AELST, den 19 September 1857.
ZONDAG .20 SEPTEMBER 1857.
ELFDEN JAERGANG. - N-- 577-
Vertrekuren uyt de Statie Aelst NAER.:
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
Wie is de oormek van het kwaed
Hoe is het dan gegaen
Leestherleest en oordeelt
Wie zyn de opstekers
öenderm. 5-35 9-25 42-10 3-15 6-50 8-50.Gend, BruSp,e, Ostende 8-20
r.i.a»n *-Sn 1-7-10 3.4 R 6-50 0-00. 3-15 -6-50 lc klas lancs D<
Lokerfin 5-35, 12-10 3-15 6-50 0-00.
Brussel 6-50 9-25 11-40 3-00 6-40 8-15.
-Mcch. Brus. Antw. 5-35 9-25 J 3-40 3-15 6-50
Leuv Thien Lu.yk5-S5 6-50 9-25 41-40 3-15 6-40
Verv Land StTruvSn,5-35 6-50 9-25 41-40 3-15
Gend 8-20-
,..u, w12-10 0-00-
3.-15 6-50 lc klas langs Dendermonde.
Kortryk, Mouscro.en, Ryssjel (langs Lede) 8'-20
12-10 2-55 3-15 -6-50.
Doornyk, Ryssel (langs Alh 6-502-30—0-00
Nin. Geerardsb. A th, 6-509-25—^2-306-40.
timven,a-oO O-OVi u-ao ll-^U o-iu um. ijeerarusu. nm, w-ou^i.-
12-10—2-55—3-15—6-50—8-50 Bergen,Quievrain 6-509»25—2-30
- 6-40
Te lede staen al de konvoys. Te idegem staen deze vertrekkende van Ath 6-50 ÏO»»
5-20 en deze vertrekkende van Adst 6-50—9-25— 6-50.
Staen te gysegeih stil al de konvoys uvtgenomen dezen vertrekkende van Aelst 0-00 des
morgens en 8-50 's avonds en van Dendermonde ten 0-00 's morgens, en 9-30 's avonds.
Staen te Santbergen de vertrekken uvt Ath 6-50 9-25 's morg. 2-30 en 6r40 des avonds.
Van Denderleeuw 7-00 's morg. 2-40 en 6-50 des avonds.
CüIQUE SU1IM.
VAN LOKEREN NAF.R
Dendermonde, Aelst "7-30 9-20 3-00 5-459-00.
'Ninove, Geerardsbergen, Ath 7-30 9-20 0-00— 5-45.
VAN ATIÏ NAER
Geernerdsbergen, Ninove, Aelst,.Dendennonde, l.okeren 0-00 40-»5-20.
Geeraerdsbergen, Ninove Aelst, Dendermonde, 6-5010-»5-20—7-15.
Brussel (lungs Denderleeuw) 6-50-— 10-» 5-20-7-15.
Gend, Brugge, Ostende 6-50— (langs Lede.) 10-» 5-20 7-15.
VAN GEND NAER
Audenaerde, 9-30 2-20 7-50. naer Aelst, 5-45 8-45 11-» 2-15 6-00 7-30.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend 7-30— 11-20—2-00 6-00—8-00
Ninove, Geeraerdsb, Ath (langs Denderleeuw) 6-15 9-15 2-00 6-00.
VAN DENDERMONDE NAF.R
•Brussel langs Aelst) 7-55- 2-10-6-15 (1. Mech.) 5-55—8-55—9-50-3-35-7-20.
Aelst, 6 30 7-55 11-45 2 10 6-15 —9-25.
DEN DENDERBODE
Als men de vraeg doet Wie is de oorzaek van den
beweenlyken en onrustbarenden toestand waei'in den bel-
L'isclien polilieken Staet zich thans bevind?—dan moet
men zonder aerzelen antwoorden de liberatersparty, de
liberatery in 't algemeen, 'tis gelyk van welk couleur zv is,
't zy rood of geel, zwart of bruvn, macjonniek of socialist,
Mazzinisch of Quinelistisch. Maèr by deze couJeuren moet
er nog dit dér doctrinarissen gevoegd worden, welk,
ofschoon 1:11 teenertael verdoofd, onuytwischbare sporen
nagelaten heeft van de groote intriguen rol die het van
in ?t begin onzes politiek bestaens gespeeld heeft.
Om ons aen de dwingelandy der Nassauwers te onllrek-
kenis de revolutie van l"850 bewerkt en voltrokken
door' de vereeniging van alle opiniën, door eene weder-
zydsche regtzinnige verdraegzaemheyd van godsdienstige
principen. in dien tyd zag men noch 111 't land, noch 111
den schoot der volkskamer de twee strydkampen. het
katholiek en 't liberaei, men ontmoette niets dan Belgen,
dan patriotten die onder het zelfde vaendel streden om hun
land van de slaverny te verlossen en eene nationaliteyt met
de oude vryheden op te vormen.
Het is onder dien schild dat het nationael kongres
geopend wicrd en zich, gedurende eenigen tyd vertoonde...
Maer den iiberaters-magonnieken duyvel kon deze goede
verstandhouding niet verdragen, hy vreesde dat den katlio-
lyken godsdienst te veel voordeel zou getrokken hebben
uyt de vryheden waermede men Belgiën wilde begiftigen,
hy zocht dan naer eenen mfddel om die eendragt te ver
nietigen en 't zaed der oneenigheyd in 't kongres te werpen.
Hy gelukte daer maer al te wel in gelyk men kan denken,
verkoos hy voor agent of bewerker eenen moortelbroer of
francmacon, en wierp de oogen op eenen zeer getrouwen,
want nadien wierd hy Groot-Meester der belgische francma-
connery gekozen.
Het is gekend dat de oneenigheyd begon ten gevolge van
den voorstel van M. De Facqz, die de schikking van art. lü
der grondwet heeft voorgedragen en doen doorgaen, by
welke schikking er bepaeid is dat het burgerlyk huwelyk
allyd voor het geeslelyk moet gecelebreerd worden. Dit was
de eerste toegeving die de liberaters van de welwillend lieyd
der kalholykcn verkregen ook was die toegeving belang-
rvker dan men eerst gedacht had, zy bragt eene ongenees
bare wonde toe aen de godsdienstige vryheden, want was
er een godsdienstig onderwerp 't welk eene aigeheële
vryheyd moest genieten, 'twas voorzeker het H. Sacrament
des huweivks.
Deze ongelukkige toegeving droeg welhaest hare bittere
vruchten dadelyk waren de twee partvën afgeteekend en
de eendragt wierd eensklaps vernietigd. Men plaetste zicli
op den godsdienstigen grond en den stryd tusschen de
kalholykcn en de liberalen begon. Het is alsdan geweest
-dat liet kongres die sehandelyke redevoeringen tegen de
katholyke geestelykheyd beeft moeten liooren 't is alsdan
dat de aenrandingen 'tegen het geloof onzer voorouders
begonnen en ongelukkiglyk niet meer geëyudigd zyn.
Het onkatholvk doctrinarismus, dit is te zeggen, bet
doctrinarisch drymanschap, samengesteld, gelyk men weet,
uvt Rogier, Lebeau en Devaux, heeft alsdan eene groote
ról gespeeld, maer byzonderlyk eene rol van intriguen.
Het byzonderste doel van die mannen was van slagen van
vernieling aen onzen godsdienst toe te brengen het opper-
maglig gezag welk de doctrinarissen altvd in ons nieuw
kestuerstelsel wilden invoeren en altyd ten nadeele der
vryheden, moest niet anders dienen dan om de geestelykheyd
te ketenen en de politiek van het hatelyk Josephismus de
bovenhand te doen hebben. Men beeft zekerlyk nog de
verklaring niet vergeten die M. Lebeau op de nationale
spreektribuen gedaen beeft, namelvk dat den katholyken
godsdienst zyne toegenegenheyd niet had. Het is aen de
doctrinarissen dat men ook de inrigting verschuldigd is van
het fameus dagblad de Independence, welk, ofschoon liet
alle oogenblikken verandert van politieke manoeuvres, altyd
en aenhoudend voor geliet'koosden thema gehad heeft den ka
tholyken godsdienst, zyne geestelykheyd en derzelver akten
aen te randen, te beschimpen en te versmaden. Dit schand-
blad volgt, nog op lieden zyne aengenomene taktiek, doch op
eene min bedekte wyze, waerschynlyk geloovende dat den
oogenblik gekomen was om den groolen slag te geven.
Het is ook aen de doctrinarissen dat het land de inrigting
verschuldigd is van de fameuse .Remie nationale, welke
onder de bescherming van M. Devaux uytgegeven wierd.
Dees halelyk schrift wierd byzonderlyk uytgegeven, gelyk
de schryvers liet openlyk in de eerste nummers verklaerd
hebben, om oppositie le doen aen de katholyken en de een
dragt te vernietigen die in de verschillige pairtyën des lands
bestaen had. Het doelder doctrinarissen is zeer wel, maer
tot groot nadeel van 's lands welzyn, gelukt
Wy moeten hier, in 't voorbygaen, doen kennen wat
koning Leopold over die trouwlooze Revue nationale ver
klaerd heeft.
Op eenen nieuwjaersdag had de deputatie der kamer
zich naer liet paleys begeven om aen Z. M. het kompliment
van den dag af te leggen. Nadat het kompliment gedaèn
was en dat den koning er,op geantwoord had, zegde liy
x Mynlieerm, ik moet u van eene belangryke zaek spreken
x maer die my veel hertzeer aandoet. Een tydschrift komt
x uytgegeven te worden, t welk uwen godsdienst aenrand
x en uwe godsdienstige gevoelens versmaed. Dit schrift zal
x veel kwaed aen 't land en aen uwen nieuwen Staettoe-
x brengen, want ik moet het ul. zeggen, en ik heli er de
x overluyging van dat namelyk, den dag op welken de Delgen
a hunne goede gevoelens en verkleefdheyd aen den godsdienst
a zullen verliezen, moe nationaliteyt zal gecompromitteerd
a en ie eendragt vernietigd zyn.
Deze woorden, waervan wv de nauwkeuriglieyd waer-
borgen, hebben voorzeggende woorden geweest,'zy worden
ongelukkiglyk verwezenlyktDe Revue van Devaux
heeft een rampzalig uviwerksel gehad de eendragt is
volkomen vernietigd en liét slacli van regeringslooslreyd die
op dit oogenblik in 't, land heerscht, compromitteerd ge-
voeliglyk onze onafiiauglykiieyd en onze nationaliteyt.
Geheel de politiek der liberatery is thans gekend, zy heeft
geen ander doel d;,n de vernietiging des katholyken gods
dienst in Belgiën maer de liberaters bekreunen zicli
weynig met den gespannen polilieken toestand of met liet
behoud des vaderlands, als hunne wensclien van geloofs-
verdelging maer konnen verwezenlykt worden, daerover
zyn al de liberaters het eens, zy leenen zich alle bereyd-
wiltig de hand om gezamenllvk te werken. Ten dezen
opzigte zullen wy nog eene daedzaek nenhalen die wy uyt
de engelsehe dagbladen trekken en die deze afkondigen,
ter geiegeniieyd der rampen waeronder de engelsehe
bezittingen in Indien zuchten. Zie hier wat de engelsehe
dagbladen zeggen.
In eene onlangs tot de katholyken gehoudene aenspraek,
ter geiegeniieyd der rampen van Indiën, heeft den kar
ei dinael Wiseman het volgende verteldwaerop het
engelsch blad de aendacht zyner lezers wilde vestigen.
Over eenige jaren, omtrent een jaer vóór de dood van
a lord Napier, was ik, zegde kar dinael Wiseman, in eene
expositie van schilderyën bezig met eenen tableau te he
it zigtigen die eene bataille in Indiën voorstelde, waerin
<t dezen grooten man in 't midden des gevaers was
o Ik stuerde hem eenige vragen toe over de nauwkeurigheyd
<t van dezen tableau hy nam my dadelyk onder den arm,
geleydde my eenige stappen buyten het volk en zegde my
a deze woorden
Kardinuel Wiseman, gy katholyken, word onweerdiglyk
tt in Indiën behandeld. Ik heb hun gezegd en herzegd, dat er
eenen tyd zou komen, en dat dien tyd niet ver verwyderd
x ims, op welken wy, om ons gebied te behouden, al de
tt vereenigde krachten der onderdanen van Engeland zonder
x onderscheyd zoudennoodighebben, endathethunnepligtwas
een stelsel aen te nemen, waerdoor alle ONEENIGHEYD,
ALLE VERSCHIL VAN GODSDIENST voorkomen of
x belet wierden. Maer ik heb in de woestyn gepredikt, zy
hebben naer my niet geluyslerd en zy behouden een stelsel
van TWEEDRAGT EN UYTSLÜYT1NGdan zelfs
d wanneer het eenige stelsel dat den opstand zou konnen
a voorkomen, dit was dit der EENDRAGT.
De Eendragt was de politiek van Lord Napier, en of
schoon hy eenen buytengeivoon verstandigen bevelhebber,
eenen man van de hoogste verdiensten was, was liet pro-
testantsch fanatisums der Engelsehe besluerders in Indiën
zoo groot, dat zy hem niet wilden aenhooren en op heden
beginnen zy te erkennen dat dien wyzen man gelyk had
Maer 't is te lael.
Het geen Lord Napier in 't belang van zyn vaderland en
voor het hellend van deszeifs grootlieyd voorzien had. de
liberaters in België» willen zulks geenzius, in 't belang
onzer instellingen en onzer nationaliteyt, voorzien, zv
stellen hunne glorie in de volkomene vernietiging der ka
tholyken; van nu af verklaren zv de katholyken vervallen
ids onbekwaem van eenig deel aen 't besluer te konnen
hebben; de liberaters prediken stelselmaliglyk de uyt-
sluyting tegen alle Belgen die zich als getrouwe dienaérs
des godsdienst onzer voorvaders laten kennen; zy willen
oenen gedurige» doodelyken oorlog aendoen aen het katlio-
licismus, 't welk zy politiek noemen om 't voik le bedrie
gen; zy verstooten den godsdienst uyl de scholen, nyt de
kollegiëii en van 't lied dec zieken in de hospitalen; het zvn
de liberaters die 't ordewoord geven om tegen liet kleed
des priesters, tegen de bevellirieven der bisschoppen, tegen
de muren der kloosters le schreeuwen en te tieren a%as
de kalot weck met de priestersDood aen al wie in God
gelooft Leve de hel Leve den duyvel
Dat deze scliandparty eene verradersparty is, die liet
tegen onze instellingen gemikt heeft, komt nog eens op de
klaorblykendsle wyze betoond te worden. Den afkeer dien
zy legen liet legér voed scliyiil duydelyk uyt ter geiegen
iieyd van den onbegrypelykeii blainii, 'dien de 14 liberale
sladlmyskoppen van Gend tegen generael Capiaumont
hebben uytgesproke». liet is met meer noodig te zeggen
dat men moei onderscheyd maken tusschen liet'voorwend
sel en liet politiek vraegstuk. Het voorwendsel is de kwestie
van wettigheycL, die te klaer is om van liarc ware betee-
kenis te konnen afgekeei'd worden en geene kans mSfer
heeft om de domste gapers nog te bedriegen. De poli
tieke kwestie was de eenige die de li liberaters heeft aen-
gedrevcn, den oproer moest gewettigd worden, er moest aen
de regeringslooze liberaters het regl gegeven worden van
alle conslitutionnele regten mei de voeten te trappelen en
ons tegenwoordig stelsel te vernietigen. Met dit inzigt moest
er eene afkeuring worden uytgesproken tegen de militaire
magt, omdat zy wyze en voorzigtige voorzorgen genomen
had, ten eyude den oproer te beletten te Getid de bevelen
der francmayoiiskliek uyt te -voeren en de stad aen de
oproermakers over te leveren.
Dat onze bestuerders er wel op letten, 't is daer dal de
liberatery 'tland wilt heenvoeren, hare plannen zyn reeds
zoo verre gevoorderd, dat men de oogen niet meer kan
sluyten zonder 't land aen zynen dreygenden ondergang
ten prooy te werpen. Het is klaer en duydelyk dat de
liberaters Belgiën in oproer en gisting willen bréngen, dat
zy er een tweede Zwitserland of een tweede Piemont willen
vim maken. Daerom porren wy onze ministers ten drin
gendst aen deze plegtige woorden van M. Guizot wel te
overwegen
Indien de europasche orde ernstiglyk gestoord wierd,
x dan zou Relgiën welhaest gecompromitteerd zyn. Wat zou
het zyn indien de europasche rust door Relgiën zelf ge~
z compromitteerd wierd of zich gecompromitteerd geloofde
Dat de Delgen zich niet bedriegentoen Europa Relgiën
ah vry aenveerd heeft, HEEFT EUROPA OP EEN GE-
RUST EN VREEDZAEM BELGIËN GEREKEND; ZOO
IIA EST BELGIËN OPHOUD GERUST OF VREED-
ZAEM TE ZYN, EUROPA IIOUD OP GOEDTROUWIG
TE ZYNDe goede orde in 't inwendige is voor Relgiën
x de noodzakelyke waerborg van de veyiigheyd voor den
-x buyten
Te Gend zyn nog al ernstige moeyelykheden ontstaen
tusschen de fabriekbazen en de werklieden deze laetste
vragen eene vermeerdering van dagloon, welke de eerste
weygeren te geven. De werklieden hebben naer het voor-
bééld van hetgeen in Engeland gebeuit. onder hen eene
societeyt geniaekt: de fabriek waer men den arbeyd staken
moet, word door liet lot aengeduyd, en, de werklieden die
zicli aldus zonder werk bevinden, worden onderhouden
door degenen hunner makkers die nog blyven werken.
De vermeerdering van den dagloon eens bekomen zynde in
eene fabriek, word aenstonds geëysclit in de andere, lot dat
men overal denzelfden loon bekomen hebbe.
Deze samenspanningen zyn het uytwcrksel van opsto-
keryën. Wie de opstekers zyn, dient wel niet gezegd te
worden. Hoe het zy, de stadsoverheyd heeft de noodige
maetregeJen genomen om de rust te handhaven; de bur
