt om de vertakkingen der slechte
principen meer en meer uyt te breyden, zy zyn al veel te vtrre
geraekl als zy reeds 'l hert en den geest van een deel der jong-
heyd hebben ingenomen, want gaet zulks nog langer duren, het
opkomende geslacht loopt gevaer geheel bedorven en de samen
leving in de ermen der god- en zedcloosheyd doodgeplelterd le
worden-
Onder de menigvuldige beschuldigingen die de liberaters
drukpers gedurig herhaelt en aen de kortzigligeri poogt op
te vyzen, is voornamelyk deze dut de geestelyke overheyd
het wereldlyk gezag wilt overweldigen en willekeuriglyk over
alles heerschcn.
Om de ongervmdheyd en volslagene valschheyd dezer
beschuldiging te begrypen, hoeft men slechts te overwegen
wat overgroote poogiiigen de bisschoppen moeten aenwen
den, met welken aenhoudenderi moed zy onophoudelyk te
stryden hebben om hunne eygene regten te bewaren en
alle inbreuken der liberaters tegen de zelve af te weeren.
Dit weten de kopstukken der liberaters maer al te wel,
doch om de aendacht des volks van hunne eygeue overwel
digingen, van hunne eygene schelmeryën af te keeren,
vinden die gasten geen beter middel dan er de bisschoppen
zelve mede te beschuldigen. Deze eerloozc beschuldigingen
geven zy af op eenen zoo onbeschaemden toon, met een air
van zoo verregaende stoutheyd zoo dikwils en zoo veel, dat
eenvoudige of domme menschen ten laetste zich laten over-
twyfelen en gelooven dat deze beschuldigingen waer en
gegrond zyn, Maer als men aen die liberaters een enkel
bewys, eene stellige proef vraegt van die beschuldigingen,
dan staen zy met den innnd vol tanden, zy keeren de
kwestie af of vallen in eenen doolhof van schynargumenten
die geen het minste ernstig onderzoek konncn uytstaen
't Is zoo eygen aen de valschheyd de vaen te strvken als zy
moedig door de waerheyd aengetast word, dan aen de
lafheyd de vlugt nemen als den moed haer het hoofd bied.
De bovenstaende beschuldiging wierd door het Verbond
van Aelst in zyn voorlaetste N' ook naer 't hoofd van onzen
hoogst achtbaren bisschop gesmeten, omdat bv in zynen
herderlyken bl ief gebruyk gemaekl had van een regt 't geen
de grondwet hem waerborgl en 't welk zyn geweien hem
opgelegd had. Doch hechten wy aen dc beschuldiging van
't Verbond niet te veel prys, omdat dit prulblad, 't welk
byna geene lezers heeft, onder de algemeene verachting
bezwykende, slechts dienen mag om onze geëerde lezers
wat te verlustigen, en alleen den kopist is van de latte
beschuldigingen die in de groole francniaconsbladen te
vinden zyn.
Maer 't Verbond oppert, zonder het te weten, of zonder
er 't belang van te kennen, een ander princiep, waerover
wy wel een woordeken willen lossen. Het Verbond vraegt
ZYN DE VERTEGENWOORDIGERS VAN HET
WERELDSCII REWIND, WIER MAGT OOK VAN
GOD KOMT, NIET ZOO EERIUEDWAERDl-G ALS
DE GEESTELYKE AMBTENAREN-f
Hierop antwoorden wy Konfrater, onderstelt dat de
vertegenwoordigers van het wereldlyk bewind zoo eerbied-
weerdig zyn dan de geestelyke ambtenaren, data-over achten
wy onnoodig in woordenwisseling te treden, maer zond gy
deuken dat alle weteldlyke magt van God komt? Peyst gy,
by voorbeeld, dat burgemeesters, schepenen of raedsledèn
vau steden of gemeentens die, door samenspanning eener
slechte party, door kuyperyën, door dreygeraenten tegen
de afhanglyke kiezers, door geweldig misbruyk der siad-
gemeente- of armgoederen een dezer ambten bekomen
hebben, peyst gy, vragen wy u, of deze ook zoo eerbied-
weerdig zyn dan de geestelyke ambtenaren, en of hunne
magt ook van God komt? Antwoord ons eens op deze vraeg
en dan zullen wy zien of gy uwe eygene artikels vers tact
en weet wat gy schryft.
Ondertusschen is 't eene stellige daedzaek dat het kerkc-
lyk gezag eene onvervremdbare magt van God ontvangen
heeft om een geestelyk regtsgebied uyt te oefenen op alle
menschen der aerde, en dat, te beginnen van den koning
en te eyndigen met den veldwachter, allen zich aen de voor
schriften des Kerkelyk gezags moeten onderwerpen, in
alles wat 't geloof en de zeden aengaet.
De bisschoppen zyn beladen met den zwaren last van
den schat des geloofs die hun is aenvertrouwd ongeschonden
te bewaren, en als zy zien dat de wereldlyke magt het
geloof aenrand of door hare betaelde agenten laet aen-
randen, ondermyuen of vervalschen, dan zyn zy in ge
weten strengelyk verpligt tegen dit misbruyk van gezag
luydop te protesteren, al wisten zy dat bet hun 'l leven
zou kosten
Nu, als de bisschoppen eene zoo strenge pligt hebben,
dan zyn de wereldlyke bestuerders even strenglyk gehouden
niet dwaeslyk te protesteren, maer naer de bisschoppen te
luysteren, zelve de aenrandingen testaken, of alles aen te
wénden om die geloofsaenranders en kerkversmaders in
hunne pligtige werkingen zoo veel mogelyk magleloos te
makendan ook zyn de ouders even strenglyk verpligt
hunne kinderen aen de klauwen dier grvpendé wolven le
ontrukken, en hierin aen de vermaningen der bisschoppen
gehoor te geven, omdat deze alleen de zending hebben in
zaken van geloof en zeden uytspraek te doen.
Maer als de bisschoppen zich zouden bemoevën met
uytsluytelyke wereldsche zaken, by voorbeeld, zy zouden
door herdei'lyke brieven, bevelen dat de merkten in deze
of gene sleden of gemeentens op zulke en zulke uren
beginnen, dat de jagt op dees en geen tydstip geopend
worde, dat dezen of dien konvoy op zoo eene uer vert rekke,
dat dezen of genen kalsyweg gelegd worde, en duyzend
andere dingen die met hun geestelyk regtsgebied niet in
verband zyn, oh dan zouden de wereldlyke besluerders
daer niet moeten aen gehoorzamen, zv zouden mogen
zeggen Mgrs de bisschoppen, dit gaet ons aen, dit regelen
wy naer ons goeddunken, daervan hebben wy meer kennis
dan gylieden, wy konnen uwe herderlyke brieven niet
aennemen, en zells wy protesteren er tegen omdat zy op
onze attribution inbreuk doen.
Ziet daer boe de zaken moeten verstaen worden elkeen
het zyne, de geestelyke magt voor de gerslclyke zaken, de
wereldlyke magt voor de tydelyke. \Vv zullen, als 't noodig
is, op deze stof terugkeeren.