Belangryke bemerkingen.
De stem onzes Opperherders.
INDIEN IK PASTOR WARE.
■femna «ÖWMBj
rami»
door den Koning belast een nieuw ministerie samen te
stellen. Intussciientyd bad den koiiiDg onderhandelingen
gehad met M. Rogier. Maer dezen rekenende op de libe
rale beweging waerdoor het land hevig geschokt wieru,
bad voorwaerden daergesteld die den Koning niet had
willen aenveerden. Man der minderheyd, had hy de magt
gevraegd om de Kamer te ontbinden, als hy het zou goed
vinden deze Kamer di» nauwelyks door eene kiezing.
kwam vernieuwd te worden; toen gelyk lieden, wilde men
in alle geval het land in beweging brengen; en >1. Rogier
kon niet verdragen dat M. Van de Wever op andere voor-
waerden een ministerie zoude samengesteld hebben.
Nu, zie hier de woorden van M. Van de Weyer
a Waerom is liet achtbare lift (.1/. Rogier) niet itil karakter,
met deze grondslelliugeii waervan hy nimmer is afgeweken, er
niet in gelukt een ministerie suilen le stellen Waerom in de
diskussiëu die ten dien opzigte hebben plaels geluid, is er eenen
toeval lusscheiigekomen die deze samenstelling heeli onmogelyk
geniaekl - 'T is omdat dil acbibaer lid zich verwydcrende van den
geest onzer instellingen, vergelende de voorreglen der kroon, beeft
gewild dat er hem eene bliylengewoone en bovenmatige magt
wierd toevertrouwd; 'l is dat dit acbibaer iid voor onnalalelyke
voorwaerden zonder dewelke by bel beslier niet wilde aenveer
den, de magt gevraegd heefl om deze kamer le ontbinden.
liv vroeg de magt om ze te ontbinden, niei iu geval dal zulks
of zulks zou voorvallen of om de oneeniglieyd die reeds bestond
lussclien de Kamer en 't ministerie, maer in 't algemeen, en zon
der dat den koning zou in slaet zyn van dien grnoten pnlilieken
umetregel le belenen 'T was dan een slach van koninglyke magt
waermeè by wilde bekleed zyn: l was 't regt van deze vergadering
uyteen le doenselieyden dat hy voóralles mogl gebiuvken;mei een
woord, bet was den afstand, ten voordeele van hefachtbaer lid,
van de reglen en van de voorreglen der Kroon.
Ik kan verslaen dat een ministerie, op nel punt van zich samen
le stellen, zyne konditien make, en. een verschil van denkwyze
op eene bepaeldo kwestie voóruylziende, in geval van dil verschil
met de Kamer, de magt vraegl om ze te ontbinden. .Maer dat
deze magt oubepaeld zy, maer d: t eenen miuisier, welkdanig de
beraedslagiugen zyn die iu de Kamer plaels hebben, liet regt
hebbe van gedurig dil vreeslik wapen boven uw hoofd Ie houden.
unl eene party, VAN DEN STA ET Dlill MJNDEKHEYI) TOT DEN
STAET DER MEERDERHEYD, te doen uvergaen, ik zeg dal zulks
niet meer overeenkomt met een volksvertegenwoordigend gou
vernement, maer dat bel de bedreiging is van een waer slael-
kuudig vraegstuk (coup.d'élal).
Ik zeg dal hel zooveel is als de kroonafschalfing vragen van den
Koning, dal bet niet min is dan dit koningdom, zonder het welk
Relgie niet zou bestaen, blootstellen aen vernederingen die wy
uyi al onze krachten moeten van ons afkeeren. Will gy de oor-
zaek kennen der samenstelling van bel ministerie? Will gy
welen waerom ik gekomen van over de zee, gelyk den voorgaer-
den redenaer hel beeft gezeyd Het is omdat ik ten uylersten
d.aukbaer ben nopens den prins over deszell's opofferingen die hy
gedaen heeft met zich aen onze noodlolien te komen veréenigen, ik
keuiie beter dan iemand al de uylgestreklbeyd van deze sacri
ficiën, hel is eyndelyk omdal ik aengekleefd ben aen de conslilu-
tionnelc grondstellingen en dat ik een slach van politiek schelmstuk
hebbe willen voorkomen.
Pat men deze woorden overwege en vergelyke met 't geen
er nu omgaeten menzallangsom meer overluygdzyn hoejde
aenstaende kiezingen over 't toekomende en onze instellingen
gaen beslissen, en hoe de kiezers die voor de liberate!"-
kandidaten willen stemmen, noodzakelvk moeten willen
't geen den VI. Van de Weyer zeifin 1845 een POLITIEK
SCHELMSTUK noemde.
Het is aldiis dat den fameuzen omzendhrii f van Rogier
spreekt over den geest van orde en bewaernis onzer coustitu-
tionnele instellingen. Maer geheel de wereld kent het woest
geschreeuw dat nvt de party Rogier-Krère is opgestegen,
dat men de constitutie en luire vrijheden 't zy wettiylyk, 't zy
revolulii nnairlyk zou omwerpen
Wy zyn lot het tydstip gekomen dat de constitutie is om
geworpen dat het niagoiiniek liberalisimis over 't land
iierrscht, dat de revolutie werkt, dat liet politiek schelmstuk
volvoerd is, dat het belgiseh koningdom zoo diep gedaeld
is, dat liet nimmer den gekozen is des kongres, den gekozen
der natie, die regeert, maer eenen gewezen vreinden school
meester van Arras die, door de principen van geweld en
heerschzuclit zyner party, niet anders kan te weeg brengen
dan den ondergang van 't land
Dat men dezen onrustwekkende» toestand wel overwege
en ons dan zegge of er in geheel 't land wel eenen Belg,
die nog eenige verkleefdlieyd, eenige liefde vooi zvn vader
land in zynen boezem voelt vonken, kan stemmen voor
kandidaten welke slavelyk aen de bevelen van dezen vrem-
deling en zyner aenhangers zullen moeten gehoorzamen.
Wat er meer van is, onzen toestand is des te gevaerlyker,
omdat wy le Parvs vertegenwoordigd zyn 'door eenen
tweeden Rogier, die aldaer gekend is als hebbende in 1848
groolen voorstaender geweest der republicunen. Immers,
T is algemeen geweien dat die gasten zoo zeer aen keyzer
Napoleon mishagen, dat ons nieuw liherael ministerie he-
waekt word en dat zvm n afgeveerdigden te Brussel heeft
doen verslaen dat, morsten er mart regels van gestrengheyd
tegen generael Capiaumont of tegen den procumir-generael
van Brussel genomen worden, hy seffens zyne paspoorten
zou vragen.
Dit is een klaer bewys dat het fransch gouvernement
zich ernstiglyk met den tegenwoordige» toestand van
Belgiën bezig houd en bekommerd is. Moest dus het franc-
magonsliberalismus van Frère-Rogier blyven besturen
moesten de logiën bare strafbare aenhitsingen en bal
dadige onlusten voortzetten zonder dat er van wege
liooger hand eynde aen gesteld worde, dan zal Napoleon
zich gedwongen vinden de hand op Belgiën te leggen en te
beletten dat hier vuer der revolutie, het vuer des oproers
ontvlamme om zich aen Yrankryk meê te deelen en aldus
deze twee troonen benevens nog andere te verslinden.
In tegenwoordigheyd van does dreygend gevaer, konnen
wv de kiezers van geheel 't land niet krachtdadig genoeg
opwekken om do kandidaten der slechte francmagonsparty
overal buy ten te cyffer«n. Dit is onze pligl, wy kwyten
dezelve in geweten 't is nu aen de kiezers de hunne te
kwyten, nu dat zy er nog prolyl konnen meê doen, li ter
al het welligt kontien TE LAET zyn
Om aen de kiezers al de beihngr ykheyd hunner taek te
doen begrypert en hun' tevens in start te stellen naer weerde
te schatten de schandelyke leugens en lasteringen die tegen
de kloosters en geestelyken door de volksbedriegers zyn
uytgebraekt, laten wy iiier den lierderlyken omzendbrief
volgen, dien Z. H-. onzen moedigen en lioogstachtbaren
bisschop beeft doen afkondigen.
Wy roepen er de ernstige aétidachC onzer landgenoten
op in, en smeeken hun, in' nacm van godsdienst, troon en
vaderland, deze herderlyke stem met geloof en vertrouwen
te aenhooren. Hierdoor zullen zy bewyzen dat den geest
der boosheyd tot hunne herten geenen toegang heeft, en
dat zy nog voortdurend willen zyn 't geen zy allyd geweest
hebben ware godsdienstige Belgen, getrouwe onderdanen
en vyanden van alle hatelyke kerkvervolging.
LUDOVICüS-JOSEPHÜS DELEBECQUÉ»
Door de bermhertigheid Godg en de genade van den H.
Apostolykcn Stoèl, BISSCHOP VA N GE AT, Assistent by
den t'auslyken troon, 0/fieier van het Leopolds'orde, enz.,
enz. Aen de Geestelijkheid en andere Geloovigen van ons Bis
dom, zaligheid en zegen in' onzen Heer Jesus-Christus.
ZEER LIEVE BROEDERS,
Dewyl Belgie sedert het jaer 1830 zich nooit in eene kritiekere
en gevaei'lykere gesteltenis bevonden heeft dan heden, is liet
onze pligt uwe nendaeht te roepen op de kiezingen die den 10
december pfaets gaen hebben.
Wy hadden besloten a wegens dit punt eene onderrigting te
geven toen wy den zendbrief ondingen dien zyne Em. de Cardi-
nael-Aertsbisschop van Mechelen aen de geestelykheid en aen de
geloovigen van zyn bisdom* toegestuerd heeft.
Deze onderrigting drukt klaerlyk onze gevoelens uit; Wy
hebben dan goed geoordeeld dezelve in haer geheel overtenemen
en er eenige uitleggingen bv te voegen om de lasteringen en
valsclve geruchten te bestryden welke door den geest van teugen-
tael gedoriglyk tegen de 11. Kerk en hare bedionaers uilgebraekt
worden.
Alhoewel de Godsdienst niet gelast is met de tydelyke zaken
dor maelschappy te schikken, nogtans mag hy niet onverschillig
blyven aen hi t geluk der volkeren. Teruyl de Vorsten de staten
bestieren, terwyl de Wetgevers de wetten maken, en de Staets-
beambten Zorgen dat 'dezelve uitgevoerd worden, doet de H.
Kerk gebeden ten hemel stieren voor den algemeenen vrede en
welzyn, en werkt mede aen het geluk der volkeren met de wetten
te doen onderhouden, en al de'pligten van het burgerlyk leven
te doen volbrengen. Zoo is het dat de H. Apostel Paulus, in het
midden der vervolgingen welke de chris^nen van den kant der
Vorsten en volkeren te Ivden hadden, hun bevool, van te bidden
voor den vrede en het heil der Staten Ik verzoek u ernstiglyk,
schreef hy aen Timotheus, Bisschop van Ephesen, dat er eerst
vooral smeekingen, gebeden, verzoekingen en dankzeggingen gedaen
worden voor alle menschenvoor da Koningen en voor alle
diegene welke in overheid zyn, opdat wy een gerust en stil leven
mogen leiden in alle godvruchtigheid en eerbaarheid, want dit is goed
en aengenaem aen God onzen Zaligmaker. (I. Tim. II.)
Deze woorden van den Apostel leeren aen de christenen van
alle tyden en van alle landen dat zy waerlyk verpligt zyn het
geluk van hun Vaderland te behertigen,' en ten dien einde, byzon
derlyk in buitengewoone omstandigheden te werk te stellen
smeekingen, gebeden, verzoekingen, dankzeggingen en al wat
het hert van God zou kunnen bewegen.
De keus der Volksvertegenwoordigers is met het geluk van
ons schoon en lief Vaderland zoo nauw verbonden, dat wy u
geenszins twyfelen te zeggen, dat gy allen, zonder uitneming,
verpligtzyt God te bidden, opdat hy de kiezers de gratie ver-
leene van de belangrvke taek, die hun is toevertrouwd, wel te
kwyten. Maer in diergelyke omstandigheid niet te bidden, zoudt
gy gelykelyk te kort blyven aen God, aen de H. Kerk, aen u
zeiven, aen uwen evennaesten en aen uw Vaderland. Immers,
de vrede en wdvaert van Belgien, uwe zaligheid, degene van
uwe medeburgers, de religie en de glorie van God hebben gely
kelyk hier by belang dat liet Land goede wetten bekome Wel
nu, het maken derzelve behoort grootendeels toe aen de Volks
vertegenwoordigers.
Wy vermanen.u dus ernstiglyk, Z. B. D., van uwe gebeden
te vermenigvuldigen by het naderen der kiezingen welke gaen
plaels hebben, eg dezelve openbaerlyk te komen storten in onze
kerken, in vereeniging met de gebeden welke ten gevolge van
onzen tegenwoordigen bevelbrief, de dienaers des Heeren ten
hemel gaen stieren.
Tot u byzonderlyk, ieverige christenen, regtveerdige zielen,
vfienden van God, stieren wy deze onze vermaning. Gy werkt
aenhoudcndlyk mede aen het algemeene welzyn door het voor
beeld uwer deugden en door de goede werken die gy oefent;
werkt byzonderlyk in dit oogenblik daer aen mede door uwe
gebedenen heilige communiën, door uw vasten en aelmoesen.
De ware godvruchtigheid, verre van de liefde tot het Vaderland
te verslappen, doet dezelve meer en meer aengroeijen, De
regtveerdige mensch moet als een bolwerk wezen voor zyn Vaderland,
zegt de II. Joannes-Chrysostomushy is achting en eerbied
weerdig, omdat zyn geloof het geluk van liet Land staende houdt,
en zyne goede werken de openbare rampen afweren.
Maer Z. B. D., wy hebben nog eene andere pligt te kwyten,
te weten van diegene onder ul. die kiezers zyn te vermanen,
van de pligten wel te volbrengen die do Godsdienst hun oplegt.
Een goede christen is verpligt mede to werken tot het welzyn
van zyn Vaderland hy moet zyne rust opotferen, de zorg zyner
zaken onderbreken, en zelfs zich blootstellen aen verliezen en
onaengenaemheden, wanneer het algemeene best zulks vereischt.
Daerom zyn de stemgeregligden in consciëntie verpligt gebruik
te maken van hun regt met aen de kiezingen deel te nemen en
zy dolen diomeenen.cïat zy, zonder limine consciëntie te kwetsen,
van den keus mogen afblyven. Verders mogen zy hunne stem
niet geven dan aen persoonen die ze waerlyk weerdig zyn.
Eindelyk om den goeden keus te verzekeren moeten zy elkander
spreken en verstaen, hunne byzondere gevoelens afgaen, en
indachtig zyn dat eenen goeden keus van ééne stem alleen kan
afhangen.
Wat u betreft, zeer geliefde medewerkers, indien wy uwen
ievcr opwekken voor deze zoo belangrvke zaek, wy vermanen u
ten zelfden tyde van met veel wysheid en omzigtigheid voorts
te gaen. Do Vyanden van het geloof poogen sedert laitgen tyd
de geestelyken hatelyk te maken, en hun het vertrouwen der
geloovigen te doen verliezen, opdat zy later gemnkkelyker en
inet meerder kans hunne valsche leeringen zouden kunnen ver
spreiden. Daerom houden zy niet op van lasteringen en otige-
rymde geruchten uit te strobijen,'vgn de geestelyken te willen
doen aenzicn als menschen vol' héersch- en hebzucht, en als 1
inzigten hebbende tegen dewelke, wilde men ze ten uitvoer
brengen, zy de eersten zich zouden verzetteh' (f). Deze onregt-
veerdige beschuldigingen moogt gy versmaden, Z. G. M. want
nooit, wy zyn er zeker van, zullen zy u het vertrouwen uwer
schapen kunnoh doen verliezen maer ten zelfden tyde moet gy
met alle zorg schouwen al wat met réde ons heilig ambt zou
kunnen doen lasteren. (II. Corint. VI.)
(I) Aldus hebben wy in1 onzen Vastenbrief van 1842
gezeid Neen, L. B., de' priesters willen niet neerschen,
noch eenige magt in den Stael uitoefenen. Al wat zy
<r wensrhen, gelyk al de Belgen, is dat deugdzame en regt-
veerdige mannen die God vreezen, zouden belast zyn
met onze dierbaersle belangen, omdat zy in s!aud houden
h l geen bestact, tc weten onze nationaliteit en onze
instellingen. Neen. de geestelykheid tracht niet naer hi f f
regt der TIENDEN, zy begeert het zelfs niet, en zy zou er
ti zich eerst tegen verzetten, indien men, hutgeen oumngeUh
is, op het denkbeeld kivame van de tienden le herstellen.
In de voorgaende maend mei, hebben wy de zeilde ver
klaring gedaen over de verkochte gceslelvk'e goederen. Wv
hebben het gezeid en wy zeggen het nog' eens opeiihaei Ivk
dat Wy nooit het gedacht gehad hebben de bezitters van
dusdanige goederen te ontrusten. Ten dien opzigte onder
bonden wy eu doen wy stiptelyk onderhonden de beslissin
gen van den II. Stoel, byzonderlyk degenen van 1801 en
1855; die luiden als volgt
Zyne Heiligheid, lot welzyn van den vrede en tot de ge
lukkige herstelling van den katholyken Godsdienst, verldaert dal
de bmtters der verkochte geestelyke goederen,noch door hem noch
door zyne opvolgers op ecnigerlei wyze zullen ontrust worder,-
en desvolgens dat de eigendom van deze goederen, de ret ten
en inkomsten die er aen vast zyn, onveranderlyk zullen blyven
in hunne handen en in deze van hunne erfgenamen.
Eindelyk, wy hebben meermaels verklaerd en wy ver
klaren nog eens, dat verre van het voorregt der civiele per
soon te willen uitbreiden ten voordeele der kloosters
van ons bisdom, wy integendeel voor de religieuse gestich
ten liever de Vryheid hebben met hare lasten, 'dan de
civiele persoon met hare voordeden. Wy zvn dan verre van
de dood-hand te willen herstellen, het is le zeggen liet
voorregt dat aen de burgeriyke gasthuizen geschonken is,
van goederen te bezitten en al' te staen, zonder aen den
Staet de gewoonlyke regten te moeten betalen.
Gegeven te Gent den 21 November 1857.
f LUDOVICUS-JOSEPHUS, Bisschop van Gent.
Bevel Zyner Hoogweerdigheid den Bisschop,
C. MEUL, Kan. Secret.
Plaets f des zegels.
De verledenc week zyn al de champetters der buyiengemeen-
tens hier ter stede geroepen en hebben bevel ontvangen de pas
tors le bewaken ie hunne sermoenen, in hunne werkingen enz.
en dan, indien de parochieherders ovei de kiezingen spreken-,
dit seffens te komen overbrieven.
Indien den Denrlcrbode pastor ware, wat zou hy Zondag toe
komende prediken
Dal onze liberale kopslu-kken wel luysteren, wy zullen hun
eens afgeven wal wy aen onze parochianen zouden voorhouden,
hel zal litni misschien niet zeer wel bevallen, maer dit hebben
zy aen hun been, dil is de minste onzer htkoiiunernis. Zie hier
wat wy zonden prediken
Beminde parochianen,
Ik heb u van daeg le spreken over eene allerbelangryksle zaek,
daerom bid ik u wel loe le luysteren en', zoo veel hel u mogelyk:
is, myne woorden, overal waer gy kunt, le herhalen en te doen
begrypen Doch, ik moet eerst welen of zekeren persoon,-die last
ontvangen heel'l myn serinoon over te dragen, hier tegenwoordig
is, en daerom v'raeg ik met luyder stem: Champetter zyl gy in
de kerk
Den champetter van achter eenen pilarr. Ja, Jf. den pastor.
Dejt Pastor.— Kom by, man, en zei u hier voor den preekstoel,-
opdat er u geen enkel woordeken onlsnappe
Beminde parochianen, gelieft wat open te sehuyven en wat
plaels le maken, want 'lis den champetter die gelast is my te
komen afhooren.Nu, champetter, gy zit daer goed, luyster
wel, man, en doe dan wal u opgalegd is, ik ga ter zaek.
Beminde Parochianen, ik hen hier, door myne geeit'dyke'
overheyd, gesteld om u de waerheyd te leeren, om u het goed in
te planten, om u van het kvvaed af le trekken, en tegen de ver-
leyding der helle le wppenen. Dit zyn strenge, ja allerstrengste
pligieri die ik, in geweien, moet kwyten; en wee aen my indien
ik ze verwaerloos, want voor elk van ulieden, in voor nook,
champetter, zal ik by God moeten verantwoorden. Uwe zielen
zullen uyt myne handen gevraegd worden, en zoo ik er eene
laet verloren gaen door myne schuld, door u niel krachtig ge
noeg de waerheyd voorgehouden te hebben, door u niet genoeg
tegen 't geweld, tegen de listen, tegen T bedrog des dilyvels of
zyner inslrumeuleii gewapend of gewaerschouwd te hebben,
indien ik daerdoor oorzaek- beu dat er eene ziele verloren gael,-
dan zal ik er allersclierpstu rekening moeten voor geven, en den
Heere zal van my ziele voor ziele eyschen.
Welke is nu de reden die my aenspoorl u deze kommerweer-
dige waerheyd voor te houden
De eenige reilen is, beminde parochianen, dal den ealholyken
godsdienst, die ons alleen kan gelukkig maken, groot gevaer
loopt van onzen belgisclien vadergrond le verdwynen om plaets
te maken voor de dwaling, voor het verderf, voor de goddcloos-
lievd met al derzelver afschuwelyke gevolgen. Er is iu 't land
eene party opgcslaen, die openlyk verklaert dat zy den ealho
lyken godsdienst niet alleen bestryd en tegenwerkt, maer dat zy
hein zal onlëeren en zelfs, o gruwelyke zaek IN HET MODDER
ZAL VERSMACHTEN
Deze party, lieve parochianen spaert noch leugens, noch
lasteringen, noch listen, noch bedrog om het.oppergezag der H.
Kerk le vernietigen, om Paus, Bisschoppen en Priesters op de
onreglveerdigste wyze le schandvlekken en lialclyk te maken.
Die party wilt met geweld weerlooze religieusen, deftige kloos
terlingen, welke verre van iemand kwaed le doen, integendeel,
door hunne gebeden, vasten en strenge boetveerdigüeyd, den
regtveerdigen toorn des Hemels van ons land afkeeren, die parly,
zeg ik, wilt deze religieusen met geweld verjagen en zelfs óp
tienen gloeycmlen vuerstape! van hunne verbryzcltle meubels
