WAT DE LIBERATERY IS?
PIILEKENS.
administratie waer de nauwkeurigste strenglieyd en politie
zouden moeten treerschen, 't is wel in de postadministratie,
omdat wy liooger zegden, de gewigtigste belangen er aen
vastgehechtechter is het zoo verre gekomen, dat er eene
algemeene wantrouw tegen beslaet, en dat vele persoonen
aerzelen bunna brieven aen den post toe te vertrauwen
Wy roepen de aendacht van den heei minister en verhopen
dat hv, in zyue hooge bezorgdheyd, wel middels zal weten:
te vinden om. deze misbruyken tegen te gaen.
Be libcralcrsbladen zyn^sedert eenigen lyd, opgevuld mei ron
kende lofluylingen eu bewonderende eerbewyzingen voor zekeren
Marnix, heere van den Berg S,c AJdegondis, die le Brussel in
1558 geboren wierd. be liberalersbladen zyn. mei die lofluylingen
niet tc vreden, zy werven om'inscliryvingeu te winnen ven cyude
de werken van Marriix le doen herdrukken en hem bovendien een
prachtig 'siaudbéeld op te reglenMen zal ons vragen wat
vooreenen landsman dien Marnix was, en wy, zullen deze vraog
in korte woorden beantwoorden
Marnix.was, in zynen lyd, den discipel van den artskettcr Jan
Caivyn, eenen geweldigen vervolger der katholyke religie, en,
0111 er geene doekskensaen le doen, eenen PUBLIEREN- KERK
DIEF, bel kopstuk eener bende protestanten beeblslormers
immers eenen zoo afgrysselyken booswicht, dat men moer mocye-
lyk zyne weerga vinden zou
En vo'-r zntken kerel willen de liberaters een standbeeld
opcegten zal men vrageneu wy antwoorden ja, hunne
dagbladen schermen en scbryvelen daervoor: daervoor hebben
zy geene uyldrukkingen die le eerbiedig zyn daervoor hebben
zy geene lol'hetuvgingen- die schelklinkend genoeg zyn daervoor,
met een woord, zetten zy de drukpers in rep en roer en geven
aldus, lot schande van ons, een bewys van de eerlooste bedor-
venheyd ilieooyl in de geschiedenis aen^eboekt is geweest
Nooyt hadden wy gedacht dal de liberatery zoo.verve zou hebben
durven gaen, dan dat zy de geessels van ons land,.de schandvlek
der natie, de afbrekors onzer heylige tempels, immers openbare
dieven zou. hebben willen verheerly.keu. Doch, hoe droevig,dit
ook zy om zien en om booren, moéten de Belgen er linn prolyl
weten uyl te trekken om langsom heter le begrypen wat de
liberatery is en onver zich meer en meer van te mistrouwen.
Opdat onze lezers niet denken dat wy de zaken overdryven,
gaen wy hun eenige omstandigheden uyt hel leven van dezen
aertssehelm Marnix laten kennen, omstandigheden die wy letterlyk
overnemen uyt eene geschiedenis der stad Kier, welke in Holland
gedrukt is. Zie hier hoe dien boek spreekt
De schoone hoofdkerk van Lier, welkers opbonwing honderd
ic vyf-en-veerlig jaren geduerd had, kwam nauwelyks voltrokken
le worden, als de woede der heeldstormers legen luier los-
liersteIn den nnelil van 9 lol 10 april 1580 kwam le Lier
aen I'HILIPPUS. MARNIX, HEER VAN Ste ALDEGONDIS,
a (lieden nieuwen eeredienst van Calvyn omhelsd had, en die
teenemael aen den prins van Oranje verknocht was hy was
vergezeld van slechte kerels en van eenige protestantsehe
ei predikanten. Deze ber.de vervoegde zich met de soldalen van
a het garnisoen, en op den zondag 10 april, wierp zy zich op de
i< kollegiale kerk van den il. Gommarus, liep de deuren in,
c< leverde de kerk aen de plundering en roofde er al de schatten
uyt. waeronder vele kosteivle gesteentens, zilveren kandelacrs,
a zilveren ampuilekens, zilveren wierookvaten, zilveren remon-
stranciën, alsook een zilveren standbeeld van den IL Gommarus
a en de ryke rcliquiekas waerin de geheyligde overblyfscls
berustende waren de standbeelden en godsdienstige orne-
inenten die sedert den eersten inval verdoken waren geweest/
wierden gelykelyk geroofd den inysterryken lioofdaulaer wierd
a verdelgd, en de prieslerlyke ornementen in kleederen verkeerd,
diedienden lol eerlooze mascaraden die ellendelingen bekleed-
den zich met kazuyffels, en de stoolen dienden voorköttssehan-
ii den. AI de beelden wierden verbrand
De kerk bevatte eene kosleivke schilden' het laetste oordeel
verbeeldende die dolzinnig™ wilden ze verbranden, rnaer
u men deed hun opmerken dat zy er met walenverve do tien
ii geboden Gods konden op schilderen, en dien raed wierd gevolgd,
a Men zou konnen gelooven dat, op het lezen der «en geboden,
die bende tot chrislelyke gevoelens zou teruggekeerd zyn,
a vermits zy er het verjiod in lazon van te stelen'of te rooven.
cc Maer alles was vruchteloos zy waren zoo dorstig naer de
plundering, dal liet gedacht van God en zyner geboden onmngtig
was om hunne woede te weerhouden. De heeldstormers ver-
brandden eene kostelyke reiiquie, het hoofd van den li.
cc Gommarus.
cc De verwoesting der kerk duerde zes dagen lang. Den 18 april
cc wierd er aen alle de geestelyken bevolen de stad Lier le ver
te laten de katholyke burgers ontvingen brieven, door welke zy
veroordeeld wierden, onder straf van zware boeten, de stad
te onlruymen. Eyndelyk den I October wierden de klokken
cc uyt den toren der hoofdkerk naer beneden gesmeten enz.
Zie daer, katholyke landgenoten, een deelkdh der groole daden
die het leven kenschetsen van den booswicht, aen wie de liberaters
in het katholyk Belgiên een standbeeld willen opregren. Wal
moet gy daeruyt besluyten Dat zv die schandakten, 'die ramp
zalige heyligschcnderyën van Marnix goedkeuren, en nog meer,
dat zy dezelve zouden vernieuwen en navolgen, want iels wal men
toejuycht is men altyd genegen zelf le doenWeesi op uwe
hoede, Belgen, en stelt ai uwemagt-in 't werk om, door wettige
middels, allen invloed, alle gezag, alle meesterschap, aen de
liberaters-wier'ookers van Marnix le benemen. Hel geen te Lier
in 1580 is gebeurd door het geweld der beeldstormer?,, is in 1795
in ons land gepleegd door de philosopheu-liberaters, en 'l geen
dan geschied is, zou nogmaels konnen plaets hebben moesten zy
eens voor goed meester zyn. Den wolf verliest wel zyn hair, maer
geenzins zvne aengeborene bt.oedzuchtDe goddeloozen
hebben in alle tyden en overat de zelve geweest.
komene onpligtigheyd, indien men hun beschuldigde hier of daer
wal versland gestolen ie hebben..... Doch wat willen wy zeggen
heeft den uyl wat schoone pluymen, zyn vleesch is integendeel
zwart, droog en laey gelyk een stuk zoolleer.
De keukeuineyd van eenen professor uyt de Gendsche uni-
versiteyt was by haren biechtvader gegaen, om hem te verzoeken,
in harm nacmaen haren vader te schryven dal zy in dien dienst
niet kon blyvein omdat de familie niet christelyk is. Den priester
voldoet aen jde vraeg van zyn biechtkind en schryfl in dezen zin
eenige regels aen den vader. Maer het briefken komt in d« han
den van den professor, en seffens schiet dezen in vuer en viain,
hy meent dat hy is gelasterd, dat zyne reputatie is le kort gedaen,
hy roept en dreygl dal hy den biechtvader zal betrekken, en hy
peyst dat er selïens een geheel escadron gendarmen zullen gereed
staen om den achtbaren priester te pakkenTen is nog niet
genoeg hy schryfl twee brieven in den vuylen ex-Messager de
Gand, die kraken gelyk eene verslelene bierkarre en die par voet
konnen verkocht worden, immers brieven die noch kop noch steert
hebben en die de grootste kindsk... van geheel Gend beter zou
makenWaerlyk men moet professor der geudsehe univer-
siteyt zyn om zich met-zulke dvacsbeden bezig te houden. Maer
wat is 't,. over eenigen tyd zegde eenen liefhebber alhier in eene
estaminet eene sóhildery is eene söhildery, eene eigaer is eene
eigaer, eene pint hier is eene pint bier, dit is- allemael gelyk
Had dezen liefhebber de historie van- 's professors keukenmeyd
gehoord, hy zou er ongelwyfeld bygevoegd hebben eenen profes
sor is eenen professor... en den viezen snaek die er op antwoordde
dat een verken een verken was,, zou even digi by de woerheyd ge
weest hebbenIndien Cicero nog leefde, hy zou over deze
zaek met regt verwonderdandennael hebben uytgeroepen
O tempora O Mores*.... Dit is te zeggen als de zon onder is,
wat zyn er toch veel beesten in de schaduxve
BERIGT AEN DE MEYSSENS Men laet? welen aen al de
Meyssens, liefhebsters van vermaerdhevd, 'i zy kinderineyssens,
keukenmeyssens, bcvenmeyssens of. ondermeyssensdat er le
Gend nen professor van d'Universiteyt woont, by welken zy eene
groole vermaerdhevd aen zeer geringen prys konnen bekomen.
Zy hebben er zich maer aen te bieden, er eenigen tyd te blyven
en dan een brieffelken door eenen derden persoon aen hare ouders
te doen schryven, waerby zy- laten welen dat zy by's professors
familie niet konnen blyven, omdat zy niet christelyk is, en dan
te zorgen dat hel brieffelken in d'handen van den professor kómt...
Zy«zullen- dadelyk in den ex-Mcssaze gezet en aldus op de vier
hoeken van Belgiên gekend worden,- want den professor is 200
schryfziek, dat hy voor T verhuy-zen van eem aunoozel meyssen,
brieven in de gazellen schryfl van viervoeten en zeven duymen
lang wel gemetenWaerlyk 't is de moevle weerd en de plaets
van hier te zeggen dal een handvol philosophie zonder gezond
oordeel aen eenen. professor zoo> veel bael, als aén den blinden
dat zyue ouders een goed gezigt gehad hebbeu, en aen den hakke-
laerdatzyn vader inel veel welsprekendheyd hegaefd is geweest.
Men kent den vogel aen zyne pluymen, den vos aen zynen
steert, den ezel aen zyneooren enden vriend aen zyne raedgevingen.
De kwestie is nu te weten of den Journal de Gand, die scliynl den
boezemvriend te zya van den professor der universiteyt, aen
dezen goede raedgevingen gedaen lieefhWat ons betreft, wy
zeggen ronduyt dat den Journal de Gand aen zynen vriend
professor eenen allerslechisten dienst bewezen heeft,, met hem
niet krachidadiglyk af te raden zyne kinder- ob keukenmeyds-
brieven in 't licht te geven, waerdoor hy professor, met al zyne
philosophie en versland, by allen redelyken menseh' als eenen
welgeconditionneerden kneukel zal passerenDe handel wyze
van den professor word nog veel aerdiger, als men ziet datde walge-
lyke Broedermin hem argumenten opgeeft, die zoodwae9alskwaed-
aerdig zyn, namelyk door te willen beweeren dat den biechtvader
tegen hel geheym der biecht zou gezondigd hebben. Dat de
Broedermin de functie doe van de hebzuchtige pouilleniers, die
aen de kalkoenen gekeele okkernoten in de maeg stoppen om ze
te vetten, dit konnen wy. begrypen, dit sehandblad is bereyd tol
alle fonetiën, maer dat eenen professor van philosophie zich zulke
dwaesheden late opvyzen, zie daer wat wy niet konnen vatten,
ten zy wy denken dat er geene ergere blinden zyn dan deze die
oogeu hebben en niet willen zien, ooren en niet willen hooren,
en dal de kwakkels zich verraden met haren eygen bek.
In haer Nr van maendag néémt de Broedermin hel prul
artikel van het Verbond over de kieshervorming op en kondigt
het zoo serieus af als of het uyt den mond van den proiestant-
schen domine Prilschard kwam. En waerom niet? Er is immers
kwestie van pastors, onderpastors en kosters met stokken en
zweepen om de buytenkiezers naer de kiesbus te dryvenen
als er zulke dwaesheden afgegeven worden, dan moet de zacht
moedige Broedermin er zich mee vervoegen om haren doodely-
ken haet tegen de priesters wat te koelen, want tol nog toe kan
zy niet verkroppen dat, in weerwil der duyzende barer jys die,
vóór de kiezing, als T ware in het arrondissement Gend geregend
kwamen, in weerwil van al hare schoone en heylige artikels,,
oproepen, bezweeringen, gebeden en tranen om de klubsgaslen
le doen kiezen, de Broedermin kan niet verkroppen, zeggen wy,
dat de kiezers hare kandidaten tot op de beenen hebben afgekookt,
en dat er aldus voor haer niet veel meer te knagen is overgeble
ven. O gy onnoozele sukkeles wel gy verraed u zelve net als den
duyvel, die eenen mantel had omgehangen om zich tejvermommen,
maer die zynen steert niet zorgvuldig genoeg had weggesteken....
Maer wal willen wy er aen doen, eenen verblindden haeldrager
zou zelfs tegen den oven om het wydsl gapen als hy denkt zynen
vyand te konnen inslikkenBroedermin, wy zullen in T ver
volg, van tyd lot lyd, met u een eyken pellen, en als gy er door
verstopt word, gy moet u nietontrusten, wy hebben altyd pille-
kens om alles wel in regel le houden, byzóuderlyk als gy zacht
moedig zyt gelyk gy aen 't hoofd van uw blad druktTot
zondag zuJde, myn dochtertje
CORRESPONDENTIE*
Geëerden vriend A. uytN. uwen brief is my tydelyk toegekomen
om heden aen uw verzoek te voldoen. Hertelyke groeteuis.
Zeer geachtenvriend uyt S. wees bedankt over uwen
aengenamen brief van 9 dezer. Ik hoop u welhaest de hand le
konien drukken. Het zal dezen keer geene ministersbelofie zyn.
M. D. S. uyl B. NEEN.
Den 2n prys voor de veersen van beneden de 4 jaer, 300 Ir. en een<2'
zilveren medalie, aen den heer Lecomte, te Reninghe, voor eene veers,
Wegende 834 kil., oud 3 jaer van gekruyst Durhamsch ras.
3n prys, 150 fr. en eene zilveren medalie, aen den heer Pieters, t©;
Lampernesse, voor eene veers wegende 785 kil., oud 3 jaer 11 maendén,
van gekruyst Durhamsch ras.
De premien worden maer uytbelaeld voor zooveel de beesten den zelfden
dag verkocht worden aen eenen slagter van Brussel.
In den zelfden pryskamp is ook eenen eersten prys
der eerste klas van ossen bebaeld geworden door de gebroe
ders Braecke, van Seveneeeken.
Den eerste prys der vette verkens is toegewezen geworden aen-
M. Colle, te Lovendegem, wiens verken 578 kilogr. woog.
Den zeer eerw. Pater De Smet, domicaen in statie te Thienen,-
heeft alhier in onze parochiekerk, op witten donderdag en goeden
vrydag gepredikt. Alles wat wy over de welgepastte en geleerde
sermoenen van den achtbaren predikheer te zeggen hebben, is dat
zy alle klassen der bevolking ten uyterst voldaen hebben, en dat
Pater De Smet nog mag komen prediken. Hy zal altyd zeer
wel gekomen zyn.
Men sehryft uyt Lede, 2 april: Dezen morgend omtrent 8
uren, zyn de Eerw. Paters Jesuielen van het kollegie van Aelst,
van hunne leerlingen vergezeld ten gelalle van 160, onze
parochiekerk komen bezoeken, om daer aen de voeten van Onze-
Lieve-Vrouw van Zeven Weeën de offergift te komen neerleggen
van eene prachtige schildery, den stichter van hun orden voor
stellende. Zoo als de geschiedenis het afschetst, draegt Ignatius
op zyue borst het beeld der weevolle Moeder, te Saragossa ver-
ëerd, gelyk hy het geheel zyn leven lang gedragen heelt. 'T is een
gevrocht van den nederigen Broeder coadjutor die siudts jaren
lang zyne penseelen toewyd aen het verfraeyen der kerken en:
hujzen van de Societeyt Jesus in Belgiên, en wiens wonderbaer
talent met regt door de kunslenaers gewaerdeerd word. Na een
kortbondig gebed, heeft den Eerw. Pater rektor luydop, en in<
het by zyn der geestelyken onzerparochie, den giftigingsakt afge
lezen in het latyn, in het Iransch en in het vlaemsch, en heeft
vervolgens eene mis gezongen aen den allaer van Maria. De kerk
was vol voik en de geloovigen,-gesticht door de ingetogenheyd
dier talryke jeugd, vereenigden zich met haer in de gevoelens1
eener teedere godsvrucht jegens de moeder van God.
Men schryfl uyt St-Nikolaes, 4 april
De zending, dooi' de eerw. paters Jesuiten Van de Kerckhove,
Hi!legeer, Plalleau-, Sehoofs, Labrie en Barbieux, in onze stad:
gegeven, heeft de beylzaemsie vruchten opgeleverd. Nog nooyt
wierden de sermoenen, gedurende de li;dagen alhier gedaen,
door zulke talryke- menigte geloovigen bygewoond. Het ware
onmogelyk te zeggen welke goede uytwerkseis de welsprekend-
hevd en vaderlyke bezorgdheyd dier onvermoeybare apostelen,
zelfs op de versteendste herten, hebben te weeg gebragt. Lang
nog zal onze stad zich die dagen herinneren, welke zoo menig
verloren schaep op den regten weg terug bragten,.en de treffende
waerheden van onzen beyligen Godsdienst' in aller zielen met
zulke diepe, onuytwischbare trekken inpriutien.
Men sehryli uyt Lokeren, 4 aprilDe verschilligste gebeur
tenissen volgen in onze stad spoedig op elkander. Den 42 maert
jongstleden was 't afsterven van eenen hooggeachten herder, M.
J. B. Eeman welken men betreurde. Donderdag laelsl, 2 dezer,,
was t openbare vreugd wegens de inhuldiging van onzen nieuwen
pastor-deken, M. H. J. Liedls.
Het-slecht weder had den geestdrift onzer bevolking niet kum-
nen tegenhouden. Van 8 uren 's morgens, in 't midden eener digi:
ineengedrongene volksmenigte, stond eenen talryken stoel,
samengesleld uyt al de broederschappen, de geeslelykheyd, dein
fabriekraed, de versehillige societeyten en al de burgerlyke over
heden aen de statie van den yzeren weg, den Eerw.- heer deken*
af te wachten.
Om-8 uren 45 m; kondigde het' groot geschut van elf kanonnem
en het luyden van al de klokken der stad zyne aenkomst aen. Hy.
was vergezeld door Mgr. den bisschop van Gend, bygestaen door
M. den kanonik Raepsael.
NVanneer den stoet was acngekomen on de estrade die ter
statie doelmatig was opgeregt, heeft M. den burgemeester, namens^
den gemeenteraed,aen den nieuwen herder eenè welkoraaenspraek
toegestuerd welke M. den deken op de treffelykste wyze heeft',
beantwoord.
Vervolgens is den stoet naer dë kerk getrokken alwaer de
inhuldigings-plegtigheden hebben plaets gehad. Onnoodig te
zeggen dat al de straten op de fraeyste wyze versierd waren.
M. den deken heeft zyne intrede te Lokeren willen kenschetseir
door eenen akt van weldadigheyd 's middags heeft op zyne-
bevelen en kosten eene overvloedige brooddeeling plaets gehad'
aen de armen der stad.
'S avonds heeft de muziekmaetschappy van S,e-Cecilia aen den*
nieuwen pastor-deken eene schoone serenade gegeven.
Men sehryft ons het volgende
(f Een ministerieel besluyf van 20 maert 1857 en in den
Moniteur van 5 dezer maend overgenomen brengt ter kennis dat-
er wederom belooningen gegeven zyn aen de onderwyzers die zich*
ouderscheyden hebben in het uytoeffenen hunner pligten. By het'
overloopen hunner namen tref ik wederom den aengenomen
onderwyzer van Nederhasselt, Constant Arys aen. Ik ben waerlyk-
tevreden over de eer die hem-te beurt is gevallen. Op min dan
vier jaren bekomt hy- twee gratificatiën en eene acnmoediging.
Spreekt dit niet luyd genoeg in zyn voordeel Ook verzeker ik u
Mynheer dal d'heer Constant Arys alhier alom om zyue uvttnun-
tende hoedanigheden geprezen, den lof zal wegdragen van alle
die hem kennen.
Wy vernemen dat de aenbesteding komt plaets le hebben
der vlassen garens met de band gesponnen, noodig tot den dienst
van het rasphuys le Gend, gedurende hel jaer 4.857.
Dry aen bied in gen waren gedaen geworden. M. Van den Bulcke-
Fievé, fabriekant te Gend, is aennemer verklaerd: voor de belang-
ryke som van 94,280 franks.
Dit feyt melden wy met des le meer vergenoeging, daer het
komt bewyzen dat het spinnen met het evgenlyk genoemde spin
newiel verre is van uyl onze Vlaenderen verdreven te zyn. Deze
nyverheyd, wierde zy op eene breede sehael toegepast aen de
noorwendigheden des legers in de openbare gi stichten, zoude
nog eene der koslbaerste hulpbronnen kunnen uytmaken, tydeno
den winter, voor eene menigte onzer armste gemeenten.
De stad Geeraerdsbergen gaet ook met de gaz verlicht
worden. De aenbesteding is op 28 dezer bepaeld.
By gevolg tier laetste gemeentc-kiezingen die te Atii hebben
plaets gehad, heefr M. de Neubourg, den laelsten der liberaters-
die in den gemeenteraed zretelt, zvn ontslag gegeven.
Men spreekt dikwyls van zonderlinge aenkondigingen in de-
nieuwsbladen of anderzins. Ik geloof eehter wel niet, dat men-
in den laetslen tyd' van eene meer originele bekendmaking heeft
gehoord, dan die welke men thans op de Koornmerkt te Antwerpen!
voor de venster eens hoedenwinkels z-ieL 0p een plakkaertje staet.
er te lezen Uier verhucrl men hoeden om le trouwen. Nu* moet er
nog eenen kleermaker gevonden worden die een kleed en broek
verhuert, om de huwelyken le Antwerpen met 10 per cent te
doen aengroeyën.
Het Verbond van Aelsl komt zich, op zyne beurt, tegen do
aenstaende kieshervorming verzetten en zeevert doerover gelyk
eene hinne die niet weet waer haer ev te leggen. Den 00frater
wilt namelyk aen de buytenkiezers wys maken dat, «als zy niet
gedwongen worden naer de stad te komen kiezen, maer integen
deel op hunne parochie mogen stemmen, zy hunne vryheyd ver
liezen, omdat den pastor met eenen stok en den onderpastor of
koster met eene zweep zullen gereed staen om hun af te ramme
len als zy zouden voor de liberaters kiezenZulke en nog
andere argumenten van zelfden kaliber heeft het Verbond tegen
de kieshervorming in te brengen, 't geen waerlyk bewyst dat de-
kroieyêrs. van dit blad een, certificael zouden verdienen van vol-
KONKOERS VAN VEE, TE BRUSSEL
Op het konkoers Tan vee, dat maendag laetst plaets heeft gehad te
Brussel, waren 573 ossen, stieren, koeyen en veersen. Den l*tcn prys,
voor de ossen van 3 tot 5 jaren, xynde eene som van 600 fr. en eene
zilvere vergulde medalie,. is toegekend geweest aen de heeren Claes, te
Lembeeq, voor eenen os jwegrnde 1,323 kilogr., oud 4 jaer en 11
maenden.
Ben 2n prys, 300 fr. en eene zilvere medalie, aen den heer J. B. Degrave,
le Stuyvekenskerke, voor eenen os wegende 1,051 kil., oud 4 jaren, van
Burhatnsras, gevet op de sfokery van Eessen.
Voor de ossen der 3dc klas, of van 5 jaer oud, is den 4n prys, 300 fr.
en eene zilveren vergulde medalie, toegekend aen den heer Troost, van
Caeskerke, voor eenen os van 5'jaer, van Durhamsch ras, wegende 908 kiL
