ZONDAG 7 JUNY 1857.
ELFDEN JAERGANG. - N' 362
1
Vertrekuren nvt de Statie Aelst JAAER:
Vertrekuren uyt versehillige Statiën.
AELST, den 6 Junv 1857.
Belgen, let eens wel op.
Maer op wélke wyze
IV'a erom die >\et
voorgebragt
Burgers, leest hier.'
J
<£)enderm. 5-40 8-05 10-00 3-10 5-30 8-50. 3? Gend, Brugge, Ostende 8-10 11-25.1-25
Lokeren 8-Ö5 10-00 3-&Ó 0-60 8-50. 3-10 -5-301° klas langs Dendermonde.
Brussel 7-50-11-40-8-15.
Mechelen Antwerp., 5-40 8-05 -10-»3-10.
LeuvThien Luyk, Verv5-40 8-05 10 3-10 8-15
Landen, St.Truven, Hasselt, 5-40I0-o -3-10
Gend 8 10-11-25—1-25—8-50.
Kortryk, Mouscroen, Ryssel (langs;Lede) 8-.tO
11-25 —3-10—5-30.
Doornyk, Ryssel (langs Ath 7-501-055-15
Nin. Geerardsb. Alh, 7-501-055-158-15.
3 Bergen, Quievrain7-501-055-=l5Jc en2«kl.
Te lede staen al de konvoys. Te idegem staen deie-vertrekkende van Ath 6-30 4-00
0-00 en deze vertrekkende van Aelst 7-30—1-205-30.
Staen te CYSEGEM stil al de konvoys uytgenomen dezen vertrekkende van Aelst 0-00 des
morgens en 8 50's avonds en van Dendermonde ten 0-00 's morgens en 8:00 's avonds.
Staen te Santbergen de vertrekken uvt_Ath-6-30 's morg. 4 en 7-»lo des avonds. Van Den
derleeuw 8-05 's morg. >1-20 en 8-4C des avonds.
CUtQliE 6GUM.
VAN IOKER-EN NAER
Dendermonde, Aelst 6-45 "9-30 3-00 7-20.
Tfinove, Geerardsbergon, Ath 6-45 9-303-007-20.
VAN ATH NAER
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-309-557-15.
Geeraerdsbergen, Ninove Aelst, Dendermonde. 6-309-554-007-15.
Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 9 55 7-15.
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Lede.) 9-55— 47-15.
VAN GEND NAER
Aelst, Bruss, Ninove, Ath 7-10 11-00 —4 307-30.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend 7-15- 12-30—0-00 8-00.
"Ninove, Geeraerdsb, Ath (langs l)cnderleeuw)"7-15 12-80 8-00 (1. Itleoh. 3-4)0).
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelst) 7-25-G0-0;)—0-G0 -8-00 (1. Mech-) 6-05—8-55— 10-2J-3-30.
Aelst, 1 25 8-40- 12-30 4-15 6-10-8-00.
DEN DENDERBODE
De schandelyke baldadigheden die in eenige steden des
lands, de voorledene week, plaets gehad hebben en die wy
hierachter inededeelen, zyns eensdeels gekend. Eene oproe
rige minderheyd, na op de spreektribuen het wetsontwerp
op de liefdadigheyd op de geweldigste en trouweloossie
wyze te hebben aengerand, wilt nu de wettige meerderheyd
omverrewerpen. Die minderheyd wilt heerschen doch wy
hopen dat zy in hare verwachting zal bedrogen zvn. Onder-
tusschen achten wy het eene pligt het publiek te wapenen
tegen de \;alsche en bedrieglyke uytleggingen die men maer
al te veel hoort, dit namelyk om 't volk te verieyden en
deszelfs gemoederen te verbitteren. Wy gaen in 't kort
maer op eene klare wyze deze wet uytleggen, opdat het
publiek de weerde kenne der lasteringen waermede zy is
overladen geweest en de kerels konne beoordeelen die zoo
onbeschaemd zyn, door zulk bedrog, het volk te foppen.
De liefdadigheydswet is aen de kamer voorgedragen
geweest om, door eene wetgevende schikking het stelsel
te vernietigen 'tgeen sedert 1847 tot 1854 is gevolgd
geweest. Men weet dat er, volgens onze wetten, in elke
gemeente een weldadigheydsbiireel bestaet. De opvorming
dier bureelen even als die der hospicen daer waer zy
bestaen, word, volgens de organieke wetten der l'ransche
revolutie, geregeld, de benoeming der leden word door den
gemeenteraed gedaen.
Vóór de l'ransche revolutie had allen particulieren het
regt in Belgiën van zelf liefdadige gestichten op te regten;
hy mogt er den vorm, de bestemming en het bestuer van
regelen; ook was het aen allen testamentmaker toegelaten
aen den armen zyner gemeente eene som van 10, 20, 50,
40, 100 en meer duyzende franks te bezetten en een lid
zyner familie of eenen priester aen te duyden om de uyt-
d'eeling dier somme te doen. Als de fransche revolutie "de
bureelen der hospicen door de wet van 16 Vendemiaire
jaer V en 16 Messidor jaer VII inrigtte, wierd er van dit
regt van bezetten of fondatie niet gesproken, maer onmid-
delyk nadien wierden de bezetten of fondatiën door nieuwe
wetsbepalingen toegelaten, dit is te z,eggen liet regt van
bestuerders te benoemen gelast met het beheer der aen de
armen gegeven goederen. Deze wetgeving wierd gevolgd
en behouden onder het gouvernement van koning Willem,
die, in de reglementen der sledelvke en gemeentebesturen
van 19 Janry 1824 en 25 July 1825, duydelyk de fondatiën
of bezetten toeliet. Na onze ontvoogding van 1850, als
Belgiën het hollandsch jok afschudde, was er, onder niet
een ministerie, ooyt kwestie aen de testamentmak'ers het
regt te wevgeren van over hunne goederen te beschikken
hoe en gelyk zy wilden. Het regt van byzondere bestuer
ders te benoemen wierd erkend onder het ministerie van
M.M. Rogier, Lebeau, Leclerq, en, ofschoon M. Lebeau nu
in de kamer dwaeslyk is komen vertellen dat hy beslnyten
van fondatiën geleekend had zonder tc weten wat hy lee-
kende, is het onmogelyk zulke verschooning aen te nemen.
By de apnkomst der nieuwe Iiberaterspolitiek kreeg men
met eenen keer in den kop het regt van fondatie teenemael
te veranderen. Willende alles centraliseren in d'handen
van de gezagvoerders die uyt de nieuwe politiek ontsproten
waren, en men weet wat al kerels er tot de ambten en
bedieningen benoemd zyn geworden, woedend tegen bet
godsdienstig element, verbrak men alle testamenten, alle
bezetten die ten voordeele der armen gemaekt waren en
tot wolkers bestuer byzondere persoonen aengeduyd wier
den. Alen wilde aen de hospicen of weldadigheydsbureelen
alleen het bestuer dier fondatiën toevertrouwen, alle andere
persoonen, hoe treffelyk, hoe deftig zy ook waren, wierden
als verdacht van de hand gewezen.
Dit gedrochtelyk stelsel, veroordeeld door onze zeden
en door onze voorgaende wetten, deed eene algemeene
verontweerdiging onlstaen en deed de bron der liefdadige
herten teenemael uytdroogen. Ten gevolge der kiezingen
van 1852 bezweek het ministerie De Haussy-Tesch onder
's lands verinaledyding, en een nieuw besiuer kwam aen
't roer, 't welk zich met eene wet op de liefdadigheyd
bezig hield; maer die wet kon niet beraedsiaegd worden,
omdat dit ministerie ook welhaest in duygen viel het was
dan aen het tegenwoordig ministerie dat de taek van eene
liefdadigheydswet voor te dragen ten deele kwam. Het
was M. Notliomb die het nieuw ontwerp, geschikt om den
armen by te staen en de liefdadigheyd te regelen, voor
droeg. Intusschentyd kwam bet hof van cassatie, door een
hoogst merkweerdjg vonnis van 14 maert 1857 het libe-
raters-stelsel van de gevallene ministers De Ilaussy en
Tesch solemneelyk veroardeelen en stelde in regte vast
dat de gifte of bezet van 25,000 franks aen den armen
gedaen door wylen den eerw. kanonik Derare te Leuven,
om er eene eeuwigdurende fondatie meê te slichten voor
arme blinde vrouwen, geldig, wettig was en met onze
landsgebruyken overeenkwam. Nu, dees testament bevatte
duydelyk dat de fondatie moest bestuerd worden door de
zeven pastors der parochiekerken van Leuven, en met dit
vonnis wierd geheel het valsch franemafonsslelsel in den
wind geslagen.
Het ontwerp van M. Notliomb bekrachtigde in princiep
liet regt van byzondere bestuerders te benoemen,
Op welke wyze, Belgen It is hierop dat wy uwe aendacht
inroepen want de schandalige leugens, de eerlooze lasterin
gen van het francma?onsgehroed hebben byna alle geesten
verdraeyd en van de wet «en venynig zweerd gemaekt om
't lierte der armen le doorbooren, in plaets van eenen
heylzamen balsem om deszelfs wonden te genezen. Zie hier
dan op welke wyze de wet de byzondere bestuerders, 't zy
geestelyke, 't zy wereldlyke, toelaet
Allen bestuerder van eene fondatie, of liever allen per
soon die in een testament zal aengeduyd worden om het
beloop van dit -testament of wel deszelfs revenuen aen de
armen uyt te dealen, zal alle jaren moeten rekening doen
1" Aen het weldadigheydsburoei der stad of gemeente
2° Rekening dden aen de regentie of gemeenteraed
5" Aen de permanente deputatie
4° Aen het publiek, door de openbare aanplakking van
zyne rekening, bestatigende van punt tot punt aen wie,
waeraen en hoe hy de hem toevertrouwde penningen gege
ven en besteed heeft.
Vind er iemand iets tegen te zeggen, kan er iemand doen
zien dat de byzondere bestuerders de belangen der armen
niet allertreffelykst bebertigd of de minste ongetrouwheyd
begaen hebben, eene enkele klagt zal genoeg zyn om die
bestuerders door de regtbanken te doen vervolgen en
sellëns te doen afstellen.
Het is dan eene berekende valschheyd, eene snoode las
tering tegen de wet van uyt te geven dat, als er priesters
zouden belast zyn met eene fondatie te besturen, zy der-
zelver revenuën zouden inzakken.
Het is eene rampzalige schelméry te zeggen dat, met
deze wet, de kloosterkens of religieusen bet goed der armen
zullen konnen opeten, want van alles wat er gedaen word
zal er eene scherpe rekening moeten gehouden worden.
Het is eene nooyt genoeg geschandvlekte logentael te
zeggen dat deze wet nadeelig zal zyn aen de armen en
ongelukkigen, als zy met de byzondere bestuerders door-
gaet. In tegendeel deze wet is de eenige redplank voor de
armen zoo naer ziel als naer ligchaem, deze wet is den
eenigen middel om de ellenden en smerten onzer armen
te verzachten om lmn toevlugts-piaetsen te bereyden
voor hunnen ouden en zieken dag, voor hunne weeze-
kinderen voor hunne ongelukkigste lidmaten immers
voor alle ellendige menschen die van de liberators en
francniacons verstooten worden waer van deze vlugten
gelyk van de pest, omdat zy geene hoegenaemde gevoe
lens van godsdienst, van medelyden, van bermhertigheyd
in hunne versteende herten bezitten.
Immers, wy zeggen het luvdop en ronduyt voor geheel
't land deze wet geeft de vryhevd van goed te doen, de
vrvheyd van den armen by te staen, de vryheyd van den
arinen te onderrigten, de volle vryheyd van den armen,
al hem by te staen in zvnen ligcbamely'ken nood, al hem
zyne tranen af te droogen, al hem zyn ongelukkig lot
te verzachten, naer den hemel te leyden en hem dus het
toppunt zyns geluks te bezorgenDeze wet verstoo
ten, deze wet bisteren, deze wet anders uytleggen is den
armen nog ongelukkiger maken, is de liefdadigheyd
tot den armen verlammen, is 't goed van den armen
leveren in d'handen van grypvogels zonder godsdienst,
zonder zeden en bygevolg zonder regtveerdigheyd. Wy
zullen hierop terugkeeren.
Dit is de vraeg die de poltrons of bloodaerds doen en die de
liberalers doen gelden om eene verschooning voor hunnen schan-
digen oproei' te vinden.
Waerom die wel veorgebragtWy vragen hel ook en wy zul
len er zonder aerzelen op antwoorden.
'ten eersten omdat hel Iiberatersmini6lerie de aenhoudende
overlevering van alle gouvernementen en van alle voorgaende
ministerièn verkracht hebbende, liet noodig was de byzondere
besturen van liefdadige bezetten huylen alle betwisting te stel
len door eene wet, teu eynde aldus de liefdadige herten niet
at tc Keer en van testamenten ten voordeele der armen le maken,
gelyk het, lydens de echandclagen der liberale beheerschin»'
ongelakkiglyk voor den armen, maer al te klaer gebleken heel't.°
Ten tweeden omdat er eene organisatiewei noodig is die een goed
bestuer aenwyst van 'tgoed der arinen, eene wet die alle mis-
bruyken onmogelyk maeki, die, door alle middelen van toezigt
en controle, het goed der arinen huylen alle gevaer stelt, immers
omdat er eene wel noedig was die alle wenschelyke waerborgen
oplevert.
Nu, deze wet heeft al die lmedanigheden, en nogtans heeft zy
de moorlelgaslen Frère, Verhaegen, Lebeau, Rogier, Orts etc,
doen neren en schreeuwen dat de tienden, de doode hand, de
abdyên eu de kloosters gingen hersteld worden. Dit is eene valsch
heyd die men vóór hel bestaen der liberalerssecte, nooyt gehoord
had, cn die met schande zou moeten overdekken deze die, door
zulke middelen, de openbare denkwyze durven misleyden en ons
vaderland ongelukkig maken. Doch vau de liberatersseeie is geene
waerbèyd le verwachten en, iu alle zaken, geene uitgenomen
raden wy de veorzigtiglieyd aen onze landgenoten aen telkens
dat zy met liberalers te doen hebben.
Als sy ergens hoort zeggen of aentvgen dat de liefdadi»-
heydswet gemaekt ls opdat de priesters en de bicluvaders zelve
aen het doodbed der geloovigen zouden konnen testamenten
maken, gelyk eenen bedorven schandkerel hier in de herbenen
durft afgeven, gy moogl sloulelyk zeggen dal dit eene bisterend*
valschheyd, eene verfoeyelyke leugen is, die alleen strek, om de
eenvoudige>nenschen te foppen en te verieyden. Deze die zulke
schelmeryen afgeven mag men openbaerly'k met den naem van
snoode bedriegers en walgelyke leugenae'rs brandmerken. Zv
verdienen geenen anderen naem, want de wel verbied uvulruk-
kelyk aen de biechtvaders van testamenten te ontvangen en
zeggen dat iemand anders dan den eygenaer een testament kan
makep, is eene drydobbele dwaesheyd die slechls verachting ver-
uieni.
Eene andere schandelykheyd word ook door de voiksver-
leyders uyigeslrooyd zy zeggen dat, als de wet gestemd word
al deze die zonder kinderen sterven, zullen verpligt zvn hunne
goederen aen de pastors te laten. Dit is al wederom'eene valsch-
lieyd, eene bedriegelyke deugeiiielery, die uylgekraemd word om
t volk. op te maken, om de geeslelyken in den haet der burners
te brengen, om troebel water te maken waerin de liheraters roe-
keu te vissclien.
.,A|S de ''beraters u willen wys maken, gelyk wy maer al te
dikwils vernomen en ir, de liberatersgazellen gelezen hebben
dat de kloosters en abldyën de hun geslolcné goederen "aen
weernemen, dat de oude batimenten van kloosters en ahtd"vêu
door de nieuwe wet, aen de paters en nonnen gaen teru"«e"evci>'
worden, zegt sloulelyk dat zy er om liegen, dat zy bedriegers zvn
want daervan is geenen schyn van waerheyd, en daerbv dit is
onmogelyk, met eene wet kan zulks bevelen of toelaten Die
leugens worden dan maer rondgestrooyd om 'tvolk te verbitteren
en lol oproer aen le hitsen ten eynde aldus de liberaterszaek
te dienen.
Te Gend geeft men in de herbergen af dat Z. H den bis
schop hei gouvernemenlshotel van M. De Jaegher gaet terugnemen
als zynde het oud hisschoppelyk paleys, en M. den gouverneur
wechjagen; men voegt er by dat de religieusen dèabtdvvau
Sl. Pieters ook zullen weêrnemen en er de troepen uvtiagen
AI dwaze maer berekende schelmeryen, die door de liberalere
uitgevonden worden om de geestelykheyd en religieusen halelvk
te maken en er 't volk legen op le rokkenen. De liheraters moei™
zich van dergelyke valschheden bedienen, omdat zy "eene wnrë
bezivaren, geene gegrondde daedzaken legeerde priesters en kloos
lers konnen voor den dag balen.
DE LIBERATERY AEN 't WERK.
De bedreygingen die de liheraters der kamer en der drukwr*
P gen de constitutie, legen onze vryheden en regten gedaen Ch-
beu, zyn gedurende eenige dagen uytgevoerd geweest. uy,
len de grondwettige vrylieden vernietigen of teel weltialuk' „r
indien ons dit niet gelukt, wy zullen hel revolntionnairluk doen
Dien kreet der liberators is, ongel,ikkiglyk voor België,, eene
waerheyd geworden. e
