70IDAG 26 APRIL 1867. ELFDEN JAF.BCAXG. - 51' Vei'lrekuren iiyi de Slatie Aelst IVAER: Vertrekuren uyt verscliillige Statiën. AELST, den 25 April 1857. Jan Van Dammealias Pier-Jan Claes. Is t hiermeê alles Een nieuw liefdadigheydsgesticht. DE VOLKSKAJDER. tOondenn. 5-40 8-05 10-10 .'<-30 5-30 8-50. Gend, 'Brugge, Ostende 8-10 11-25 1-25- *Lokemt 8-05 <10-60 3-30*0-00 8 50. 3-30 6-501* kl.is Jnngs<Df'iAftrinonde1 ff$russel 7-50—I—a-I"). "Mrchplpn Am werp», 5-40-8-05 - 10-»-3-30. Teuv Thien ttiykerv5-40 8-05 10 3-30 8 15 'Landen, St.Tirivën, Hasselt. 5-4010- 'Gend 8 10-11-25—1-25-8-50. -3-30 Kortffk, Mouscroen, Hyssel Lede) 8-10 J l-^5 - 5-?0. Doorïnk, Rvssel (langs Ath 7-50—1-05—5-15 Nin. Geeratdsb. Ath, 7*501-05—5-158-i5. Bergét», Qüiévrain7-50'1-05—5-*l5 le en2e kl. To iede steen al de konvoys. Te idegem staen deie vertrekkende van Ath 0-30 4-00 0-00 en deze vertrekkende van Aelst 7-30 - 1-205-30. 'Staen te cySegem stil al de konvovs uVtgenomen dpzen vertrekkende van Aelst 0-00 des -morgens en 8 50's avonds en van Dendertnonde ten OOO's morgens en 8-00 's avonds. 'Staen te Santbergen de vertrekken uvt Ath 6-30 's niorg. 4 en 7-15 des avonds. V rWWmv'8-05 's morg 1-20 en 8-4Ó des avonds. nu Den- CDIQUE SOU t. VAN XOKERFN NA'F.ft 'Dendermonde, Aelst 6 45 9-30 3-1& 7-'_tL Ninove, Geerardsbergt'n, Ath 6-45 9-30— 3-157-20. VAN ATI! NAER Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst, Uendermoiide, Lokeren 6*309-55 4-00» Geeratirdsbergen, Nintfve Aelst, Dcndermonde. 6-31M- 9-55—4-007-15. ^Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 0-00 7-15. 'Gend, Brugge, Ostende 6-30(langs Lede.) 9-55— 4— /-15. VAN GEND NAEK Aelst, Bruss, Ninove, Ath Y-IO 12 20 4 307-30. VAN BRUSSEL NA KB Aelst, Gend 7-15— 12-30—0-00 8-00. Ninove, Geeraerdsbergen, Ath {langs Denderleeuw) 7-15 —12-30 -8 00. VAN DENDKRMONDE NA ER Brussel 'langs Aelst) 7 25-12-3 >—0-00-8-00 I. Meek) 6-50—8-30—10*23 - 4-'00. Aelst, 7-25 8-40— 12-30 4-15 6-10-8-00. DEN DENDERBODE Onder deri naem van Jan Van Damme word lieden aen- geduyd eenen zekeren boek, die onlangs in 't licht gekomen is, over de liefdadigheyd, over de doode hand handelt, 530 bladzvden telt en 't voortbrengsel is van een libera- terskopstuk, die meent dat alles, zelfs de zon, de maen en de sterren door hem vertjnysterd wordenDoch, als men met wat ernstighevd dien hoop bladzyden door snuffelt, heeft men de grootsle moeyle om er hier en daer sjets of wat in te vinden dat eenigzins onderzoekensweerdig -is Dezen boek krielt van aenlialingen die zoo armzalig, zoo weynig gegrond zyn, dat men moet denken dat dezen •die zoo veel-papier bekladderd heeft, zulks gedaen heeft •om, gelyk Jan Klaes, sullen, kinderen en onnoozele gapers 'te verlustigen. Maer dit doet er niels aen, Jan Van Damme word door de liberatersgazetten geloofd, geprezen, bewon derd en tot in den vyfden hemel verheven, dit is een bewvs dat de liberalerspers slimmer is en edeler gevoelens bezit dan wy misschien wel denken. Wat er van zy, den boek van Jan Van Damme is eenen gulden boek, zeggen de liberaters, maer liet komt ons nog al aerdig voor dat, als dien gulden boek zoo verstandig, zoo wys, zoo redeneerkuiidig, zoo geleerd etc. is, men den waren naem van den schryver niet durft laten kennen, het komt ons wonder voor dat dezen zich gedurig onder een masker verschuylt, geheel 'tjaer door karnaval lioud, zich in vollen dag niet durft laten zien, en slechts met den nacht als hy met gasten van zvnen kaliber is, zyn gezigt durft ontblóoten..Nogtans, men vind veel in Van Damme, by spreekt over alles, hy doorloopt alle landen, liy door snuffelt alle eeuwen en lydstippen, hy spreekt met zoo veel gemak en klaerheyd over de Roinevnen als over de Engel- sehen, over de Grieken als over de Hebreeuwen, over Amerika als over Japoniën, over Rusland als over Lapland, over China als over het Luykerland, etc. Het ware moeye- lyk de Vaders der 11. Kerk, hare diepgrondigste en ver standigste leeraers beter te doen spreken of hunne gedach ten klaerder uyt te leggen dan Van Damme doet. Dezen weet hunne leeringen, hunne gevoelens, hunne manier van denken zoo klaer, zoo duydelyk te doen voorkomen, dat wy noch Paus, noch bisschoppen, noch godsgeleerden meer nóodig hebben, Van Damme doorgrond en beslist alles, en dit met een zoo ernstig gezag, met eene zoo groote pre tentie, alsof hy den Messias zelf ware. Vooreerst begint hy met Tertulianus, vervolgens gaet hy voort' met den 11. Mamertus, dan met de HH. Chrysosto- mus, Ambrosius en Augustinus.... Gelyk men kan denken, zvn die beroemde kerkleeraers onder Van Damme's pen vóorstaëe'ders der wereldlyke liefdadigheyd en hadden zy eenen afschrik van de christelyke liefdadigheyd, zv die gelyk de HH. BasiliuS, Gregorius Na/ianzenus en Ephrem de eerste höspicen, de eerste hospitalen en de eerste schuylplaetsen stichtten voor armenzieken en wee zen..En als men al de bewyzen van Jan Van Damme zietzou men zeggen er valt niet meer aen te twvfelen, Jan is eenen grooten man, een nieuw licht 't welk op de aerde gekomen is om derzelver aenschyn te vernieuwen Wel neen hiermee is 't nog niet alles: niet alleen kent Van Damme op zynen duym de levens der heylige Kerk vaders, de geschiedenis hunner werken, maer hy kent zelfs de apostolvke constitution en de decreten der kerk- •ergaderingen, die hy op eene gansch nieuwe wyze weet te arrangeren om er, ten voordeele der wereldlyke lief dadigheyd of maponnieke broederliefde, gevolgtrekkingen uyt te nemen. Daer den wonderlyken leeraer in utroque jure voor lezers schryft die bent op zyn woord gelooven, geeft hy zich de moeyte niet van uyttreksels meê te deelen, tlv vergenoegt zich met nootjes aen 't onderste van zyne biadzvden te stellen 0111 de bronnen aeii te wyzen, gelyk den fameusen Frère in de kamer eens sprak over een kapittel van de II. Schriftuer 't welk er met geene oogen in te vinden wasDie nootjes luyden als volgt Const Epist. VIII, 55.Conrile d'Antioche, ann. 541. Can. 2a.Cone. Ageth, Ann. 306, Can. 7, etc. etc. Waerlyk een allergemakkelykst middel om dommerikken te foppen: Maer de liberateryds zoo nialsch als eene spongie en daerby zoo slim, dat zy bare leeraers met een half woord, ja zelfs meteen vierde verstart Isidorus van Refuse en .1 minimus Mareellmu», deneersten, j eerien der geleerdste discipels van den 11. Chrysostomus, die ons 2012 Epistels heeft nagelalen, den tweeden eenen heydenschen historieschryver van Antiochien van wiens werken er nog 18 boeken zyn overgebleven, figureren ook al in den boek Van Damme, maer alleenlvk in nootjes. Die namen klinken niet slecht en konnen ook al dienen om de lopmachien wat te smeerenMaer hoe curieus en stigtend is 't zoo in 't grof iels of wat afzonderlyk aen reuzenwerken te ontleenen, en dan des schryvers naem, tot staving zyner eygene opinie, aen het onderste der blad zyden le voegen, om aldus den ongeleerde» en zelfs den geletterden maer weynig oildervipdingi yken lezer te blind doeken. Wy zouden niet verwonderd zyn dat den liberalen lezer zyne oogen op 't onderste der bladzyde werpende, zou uyiroepen 't is zeker, ik geloofde dat de licfdadig- lievd christelyk was: dat zy voor bvzondere cn nood- zakefyke dienaers moest hebben den priester, de reli- gieusc, die er de pligten door roep of vocatie van ver- vullen maer ik bedroog my, die priesters waren slechts n de overtreders die schandelyk de gelden der kerk zelve misbruykt hebben; hunne geleerdste mannen, de kerk- vaders zelve zeggen het en veroorderlen ze etc Ziet gy het nu, lieve lezers, zonder Jan Van Damme, zoud gv dit alles niet gelezen norh geweten hebben dat de kerkvaders zelve de christelyke liefdadigheyd veroordeelen en dat de kerkvergaderingen deze deugd verstooten. Als gy dit alles hoort en ziet, zult gy nog durven twyfelen dat, in 'l belang van de Kerk, in 't belang van den godsdienst, in 't belang der armen, de wereldlvken alleen en dat nog de liberale wereldlvken de armgoederen en fondaliën kon nen en mogen besturen Neen dit zond gy zeker niet ge weten hebben, en nogtans ziet daer wal Jan Van Damme heeft iiytgevoriden en wat hy misschien denkt klaerder dan de zou bewezen Ie hebben. Maer ziet hier onder andere hoe dien fynen schryver zyne preuven bvbrengt Ily neemt een afzonderlyk fevt, en dan, gelyk de advo- katen van slechte zaken die het tribunael willen bedriegen, valt hy daerop gelyk eenen lileekershond, hy veynst eene colère zoo hoog als een linys, hy schynt door de waerheyd en regtveerdigheyd alleen geleyd, en daerop spreekt iiy een vonnis nvt 't welk de slrengheyd zelve te boven gaet, en alles is elfen. Zie hier een voorbeeld van die slimme toeren Eenen paus veroordeelt de bedelary; (het zy hief gezegd, in't voorbygaen, dat al de pauzen, van Sinte Pieter af, zekere bedelary, deze die uyt de luyheyd voortkomt, ver oordeeld hebben) nu, luvstert wel, want de afleyding is 7,00 nieuw als koddig. Omdat dezen paus de bedelary ver oordeeld heeft, wilt Van Damme hebben dat de bedelary in katliolyk Roomen bestond, dus is het stelsel van chris telyke liefdadigheyd te Roomen geoeffend slecht en de pauzen zelve hebben het bekend. Dus moeten wy hier vlugten 't geen de pauzen veroordeeld hebben cn ons wachten te aenveerden 't geen MM. Nothomb, Malou en Mgr. van Brugge in de wet willen, want Sixtus den V heeft het veroordeeld en verdoemdMen zal misschien denken dat wy hier spotten, maer wy moeten zeggen dal het geen waer is en dat al de argumenten van Jan Van Damme van zelfden kaliber zynOmdat er hier en daer eenen dief, eenen bedrieger, eenen vervalscher, eenen deugeniet onder advokaten, notarissen, dodoors, apotekers of koopmans te vinden is, zou Jan Van Damme willen doen gelooven dat zy alle zoo zyn. Dit is de redeneerwyze van wanhopige I ooz.en of van uytzinnige wanhopigen, maer geenzins van regtzinnigc of treffelyke schryvers. Jan Van Damme mag kiezen tusschen de twee. Gelyk men alle weet, heeft den zeer eerw. lieer De .Merode geheymen kamerheer van Z. H. den Paus, eene somme vaii HONDERD üb'VZEND FRANKS ter beschikking gesteld van de commissie die te Rrussel is ingerigt om een gedeiikleeker op ie reglen ter eere van den alom betreurde» godsdienst- en vader landsminnende» Gracf Felix De Merotlo. Hy deze milde gift "af den hoogslachlbaren geeslelyken zvne intentie le kennen, te weren dat zy dienen moest 0111 te Rrussel of omtrent Brussel een geslicht van liefdadigheyd in te rigteu. Nu, daer den aerd van dit gesticht niel bcpaehl is geworden, koineu wv hier hel geduclil van eenen onzer geacütte vrienden uyten, namêlyk dal he'l allervoordeeligst allernuttigst en zelts alleruoudzakelvkst ware een gesticht lè openen, waer de oude en gebrekkige soldaten het overige hunner levensdagen in rusle en vrede zouden konnen overbrengen en door de weldaden die zy er zonden genieten, tul eene allyddurendè buide verstrekken aen de nagedaciiienis zoo wel van den (v erleden vader, die met gevaer van lyfen goed, zoo kraclndadigl k heelt medegewerkt 0111 onze nalionalileyl te slichten, als ip den overleden zoon, M. Frederic De Meroile, die op bel siag j ld zyn bloed en zyn leven ten besten gegeven heeft, om liet' 'juk der calvinistische verdrukking al te schudden. Dat de oude en gebrekkige soldalen, die in don dienst van 'l Vaderland versieten zvn en zich zelve '1 brood niet meer konnen verschaffen, hier als armen, als oiigclukkigeu aenzien worden en wezenlyk zyn. is eene daedzaek die niemand zal loochenen, want zy springt al te klaer in d'oogen, maer dal die zelfde Vaderlands- dicuaers genoegzaem voor hunne diensten beloond worden, met hun eenen frank, vyf-eu-zeveulig ceiitiinen, of soms ook ai eenen halven frank daegs te geven, is iels wal als eene biltere beschimping mag aenzien worden. Te'veel om te leven, te luttel om le sterven, zie daer de belooning van den Belg, die zyn jong leven en zyne mannelyke jaren onder de wapens, ter verdediging van '1 land, heeft nvergebragt0 Dezen ongelukkigen slaet van zaken mag niet blyveri duren en moet op d'eene of andere wyze eyndigen. W v gelooven dari dén oogenblik allergunstigst om de ernstige aendaclil in le roepen van wien bel behoort en om te vragen dat liet gesticht welk wy'hier bedoelen opgeregt worde. Deszelfs nultigheyd zal zich gemakkelyk laten begrypen hel beroep, de oefening en duerzaemhèyd vermi rt en volmaken den werkman en den kunsiminnaer in' lino vak cn van gelyke is het met den krygsrnan. Indien dan de vrywilligers nr plaetsvervangers voorop verzekerd waren dat zy, in geval van verwondingen of ouderdom, eene toevluglsplaels zouden vinden waer zy met hunne wapenbroeders die in den zelfden staet zyn, in vereeniging konnen leven en eene behoorlvke verzorging en vryhevd overèenkornstig met hnnneii toestand genieten, zou de militaire loopbaen niel als eenen siaet konnen aenscliouwd worden Zouden de soldaten zich niet beter op het volbrengen hunner pligten en op het aenleereu van hun beroep toeleggen? Zouden deze, welkers lyd van in vryheydsleHing aengekomen is niet gemakkelyker ja zelfs gretig nieuwe dicnsl'- termynen aennemen Zouden daer door niet vele zonen, die het lot dikwils ongenadiglyk treft en er de huysgezinnen door ruineerl van den gedwongen dienst bevryd worded? Dit zyn vragen dié hare antwoord met zich brengen, daer hel, van den anderen kant, vast staet (lat den loleling, den plaelsvervanger en zelfs deri vrywilliger, uyt vrees voor den ouden dag, na den eersten dienst- termyn, de militaire loopbaen veriael en een ander levensvak omhelst. En wat er meer Van is, dees geslicht zou aen den slaet geene duyl kosten, ofsuhoon het eene onschatbare weldaed voor de oudé gebrekkige soldaten zou (leerstellen. De zelfde som die eenen djenstvryen of gepensionneerdeu soldaet geniet en waerraec hy in zynen ouden dag moet leven met mensclren van ander karakter en beroep, en (lit nog in kommer, bezorgdheyd en armoede zou meer dan voldoende wezen 0111, in vereeniging, een zeker beslaeii ruslige dagen en eene aengeuatne bezigheyd te verschaffen. W'y hebben dees gedachl zoo maer ruw op liet papier geworpen verzekerd dal mannen van bevoegdheyd hel zelve zullen gelieven uyt te pluvzeii en dat zy, aen de slem der liefdadigheyd""ehoor gevende, hel ongelukkig lol van de arme en gebrekkige soldaten zullen verzachten, te meer omdat er eenen middel, eenen aller- geinakkelyksten middel loe bestael die alle uylga'ven of bydragm van den slaet kan ontbeeren. Het liefdadig Belgiën ziet met flerlieyd in alle oorden van zyn reglsgebied schuylplaetsen voor alle soorten van arme en ge brekkige medemenschen opryzen er is geene ellende die niel door de schrandere liefdadigheyd der Belgen vertroosten verz.aehl word, voor alle wonden heefl deze liefdadigheyd eenen heylzamen balsem, voor alle droefheyd eene vertroosting, voor alle kwalen een hulpmiddel. Eene zaèk echter is liaer tot dus verre ontsnapt en zal, zoo wv verhopen, welhaesl op de lysl harer talryke hulp- gesticluen geplaets worden. Wy verklaren ons Sedert dynsdag heeft de volkskamer hare werkingen hervat. Het wetsontwerp op de liefdadigheyd is aen het order van den dag gebragt en den heer minister van juslieie heeft deze beraedslagingen geopend door eene kruymige redevoering waerin hy opvolgelyk al de onreglveerdigé aentvgingenkwacdaerdigc besehuldigingen en leugen achtige beoordeelingen die, door de liberatery, in boeken en dagbladen, tegen het wetsontwerp, zyn afgegeven, heeft in revue gepasseerd en vergruysd. De redevoering van den heer minister heeft geheel de zitting ingenomen en tot het eynde toe is hy door de kamer met eene Véelbeteekeneude aendachtaenhoord geweest; evndigende. heeft den heer minister gezegd dat men, iu plaets van het ontwerp regt-

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1857 | | pagina 1