70M)A(Ï 10 MEI 1857.
ELFDEI MEMGANG. - W 5o8
Vertrekuren uyt de Statie Aelst NAER
Vertrekuren uyt versehillige Statiën.
A ELST, de9 Mev 1857.
Het wetsontwerp op de liefda
digheyd.
Wat volgt hier uyt
Nu komt alles uyt.
Wilt men met de Belgen spotten?
vT)pnderm. r>-40 KT)HI-(K) 3-tO 5-80'8-50. 5? Gend, 'Brugge, Ostende 8-10 >11-25 1-25-
.«keren 84)5 ilO:OU 3-T:> O-i O'8-öO.
'ItriisHel *7-50I \-48«15.
^ïlcjchelen Antwerp., 5-40 - 8-C5 10-»— 3-10.
i.euvThien Lnyk, \rr\5-$0*8-05 10-3-10 "8-15
Landen,St.Tru\en, Hasselt. 5-'»0lO-» 3-10
tiend 810-1N25—1-25-8-50.
3-10 —5-501° klas langs Dciidertnonde.
Kortryk, Monscroen, Kyssel (lungs-.Lede) 8-10
11-25 3^105-30.
Doornyk, Ryssel (langs Ath"7-50-1-055-15
Nin. Geerardsb. Ath, 7-50-4-055-158-»45.
^Bergen, Quievrairi7-501-055-l5>l° en2e kl.
Te LEDE staen al de konvoys. Te.siDECEM staen deie vertrekkende van Ath 6-30 4-00
0-00 en deze vertn kkende van Aelst*7-30 - 1-205-30.
Slaen te «Y&EGF.M slit rtl de skanvoys nvtgenomen dezen vertrekkende van Aélst 0-00 de»
morgens-én 8*50's-avonds en van Dendermonde ten'0-00 's morgens en 8-00 's avonds.
-Sniert IC^Santbercf.n de vertrékken nvt Ath 6-30 's morg. 4 en 7Jlö des nvonds. Van'Den-
det lemw 8-05 's morg 1-20 en 8-40 des avonds.
CUÏQUE SÜUvl.
YA« LUKER EN IVAER
Dendermonde, Aélst 6 '45 9-30 3 00 7-20.
Niuove, Ueerardsbergen, Ath 6-45 9-30 -3-00 7-20.
VAN aTR NAER
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst,Dendermonde, Lokeren 6-30 9-55 7-15.
Geeraerdsbergen, Ninove Aelst, Dendermonde. 6-309-55 4-007-15.
•'Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 9 55 7-15.
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (laogs Lede.) '9-55— 47-15.
VAN CEND NAER
Aelst, Bruss, Ninove, Ath 7-10 —11-90 4 307-30.
VAN UKUSSEL «AER
Aelst, Gend 7-15- 12-30—0-00 8-00.
Ninove, Geeraeidsh, Ath langs Denderleeuw) 7-15 12-30 8-4)0 (1. Mech. 3-00),
VAN OKNDERMONDE «AER
'Brussel langs Aelst) 7-25-00 Ü«J—0-00- 8-00 (1. Mectr) 6-05—8-55—tO-SÖ-3-30.
Aelst, 7 25 8-4012-30 4-15 6-10—8-00.
DEN DENDERBODE
Wy zullen onze bennerkingen voortzetten omdat de beraedslaging
■er alle oogenbiikken nieuwe doel opryzen wy hebben echter bel
genoegen te besla li gen dal boe langer de redetwisten duren,
hoe meer de zaek word opgeklaerd, boe meer de valsclte en
uouwlooze aenrandingen der liberalers tegen de vryheyd van goed
te doen gelyk men bel goedvind, aen den dag komen en ïiaer
weerde geschal worden.
M. Malou is den redenaer die diepst in bet liberaei kamp
gedrongen is en nauwkeurigst de verborgenste boeken doorsnuffeld
beeft. Hy beeft gezien wal er gewuonlyk in de bureeleu van
zoogezegde weldadigheyd gebeurt en doen uylschynen dat de
onpartydige verdeeling en goed besluer in die administratie
verre te zoeken -waren.
De weldadigheyd, beeft M. Molou gezegd, zal wel doen de
voorwaerden te volbrengen die gehecht zvn aen betgenol der
goederen die zy thans min of meer welliglyk bezit, en waervan
zy de lasten in hel slof der papieren gelalen heeft. i
De weldadigheyd zal wyslyk bandelen als zy van den invloed
die baer gegeven word door de goederen welke eenen katbo-
lyken oorspiong hebben, geen gebru-yk inaekt legen de
kaïbojyken zelve. Zy zal trachten dat de openbare verpachtingen
<t der armgoederen iets anders zyn dan politieke slavernyën.
Zy zal prolyliger de goederen besturen en misslagen vermyden
gevolgd van overeen komsten die aen de belangen der armen
schadelyk zyn. Eyndelyk de weldadigheyd zal trachten in goede
overeenkomst te leven met de hospita Lusters, welke zich zoo
bitterlyk te beklagen gehad hebben over verdrukking en mishan-
a delingen.
Dit zyn veelbeduydende woorden waertegen de liberalers
redénaers niets weteu in te brengen. Wal er in dees kapilael
vraegstuk hoogst inerkweerdig is, is dal veie liberale schryvers
kracbtdadiglyk de zaek der byzoudere of vrye liefdadigheyd
verdedigen. Men kent hel schrift van M. Cb. De Brouckere,
burgemeester van Brussel, waerin bet stelsel en de schynredens
der liberalers teeuemaei lol slof vergruysd worden, waerin by
de byzoudere liefdadigheyd hemelboog verheft en bewysl dat zy
alleen voordeeljg is aen de armen, dal zy alleen op alle manieren
en op de krachtdadigste wvze de noodwendigheyd ter hulpe
komtWy porren de liberaters acn dees schrift wel te
doorgronden en bet te weerleggen als zy konnen
Hel is M. Cb. De Brouckere alleen niet die legen bet stelsel der
liberaters geducbite batleryën losbrand, maer er zyn er nog
andere en dit alle mannen welkers liberale grondstellingen zoo
min dan hunne booge talenten konnen verdacht gehouden worden.
Wy hebben onder deze laelsle te noemen M. De Potter, lid van
liet voorloopig gouvernement en daer by gekend als hardnekkigen
republikaeu. Dezen verklaerl zich openlyk tegen hel stelsel der
liberalers en veroordeelt het op de solemneelste wvze. Hy komt
een schriftje in 't licht te geven 't welk, ofschoon het'slecht 16 en
niet 550 bladzyden bevat gelyk den'boek van Jan Van 'Da mme,
teenemacl al de aenbalingen en listige verdraeyingen van dezen
laelslen yergruyst en te niete doet. Wy gaen eenige regelen uvt
bel scbrilije van M. De Polier laten volgen. Zie hier hoe dezen
schryver zich uytdrukt
Er is stelliglyk in Belgiën oppositie tegen de vrye uytoefening
van bet regl of liever van (Ie pligt van liefdadigheyd dit is
eene daedzaek. Is de opposie geregtveerdigd door zware redens
die alle andere redens doen zvvygen? Wy gaen zien.
By ons, gelyk in Vrankryk, gelyk in Duytschland, gelyk elders,
was bet calbolicismus over omtrent dry ecuwen eene wezenlyke
magl door de rykdommen en voorregten der Kerk. Wat is er
v daerin te verwonderen De Kerle had onze samenleving gesticht
Zy had er zich eenen schonnen stand gemaekl, en al dezen stand
te verdedigen, of, indien men wilt, om dezen stand te verde-
digen hield zy de samenleving daer waer zv haren stand ver-
worven bad. Maer dit alles is veranderd en grondiglyk veranderd;
de Kerk is geene magl meer, de geestelykheyd is geen slaet-
kundig korps meer, en de priesters worden door den staet
betaeld gelyk zyne bedienden, gelyk zyne veldwachters en zyne
gendarmen. Om in de waerheyd te blyven, T is van daer dat
men het vertrekpunt moet-nemen en niet van vóór de groole
fransche revolutie.
Waer zyn de domcyncn van den aulacr en den overvloed
wacrmcë dezen zyne bedienaers begiftigde naer toe Hooren wy
wat Proud'lion zegt
a IN 1789 EN 1795 'tis aldus dat hv zich uytdrukt
SLOEG MEN DE GOEDEREN AEN VAN DEN EDELDOM EN
VAN DE GEESTELYKHEYD; MEN VERRYKTE DE SLIMME
ARMEN DIE AR1STOKRATEN GEWORDEN, ONS VAN DAEG
DEZE ||fy° DIEKTE ONZER VADERS DUER
DOEN BETALEN.
Den publicist dien wy overschryven. alhoewel eenen der
grootste vry den kers die er zyn, boud zich met d';ze aenbalingen
niet te vreden Zulke verkrachtingen zegt Proud'hon
worden allyd vreed gcs'ruft. En by vraegt Wat gedaen En by
antwoord HET REGT NIET MEER VERKRACHTEN MAER
HET HERSTELLEN.
Dal onze liberalers hel gedacht van dezen publicist wel over
wegen, zy zullen al de vreedaerdigheyd hunner neyging begrypen,
zy zullen zien dal zy met de voeten treden alles wal regtveerdig
en bjllyk is, 'l geen zulks altyd is-geweest en door de buyleuspo-
rigste opiniën als-dusdanig altyd geêt biedigd is geworden; zy zullen
ontwaren dat de onverdraegzaemsle volkeren., de fanatiekste
sectarissen nooyt zoo willekeurig nooyt zoo dwingelandisch zyn
gewrest, dan dal zy de vryheyd van goed te doen hebben willen
verhinderen of ketenen gelyk de liberalery van heden zoo schaem-
•leloos doen wilt.; met een woord, zy zullen zien dat zy Robespierre
verre overtreffen. Wy Foepen hunne aendachl, zegt M. De Potter,
op de aenhaling die gaef volgen, zy is van Robespierre zelf.
Zie hier hoe dezen sprak
■Ik ben niet meer genegen dan 'wie hel zy voor de magl dor
priesters, 7 is eene keten temeer voor hel menschdom. maer 'lis
ten minsten eene onzigibare keleneene keten voor den geest,
derede alleen kan ze verbry zelen. Den icélgever mag de rede
a helpen, maer hy mag hare plaels niet innemen7 hy moet nooyt
a ten achler blyvenmaer hy mag nog minder de rede vooruyt-
löopen.
Wal hier uyt wlgt, Js klaer, te weten dat de liberaters van
beden nog veel haesliger z«yn dan Robespierre, die er in gelukt
was dit oud princiep, voor eenigen $yd, 'te vervangen door hel
stelsel van verschrikking, hy wilde de onzigtbare kdling met met
geweld verbryzelen, want hy zou zich aen de zelve ook vastge
klampt hebben als den schrik der martelingen hem niet meer
zou gediend hebben.
Welk is bet .princiep, in welks naem de liberaters willen ge-
hoorzaemd worden. Vraegt nog M. De-Potter. Het is'1 princiep
van 't geweld. Maer het gezag des ge weids baert eerst haei, ver
volgens verachting, en voor de verachting is het geweld maer
een enkel woord. Indien de liberalers, om geboorzaemd te wor
denden nieuw gezag inriepen, bet ware Ie beter; maer zy hebben
geen hoegenaemd gez3g. Öndernigt door hel voorbeeld van Robes
pierre, zouden zy niet mogen wachten lol dat geheel hunne magt
verdwenen zy om zich aen de onzigtbare keling vast te klampen,
doch om er zich te konnen aen vastklampen, is liet noodig dat
zy er voorop de schakels niet van verslyten.
De tusscbenkomst van het ca^holicisrans, zegt M. De Potter,
a van zyuen eeredienst, van zyne priesters is ononlbeerlyk in
ecu hoogst catholyk' land, indien men wilt dat den conslilvü-
a onnnelen winkel niet dadelyk Historiebet is slechts met zich
<r vast te klampen aen de puynen van het stelsel 't geen door het
liberalism.us is omverregeworpen, dal het liberalismus den
oogenblik vertraegt waerop hel zal verzinken in den afgrond
dien het onder zichzelveir gegraven beeft.
Als men de redevoeringen der liberaters en der sprekers van
de linker zyde der kamer aenhoort, houden de priesters alles wat
er door hunne handen passeert, en zy besluyieu er uyt dat de
priesters welhaesl alleen ryk en bygevolg alleen magtig zullen
zyn. Men voegt er by dal, zoo men aen de catholyken een weynig
de gelegenheyd laet, zy alles zullen bemagligen en wederom
meester worden. Dit is wel mogelyk, want eyndelyk moeten de
reglveerdigbeyd en de waerheyd gelyk d'olie toch boven komen.
Maer indien dit zoo is, zegt M. De Potter, dit is het regtslreeksch
bewys der zwakheyd van de redevoeringen die door de libe-
raters tegen het calbolicismus gerigl worden; ten zy men er
in wille zien de hardnekkigheyd der catholyken om de kragl
der redens hunner tegenstrevers te miskennen. In Teen en
ander geval zou men er moeten van afzien door de wel te zege-
vieren over eene opinie die zoo koppiglyk aen de welsprekend-
heyd wederstaet.
Maer, gaet M. De Potter voort, wy zullen vragen aen de libe-
raters die geene vrybejd willen van te geven wat en gelyk men
bet goedvind, of het volk, wiens belangen zy schynen te
behertigen, of bet volk, T welk nog de priesters toegenegen is,
zich beklaegl dal het door hun bedrogen of beroofd word
ff Welnu, vermits de ware belanghebbende niet denken dat zy
gefopt worden, of, 't geen overeenkomt, vermits zy willen gefopt
worden, wat heeft bel liberalismus zich daermeê te bemoeyën
Zyn de deukwyzen niet vry liet groot bezwaer, het eenigsle
bezwaer der liberalen tegen de vryheyd van liefdadadighevd
is hierin besloten Dc giflenbezetten, godvruchtige of lief-
dadige fondatiën, indien er de gceslclykheyd over beschikt, zullen
godsdienstige en klerikale gestichten, kerken, kloosters en broe-
derschappen worden. Wy aenveerden deze aenlyging gelyk alle
andere van zelfden aerd, zegt M. De Potter, maer onder bene-
ficie van inventaris, om des te beter te doen u>tsebynen dat
bet misbruyk waervan kwestie, indien hel daedzakelvk bestaet,
naluerlyk en bygevolg noodzakelyk voortvloeyt uyt den staet
van zaken, uyt het politiek liberalismus, uyt bet godsdienstig
protestantismus, met een woord uyt de vryheyd van onderzoek
en discussiedie loomeloos is geworden ten gevolge der
ontwikkeling der geesten, aengevuerd door de ontwikkeling
a der noodwendigheden.
Het zal hier noglans niet misplaelst wezen met M. De Polter
te doen opmerken dat er eene onbetwislelyke tegenspreek of
contradictie bestaet in te willen beweeren dal de geeslelyknevd
gebragt tot de nedrige 'proportièn van byzouder genootschap'i«
den Staet, nu konne wedernemen 'I geen de maelscliappv iraer
ontnomen heeft dan wanneer zy, geeslelvkheyd, nog in 'i bezit
was van geheel hare magl waermedc de" martscbappy Iraer be
kleed had als de vertegenwoordigster van bet catliolicismirs, toen
oorsprong der maelscbappelyke orde.
Een gedacht van dwingeland), zegt M. Proud'lron (wv halen
volgeern dees gezag voor de liberalen by) leeft in T'diepste
der geesten en vergaert rtr eene zelfde samenzweering alile
ikzuchten of zelfbelangen; wy'willen de herboring der samen-
loving, maer wy willen ze ieder volgens onze denkbeelden en
onze wenschen. De onverelraegzaemheyd en hel zelfbelang doen
ons hinderpalen aen dv vryheyd-stemmen
Wonderschoene waerheyd en zoodanig toepasselyk aen liet
tegenwoordig vraegstuk, dal men zou bekoord zyn te onderstellen
dal den fransclren vrydenker voorzien heeft dat onze belgiscbe
liberalers weieens, al dc ztdeleer en den godsdienst Ie prediken
doch ai de twi/ffedeer en de omerscliilUyheyct le omhelzen zoo
verre souden gekomen zyn oan hinderpalen acn de liefdadigheud
de untlen stellen, vyl vrees dut de priesters er voordeel zouden uirl
genuienJ
De vryheyd die men met d'eeue hand schynl le willen geven
trekt men in met de andere.; indien dit geene fopp-rv is 'i is
ten minsten liberale dobbellrertigheyd, het opscbrilt verandert
maer dn zaek blyft de zelve.
indien liet liberalismus van de geestelykheyd verwacht dal z*
hetzelve dierie, liet liberalismus moet de voorwaerden aenneinen
die de 4-ei.'stelykheyd aen hare diensten vasthecht, zonder dit
ware zulks eene moedwillige aelfsopoifering, of liever eene opgc-
diongene zellsopoffertng en deze ueeml eenen anderen naem
Als de zelfsopoffering gedwongen is, 'lis wederom m'
Pro ml bon die spreekt dan heet zv verdrukking, slaverny.
bedrieging van den eenen menscli legen den anderen. Het is
aldus dat de annen den eygendom toegenegen zyn, 't is aldus
dat, velgens de denkbeelden van hel LiberaKsmus, de priesters
hetzelve zouden moeten loegedaen zyn.»
N y zonden beden een woord moeten reppen over de lameuse
redevoering die den Groot-Meester der belgiscbe francmaeons-
logien dynsdag en woensdag in de kamer afgegeven heeft. Maer
de plaels ontbreekt, en ten anderen wy willen hel gekraek van
die verslelene bierkarre tot ons naesle N' verschuyven Het is
eenen pot-pourri geheel la vieille fa,-on Verhuegcn feyten op
feyten, historiekens op hisloriekens, nytvindsels op nylviudsels
die men gemakkelyk legen de waerheyd en nauwkeurigheyil
hoert opdruysschen als men eenige opzoekingen wilt deen. Maer
by Verhaegen steekt bel zeo nauw niet, als den man maer den
hoop heelt, weynig scheelt hem de hoedanigheyd, hy zingt toch
altyd zyn zelfde liedeken, te welen Hel. land zal oordcclen
en den kwant denkt niet eens dal hel land hem sinds'iansi
geoordeeld heeft.
Wy doen deze vraeg omdat er ons èene zaek is ter
kennis gekomen die geene andere benaming dan die van
onbeschaemde beschimping of bespotting der [telgen verdient.
En waervan iser nu al wederom kwestie? zal men ons vragen'
en wy antwoorden luystert
Men errinnert zich' nog dat er over meer dan een jaer
in de volkskamer verschevde honderde' duysende. franks
gestemd zyn om de landbewooners, die meest van de
vreeslyke verhageling hunner veldvruchten geleden hebben
eenigzins te vergoeden, Nu, die gedeeltelyke vergoedingen
worden titans by de ontvangers uytbetaeld, maer op wat
manier?
Indien liet eene weduwe is welke gaet om die vergoeding-
te trekken, den ontvanger eyscht van Itaer dat zy eenen
notarialen akt of eenen akt van notorieteyt voorbrenge,
waerdoor bestatigd word dat zy waerlyk en wezenlyk dé
weduwe is van dien of genen persoon. Maer de vergoedmgs-
som die de weduwe te ontvangen heeft is soms maer van
I, 2, 3, 6, lü of 20 franks, den akt zou baer 30 en meer
franks kosten, wat doet den ontvanger dan Hv weygert
gladaf te betalen, en er zyn kwanten die dan de mensthen
sorntyds nog onbeleefd, spytig en bot toesnauwen, net alsof
de contribuabelen honden waren en geene hoegenaemde
beieefdheyd verdienen.
Woont den evgenaer die, in 't jaer der verhageling, van
zyne pachten geene duyt getrokken heeft, by voorbeeld,
te Parys, te Brussel, te Gend, of in alle andere plaels lè
verre afgelegen 0111 zelf de toegestane som te komen ont
vangen, wat lily IT er hem anders over dan zyn manduel aen
