immv, I MIERT 1857.
ELFDEN JAERGANG. - F S48-
AELST, den 28 February 1857.
Vertrekuren uyt de Statie Aelst A A KR:
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
De liberaters in de Kamer.
Tegen wie is dezen uytval gerigt
Is daerop niet geantwoord
PILLEKEN8
3)nnderm. 5-40 8-05 10-00 3-30 5-30 8-50. Gend, ©fugge, Ostende 8-10 11-25 1-25—
Jokeren 8-05 >10-()u 3-30 0-00 8-50.
•Brussel 7-50— 18-15.
Giechelen Antxvetp., 5-40 8-05 10-#3-30.
n.euvThieHl.nyk, W*vx5-^0-8 05 10-3-30 8-15
'Lauden, St.Tmvëu, Hasselt. 5-1010-» - 3-30
vGend 8 10-11-25—K25—8-50.
3-30 5-30 le klas langs Denderinonde.
Kortryk-, Wouscroen, IVyssel (langs Lede) 8-10
11-25 5-30.
Doornyk/Ryssel (langs Ath 7-501-05—5-15
Nin. Geerardsb. Aih,7-501-055-15—8-15.
J^Bergen, Quievrain7-501-G5—5-151° en 2° k!l.
'Te lede staen nl de kouvoys. fFe;iDB«EM staen deie vertrekkende van Ath 6-304-00
O-00 en deze vertrekkende van Aelst 7-30-1-205-30.
Staen te GYSEGEM stil al de konvoys uytgenomen dezen vertrekkende van AëlSt'0-00 des
morgens en 8 öO'Vavonds en van Denderinonde ten 0-00 's morgens en 8-00 's avonds.
'Staen te Santbergen de vertrekken'uyt Ath6r30 's morg. 4 en 7-15 des avonds. Vun Den
derleeuw 8-1)5 's morg.'l-20 tn8-4Cdes avonds.
CUItiUESL'UM.
VAN 'LOKEREN NAER
TJendermonde, Aelst 6-45 9-30 3-15 7-20*
Ninove, Geerardsbergeu, Ath 6-45 -9>-3ö3-157-20.
VAN ATM NAER
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst, Denderinonde, Lokeren 6-30 9-55— 4-00.
Geeracrdshergen, Ninöve Aelst, Denderinonde. 6-309-554-007-15.
'Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 0 00 7-15.
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Lede*) 9-5547-15.
VAN GEND NAER
Aelst, Bruss, Ninove, Ath 7-10 12-20 4 30-7-30.
VAff "HUSSEL NAER
Aélst, Gend 7-15— 12-80—0-00 8-00.
Ninove, Geeraerdsbergen, Ath .langs OenderleeuW) 7-15 12-30 8-00.
VAN DENDERMONDE NAER
'Brussel 'langs Aels»! 7-25-12-30—0-00-8-00 .1. Mech 6-50—8-30—10 -20—4-00.
Aelst, 7 25 8-40— 12-30 4-15 '6-10--8 00.
DEN DENDERBODE
Wy komen (enig op de beraedslagingen over het wets
ontwerp van den exaemjury, omdat wy aen onze land
genoten willen doen kennen welke rol de liberaters in de
kamer spelen. Als inen de stemming overweegt gelyk zy
jplaets gehad heeft over het geheele der wet, gelooven wy
te mogen zeggen dat hel eene stemming van kabael geweest
is. Geheel de meest overdrevene liberaterszyde, len getalle
van 28 heeft tegen de wet gestemd. Als wy zeggen dat liet
eene stemming van kabael geweest is, dan zal men er niet
aen twjfelen, als men overweegt dat, gedurende vvf weken,
lydens welke de beraedslaging geduerd heeft, verschey
dene leden dier 28, in elke zitting, een ruym deel in de
befaedslagingen genomen hebben verscheydene aenmer-
kiugen door deze gemaekt hebben goedgekeurd en onder
steund geweest, zeer dikwils zyn er zelfs wyzigingen van
dien kant gekomen en met eene zekere meerderUeyd ge
stemd, zoodanig dal men niet mag zeggen dat het een
ontwerp was 'tgeen door de conservateursparty tegen den
dank der liheratersparty gemaekt was, maer dat dit ont
werp zoo wel door de liberaters dan door de conserva-
teurs is aeneengebragt. Hel is dan ter oorzaek der wet
niet dat de 28 er tegen gestemd hebben, maer iets geheel
anders, iets wat wy gelooven met den naem van samen
spanning of kabael te mogen noemen. Doch wy moeten er
byvoegen dat verscheydene leden der liheratersparty in die
samenspanning niet hebben willen mededeelen, en onder
deze noemen wy volgeera AIM. üevaux, Lebeau, Lange,
Jouret etc. Verscheydene andere waren op den oogenblik
der stemming afwezig.
Wat moet men uyt deze taktiek al denken en zeggen
Dat er eene party in de kamer is die ten allen pryze het
kabinet wilt omverresmyten, die het ministerie in alle ge
legenheden ondermynt en het alle mogelvke inoëyelyk-
heden zoekt aen te doenEn nogtans dit is eene trouwe-
looze ondankbaerheyd, want het tegenwoordig ministerie
heeft aen de liberale party reeds zooveel toegevingen ge-
daen waervan liet weynig rei" gehaeld heeft. Men mag ook
zeggen dat die woelige liheratersparty het parlementaire
stelsel wilt vernietigen de wyze op welke deze party zich
in de beraedslagingen gedraegt moet doen onderstellen
dat er plannen hestaen om dit stelsel by het publiek in
minachting te brengen, liet hatelyk te maken en aldus te
doen vallen. Alen ziet dikwils dat de woede en de driflig-
iieyd in de redevoeringen lieeréchen, dat lihe-ale rede
voeringen eerder dienen om te beschuldigen dan 0111 de
voorliandige yraegstukken op te klaren, en aldus rand men
de constitutioiinele vryheden aen.
Alen heeft zulks nog gezien op het eynde dezer laelste
beraedslagingen M. Rogier heeft zich, nopens het stelsel
van den grued van universiteytsleerling, uytvalien en be
schuldigingen veroorlofd die zoo onregtveerdig als onge
grond on ten onpas waren. Zie hier wat liy onder andere
gezegd heeft
Er worden vele openbare of geheyme poogingen gedaen
0111 lot de vernietiging te komen van het staetsonderwys,
om de mededinging van het wereldlvk onderwys te
vernietigen, om zich den alleenhandel van liet middel-
baer onderwys toe teeygenen gelyk men zich den alleen-
handel van het leeger onderwys heeft willen toeëygenen,
en gelyk men zoekt den alleenhandel van het hooger
onderwys te bemagtïgenWelnu, wat doet men
Om het staetsonderwys in den wortel te vernietigen,
begint men met het aen 't land aen te klagen als ver-
spreydende eene noodlottige zedelooze besmetting, als
verspreydende de goddeloosbeyd; men verwydert er de
familievaders van zoo veel pien kan, en al de onderwvs-
gestichten van den staet als goddeloos af te schetsen,
<r weygert men hun de medewerking der geestelykheyd
voor het godsdienstig onderwys
Tegen wie liy gerigt is we! men ziet hei klaerlvk dat
den citoyen van Arras hier tegen liet geestelyk gezag,'tegen
de katliolvkentegen onze bisschoppen briescht. Dien
vremdeling zou willen dat de geesjelvke overlieyd alle
kwaed door de liberaters tegen den godsdienst zou veroor
loven, liy zou willen dat de bisschoppen nooyt de geloo-
vigen niogten vermanen, dat onze herders noey-t aen de
familievaders zonden mogen djien kennen dat er gevaer is
voor de jongelingen zivlken of genen leergang te volgen,
dat er gevaer is voor 't land zelf dat onzejeng-heyd luier
geloof en zeden verlieze. Volgens Rogier, zou meiiaen
de god- zedeloosheyd en 't slecht onderwys alleen opene
armen moeten laten; men -zou aen de liberatery alleen in
hare aanrandingen legen godsdienst en zeden open veld
moeten gevendeze die den last van consciëntie hebben
die strenglyk verpligt zyn het geloof te verdedigen, zouden
altyd moeten zwygen en den verslindenden wolf vry in den
scliaepslal laten komen; daerby is er nog iets schanaelyker
dat'dien vremden kwant zou willen hanielvk dat de katlio-
lyken zich daervoor jaerJyks (i a 7 millioenen laten afper
sen, en den ondergang van hunnen godsdienst, tot hunne
schande, met hun zweet en bloed betalen.
Doch, als Rogier zulke beschuldigingen durft doo», zon
liyien minsten moeten bewvzen, feylen en daedzaken aen-
halen, dan zon men hem konnen antwoorden wy vreezen
niet hem te zeggen dat hy geen enkel feyt zou konnen by-
brengen 't welk gegrond zv of waerop wy hem niet zouden
konnen antwoorden.; wy durven hem uytdagen 011s eenige
omstondiglieyd hy te brengen waerin de katliolykea ■onver-
draegzaem geweest zyn nopens het Staets-onderwys, in
tegendeel 't is hunne al te groote toegevendheyd, Unn
ongelukkig stelsel van raisplaetste verzoendag die te weeg
gebragt hebben dat den kanker van bet slecht staets
onderwys reeds zoo veel van Belgies herte heeft afge-
knaegd. En toch, als er kwestie is van de constitutioiinele
vryheden te eerbiedigen, zou Rogier den eersten moeten
zyn om te zwygen, want 'tis voorzeker hy niet die het
voorbeeld van dien eerbied gegeven heeft. Hy heeft ons
nog onlangs een staelken gegeven 111 de redevoering zelve
waerop wy hier zinspelen. Zie hier wat dien fransclunan
hier op dé nationale spreektribuen' durft komen afgeven
Is het onverschillig voor de samenleving dat er offi-
cieellyk bestatigd worde op welke wyze liet middelbaer
ondwwys gegeven worde niet alleen in de Slaetsge-
n stichten, maer ook in de vrye scholen Ik ben voor de
0 vryheyd in alles, maer ik ben ook voor de veranlwoor-
delykhevd. Nevens de vrylieyd hebben wy de verant-
woordelvklievd als verbeteringsmiddel, AVV HERBEN
HET' TüEZiGT OE DE CONTROLE, en ik vraeg het,
is 7 niet in 't belang der maetschuppy tan door een onder-
11 zoek te weten welk het onderwys is dat de belgische kind-e-
ren in de vrye scholen gaen ontvangen
De vrye gestichten moeten dan, volgens Rogier, gecon
troleerd en nagezien worden Het is aldus dat dien vrem
deling verstaet de vryheyd van onderwys in Belgiën te
laten uytoefeneri Het is aldus dat hy onze vrye gestichten
van onderwys wilt muylbanden niet de controle van eenen
minister, van eenen bedienden Het is aldus dat men in
1792 de vryheyd van opvoeding, de vryheyd van onderwys
in Vrankryk verstond!Het is op die wyze dat de
fameuse liberaters-jacobins van dien tvd het roekeloosste
despotismus op het onderwys deden drukken, stellende al
de kinderen van alle familiën onder de zweep van't gou
vernement en doende het schandstelsel gelden dat alle kin
deren aen 't vaderland toebehoorden
Ja, daerop is zeker geantwoord door M. Dumortier en
dit wel op de volgende wyze
Maer sedert wanneerin tegenwoordighegd onzer con-
stitutie en der vryheyd van onderwysis het mogelyk het
gouvernement aen te porren eene controle of toezigt uyt te
u oefenen op de vryheyd De controlewaervan M. Rogier
spreekt, is tegenstrydig aen de constitutie en aen de vry-
heyd
Alaer wat helpen gegrondde tegenwerpsels by fanatieke
vryheyd- en godsdiensthaters Dit alles helpt tot niets,
die gasten zyn versteend en verblind, doch liet land ziet
nu hoe M. Rogier de vryheyd verstaetVryheyd onder
toezigt van't gouvernementVryheyd met de toestemming
van eenen minister Vryheyd met de toelating van een kwel-
bestuer Ziedaer wat dien beschimper der grondwet durft
uytkramen, ziedaer hoe dien vremdeling hier de grieven
van 1828 en 1829 wilt herinvoeren en dan nog bovendien
durft somen stolfen en boffen dat hy voor de vryheyd
genegen isAcliteruyt huychelaer, en ten eeuwigen
dage zal er op Brussel eene schande wegen van u nog naer
is en dat wy er geene vrees moeten voor hebben, want
t zou niet lang aen loepen of de zelfde oorzaek zou het
zelfde uytwei ksel opleveren......
\Vy hestaligen hier ondertusschen met veel genoegen
dat, in deze gelegenheyd, -de twee doctrinarisclie vrienden
van Rogier, AIM. LebeaH en Devaux, hunnen makker heb
ben verlaten en dit mael gestemd met deze die de vrvheyd
wrilen en de zelve eerbiedigen. Alaer dit is nog eens" eene
waerschouwing van 't geen wy zonden te vreezen hebben
indien er nog mannen gelyk Rogier wederom aen 't minis
teriegeraektcir. Grondwet en vryheden zouden welhaest of
vernietigd of merkelvk gesnoeyd wezen en dit zou dan zyn
tot tjelooning van al het goed dal Belgiën aen den vremde*
ling gedaen heeft... Alaer de ondankbaerheyd is eenen
onzuyveren poel die alles inzwelgt wat van de" kanten al-
loopt, en die niets uytwazemt dan walgelykeu stank....
de wetgeving gezonden te hebben Gelukkig nogtans dat
hel getal van zulke liberiiaters hier kleyn ja allerklcynst 1
Het Verbond is in diepe mymering gevallen, men zou
zeggen dat den konfraStcr, op het naderen van den heyligen
tyd van den vasten, eene retraite gaet doen en al zyne
schandschryvclary tegen godsdienst en geestelykheyd 111* de
tranen der boetveerdiglieyd uvtwasscheiiE11 hoe dat
zal men zeggen I E11 wy antwoorden 0111 dat den man
liei'tscheurende jeiemias'klagten uciiheft tegen de buvten-
sporige placht die in Vrankryk ten toon gespreyd word,
tegen de danspartyeii, bals, soirees en concerts die thans
in Parys plaets hebben etc. etc. Wy wensclien uyt den
grond van ons lierte dat den konfrater tot inkeer kome,
doch wy raden hem aen, vooraleer hy anderen gispe, eerst
en vooral zyne eygene zaken in order te brengen en le
beginnen met eene herroeping van al de schandëlykheden die
liy tegen den godsdienst, tegen lieylige kloosterlingen,
legen onherispelyke priesters, etc. uytgebraekt liéeft. Als
hy daermeê zal beginnen, zullen wy hoop hebben dat er
nog eenen regten kant aen hem zal komen en dat zyne
boetveerdiglieyd geene waterver we zal zvn
Onzen konfrater, het Verbond, sjonwelt in zyn laetste
■NT tegen den Journul de Rruxelles, omdat dees dagblad
in eene correspondentie had afgegeven dat den moordenaer
van den aertsbisschop van Parys te Brussel was geweest
en daer zyn afschuwelyk ontwerp aen eene geheyme maet
schappy had kenbaer gemaekt. Wy hebben, 111' een vorig
artikel, over die zaek gesproken en de antwoord van den
heer minister, dat er namelyk geene geheyme genoot
schappen in Belgiën bestaen, behandeld. Nu,'den minister
heeft komen verklaren dat er uyt een onderzoek is ge
bleken dat de correspondentie van den Journal de Bruxelles
onnauwkeurig was. Daerop zegt hel Verbond dat het
11 brandmerk, welk het gouvernement op het voorhoofd van
den Journal met een gloeijend yzer print, al de andere tolken
der bisschopschap met slyk besprinkelt....:En dit
zegt onzen konfrater zoo serieus als nen pruymelaer die
op 't verdroogen staet. Alaer den sukkelaer vergeet te
zeggen hoeveel slyk er op hein zeiven gespat is, door de
leugenstralling van zoo talryke als eerlooze lasteringen,
die zoo vele liheratershladen waeruyt hy al zyne venynige
vuyligheyd overschryft, byna dagelyks afgevenWy
weten wel dat d'eene faut de andere niet kan dekken, maer
wat zou men denken van eenen kerel die zich tot over den
kop in den modder gewenteld hebbende, aen een ander
7.011 komen verwvten dat er een liksken slyk op zyn kleed
ligt? Doch zoo gaet het heden velen zien eenen splinter
in de oogen van een ander en ontwaren den balk niet die
in hun eygen oog steekt...Wat 011s betreft, wy zyn daerover
niet verwonderd, van over lang hebben wy gelezen dat
het nog aE dikwils gebeurt dat de vuylste verkens liet
schoonste slrooy willen hebben
Voortgaende op de zeifde stoffe van materie, en
't mórael van de zedelesse uytleggende, zegt 't Verbond op
eenen zegevierenden toon dat het aen M. Verhaegen
u toekwam te vragen dat er eene HELDERE ZON over eene
zoo ernstige beschuldiging zoude verspreid worden. Wy
willen onzen konfrater hierin niet tegenspreken, noch aen
AI. Verhaegen het regt van zulke vraeg betwisten maer
wv zeggen gladaf dat die vraeg onnoodig en zelfs overtollig
was Had Al. Verhagen zynen hoed afgedaaner zon
dadelyk eene zoo heldere zon over deze ernstige beschul
diging verspreyd zyn geweest, dat alle onderzoek \an wege
het ministerie zou noodeloos geweest zyn.
