Wat zal het uijtwerksel zijn
Hoe heeft men de Belgen verleyd
en bedrogen
De tienden, de doode hand en de
kloosters.
En de byzondere bestuerders dan?
Ie komen van 'l welk zy, iloor 's lands veroordeeling, afgedrommen
was; zy lieel'l in 'i midden der algemecne gisting nieuwe kiezin
gen gewi d de kalme en weerdige redeneringen heeft zy beant
woord met slraetgebuyl en kalsysleenen immers die oppositie
heelt liaer regeriugsloos vaendel willen planten op de puynen
van gestichten die, onder de bescherming der grondwet, de glorie
en 't welzyn onzes vaderlands uylmaken..
Laet ons de Vborzieuigheyd bedanken omdat zv den slag heeft
afgekeerd waermede vyanden van alles wat godsdienstig en deftig
is, ons land bedreygd hebben. Nu welen de Belgen dnydelyk
welke party alle gezag zoo geeslelyk als grondwettig wilt vernie
tigen, nu kennen de Belgen de secte die, om haer doel van
heerschzuchl en dwingelandy te bereyken, scliaemteloos de gru
wel yks te lasteringen en hatelyksle leugens legen de ineerderheyd
der kamer en tegen het ministerie durft uytbraken, om dan
nadien zoo uylzinnig als leugenachtig te komen uytroepen
hel land is mei ons!
Neen, 't land is met u niet, revolutionnaire secte, 't land is
met de meerderheyd der kamer, en de meerderheyd zal zich,
door eene krachtdadige houding, door een wys en voorziglig
gedtag, door den eerbied voor gioadwet en koning, van de gene-
genhcyd en ondersteuning des lands meer en meer weerdig maken.
Wy aenzicn de siuyling des wetgevenden ziltyds als eene dosis
opium die hel ministerie aen de opioermal«ers-ruyienbrekers
heeft ingegeven, om ze, voor eenigen tvd in slaep te wiegen. Maer
mag mfen wel gelooven dal, als zy wakker worden, dien gedwon
gen slaep hun zal verbeterd hebben Denkt men wel ernstiglyk
dat, als zy van oproer zullen gedroomd hebben, zy den zeiven
niet meer zullen maken, dat zy zich in de stralen niet meer zullen
veiloonen om audermaei de eygendommen te verwoesten en liet
leven der burgers te bedreygen Peyst men wel dal zy, wakker
geworden zvude, meer eerbied voor de wetten en voor 'l gezag
zullen hebben en zich nimmer aen baldadigheden overleveren
Wy vreezen dal de tegenwoordige liberaters-oproermakers zich
zoo gemakkelyk niet zullen beteren, want wy aenzien ze als de
sansculotten van 'tjaer 92Noch door zachlmoedigheyd noch
door toegeving zal men hunne stoutnioedigheyd overwinnen of ze
wederlmuden 111 hunne noodlottige plannen 't is door eene on
buigzame krachldadigheyd dat men naer jlit doei moet streven.
Want als die gasten gewaer worden dat zy met goede mensclien,
met een zwak en vreesachtig gezag te doen hebben, worden zy
siouler en meer ondernemend. Sirenghevd, onbeschroomdheyd,
onbevreesde uytvoering der lyfstiaflëiyke wetten, zie daer de
middels om dil gebroed in le toornen.
Het schynl dat hel ministerie de wel niet heeft willen intrek
ken zonder de meerderheyd der kamer te raedplegen: 'lis 't geen
bel zal doen by de opening van November. Maer w\ vragen andei-
tnael of de intrekking der wel eenigen invloed op de muylers zal
doen Als zy deze toegeving zullen bekomen, zullen zy vreed
zamer zyu Zullen zy "l land niet meer in vuer en vlam le stel
len Wy twvfelen er grootelyks am, want 'i is de wet niet die
in 'l spel is. 'lis de liefdadigheydswel niet die de libera-
lois lot den oproer heeft aengedreven, het ontwerp is immers
veel voordeeliger aen hunne eygéne opinie dan hel stelsel 't welk
nu besmet. Neen, duyzeud mael neen, de wel is de oorzaek niet
geweest maer alleen bet voorwendsel, en die opinie is algemeen
zoo binnen als buylen 't. land. De Gazelle d'Ausbourg, hel ernstig
ste dagblad van geiieel Duytschland; wyd eeuen artikel toe aen
de gebeurtenissen van Belgiën, waer in het zegt dat er in den
schoot van dees landeken eene samenzwering van slechte en
oproerige hoofden bestaei, die weieens de rust van andere landen
zou kounen slooren, waermede er geene overeenkomst le treilen
is en die alleen door de kracht van 'l gezag kan beteugeld wor
den. Het duylsch blad drukt zich uytals volgt
De wet is maer hel voorwendsel geweest van geheel dien twist.
Zulke wel zou in Duylschlandin Engeland en overal zonder
betwisting doorgogacn zynwan! zy behelst, in den grond niets
u anders dart zeer deflige en billyke pr incipen. Maer in Belgian
heeft men, naer voorbeeld der fransche demagogie, die arme
(c wet by 'I hair gesleep!men heefl gezegd dal zy de instellingen
der middeneeuwen ging herinvoeren, en naglans daervan is geen
v enkel woord in al hare schikkingen le vinden. Wy herhalen hel
dus. 'twas eene schynoorzaek van de pnrly Verhaegen om gisting
v le onderhouden in een zeker gedeelte der burgerij die men doel
sidderen alleen mei hel woord middeneeuwen...»
W y zvn van '1 gedacht van de Gazelle d'Ausbourg dal men met
toegeving niets zal winnen bv de francma^onsparty, en wy
vragen dal bet g»uvernemenl krachtdadige maetregels neme om
de vernieuwing van die eerlooze geweldenaryëu te voorkomen
wy vragen dat het gouvernement strengelyk handele legen de
amblenaers die hunne pligten niet gekweten hebben en tegen
deze die weygeren inlichtingen le geven over de revolutionnaire
schanddaden die hun bekend zyn. Ten dien pryze alleen is er
eenen volkomen zegeprael over den opvoer le verhopen; ten dien
pryze alleen is hel behoud onzer instellingen te verhopen; anders
handelen 't zy mol le veel goedheyd, 'i zy mei benauwdhevd, is
ons vaderland reddeloos verloren werpen.
De liberaters-francmagons gevoelende dat limine party
wechsmolt gelyk den sneeuw voor zonne, dal de hoop van
nog aen 't schotelken te geraken om, met het geld der
contributiebetalers, hunne vriendekens le ondersteunen,
aenhangers te winnen, zich zelve te verryken en alle geld
en eereposlen in te nemen, eenen droom was, hebben zy
de koppen samengesteken en gezegd: AL OF NIET wy
moeten onze grove batteryën voor den dag halen, ons
arsenael van leugens bedriegeryën, valschheden, lastertael,
en snoode eerrooveryën moet wyd open gezet worden;
geheel ons liberatersleger, tot den laelsten man toe, moet
in 't harnas komen; elk moet eene buytengewoone provisie
wapens van schelmeryën nemen, dan, aldus uytgerusl en
revsveerdig, zullen wy den moponnieken duyvel leenemael
ontketend aen 't hoofd onzes legers stellen en eenen wun-
hopigen aeuval ondernemen tegen de klerikale party, die
onze mannen zoo ongenadiglyk nvt de ministerszeleis, van
de kamerbanken en uyt de provintiale zitstoelen geligt
heeft. De kopstukken der liberaters-francmacons hebben
er hygevoêgd Moortelbroers, gy moet niet vreezen, de
openbare opinie is gemakkelyk 0111 verleyden, als gy liet
fyn aen boord weet te leggen om hare stoüeiyke belangen in
't spel te brengen, om op hare borze te kloppen, als gy
liaei' kont opvyzen dat zy dees en geen verlies zal onder-
guen, dal zy hier en daer van dit eu 'l geen gaet beroofd
worden, dat de klerikalen die en deze strooperv gaen
bewerken, immers als gy haer kont doen gelooven dat de'
klerikalen alles gaen inslikken. Wy hebben eene scboone
gelegenbeyd om ons doel te bereyken niet de wet op de'
liefdadiglieyó onze hoofdmannen zullen eerst die wet
onder een valscli daglicht stellen, zy zulien lasterende
vertelsels met boopen afgeven zy zullen zich in eene
toomelooze woede stellen, zy zullen protesteren door
allergeweldigste redevoeringen, zy zullen zich op 's lands
vonnis beroepen met oproer en revolutie bedreygen
eyndeiyk er zal alles geduen worden 0111 't land te mis-
leyden, en, desnoods, zullen wy de daden by de woorden
voegen te weten REVOLLTIONNAIRLYK de klerikale
party afmaken gelyk wy over eenige jaren in onze gazetten
geschreven hebben.
Zie daer liet strydplan der liberatersfrancmagons, doch
0111 des te zekerder tot I11111 oogwit te komen, hebben zy
dry voorname veldstukken vooruylgezet die geladen waren
met de venynigste lasteringen en niet de meest invloedheb
bende leugens. Deze dry veldstukken waren
DE TIENDEN. Van over ettelyke jaren beeft eenen
artsleugenaei' francmagon met dit belagehelyk schrikbeeld
de eenvoudige mensclien verleyd nu hebben gebeele
zwermen betaelde liuerlingen der francmagoiislogiën zjch
't land door verspreyd om in de herbergen, op de merkten,
in openbare en byzondere plaetsen, immers al waer volk
verkeert af te geven dat de boeren, volgens deze wet, liet
TIENDE DEEL van hunne veldvruchten zullen moeten aen
den pastor dragen of naer liet klooster der gemeente als
er een is dat de pastors alles zullen opsehryven en met
karren en wagens gereed staen om hun paert te nemen
als den oogst binnengescliuerd word, als de patalers, liet
loof. de wortels en 't is gelyk wat vruchten uytgedaen
worden; met een woord die liberaterspredikanten vertellen
zoo maer onbeschaemd weg dat, als iemand komt te ster-
veil zonder kinderen, de pastors krachtens deze wet, 't regt
hebben 0111 't vyfde deel van 't goed des overledenen te
nemen, of wel dat zy pastors liet testament, irt de plaets
van den zieken, ten hunnen voordeele, mogen maken en
dat de wettige erfgenamen teenemael buytengesloten zvn..
Dit zyn alle snoode leugens, valsche fopperyën en lislige
streken die noch grond noch scbynvan goede reden hebben.
De liefdadigheydswel spreekt daer geen enkel woord van,
tenzy om uytdrukkelyk vast te stellen en te bevélen dat den
biechtvader van eenen zieken geen liet minste testament of
geene de kleynste gifte mag ontvangen of laten schryven,
want dat allo testament of gifte ten voordeele van den
biechtvader gemaekt of geschreven nietig, van geener
weerde en zonder uylwerksel zullen zyn.
Indien de liberaters, 't zy groote of kleyne geleerde,
't is gelyk wie ons konnen seliriftelyk bewyzen dat er van
al de bovenaengehaelde zaken van TIENDEN, TESTA
MENTEN, ONTERVINGEN enz. eene enkele letter in de
wet staet, gelyk zy voorgeven, of dat 't geen wy zeggen
niet. waer is, wy verbinden ons hun voor elk béwys eene
soumie van 200 FRANCS te betalen. Zoodan, brave land-
bewooners, dat gy die predikanten moogt aenzien als be
driegers, die uwe liglgeloovigheyd of goede trouw komen
exploiteren, met liet inzigt van 11 tegen uwe geestelyken
op te maken, u te verbitteren en uwe genegenheyd voor
bun te doen verliezen. Als zulke kerels in uwe huyzen
komen, boud maer een oog in 't zevl, want die bekwaem is
11 in 'I een te bedriegen, zal niet missen u in andere zaken
le foppen, als hy kan..
DE DOODE HAND. Wat is dat de Doode Hand De
Doode Hand is een klinkend brnysschend woord, 't welk
de liberaterspredikanten bedrieglyk gebruyken 0111 groote
mensclien benauwd te maken, gelyk de mensclien zich
sorntyds bedienen van 't woord Waterklcdden of Water
duivel om de stoute kinderen bevreesd te maken. De libe-
rhters willen door 't woord Doode Hand te kennen geven
zekere grondgoederen, die voor ultyd in de zelfde handen
blyven en dus van zekere contribuliën, zoo als mutatie- of
verkoopingsregten bevryd zyn. En voor welke goederen
bestaet de Doode Hand Bestaet zy voor de fondatiën of
stichtingen van bewaerscholengpestelyke onderwysge-
sticliten, werk- zondagscholen enz. NEEN, en lionderd-
mael NEEN, deze stichtingen mogen, volgens uytdrukkelyk
bevel der nieuwe wet, geenen enkelen akker land, geen
enkel meerschken, geen liet minste boschken bezitten,
zy mogen allecnlyk in eygendom houden het Iniys met den
hof waer de religieusen in woonen, zoodat het woord
Doode Hand al wederom een bedrog eene schandelyke
foppery is die de liberaters gebruyken 0111 't volk te ver
leyden en tegen de religieusen op le maken.
E11 besiaën dan de goederen van Dooder Hand niet Ja
zy bestaen en zy bestaen zekerlyk, maer 't is alleen voor
de bnreelen van weldadigheydvoor de armgoederen,
instellingen die uytsluylelyk onder 't wereldsch bestuer en
geenzins onder 't geeslelyk staen de weldadighevdsbureelen
alleen mogen dan de armgoederen in natuer bezitten en ze
aen zekere contributiën onttrekken.
Maer mogen de fondatiën of stichtingen by festamente
met byzondere bestuerders dan geene goederen bezitten
die zy ten eeuwigen dage in eygendom houden NEEN,
zy moeten, volgens bevel der wet, de goederen die haer,
by testament, gemaekt worden, verkoopen, zy mogen maer
alleen huys, hutimenten en hof behouden en dit slechts
voor zooveel de noodwendigheden der stichting vereysschen;
de zuslerkens of broerkens, de wereldlyke onderwyzers,
meesters of meesterssens koniien toch onder de kap der
lucht niet woonen en van den heinelschen dauw leven
Zoodat het geschreeuw van DOODE HAND al wederom
eene eerlooze bedrieger)' is, een valscli solirikmiddel dooi
de liberatersfranemagons gebruykt om de openbare 'denk-
wyze te verdwalen, 0111 ze tegen den godsdienst en zyne be-
dieiiaérs'op te hitsen, om gisting in 'lland Ie veroorzaken eiï
aldus nog eens T bestuer in handen te krygen. Wy beloven1
audermaei 200 FRANKS aen al wie ons kan bewyzen dat-
de wel op de liefdadigheyd in 't minste de Doode lland
voordeelig is, aen al wie kan doen zien dat die wet 't zy
regtslreeks-, 't zy zydelings liet herinvoeren der Doode'
Hand ten doel heefl, of dat zy anders beoogt dan de'
cnrislelyke liefdadigheyd onder alle betrekken, door alle
waerborgen, op te wekken
DE KLOOS IERS.Hier is de groole kwestie waerover'
wy met de vob-sbedriegers eens wel gaen klappen, en
waerop wy de ernstige aendaclit der Belgen inroepen.
Wat hebben de liberaterspredikantenfrancmagons-
gazetlen en geheel den kluhshaspei legen de kloosters af
uytgebraekt? Welke tallooze leugens, valsche beschuldi
gingen, onreglveerdige aentygingen en schaemtelooze las
teringen hebben zy al afgegeven? Dit alles opnoemen is
onmogelyk, want de boosheyd is onuytputtelyk geweest,
't was eenen peylloozen afgrond die scheen tot in de helle
te gaen. Wy moeten ons dan bepalen de byzonderste leu
gens en lasteringen aen te balen en te vergruyzen.
De liberaters hebben aen de liefdadigheydswel den val-
sehen naem van KLOOSTERWET gegeven, jnvst als of
dre wet alleenlyk voor de kloosters gemaekt was. Niets
is valscher, niets is leugenaebtiger, want de kloosters
hebben geene wet van doen 0111 te bestaen, zy hebben,
volgens de constitutie, 't regt van te bestaen zoo wel daw
de francmagonslogiën, zoo wel dan de kfnbsen, zoo wel daw
de maetschappyën van brandverzekering, van schieling enz.
Deze wet gaet de kloosters zoo min aen als den keyzer van
Chinaja maer, zeggen de liberaters, de kloosters gaen,
volgens deze nieuwe wet. al de goederen, al de testamen
ten, al de giften en legaten inslikken, zy gaen ryk en mag-
tig worden, met een woord al 'l land 'dat er gaet te koop
komen zullen zy koopen. In deze gezegdens zyn zoo veel
schaemtelooze valschheden als er woorden in zyn, geen een-
bevat de minste waerheyd. In Belgiën mag niet een klooster,
krachtens deze wet, 't zy by gifte, 't z.'y by tesiümenl, iets
ontvangen, niet een klooster geniet liet 'regt van burgerlijken1
persoon, uytgenoinen de gasllmysnonnen die dit regt aen
Napoleon den 1 verschuldigd zyn; by gevolg konnen de-
kloosters niet ryk worden, bygevolg megen en konnen' zy'
de goederen en testamenten, volgens deze wet, niet inpalmen,
bygevolg is het teenemael onmogelyk dat de kloosters hel
goed der armen konnen inslikken, bygevolg heeft 't land van
deze wet en van de kloosters zoo min te vreezen als v»n-
't invallen der lachtHet is dan eene tiendubbele
schandalige valschlieyd deze wet te doen doorguen als eene'
kloosterwet, als eene wet die geschikt is 0111 paters en nonnen'
te bevoordeelden, daer is niets van, en zoo zeker is 't, dat
wy ons voor geheel 't land durven verbinden 1000 franks-
te betalen aen al wie kan bewyzen dat deze wet in 't belang,
inden intrest, vopr 't profyt der kloosters gemaekt is.
Allons, liberale predikanten, komt uyt uwe gaten, neemt'
den tekst der wet in d'band, beroept ons waer gy wilt, wy
zullen komen, brengt uwe fynste klappers-mede, en wy
maken ons sterk ti te beschamen en te overtuygen dat gy
vnyge leugenaers en volksverleyders zyt, die niets anders
voor oogen hebt dan de openbare opinie te bedriegen en
revolutie te maken, omdat gy de liberale afkokingen iw
kamers en ministerie niet kont verkroppen.
Ah ja, dat is nog een punt, en wel liet voornaemste dei-
wet. waertegen de liberalers-revolutionnairen het meesÊ
gebriesclit en gehuvld hebben. Waerin bestaet. dan het:
princiep der byzondere bestuerders? O111 dit klaer te doen
verstaen zullen wy een voorbeeld geven, Luystert lieve
lezers
Eenen ryken persoon beeft geene kinderen, hy weet dat
er in zvne parochie of stad veel armoede en ellenden zvn,-
hy wilt dezen ongelnkkigen toestand verzachten en de
arme mensclien ter hulp komen. Maer hy wilt dat den
onderstand, de hulp, de vertroosting die hy aen den armen
ellendigen bereyd is te verleenen, na zyne dood voortgezet
woiden. Daerom maekt hy een testament, en bespreekt
daerin dat de revenuen van dit testament zoo en zoo voor
den armen moeten gebruykt worden, en dut dit of geen lid
zyner familie, of den pastor, of den burgemeester of allen
anderen geestelyken of wereldlyken amblenaer in welke hy
meest betrouw heeft, met de uytdeeling en 't beslner
van deze fondatie gelast zyn. Dit is 't geen men noemt eene
fundatie met byzondere bestuerders maer de nieuwe wet
voegt daerby
Dat znlke fondatiën niet mogen aengenomen worden ten
zy met de toelating des konings, 11a de goedkeuring van
het weldadiglieydsbureel, van den gomeenltraed en van de
permanente deputatie. Deze dry autoriteyten moeten die
fondatie onderzoeken in haer oogwit, in hare middelen,
in de waerborgen die de byzondere bestuerders opleveren.
Dan nog mag den burgemeester alle oogenblikken van den
dag naerzien of de zaken wel bestnerd worden, of er geen
bedrog gepleegd word, of het goed van den armen niet
verkwist of slecht besteed word, en altyd, in alle te nemen
maetregels die de fondatie aerigaen mag den burgemeester
de beraadslaging der byzondere bestuerders voorzitten.
En opdat alle verkwisting, alle bedrog, alle ufkeering van
de fondatiegelden zouden onmogelyk zyn, moeten de I e-
stuerders jaerlyks eenen nauwkeurigen budget houden van
alles wat zy hebben iivtgegeven, eene lyst voorbrengen van
de armen die aelmoessen genoten hebben, immers eene
omstandige rekening doen hoe. aen wie en wat zy hebben
uytgedeeld. Deze rekening moet ter goedkeuring onder
worpen worden aen den gemeenteraad en aen de perma
nente deputatie bovendien moet zy publiek uytgeplukt
worden, opdat elkeen konne onderzoeken of de uytdee-
lingen wel gedaen zvn, of de revenuen wet en gelrotiwelyk
zyn besteed. Daerby nog mag bet gouvernement eenen
bvzonderen inspecteur noemen om alles naer te zien de
bestuerders der fondatiën moeten gratis, kosteloos eu
zonder de minste vergelding die fonctiën waernemen, zy
