ï)en landbouw, de nyverheyd en
'l ministère Frère-Rogler.
wat komt dit in den kiesstryd te pas?
Wat moet mee hieruyl besluyten?
GELD GELD GENOEG TE WINNEN
Wat valt er dan wederom te doen
Aen de heeren Kiezers van het
arrondissement Aelst.
ten 4 wy hopen dat lie kiezers wel bullen verstaen dat zv,
op 10 december aenstaende, voor de liberaters-francma-
«ons niet konnen stemmen zonder verraders te zyn van
~t vaderland, medevervolgers van den godsdienst en onder
steuners der wanorde.; wy verhopen byzonderlvk dat zy
zullen vatten hoe lafhertïg het zou zyn te wyken voor ecnige
magtelooze dreygenienleu van irytgekochte Inleidingen ol
gespuys, die niets anders zoeken dan de vreesachtigbeyd
der brave menschen te bact te nemen om den maconnieki n
d .iyvel aen 't hoofd van ons vaderland te behouden en hein
hot laetste nierg van godsdienst, zedelyklieyd en trelFeiyk-
heyd te laten uylzuygen.-,
Op liet eymle iter regering van Napoleon I, als de zegepralende
zon voor hem begon onder te gaeti, als zyne legers groolendeels
weggemaeyd waren en de diensipligtigen zich verborgen hielden
om naer de legerkampen niet te moeien optrekken, deed hy
beweegbare koiannen marcheren, die geheel 't ryk en byzonderlvk
de belgiselte provinciën doorliepen, «in de refractairen op le
zoeken en'op te liglen. Als deze kolonnen samengesteld uyt
alles wat brulael en onmeuschelyk was, de refractairen niet
konden ontdekken, dan grepen zy de ouders, de broeders, do
zusters, de vrouwen vast, leydden die gekooid en gebonden naer
de gevangenissen, en verspreydden aldus den schrik en de vrees
«loor geheel 'l land.
Wel nu, 'l is op de zelfde wyze dat wy, sedert eenigen tyd, de
beweegbare kolonne der vrye uytmisselacrs het land zien doorloopen
«n overal den schrik en dc vrees in de fabrieken en werkende
klassen verspreyden.
Die kolonne is samengesteld nvt agenten van Engeland, welks
intrh'uen, om de vremde fabrieken ten gronde le helpen, en welks
listen, om merkten voor zyne voortbrengsels te bekomen, genoeg
«ekend zyn. Men ziet het klaerlvk dat die beweegbare bende
slechts samengesteld is uyt betaelde en vremde agenten, die
geene middels sparen 0111, door alle listen en fyne streken, ons
"and met cngelsche voortbrengsels op le proppen en aldus onzen
handel, onze nyverhuden, ouze fabrieken len gronde le ruineren...
Ziel hier hoé het kopstuk dezer vremde betaelde colonne zich
tn eene vergadering van vrye uylivisselaers uytdrukle ten opzigle
«ener fabriekstad die aen Engeland de concurrentie doel
Wy zullen aen de fabrikanten vaa Gend ccncn uylzonderings-
tarief loeslacn omdat ivy in overweging nemen dal zy onbekwaem
zyn tegen den vremden de concurrentie te konnen uythouden
a Wy zullen len voordccle dier onbekwame en invalide nyveraers
eene soort van aelmocs blijven behouden.
Ziel gy het, gendsehe fabriekanten en industriëlen, hoe vremd
betaeld ras 0 hier komt beschimpen Zietgy met welke verachting
het u den spotlach en de versmading naer 't hoofd smyt Maer
dit moet 11 niet verwonderen, dit is dc gewoonte der Èngelsclien
om lm mie mededingers te overwinnen en le bekomen'l geen zy
liegeeren. Doelt, zal iemand vragen,
<§5^— Wat dit nn te pas komt Lel er wel op fabriekanten van
alle sleden van Gend, van Aelst, van Sl-Nieolaes, van Dendcr-
inondc, van Lokeren, van Geeraerdsbergen, van Honsse enz.
tel er wel op, zeggen wy ,u nog eens, ziel wel toe wat gv doet,
want uwe fortuyn, uwe nyvnrlieydslakken en 't brood uwcrtalryke
werklieden sluên op het spel ja, wy durven meer zeggen de
mine van geheel 't land is dreygeud, indien dees rampzalig
stelsel va 11 vryhaudel niet allorkraclitdadigsl tegengewerkt word.
Men weet'dat de Eogelscht dc gevaerlyksie mededingers zyn
van [geheel de wereld 0111 dat hunne fabrieken zoo buiten
mate lalryk en ganscli bnyten proportie van de inlamlsché be
volking zyn. Zy zvn 110 bovenal Je vreezen, omdat zy een groot
deel der lïidiëu verloren hebben al vaer zy ten minste aen 500
MILUOENËN verhrtivkers liunue voortbrengsels konden afzetten.
Hunne iiiagazvnen zyn thans opgepropt met alle sooiten van
prodtikien," dagelyks groevt die ontzeitendo massa aen, en den
aftrok is onbeduydend. Wat gaco zy er tueé doen Zy zullen alles
half voor niet in ons land brengen, onze fabriekanten zullen
hunne stollen niet meer konnen verkoopeii, zy zullen hunne werk
lieden moeten wegzenden, en daer, ja daer liggen de ruine, den
volslagen ondergang onzer fabrieken de uithongering onzer
werklieden, dc stremming van allen koophandel
Zal dit gebeuren, zal men vragen E11 wy antwoorden ja, en dit
zal onvermydelyk gebeuren als de kiezers van geheel 't land hun
uytersle best niet'doen 0111 eene nieerderhcyd naer de kamer te
zenden die zich met kracht en geweld verzei iegcit de plannen en
ontwerpen van hel ministerie Frère-Rogier.
Het zvn deze. twee impopulaire ministers die zich atlyd groote
voorslaenders van den vryhandel of vrye uytwisseling 'geloond
hebben het zyn deze twee ministers die allyd den vryën invoer
van alle'vremde voortbrengsels ondersteund, voorgeslaen en he-
aunsli"d hebben, terwyl zy alle bescherming aen de Belgische
nyverheyd en landbouw lmrdnekkiglyk weygerden.
.„r,Vve Voorden landbouw hadden wy
EEKSTE BLti 181 een heschermregt op dc granen
de beweegbare schacl. Welnu. 'I is aen M. liogier dat liet toe te
schryven is dat die beweegbare schael is afgeschaft, en den vryën
invoer der granen, zonder de minste voorbeh'ouding, wetliglyk is
vash'esleld' Nogtans den larief der beweegbare schael was voor
deel?" zoo wel aen den landbouwer als aen den burger. Aen den
«eesten waerborgde hy allyd ecneo iretfelyken loon voor zynen
arbevd en bekommernissen aen dco tweeden verschafte hy altyd
«raeïi in overvloed genoeg 0111 onder de drukkende duerle niet te
moeten bezwyken. Maer M. Rogier zag niets anders ir. dan den
koophandel van Antwerpen, als hy dien. ter uylsluyling van alles,
kon begunstigen, dit was hem genoeg.
Het is gekend dal den vrem-
TXVEEDE BEWTa. deling Rogier het lief kind is
der antwerpsche liberaters, en dat hy nooyt achteruyt zag als hy
die liberale signoors geld kon doen winnen.
Het is aldus dat hy, om eene Antwerpsche maelschappy te
lievoordeeligen, aen een groot getal Vlaendcrsche en Rrabandselie
spinsters hun (lagelykscli brood onttrokken heelt. Als het werk
huis van lynwa'edwevery in het gevang van Sl-Bernard ingerigt
was, liet men het noodige" weefgaren leveren door de spinnerssen
va'n 't land, en deze leveringen waren zoo voordeelig aen de wer
kende klas. dat vele gemeeniens van Vlaenderéti en Braband geene
armen, geètio bedelaars meer hadden, terwyl de armen hun brood
jnel spinnen dier garens konden winnen.
Maer den franschman Rogier heeft met de arme spinnerssen
va-n 't land gelagclien en, 0111 de antwerpsche speculaleurs te bc-
o„r'kli"en, heelt hy een kontrakt gemaekt om zoo veel engclsche
garens te laten inkomen eh aldus hel prolyl van 't werk der
opgeslolenen aen dc Antwerpsche maelschappy ïe schenken.
Uyt eene rekening die op 11 uiey 1857 aen de kamer der volks
vertegenwoordigers is voorgedragen, blikt het dat, setlert 1848,
aenkomst vau hel eerste ministerie Iiogier-Ercre, lot 1850, er in
't gevang van Sl-Bernard voor de ontzettende somine van 5 M1L-
LIOENEN 55 DLVZLNi), 927 FRANKS 91 C. garen is iugehragl
eu verhruvkt
Dit springt al le sterk in d'oog om er verdere opmerkingen over
le moeten maken, doch wy zullen daer later op lerugkeeren.
Maer hieruyl kan men gemakkelyk afmeten hoe vreed liet nalionael
werk zal le lyden hebben, indien de Kiezers, door limine stemmen,
hel ministerie Bogier-Frère niet doen verhuyzen.
Elkeen weef ook met welke
DfijtiDL. liardnekkigbeyd M.'Frère allyd
de zack van den vryhandel heefl voorde»!aen.
Den 20 november 4850, sprak dezf» minister eene redevoering
uylf in welke hy zonder omweg z\tï gedacht over onze handels
politiek, over onzen douaneulariei' en over dew toestand der
belgische nyverheyd dééd kenuen. 11 y beeft zielï openkk verklaerd
tegen allen maeiregel dfc den invoer vair vremde voorlhrengsels
zon stremmen ol' verhinderen. Hel is eene beweenlyke zaek, heeft
liy uylgeroepen, den invoer te beletten.
Deze redevoering errinnerendezegl eer; bntesetech blad,
vraegden wy of de gedachten van M. Frcre in 185" de zelve, of
wel, of zy veranderd waren. Daer op heeft roe ff zerrr'sliliekens
gezwegen...... De gazetten van het nieuw ministerie weien wel
dal den vrvhandei in Belgiën verfoeyd, als de pest gevreesd is,
en dat overal de nationale belangen er zich krachtdadiglyk legen
verzetten. Nogtans die gazellen durfden of konden niet loochenen
dal den vryhandel de politiek van de nieuwe ministers- gaet zyn.
Uyt deze sliizvvygendheyd kan men besluyten dat alle voorzorgen
genomen zyn om de inziglen van hel ministerie te verbergen.
Wee9l dus op uwe hoede, Belgen, want gy zult er de biltere
vruchten van plukken, indien de kiezingen in eeuen liberalen
zin uytvallen.
Het geen hieruyl moet besloten worden, is zeer gemakkelyk om
vallen, en bestael namelyk hierin
1° Dat gy, fabriekaateD, nyveraers en landbouwers, groote en
kleyne, wel moet nvt uwe oogen zien, en al uwen invloed ge-
bruyken om de kieziugen tegen liet ministerie van den vremdeling
Rogier le doeti bewerken, want den bloey of den ondergang uwer
fabrieken en uyverheydsgeslichten en daerdoor ook hel beslaeu
of den ondergang uwer werklieden er van afhangen
2° Dal gy, winkeliers, herbergiers en neermgdoende persoonen
al uwe krachten moet inspannen, uwe vrienden en kennissen
aensporen om naer de kiezingen le komen en tegen de liberale
le stemmen, want als handel en nyverheyd kwvnen, als den
werkman geene daghuer kan winnen, dan stael de gêne voor de
deur, dan komt de armoede af met bare beireurlyku gevolgen en
ziel gy de vruchten van uwen zuren arbeyd smillen gelyk den
sneeuw voor de zouDe winkels blyveu met goed Opgepropt,
er is niets le verkoopen, maer ondertusschen moet er op tyd
betaeld worden.
5° Dat gy, ryke proprietarissen, byzonderlvk belang hebt van
legen de liberaters le werken, want nu zyn alle panden aen eene
hooge weerde, nu is den rykdom van 't land verdobbeld, nu hebt
gy niet veel inoeyte om uwe pachters cd hu orders te doen betalen.
Maer gaen handel en nyverheyd gestremd worden of vervallen,
gaet de schrikverwekkende armoede er uyt voortspruyten, dan
zult gy uwe droeve dagen nog niet overzien hebben. Moeyelyke of
geene prchtbelalingen, gedwongene aelmoesen om uwen Menden
broeder niet van honger le zien sterven, verhooging van lasten en
contribution, en eyndelyk zaken die wy u niet willen zeggen maer
die gy moet gevoelen.Ziet dan wel uyt uwe oogen, want,
'l is meer dan hoogst tyd, gy zyt nu verwittigd
Wy zullen op deze zaek terugkeeren, want zy is te veel ge-
wiglig oin zoo in haest grondig verhandeld te worden.
Kiezers van sleden en gemeenten, wy moeten u eene waer-
schouwing doen waerop wy u dringend verzoeken uwe aendacht
te willen vestigen. Deze waerschouwing is des te belangryker,
omdat van derzelver begryp den zegeprael der waerheyd over de
valschheyd afhangt. Nu, ziet hier wat wy u te zeggen hebben
De betaelde uytzendelingen der francma^ons, de kiesmakelaers
der Ulubsen, de plaetszoe' ers van alle slach zullen, gedurende
deze laetste dagen, die de kiezing voorafgaen, op alle loonen
uvtvallen tegen de liefdadigheydswet. Zy zullen ze als kloosterwet,
•hapenwet, paters-en uonnenwet. inslokkirgs-en ontervingswei
uvlschelden. Zy zullen zie!) in eene geveynsde gramschap stellen
en poogen n op le vyzen dat, door deze wel, de kloosters alles
gaen inslikken, alle landen, hofsteden, meerschen, en bosschen
gaen opkoopen, immers dal zy er gaen ryk mee worden. Daerby
zullen zy voegen dal, volgens die wet, de kinderen, by hel overl vdeu
hunner ouders, den man by 'l afsterven zyner vrouw, of.de vrouw
by 'l overlyden van haren man, het vyfde of het vierde van 'l
goed hunner ouders, mans of vrouwen aen den pastor of aen het
klooster zullen moeten afstaen. .Met een woord, er zullen geene
verlelselkens hatelykverschrikkend en kommerverwekkend
genoeg konnen uytgevorden worden om legen de zoogezegde
kloosterwet af te geven, en aldus stemmen te winnen voor de
liberaterskandidaten, die branden van de vurigste begeerte om
aen het schotelken te geraken.
Nu, om aen die lasterende schelmeryên, aen die hatelyke en
nooyt genoeg geschandvlekte bedriegeryên een eynde te siellen,
en om de kiezers legen die vcrleydingen te wapenen, verbinden
wv ons wederom te betalen.
*4° 1000 FRANKS aen al wie ons met waerheyd kan bewvzen
dal, volgens die wet, de kloosters of liefdadige gestichten eenen
enkelen akker, een enktk meersehken, een enkel boschken, het
minste hofstedeken mogpn aenkoopen, buvten hunne wooning
en hof die zy noodig lubben voor het onderhoud der klooster
lijken eu der arme, gebrekkelyke, oude en afgeleefde menschen,
die°er in verzorgd en tot de dood toe bygestaen worden.
2° 4000 FRANKS aen il wie met waerheyd kan doen zien dat,
vob'ens deze wet, de knderen, de vrouwen of de mans aen
pasTor of klooster eeuen enkelen centiem van 't erfgoed hunner
ouders, mans of vrouwen zullen moeten geven. De kloosters
konnen niet erven, 'T ZYtf DE ARMEN AELEEN die er in onder
houden worden, aen wie men eenig bezet mag of kan doen, en
daerby, dit bezet, die gifbn zouden nooyt in d'handen der kloos
ters komen, maer wel in de van dc bxzondere besluerders, welke
er jaerlyks aen weldadiglieydsbureel, geineenleraed, permanente
deputatie en gouvernement tot den laetslen centiem scherpe
rekenin" zouden moeien van doen, onder straf, als alles niet
nauwkeurig, juysl en irdfelyk zou geschied zyn, van dadelyk
voor dc tribunalen vervolg! en afgesteld te worden.
5° 4000 FRANKS aen al wie met waerheyd k.an bewyzen dat
dc liefdadigheydswet de DOODE HAND of de TIENDEN ten voer-
deele van kloosters of priesters zou willen herstellen.
4° 4000 FRANKS aen al wie met grond, waerheyd en gezonde
redekunde kan doen zien dat deze wel in 't voordeel, in 't profyt,
in den intrest of belang der kloosiers is, of wel dat zy niet ge
maekt is in 't belang, lol vertroosting, tot onderstand, tot voor
deel van den ARMEN ONGELUKKIGEN ALLEEN
Zullen de liberaters ons de zelfde uytdaging duiven doen?
Zullende logenaers, die schandige volksbedriegers aldus diiTveu
kaerl op talel spelen met menschen die de wet gestudeerd hebben
en verstaen Wy durven voorop NEEN zeggen, want wy zouden
ze dadelyk hy hunne woorden vatten en ettelvke duyzcnde franks
mogen opsirvken. Met is maer by eenvoudige kiezers dat die
kerels zulke sclvandelyke' bedriegeryên durven nylkramen, om
dat zy weten dat alle man de wetten niet kan studeren en be-
grypen.
Kiezers, wy gaen 'l u neggen als die liberale betaelde ver-
levders u kumen benauwd maken' van de klooslrrwel en al d«
bovenaeiij»ebaelde prullen komen1 vertellen, vraejtl bun ol' dit
waer, zeker en vast is. Arimvoorden zy ja, pakt ze by linnne
woorden, zejti hun dat pv nog al geer» 10(19 franks wint, en. komt
er tueé naer ons bureel, Wy zullen, in 'I belang der waerheyd en
reglvecrdigheyd,- en lol bescbaming der lasterInol' en schacinleloos
bedrog, alle dagen geboof geven en BETALEN van 1 lol 2 uren
nanoen, aen al wie onwederleggelyke bewyzen der zaken in
kwestie zal konnen geven.
Zoodan, liberale kiesbrakken. gy ziel het, er is geld genoeg te
winnen, als gy geene bedriegers, geene verlevders, geene loge
naers. geene lasteraers zvl
Maer als wy u wezenlik bewyzen dat gv die schandvlekkende
namen verdient, als wy u den tnond niet redens, waerheyd en
gegrondde daedzaken stoppen, dan zult gy ook verdienen dat de
kiezers u schandelik uyt hunne buizen jagen en u toeroepen
VVECH MET DE'LASTERAERS VVECH MET DE VOLKS
BEDRIEGERS! WEGI1 MET DE VERLEVDERS! Eu uu heM
gy al lang genoeg geroepen VVECH MET DE KLOOSTERS! wy
zullen nu ook wat roepen VVECH MET DE FRANCMACONS-
LOG1ENVVECH! MET DE LIBERALE KLUBSEN, want bet
zyn brocynesten van verderf, van goddeloosheid, van oproiF,
van volksverdrakking, van geldafpersing, en oorzaken van den
ondergang des vaderlands.......
I-Iet volgende Manifest hebben wy aen al de Kiezers van
ons arrondissement afzonderlik niet konnen zenden, omdat
den tyd ons ontbrak. Daarom deele» wy liet lieden in den
Dexderhode mede.
I Als in 1831 de liberaters-francmacansparly met geweld
de hatelyke bloedzuygerswet op de Heigen wilde doen
drukken, hebt gy aen geheel 'tland het seyn gegeven
van eenen kraehtvollen en solemnelen wederstand.
Door eene verpletterende meerderheyd uwer stemmen,
hebt gy eenen eersten slag aen de verdrukkende kiubs-
politiek toegebragt en haer gedwongen de rampzalige
tranenwet grootelyks te verzachten.
In 1832 hebt gy al wederom aen 't land een schitterend
voorbeeld gegeven van uwe krachtdadigheyd, met de
mandatarissen die gy in 1848 had benoemd plegtiglyk
en op eene onbeschroomde wyze af te stellen, en andere
te benoemen.
In 1830 behield gv de achtbare heeren DE NAEYER,
I DE RUDDERE en DE PORTEMONT, omdat zy als deftige
rentmeesters hunne pligten had'den gekweten met het
hun opgelegde mandaet eer- en gewetensvol te vervullen.
Maer wat gebeurde er ondertusschen, kiezers Een
handvol betaeld gespuys, opgerokkencl door de francma-
i ponslogiën en bygestaen door een zeker getal plaetszoe-
kers, hongerige pennelekkers en persoonen zonder gods-
dienst of zeden, ontrolt het vaendel des oproers,"rand
i schandelyk de gestichten van rust en vrede aen, en stelt
geheel 't land in de beweenelykste opschudding.
En wat redens waren daertoe
Geene lioegenaemde maer de heersch- en hebzucht,
den onverzoenlyken godsdiensthaet en afgunst vinden
altyd schynredens als zy niet konnen valdaen worden.
I Het is dan onder de bedrieglyke schynreuen of voorwend-
sel dat de voorgedragene liefdadigheydswet, eene wet
j was die de kloosters en de priesters zou begunstigd en
i verrykt hebben, dat de francmaconsparty de kalsysteenen
in d'handen harer uytgekochte trawanten heeft gedouwen,
om er de onschuldige en weerlooze kloosters meê te
bestormen en te verwoesten. Het is onder dit zelfde
i voorwendsel dat die zelfde party goddeloos en onmen-
schelyk genoeg geweest is om achtbare en doodarme
religieusen, wier eenige zending hier op aerde is den
armen te onderwyzen en zich voor het geestelyk en tydelyk
welzyn der behoeftige gansch en g'heel te slagtoffereii, 'in
hunne wooning aen te randenderzelver meubels te
verbryzelen, er eenen brandstapel van te maken om ze le
vendig op liet vuer te roosteren
Nu, Kiezers, van dit alles hebt gy getuygen geweest,
en 't is, ten gevolge van al die toomelooze baldadigheden,
dat er een nieuw francmafonsministerie aen 's lands
bestuer is gekomen, een ministerie, welks politiek van
uytsluyting, van geweld, van afpersing en schandelyke
geïdverkwisting gy reeds sedert 1831 zoo plegtiglyk
veroordeeld hebt.
En wat doet dit ministerie
Getrouw aen zynen oorsprong van geweld, begint het
met eenen akt van grondwetschending het zend de
kamer weg vooraleer zy, volgens de Constitutie, wettiglvk
samengesteld is, en dan, om zyn werk van geweld te be-
kroonen, ontbind het de kamer in 't midden van de»
winter Waerom Dit kan elkeen raden.
Wat ziet men verder gebeuren
Celieel 't land door ziet men de kiesngenten van den
klubshaspel, die zelfde kiesagenten, die liet voorgaende
ministerie zoo onstaetkundiglyk als onvoorzigtiglyk in
