De 14 liberalen van den gend-
schen Gemeenteraedc
VYFDE ZWEEPIXGSKEW
Niets is klucliliger noch aerdiger, maer ook'niets is meer
bewemdend dan de komedie welke, dezer dagen, op het
stadhuvs Ie Gend, door i4 liberaters, gespeeld is geweest,
namelyk eene vertooning van WETTIGHEYO. Het is
indérdaed zeer curieus op lieden eenen gemeenteraed over
WEÏTIGHEYD te liooren spreken, omdat er thans zoo
veel zvn die geprotesteerd hebben legen een besluyt dat
door de wetgevende magt zelve met alle wetligheyd geno
men was.
Doch zyn wy geene dupen van die liberale kwakzalvery,
men weet maer a! te wel dat het woord wetligheyd by de
liberaters wilt zeggen regeringsloosheyd, wanorde, oproer
enz. Het is hierin dat het tipken der oor der gendsche
liberaters uytsteektZy zyn woedend omdat de wettigheyd
op hunne mode geene plaets gegrepen heeft en dat daerdoor
de stad Gend in Ivds is bevryd geweest van de buylen-
sporigheden van den liberalen oproer.
De 14 liberale stadhuyskoppen hebben eene soort van
af&euring gestemd tegen den generael Gapiaumont, omdat
liv, zoo door zyne eygeno houding alsdoordie zvner troepen,
belet heeft dat de oproerige tooneelen van Brussel, Ant
werpen, Bergen, .lemmappes, te Gend, plaets grepen, Ch
omdat liv, in 't belang der stad, de voorzienigheyd gehad
had van maetregels te nemen om te voorkomen dat de
agenten der Mazzinische party, de mannen der wanorde,
hunne pligtige ontwerpen ten int.oer braglen. Maer hebben
dé 14 liberaters eene soort van blame gestemd tegen den
generael Gapiaumont, zy zullen misschien een adres van
bedanking stemmen voor M. den Gouverneur, die op zynen
binten was gaen wandelen lerwyl de siad Gend met eenen
liberalen oproer bedreygd wierd.
Oudertusschen is den blame of de afkeuring der 14 wat
biet gekomen reeds sedert 2junv hadden twee schepenen,
die met het bestuer der stad belast waren tydens dal den
heer burgemeester Ie Brussel in de kamer zetelde, in naem
van liet seliepenkollegie, eenen brief aen generael Gapiau
mont geschreven, om hem te bedanken over de zelfsopo/-
fering met welke liy hunnen oproep had beantwoord, met
namelvk de plaetselyke politie Ier linlp Ie komen om de
tooneelen van wanorde te beteugelen die insde stad plaets
gehad hadden.
Nu, die twee zelfde schepenen bevimb-n zich onder die
14 mannen die eene soort van afkeuring legen den generael
gestemd hebben 1Is dit niet aerdigIs Uil niet hoogst
bevremdend Ja, zult gy zeggen, maer dit is'I geeir men
lieden liberalismus noemt
Wy hebben dan reden te zeggen dat liet eene vnyle
komedie is die door de 14 liberaters, tot hunne eygene
oneer, gespeeld word, en dat den blame legen den generael
te laet komt of mostaerd is nacr 'I eten.
Doch er is iels meer dan de opinie der 14 liberaters, de
opinie van alle trelfelyke lieden isdaer, deze hebben gezegd
eu zeggen gedurig eer en dankbaerheyd aen de militaire
overheyd overheyd van Gend, eer en dankzegging aen den
deftigen generael Gapiaumont, gelieel 't land laet volle regt
wedervaren aen zynen moed en aen de voorziglige liandel-
wyze die hy gebruykt heeft om de inwooners van Gend
te vrywaren legen de plunderzneht en legende verwoesting
waermede de liberatersbenden de andere groote steden des
ryl-s geschandmerkt hebben.
Eyndelyk om de walgelvke komedie der 14 te bekroonen
lieert men gestemd dal het verslag inhoudende den blame
zal gezonden worden aen de ministers van't inwendige'en
van oorlog, Welligt hebben deze blamestemmers al wederom
op de toegeving en zwakhevd van het ministerie gerekend,
gelvk den fameusen professor der universiteyt er op gere
kend had. Maer wy verhopen wel dat de twee ministers
hunne pligtèu zullen welen Ie kwvten den eenen, den
minister vati 't. inwendige, dm deze stemming der 14 zonder
Horzelen te vernietigen en hun eene welverdiende kamming
te geven den anderen, dén minister van oorlog, om den
generael Gapiaumont in zyne handelwvze volkomen goed
te keuren en hem aen te moedigen aldus voort te gaen,
zonder zich met het gezecver van eenige advokaetjes en
philosopher] te bekreunen.
Indien wv in de plaets der twee ministers eens moglen
antwoorden, wy zyn verzekerd dat de 14 liberale sladhtiys-
koppen voorlaên geene goeste meer zouden hebben ons
nog verklagen van bla meslemmingen legen eenen deftigen
i n vadeilandsminneuden generael te zenden
SAMKNSPRAEK TllSSCHEN DE SCHULDEDE
BROEDERMIN, 'T VERBOND EN DEN DENDERBODE.
Den Dcnderbodc. Ha Ha Broedermingy zyt op uwen post
niet uwe twee konfraters, gy doel zeer we!, want 'k had al mvne
particuliere zweep wat aengevel, opdat ze des te gemakkelyker
ïuiid uw vel zou hebben konnen kronkelen. Nu, 'k ben blyde dat
ik ze niet moet bezigen, want 'k verzeker het u, ge zoud er van
daeg maer slecht van afgekomen zyn.
Dc Broedermin. Ik zie T wel, benderbodedal ge een kwaed
lair in uwen steert liebi, wan. uw voorhoofd is byna zooveel
^limpéld dan dit vap u$€n uyt gedroogden konfrater 'l Verbond
n uwe oogen zyn lialf toegeuepen gelvk die van eene kal welke
op eene muys ligt te loeren.
Den Denderbode.Houd uweschoone komplimenlen voor u
zelve. Broederminwant als ik uwe walgelvke tronie en uwe
ingeval!ene oogen bezie, dan komen er my bedenkingen te binnen
die u zeer vremd zouden schynen moest ik ze afgeven. Gasten
van uwen kalibet mogen over geene gelaetstrekkeii klappen,
want op de hunne staen er zoo veel en zoo aerdige dingen te
lezen als op bel zwart boeksken van Ha< utje Pek.
De Schelde. My dunkt. Broedermindat gy zoud beter doen
van U pikt te hóuden, want met gelvkenissen by den Denderbode
afkorneiï, is geene spelde woerd, laet htm liever zynen gang
gaen zolder hem veel te onderbreken, gy zult er des te eerder
u.eè gedaeu hebben.
De Broedermin. Meynt gy dan, Schelde, dat dit altyd zoo
gemakkelyk is? Hy geelï my daer al wederom een koppel steken
die my dwars dooi T hert vliegen, en ge zoud gy my nog allyd
willen doen zwygen en alles opkroppenik en kan ik dit
niet blyvon verdragen, 't is ongepeimeUeerd, hy ir.eytïl by mis
schien tla'k niet gevoel wal Ity my ouder den neus vryli.
Den Benderbode. Wel kofcfraier, 't is omdat gv hel zoud
gevoelen en begrypen dal ik liet u zeg, en kont gy hél niet verdra
gen, versleep het. Wie heeft er van zyn leven zoo verre geweest?
men zou ten langen lesten aen dien kwant niets meer mogen
zeggen, en hy zou alle sehandelyke leugms éii valschheden
legen priesters, paters uouneu en oonservateurs moeien mogen
uylbr;:k ;nIk zeg u elfen al, Broddelmindat ge selfens
van toon Je veranderen hebt, of ik zal cféh inyueu vau wat hooger
ophalen en snaren doen ronken die een vremd muziek in uwe
ooren zullen maken.
De Broedermin. O gy oubelcefderik, 'k en w'eet niet wal ik
van daeg acn 11 heb, gy zyt van T eerst af beginnen te chicaneren
en rusie te zoeken; ge meent gy misschien dat ik uwe schotel-
volle beuSpreek van uwe tienden en daenneè amen en uyt.
Den Dcnderbodc.Wel gy stoute brok, gy en zyl gy niet goed
genoeg 0111 myne schotelvodde te zyn; ik heb hel u nog gezegd
dat gy my tol niets anders dienen kout dan 0111 hier en daer
liberale vuyligheyd af ie vagen, waeraen ik myne scbotélvodde
niet zou willen bederven; gy moet immers weten dal by my de
vuylsle verkens toch hel schoonste strooy niet zullen krvgeu, elk
moet hebben wat hem toekomt en daenneè ook amen en uyt
De Sclicldc. Allons, konlrater Dcnderbodc, laet dit woorde
ken van de Broedermin vallen, want, sedert vyf weken, is onzen
koufrater zoodanig gemagerd, dat by nog slechts eenen beenen
beenen beyaerd isG'liebi hem toch zoo bard genepen, en
T ontschiet nen menscli ook al r:en keer. Geef ons den uylleg
over liet gebruyk der hedeudagscbe tienden en daenneè zal alle
persoonlyk geschil gestut zyn.
Den Dcnderbodc. Ik ga u voor heden voldoen, Schelde, maer
dal onderlussclieu de Broedermin wele dal ik met liaer byzondere
evers le pellen heb, die liaer niet te wel zullen smaken.
Nu, ik heb u doen zien dat er tegenwoordig niets meer hestael
't welk niet met drukkende contribution belast is, en dat die
contribution opgekomen zyn in de plaets der tienden. Eerlyds
waren liet de begoedde eu welhebbende menschel» alleen die
tienden belaeldeu aen ryke kasteelheeren, zoo liberaters als
Iraneinaeons; op heden moet iedereen, den armsten zoo wel en
zooveel als d l» ryksteu betalen.
Hen armen die om twee cents azyn, om eenen stuyver boter,
een roggen broodje, om vvf cents houillc, om twee cents zout,
0111 twee cents afval van stokvisch, om vvf cents lampolie, een
keersken van een oord je enz. gaol naer den winkel halen, moet
de tiende-i'egicu helpen betalen waermeê die ououlbeerlyke
zaken geslagen zyn
Waren er geene zoo drukkende tiende-»egten gesteld op hel
zrut, op de olie. op den stokvisch, op de houilie, op hol brood,
op den azyn enz. den armen zou voor zvne twee, vier, vyf of zes
centen nog zoo veel imuille, zout, olie, slokviscl», brood, azyn
enz. hebben dan nu, den armen werkman zou met zyue dagliuer
meeniiaels geenen honger moeten lyden ei» zyne vrouw en kin
deren aen de bitterste beroovingen niet n»oelen lei» prooy zien.
Waren er zoc geene zware tiendelaslen op patenten, liuys-
liuren, meubelair, deuren, vensters, schouwen enz. den burger
zou liet, gelyk eertvds, gemakkelyker hebben om te leven, l»y
zou zoo. dikwils zyne klieren, meubels etc. naer den berg niet
moeten dragen om daer, legen eenen hoogen intrest, geld op ie
krvgeu om er zyne liendeconlribuliën te konnen meê betalen.
Waren er zulke Iiaielyke erfenisregten, die sehandelyke tienden,
waeruieède liberaters ons land geslagen hebben, niet le betalen,
de kinderen, die 't ongeluk hebben hunne ouders te verliezen,
zouden die zoo ruinereude als lierlgrievende doodschulden niet
te kwvten hebben. Meermaels zyn zv in groote sebuideu gedom
peld door de onkosten van doktor, apoteker, ziekendiensters en
talryke andere binnenkusten, dan moeien zy hunne ouders nog
eerlvk doen begraven, immers de sieenen vragen bun dan geld,
maer loei» den onbermhertigen liendeheffer van 't gouvernement
komt iiaer niet in, erfenis las ten. tienden zult gy leggen omdat
uwe»» vader of uwe moeder gestorven is, zie daer wat deu fiscus
de ongelukkige weezen toesnauwt
Eu dan, waertoe worden deze eu meer andere afgeperste con
tribution. deze vreede tienden der vermaledydde bloedzuygers-
wel gebruykt Al»'t is daer dal we komen moeten, 't is daer
dat we dien liberaters bedriegersboe! moeten hebben dm hen»
naer beliooreu te geesselen en l' overzweepeu....
De Schelde. Kalerdjin, Broedermin, zal er gaen op zyn.
Den Benderbode.Ja,. '1 zal er gaen op zyn, want als ik over
weeg waeraen hel uyigeperst zweet dei burgers, die rampzalige
gouvcrtiemcnls- provincie- en geineei»teliendeu besteed worden
dun schiet mv 't bloed in 't hoofd, te meer, omdat al de libera-
te:sgazelleu, de klu lismannen, de francmarons en soortgelyken
huclil altyd dit gebruyk gevruegd, toegejuycht en ondersteund
hebben.
En inderdaed. wat is er beweenelyker, wat is er onbegrype-
lyker, wat is er ongelukkiger, dan dat dc afgeperste tienden-
conlribuiiën van een kalliolyk volk besleed worden om godde-
loozc uuiversiteytcn en liunemacorisscholen te bezoldigen, scho
len waer de heyligste leerstukken van den kalholyken godsdienst
acngeiand. geloochend, beschimpt en bespot wordenScholen,
wueruyt men leerlingen ziet komen die de baldadige ongebon-
denheyd 7.00 verre durven dryven, dal zv't lieyli'g der heyligeu,
den God van hemel en aerdè publiekelyk op" de stralen, in dé
processiëu, beledigen, versmaden en bonenScholen waer de
zaligste leeringen uyt de lierleu der jonglieyd worden uytgeruki,
om vervangen te wordeu door grondstelsels van verderf, van
sloffelyken en zedelyken ondergang, grondstelsels die als eenen
vurigen kanker bet hei l der samenleving afknagen en ze eynde
lyk geheel en al zullen verslinden.
Ten lyde dat de tienden bestonden, wist men van zulke broev-
nesteil van goddeloosheyd niet te spreken; maer nu dal de tien
den vervangen zyn door tiendubbele cóntribuiiën, nu dal met»
alle dagen van talryke bankroeten hóórt ten gevolge der druk
kende lasten en moeyelyk leven van den armen burger, nu ziel
men 's burgeis zweet daeiaen besieden en boort mei» alle dagen
de liberatersgazetten daeraen löejuychen.
Dc Broedermin. Koufrater Benderbode, gy zyl toch te erg.
er is aen u niets te doen, gv zoud mleus uyt den grond doen
komen om uwe legenstreveis gal er» azyn le konnen voorzeilen
Den Dcnderbodc. Zwyg en laet my doortrekken lei wy! ik aen
'j afgë\Vn ben. want nu moet er veel voor den bcelef komen.
Aldus beet ik bet eene liendobbole schande dat uwe stad. hy
voorbeeld, alle jaren HONDEBL) DUVZENT) franks besleed 011»
eouen zedeloozen theater te betalen en t'ondersicuuen, eenen
theater die niet bygevvoond word dan door schat'ryke menscheu,
die niet weten wat doen om hunnen tyd te verkwisten, door
luyaerds et» ongebotidene persoonen, die daer het rampzaligste
ues gaen zoeken en vinden on» hunne driften te voeden en te
streel en. lu dien eu sooiïgelyke theaters zdteu den armen werk
man, uocb tien geiiügen burger, ooyt den voet, de geschilderde
muren, de ryke tapyten, de vergulde plafonds, de mollige kusserfó
enz. enz. zyn voor hun niet, zy worden daeruyt ge6toolen, deu
ingang word hun verbodenEn nogtans, zy betalen hel
grootste aendeel in die HONDEBD DUYZENL) franks, waeimede
men lionderde verschillige zaken van d'eerste nood wend igheyd
belast en met bedekte tienden bezwaert/'Terwyl den armen werk
man zwoegt en arbeyd in 't zweet zyns aenscbyns, lerwyl den
gedruklen burger in kommer en achlerdenken leeft, zyn'eenige
ryke menschen bezig met zich le vermaken in de tl e lierspelen,
en dit op de kap, op de rekening, met het geld van den werkman
en van den burgerIs dit gepeimelleerd, Broedermin? Zyn dit
geene liatelyke tienden? Scliryf daer legen, verliefde sten» tegen
zulke schandige misbruyken, en dan zult gy de gazetlierszending
niet outëeren, dan zult gy 'l volk niet helpen veidrukken en ver-
leydenDit zyn tienden van schande waeraeu gy toejuvclit,
die gy gedurig viaegi en ondersteunt. En dan, waeiaen hebben
wy, ten lyde van bet liberaleisministerie, de tiendei; des volks
nog zien gebruyken
Aen dwaze boerenscholen die met inillioenen gekost hebben
en die meest al onder den spotlach en de verachting der Belgen
bezweken en gevallen zyn
Waei aen nog
Aen reuzenprocessiën, kavalkaden, wortel- ajuyn- raep- en
piyexposiliën, waeraen honderde duyzende franks tienden ver
kwist en verknoeyd zyn gewoiden. zonder dal bel land er ooyt
eenen cent vooideel uyt genoten hebbe
Waeraen nog?
Aen subsidiën voor bankroetiers, vremde luyzer», slechte kerels,
die met andermans vrouwen opstaken, na lal looste burgers en
'1 gouvernement zelf op de eerlooste wyze bedi-ogen en bestolen
te hebbenNa met de tienden der winkeliers zelve aen
deze eene ruinereude concurrentie aeugedaen en giootelyks
medegewerkt te hebben om de affairens le verslechten.
Waeraen nog?
Aen nutteloos soldaeljesspel, aen de impopulaire en kwellende
burgerwacht, welkers inrigling aen de schatkist meer dau dry
inillioenen tienden gekost heeft, eu waervoor menigeu burger bel
noodige heeft moeten uyt den mond sparen om zyne kleedereu
le koopen.
Waeraen nog?
Ami hel koopen van eenen hoop liberale barometers die in
't ministerie noodig zyn gelvk 't vyfde wiel aen den wagen
aen bet uyideelen van duyzende franks om schilder ykens te koopen,
z toie/.egde nationale steekbeeldekens te maken, domme eu leugen-
achlige boekwerken le doen drukken. Aldus beeft eenen schryver
van Bi iisscf duyzend franks gtïkregen om een werk aen etui te
knoeyen eenen schilder 40 duyzend om een veiTkot te maken
talryke gunstelingen van den liberalen deessein lub en met
duyzende tranks gekregen om reysjrs vau plaisir le doen onder
schyn dat hei voo:- wt'iensehappelyke navoischiugen was. Eu dan,
wal eeuwige duyzende franks zyn er niel gegeven geweest aen
liheraleigazeltieo, aen vremde hueriingen eu veis la eft le scliry-
velaers, die \»lc uioi'genden de liberale zou bewierookten en
priesters en godsdienst eu alles wal heylig is met htm vuyl schuym
kwamen bezuedelenWal eeuwige duyzende franks zvner
verkwist geweest aen nulleloozc plaetskens, waerin creaturen en
viiendekens van den liheraieishaspel gtjsii'ken zvn geweest
Waeraeu znii de :ienden nog besteed grrweesl?
Helaes wy zullen in 1 maer ronduyt zeggen 21 M1LLIOENEN
FRANKS zyn lellerlyk te Luyk vermoord 0111 de Maes af le leyden,
om er wandeldreven, scliuone balimenten, uylgtstrekte pieynen
le maken, immers om die walenslad in een aerdsch paradys te
herscheppenMillioenen zyn er verkwist,om de provinciale
gouvernenientshotelleu met eene ooslersche pracht le versieren-
Men vind er spiegels in van 4UÖ en 500 franks ieder, gordyuen
van 200 en 500 franks voor elke venster, stoelen vau *20 en 50
franks het stuk, canapés, tapyten en tafels van honderde en
honderde li'anks, immers 'l zyn koningspaleyzen waerin dan nog
vogels logeren die ons jaerjyks elk 14 duyzend franks kosten,
en daerby nog vuer, licht, etc. elc. etc. etc. genieten.
En van waer komt al dit geld Valt hel' uyt de lucht? Groeyt
het op de hoornen van 't gouvernement Helaes neen, al die
millioenen worden van de burgers afgeperst onder vorm van
bedekte tienden, die de menscheu nu afgeschaft meynen omdat
de geeslelyken en de kloosters er niets meer van genieten, maer-
die wezenlyk en daedzakélyk besiaen, die wezenlyk en daedza-
kelyk vei liendobbeld zyn door de overgroote kosten en-geld ver
kwistingen die 't gouvernement doel Gy moet dus gy Broe
dermin, gy Verbond, gy Schelde, gy alle liberaterspredikanlen,
l»»M 'volk niel meer komen benauwd maken noch bedriegen
tnel de herstelling der tienden, zy zyn nooyl afgeschaft geweest,
maer wel vervangen door cóntribuiiën onder welkers zwaren
last de natie gekiomd gaet.
Vraegt liever met ons dal al deonderwysweiien afgeschaft worden,
gy zult jaerlyks aen 't landC a 7 millioenen tienden min moeien
afpersen vraegt en roept met ons dal de liatelyke pensioenwet
»noet verdwynen, en 't volk zal jaerlyks 2 a 5 millioenen tienden
minder te betalen hebben? vraegt met ons dat liet gouvernement
zynen vzeren weg verkoope, het zal er dan alle jaren geen 7
millioenen aen verliezen en dei» armen burger zal zoo veel min
tienden le leggen hebben eyscht met ons dat den liatelyken
bloedimpost de ongelukkige conscriptie wet verdwyue eu dat
T leger bvgevolg Jü millioenen minder koste, dan zullen de
verarmde contribuliebelalers zoo veel millioenen minder moeten
afgeperst worden immers telt op uwe vingers 7 eu 2 is 9 en 7 is
16 en 10 is 26 MILLIOENEN TIENDEN die dadelvk konnen ge-
spaerd wordenVraegt, reklameerl en eyscht met ons gespaer-
zaemheden in alles, en gy zult liglelyk nog al vier of vyl millioen
winnen en tot 50 millioenen min liendeu te betalen geraken euz.
De Broedermin. Denderbodedit laelste slaet my wel aen, ik
ook wil hel leger verminderen, ik ook wil de conscripliewct
afschaffen enz. daerin geef ik 11 gelvk, daerin juycli ik u toe en
zou u willen omhelzen indien helmet uw gedacht overeenkwam...
Den Denderbode. Weel» walgelyk gedoen wal gy my
omhelzen'K liet my liever kussen van mviieii hond.dim zou
ik ten minsteu verzekerd zyn dal hel uyt ware en regtzinnigc
vriendschap isMaer gy my kussen Pouah
Dc Broedermin. Maer, Denderbode, waeron» zyt gy d?u loc!»
op iny zoo verbitterd
Den Denderbode. - Wel omdat ik uwe valsche streken ken
ja, gv wilt ook de vermindering van T leger, de afschaffing der
bloedwet etc. maer waeroni wilt gy dit? Op dal uwe party haren
duyvel zou konnen loslaten, opdat zy door oproer en geweld aen
't schotelken zou geraken, opdat zy het schrikbewind van 179",
«le guillolien, liet spioeustelsel, de rooverv van kerken en kloosters
zou konnen herbeginnen enz. De party waervoor gy schryft, is
dan de schuld dat het leger met verminderd word, wierden de
wetten geëerbiedigd, bad het land den oproer, ffel geweid, de
schandaklen van d<-n libera Iers- f ra ucma^ousboel niet te vreezeu,
bel leger zou van zeifs verminderd worden enz.
De Broedermin. Denderbodegy zyl van daeg schrikkelvk
vroed ien inynen opziglemyne twee koufraters daer, de Schelde
en T Verbond hebben nog niets gehad, gelieel uwen loon» is op
my alleen losg«>douderd en 'k gevoel dal ik uioel zwygen of T zal
van langs om slechter gaen
