TOIDAG ARPÏL 1857.
ELFDEN JAERGANG. W 531
Vertrekuren uyt de Statie A eist A A Kil
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
A ELST, den 11 April 1857.
Het vryhandelaerslooneel
Doornyk.
te
Maer is 't daermêe al
De dieften in den Post.
Denderm. 5-40 8*05 10-00 3-30 5-30 8-50.'
■Lokeren 8-05 10-00 3-30 0-00 8 50.
'Brussel 7-5018*15.
Meclielen Antwerp., 5-40-8-05 lt'-n3-30.
Teuv Thien Luyk, \er\5-40 8-05 10 3-->0 8-15
'Landen, St.Tiuven, Hasselt. 5-40—10-» 3-30
Gend 8 10—41-251-25-8-50
3 Gend, Brugge, Ostende 8-10 - 11-25 1-25
3..30 *5-301klas Wings Dendermonde.
Rortrvk, Mouscruen, Kvssel (langs Léde) 8-10
ri-25 5-30.
Doomyk, Ryssel (langs Ath 7-501-05—5-15
Nin. Geerafdsb. Ath, 7-501-055-15—8-15.
■1 Bet gen, Qüiévrain 7-501-G55*151° en 2e kl.
Te LEDE staen al de kmivfcys. Te idkcem staen deie vertrekkende van Ath 6-30 4-GO
0-00 en deze vertrekkende van Aelst 7-30 - 1-205-30.
Staen te GYSEGEM stil al de konvoys uytgenomen dezen vertrekkende van Aelst 0-00 des
morgens en 8 50 's avonds en van Dertdernïonde ten 0-00 's tnorgéiis en 8-00 's avonds.
'Staeu te Santbergen de vertrekken nvt Ath 6-30 's morg. 4 en 7-15 des avonds. Van Den
derleeuw 8 -05 's morg. 1-20 en 8-4Ó des avonds.
CUIQUE SUt'M.
VAN' LOKER FN V AF.R
'Dendérmonde, Aelst 6 45 9-30 3-15 7-20.
Ninove, Geerardsbergt n, Ath 6-45 9-303-15y-20.
VAN A ril NA ER
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendennonde, Lokeren 6-309-554-00.
Geeraerdsbetgen, Ninove Aelst, Denderinonde, 6-309-554-007-15.
-Biussel (langs Denderleeuw) 6-30 0 00 7-15.
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Lede.) 9-55-4/-15.
van cend na-er
Aelst, Bruss, Ninove, Ath 7-10—12 "20 4 3 7-30.
VAN BRUSSEL i«AbK
Aelst, Gend 7-15— 12-30—0-00 8-00
Ninoie, (iecraeidsbergen, Ath lau^s Denderleeuw") 7*15 12-30 8 00.
VAN' DKNDERMONUE NA ER
•Brussel "langs Aelst') 7 25- 12-3 0-00 - 8-00 I. Mech 6-50-8-30—10-4-00.
Aelst, 7-25 8-40— 12-30 4 15 6-10 -8-00.
DEN DENDESBODE
Wy komen op deze zaek Zaek terug, omdat zy in volks
kamer zoo veel gerucht heeft veroorzuekt, want men kan zich
moeyelyk een denkbeeld maken van de opschudding die er
onder de liberaters heerscbte als het tooneel wierd by-
.gebragt dat vryhandelaers hadden uytgedaegd door hunne
koppige onvoorzigtigheyd, van uamelyk hunne meeting of
■klubsvergadering te willen houden opeenén zondag, en door
de aenplakkingen van leugenvolle en tergende schriften
■tegen eene der voornaemste nyverheden des lands.
Omdat den achtbaren heer Dumortier op de nationale
tribuen de zaek van 't volk zyner geboortestad was komen
verdedigen en de buytensporigheden aenklagen die de
gendarmerie bedreven had, zvn de heeren Rogier (den
vremdeling) en Lebeau als bleekerslionden tegen hem
uytgevallen, en gewapend met eenen zoogezegden brief van
den heer Burgemeester van Doornyk, (die niet wel geweten
heelt wat er in zyne stad was omgegaen) hebben zv gepoogd
de gezegdens van M. Dumonier als ook de aenhaiingen dei-
dagbladen van Doornyk te logenstraffen. Maer op wie is de
leugenstralïing nu gevallen? Is 'top M. Dumortier?
Voorzeker neen, 't is op de twee verdedigers der vryhan
delaers. Des anderdags hebben de dagbladen van Doornyk
talryke declaratien afgekondigd onderteekend door de
persoonen die sabelslagen en andere brutaliteyten van wege
de gendarmen te verduren gehad hebben.
Wy laten hier een paer dier declaratien volgen om er
het publiek te laten over oordeelen, byzonderlyk om te
doen zien hoe trouwloos de liberatersbladen geweest hebben,
hoe schandelyk zy gelogen en hoe onreglveerdiglyk en
brutaellyk zy den achtbaren heer Dumortier aengerand en
gelasterd hebben.
Zie hier deze declaratiën
Ik ondergeteekenden, Emile Ma'bille, verklaer dat,
gaende langs de straet St. Brice, zaterdag 28 Maert 1857,
omtrent 9 uren en een kwaert des avonds, ik omverre
gestooten en gekneusd ben geworden door eenen gendarm
te peerde, dan wanneer ik onder de groote poort der
v herberg den Hert gevlugt was.
Doornyk, 1 april 1857. E. Mabille.
a Ik verklaer dat ik, in den avond van zaterdag 28 Maert,
vreedzamelyk nacr buys terngkeerende met eenen kame-
vaed, verscheydene kaekslagen ontvangen heb van den
luytenant der gendarmerie dat dezen my met vier zyner
soldaten is aengevalien en dat by zyn peerd liet afkomen
derwyze dat allen aftocht :ny onmogelyk was, dit al te
vloeken tegen my die hem in geener voege uytgedaegd
had. J. Meyriek.
De doornyksche dagbladen kondigen nog veel andere
verklaringen af, die nog al klaerlyk te verstaen geven dat
deal burgemeester van Doornyk niet wel geweten heeft wat
er gebeurd is, ofschoon hy eenen brief hebbe geschreven
die al de aengehaelde feyten leugenstrafte. De liberaters-
party der kamer, den vremdeling Rogier aen 't noofd,
heeft gevraegd dat dezen brief in den Moniteur afgekondigd
wierde, om aldus eene leugenstralïing aen den heer
Dumortier te geven, maer de leugenstrafling valt thans met
geheel haer gewigt op de tegenstrevers van M. Dumortier.
Ondertusschen, aen wie zal men al die moeyelykheden
en aenhitsingen toewyten Wat ons betreft, wy aerselen
geenzins dezelve toe te wyten aen de agenten van den
vryhandel. Het land was rustig en in vrede, en 't is het
rondloopen van predikanten die leugenvolle schriften tegen
eene onzer voornaemste nyverheden doen aenplakken, dat
je onrust onder de werklieden doet ontstaenEn dan
zullen eenige liberatersrepresentanten aen eenen deftigen
vaderlandslievenden volksvertegenwoordiger willen beletten
aen de kamer en aen 't land zulke inlriguen aen te klagen...
Wy zeggen, voor ons deel, dat M. Dumortier eene pligt
van goeden representant gekweten heeft, die niet wilt
toelaten dat het volk, door wie -het zy, onregtveerdiglyk
mishandeld worde
Neen, 'tis zeker niet alwant, ter gelegenlieyd der
debatten die in de volkskanjer, over de tooneelen van
Doornyk, hebben plaets gehad, is er, in die vergadering,
een ander nog al curieus of bevremdend incident voor-
gevallen.
In de kava'cade der werklieden die de stad Doornyk
doorkruyst heeft, had men geloofd de woorden gehoord te
heboen van de Enyelsclien in 't water, 't geen niet anders
kon verstaen worden dan van de engelsche voortbrengsels,
want de plakschriften der vryhandelaerspredikauten had
den de engelsche voortbrengsels met veel ophef aengepre-
zen en gezegd dat de engelsche garens 58 ten honderd
minder in prvs stonden dan de belgische garens van de
zelfde soort. 1 Vy moeten hier eene paranthesis stellen om te
doen bemerken dat de politie van den heer Burgemeester van
Doornyk veel beter en nuttiger zou te werk gegaen zyn, had
zy het aenplakken van zulke schriften verboden, die eene
stellige leugen of schandelyke valschheyd inhielden, Welke
zeer geschikt was om den geest der spinners te ontrusten en
eene gevaerlyke woeling te veroorzaken). Men had dan ge
schreeuwd, zegt men, de Engelschen in 't water, 't geen
zoodanig het hert en den geest van den heer minister der
btiylenlandsohe zaken getrolfen had, dat hy zich niet heeft
kunnen onderhouden, in zyne volle leerhertigbeyd-, voor de
Engelschen te protesteren. Zie hierin welke krachtdadige
bewoordingen den heer Vilain X1I1I zyne proteslatie afge
geven heeft
Men heeft geroepen De Engelschen in 't water Maer
wat hebben de Engelschen aen Belgiën misdaen om ze in
't water te werpen
Het is deernisweerdig, de Engelschen zullen er onge
il twyfeld om Iagchen, maer toy hoeven er niet om te lagchen-
n De Engelschen in 't water En waerom dat Umdat zy
ii ons houillekolen aen goedkoopen prys aenbieden, goed-
koope katoenen, goedkoope garens
Het is zeer waerschynlyk dat den heer minister het be
lang zyner kritiek en de kracht zyner woorden die hy zoo
onvoorzigt'udyk naer 't hoofd der belgische fabriekanten
geworpen heeft, niet wel heeft gewegen hy zou, ons dun-
kens, beter gedaen hebben had hy gesproken van 't land
dat hv vertegenwoordigt en de vrees gestild der belgische
werklieden, die alles te duchten hebben van de overweldi
ging onzer merkten door de voortbrengsels der Engelschen.
En ten anderen, wie heeft deze geroepen uytgedaegd,
indien zy waerlyk plaets gehad hebben liet zyn de engel
sche agenten, het zyn de vryhandelaers, die hier niet
anders doen dan prediken ten voordeele der engelsche
zaek, ten voordeele van het profyt der vremde en dit wel
ten nadeele der nationale zaek, tegen de belangen der
BelgenOok hebben wy gezien en gehoord dat M.
Vilain XIIII, tot belooning van zyne genegenhevd voor
de engelsche voortbrengsels, de toejuyehingen van «enige
liberaters der kamer verworven heeftEn daer is hy
zeer vet mêe
Maer de kwestie is te weten of M. Vilain XIIII, welken
zoo berevdwillig was om al de voordeelen op te somuien
die de engelsche voortbrengsels aenbieden, wel zeker is
van't geen hy zegt? Heeft hy de jongste beraedslagingen
der kamer niet gevolgd waerin er bewezen is dat den goe
den koop der engelsche stoffen zoo klaer niet is dan hv het
wel in zyne loftuyting voor de Engelschen wilt voorbren
gen Indien liv de zaek eens rypelyk wilde onderzoeken
en de p'ryzen van de voortbrengsels der beyde landen ver-
gelyken, hy zou wel overluygd zyn dat hy wat ligt is ge
weest om zyne klinkende maer onvoorzigtiglyk gewaegde
woorden van de nationale tribuen te laten vallen
Om deze artikels te eyndigeu, zullen wy hier de woorden
van een blad der hoofdstad over de redevoering van M.
Vilain XI! II laten volgen
Wy zullen dan aen onzen minister van buytenlandsche
zaken zeggen spreekt voordeeliglyk over de engelsche
it nyverheyd, indien u dit nuttig schynt, maer minacht onze
eygene werklieden niet en schuyft ze op den achtergrond
n niet, gelyk gy komt te doen. Zonder aen iemand schade
te doen, zoud gy van hun eenige melding hebben konnen
maken; gy hebt liet niet gedaen, had gy reden om het niet
te doen Ronduvt gesproken, dit spyt ons.
Zie hier, wat ons betreft, 't geen wy konnen verze
il keren De stad Doornyk brengt zeer schoone tapyten
it voort en uytmuntende gieyswerk, eene soort van porce-
ii leyn 't welk met dit der Engelschen mededingt. Onze
doornyksche typyten zyn wel deze der Engelschen weerd,
ja, waerom het niet gezegd Zyn meer weerd dan de
engelsche tapyten. Ons gieyswerk en onze porceleynen
zyn zoo veel voortreffelvker en beter dan de engelsche,
dat zv op de engelsche merkten tegen de engelsche
voortbrengsels konnen gaen mededingen en dit nog met
ingaugregten van 100 ten 100 te betalen. De Engelschen
hebben het gevaer gezien en zy zyn benauwd geworden
it (die goede Engelse-limans die alles' zoo goedkoop maken),
li Den tarief is dan uytgelegd door eene verandering van
ii klas, en wy hebben de engelsche grenzen voor a'Ayd aen die
ii doornyksche voortbrengsels zien sluyten
Dit is iets uyt de geschiedenis waerin eenen minister
ir van buytenlandsche zaken niet mag ontweiend zvn en
li waerin hy anderen nie. onwetend mag laten. Wy bieden
ii dus een goedkoop voortbrengsel MM. de Engelschmans
ii aen. Deze hebben er niet van gewild. Zy hebben gedacht,
ii niettegenstaende liet groot princiep van den vrvhandeU
t< dat het voor hun niet goed was vail onze doornyksche
werklieden een .goedkoop voortbrengsel te knopen. Doe
dan aen onze werklieden begrvpeu, indien gv kont, dat
ii liet beter is de stoffen van de Engelschen ie koopen dan
ze zelf te maken.
Wy porren den heer minister van buytenlandsche zaken
aen deze woorden wel te mediteren, wv zyn zeker dat hy
er sloffe zal in vinden om een volmaekt berouw over zvne
ongerymde en hoogst inisplaetste redevoering te ver
wekken.
Het is moeyelyk om begrypen dat men, in een zoo
belangryk bestuer dan die der brievenpost, waeraen zulke
groote belangen gehecht zyn, nu in Belgiën zooveel o»»e-
trouwheden ontmoet en waerin de politie en de waekzaem-
hevd zoo zorgloos schynen uytgeoellënd te worden.
Byna alle dagen kondigen'de dagbladen aen dat brieven
die weerden inhouden ter hunner bestemming niet besteld
zyn, dat zy niet meer gevonden zvn geworden, dat zv voor
altyd verloren zynMaer van den anderen" kant
heeft men niet vernomen dat het bestuer genoegzame
onderzoekingen heeft gedaen om die ongetrouwheden te
ontdekken. Nogtans zy konnen nergens anders gepleegd
worden dan in het bestuer zelf, dan door de bedienden die
er aen vastgehecht zyn; niemand anders dan de briefdragers,
de postmeesters, de bureelbediende, immers deze door
welkers handen de brieven moeten passeren, kan deze
ongetromvheden begaeii, zoodat al de dieften van brieven
die weerden bevatten slechts konnen begaen worden in het
bestuer zelf, en dit door ontrouwe bedienden, die des
doortrapter zyn moeten, omdat het, in 'l algemeen, alleen
de brieven zyn die weerden inhouden welke ter hunner
bestemming niet komen.
Deze zaek is zoo gewigtig dat men ze als ongelooflyk zou
moeten beschouwen in een land waer eene politie bestaet...
En inderdaed, men moet zich afvragen waer zvn wy
gekomen als het vervoer der brieven niet meer verzekerd
is en als het geheym derzelve niet meer geëerbiedigd
word Er moet in het postbestuer eene verregaende
zorgloosheyd lieerschenwant het booger bestuer zou
moeten middelen by d'hand hebben om dadelyk de plegers
der ontrouwheden te ontdekkenB
Dezer dagen heeft men al wederom de verdwvning van
eenen brief uyt het postbureel van Geerardsbergen aenge-
klaegd, brief die eene weerde inhield van 1960 franks
Als deze diefte by 't pupliek gekend was, wat heelt het
bestuer van den post gedaen Het heeft in alle postbureelen
eene aenkondiging doen plakken waerby liet laet weten
II dat het bestuer geene hoegenaemde verantwoordelykheud
ic op zich neemt ten opzigte der weerden besloten in briefen
die aen den post toevertrouwd worden, en dit, geluk hel
n bestuer aenkondigt, omdat de niet belastte of ongechar-
geerde brieven geen hoegenaemd spoor van hunnen doortocht
in de bureelen laten.
Indien men mag zeggen dat, in streng regt. de admi
nistratie niet verantwoordelyk is voor de de dieften die in
de postbureelen begaen worden, het is niet min waer dat
zy verantwoordelyk is voor de brieven die verloren »aen
die onlvremd worden en ter hunner beslemming niet kernen-
het is niet min waer dat de administratie by liet publiek
verantwoordelyk is voor de ongel rouwlievd barer bedienden
en by gevolg is zy aensprekelyk voor de dieften van weerden
die in de brieven gesloten zyn, want om de dieften te ple»en
moeten de brieven ontvremd worden.
Wy zyn dus van gevoelen dat de waekvaemhevd Inde
administratie veel U- wenschen laet, en nogtans is er ent*
