ZONDAG 2 MEY 1858.
TWAELFBEN JAERGANG. - Nr 610-
Vertrekuren uyt de Statie Aelst j\AER:
G FRANKS 'S JAERS.
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
AELST, den 1 Mev 1858.
DE VREESACHTIGEN.
117/is de onverschilligheyd
Wat word er gedaen
Wat moeten de Catholyken doen
Deoderm. 5-35 8-30 9-25 12-30 3-05 6-00.
Lokewn 5-35 8-30 12-30 0-00 6-00.
Brussel 7-40 9-25 00-00 3-0!) 5-30 8-00.
Mech. Brus. Autw. 5-35 8-31) 9-25 3-{)5 6-00
LeuvTfaien Luyk 5-358-30 9-25 3-05 6-00
Verv LandStTru\§n,5-35 8-30 9-25 3-05 6-00
G end 8-25-12-25—2-35-3-05 -6-00—8-10
9? Gend, Brnggft, Osteude 8-25 -12-25 0-00
34)5 6-0!) lc klas langs Dendermonde.
Kortryk, Mousoroen, Rvssel (langs Lede) 8-25
12-25 2-55 3-05 - 6-00.
Doornvk, Ryssel (langs Ath 7-403-30—0-00
Nin. Get rardsb. Ath,7-4U0-002-15—5-30.
Bergen, Quievrain 7-400 002-15— 5-30
Te lede staen al de konvoys. Te idecem staen deze vertrekkende van Ath 6-30 10-»
4-30 en deze vertrekkende van Denderleeuw 8-13—2-40— 5-45.
Staen te gysecem stil al de konvoys uytgenomen dezen vertrekkende van Aelst 9 25 des
morgens en 0-00 's avonds en van Dendermonde ten 0-00 's morgens en 0-00 's avonds.
Staen te Santbercen de vertrekken uyt Ath 6-30 10 00 's raorg. 0-0 en 4-10 des avonds.
Van Denderleeuw 8-15 's morg. 2-40 en 5-45 des avonds.
CLIQUE SUIJM.
VAN LOKEREN NAKR
Dendermonde, Aelst 6-40 9-20 3-00 5-30—0-00.
Ninove, Geerardsbergen, Ath 6-40 9-20 - 3-00 0-00.
VAN iVTH NAER
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-30 10-» 4-20.
Geerarrdsbergen, Ninove Aelst, Dendermond*, 6-3010-»4-200-00.
Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 10-» 4-10-0-00.
Gend, Brugge, Ostende 6-30(langs bode.) 10-» 4-200-00.
VAN GEND NAER
Andenaerde 9-30 2-20 7-50. naer Aelst, 7-00 8-45 00-» 2-15 4-45 7-20.
VA.» IIHOSSEL iVAER
Aelst, Gend 7-35— 11-30—2-00 3-05—7-13
Ninove, Geeraerdsb, Ath (langs Denderleeuw) 7-35 0-00 2-00 5-05.
VAN DENÖERMOvnE NAER
Brussel langs Aelst) 7-15 7-55 1-4 5-00 :1. Jlech 3-55 9-10 9-15 3-30 6-30
Aelst, 7-13 7-53 —11-50 1-40 5-00 6-05.
DEN DENDERBODE
Telkens dat de groote belangen van een volk aengerand
cn verdedigd worden, byzonderlyk als deze belangen met
de geestelyke orde der zaken in verband staen, als men
,aen de menschen hun geloof, den regel hunner gedachten,
en werken betwist, met een woord, de waerheden met
welke hun verstand en hun geweten zelf gevoed wordtn,
dan ontstaet er eene hevige schokking in de samenleving,
dan worden er parlyën opgevormd waeruyt er eene on
rustbarende worsteling in '1 hert der natie zelf voortspruyl,
dan ziet men zeerdikwils dat de verdrukking der waerheyd
en regtveerdigheyd, de vervolging van hel goede en het
zedelyke, het mikpunt der boozen word, omdat zy, op
straffeloosheyd rekenendegelooven alsdan den vollen
teugel te mogen vieren aen den doodelyken haet dien zy
tegen het goed gezworen hebben.
In zulke moeyelyke omstandigheden vind men altyd een
zeker getal vreesachtigen, die besluyteloos zyn uyt be-
nauwdheyd, toegevend uyt berekening, die niet weten wat
zy denken of wat zy willen. De zwakheyd van hun karakter
en de kortzigtigheyd van hun verstand doen hun hellen te
gelooven dat, in allen twist, de wvsheyd bestaeï in zich
verwyderd te houden van alle geschil, noch met d'eene
noch met d'andere party te doen, en dat alle worsteling,
om het even voor welke zaek, moet eyndigen door weder-
zydsche toegevingen. Zy denken dat de waerheyd zich kan
verstaen met de valschheyd, dat het goed met het kwaed
kan overeenkomen, dat het catholyk geloof weieens zal
overeenkomen met de dwalingen "der kettery, dat liet
liberaters-maQonnismus welhaest in goede verstandhouding
zal konnen leven met het catholicismus,- dat de godsdiens
tige onafhanglykheyd zich met het hatelvk liberael Jose-
phismus kan verstaen, enz. enz. Die soort van menschen is
de gevaerlykste in dc moeyelyke omstandigheden, zy hel
pen, olschoon zonder gerucht, de natiën geleyden naer
haren ondergang, niet dat zy vernietigen, maer zy laten
vernietigen, zy stichten niets, maer zy beletten dat er iets
gesticht of hersteld worde. Wezenlyli werkloos, vreezen
zy byzonderlyk de actie of werking, omdat er geene actie
afwerking zonder wederstand bestaet, zy zyn benauwd
van de beweging, van de magt, van hunnen schyn zelf;
zy zoeken eene rust die niet bestaet ten zy in bet graf, hun
groot leerstelsel is de onverschilligheyd zoo wel in het
goed als in het kwaed; hunne regtveerdigheyd is eene
gelyke bescherming van het goed en van het kwaed; zy
zoeken den vrede in de stilzwygendheyd
Men moet niet verwonderd zyn dat die onverschillige
vreesachtigen er somtyds in gelukken eenen zekeren in
vloed in de samenleving te bekomen, zy worden door de
boozen eenigzins gestreeld omdat zy niet tegen werken
en hun laten begaen, maer zeker is't dat, als een volk
de slrengbeyd der ware prineipon verlaet of schend, de
boozen, aengemoedigd door den goeden uytslag, stouter en
stouter worden, meer en meer eyssehon tot dat zy eynde-
lyk hun doel teenemael bereykt hebben. De goeden die
altyd geslagtolferd zyn, worden vermoeyd van nutteloos te
stryden en zoeken naer d'eerste gelegenlieyd de beste om
zich uyt de worsteling te verwyderen. Wat gebeurt er dan?
Het zelfbelang vermenigvuldigt de afvallingen, alle schan-
delyke driften ontwaken en ..yallen als hongerige bloed-
zuvgers op de samenleving 'die welhaest ouder dit van
alle kanten aengrypenj geweld moet bezwyken. Aldus word
alles bedorven, de réde verzwakt en de herten worden
ontëerd; men vergeet het verledene, het tegenwoordige
word verwaerloosd en het toekomende uyt het oog ver-'
loren; het vaderland is niets meer, men geeft zich over
aen het fatalismus en aldus verdwynt de nationaliteyt van
tvolkDe boozen zyn te vreden omdat hun element
de regeringslooslieyd is
In den toestand waerin Belgiën zich bevind onverschillig
blyven, is eene pligtige lafhertigheyd, is eene strenge
pligt verwaerloozen, want 't is de zaek van den godsdienst
die op het spel staet, 't is 't catholyk geloof 't welk hier
in gevaer is. Thans onverschillig zyn, is aen een handvol
gespuys van alle secten opene er men en vrye werking
laten om den godsdienst te verdelgen. Dit gespuys heeft
niels te verliezen aengezien het noch geloof, noch trelfe-
lykhevd, noch eer bezit, voor een weynig geld stelt het
zich ten dienste eener secle die in 't geheym tegen den
godsdienst samenzweert en kraehldudiglyk werkt om hem,
onderden naem van cerloozen, te verpletteren.
Het is dan eene hoogst dringende noodzakelykheyd voor
allen catholyken, voor al wie T geloof onzer voorouders
en tevens de nationaliteyt in Belgiën wilt bewaren, van te
werken, Ie stryden en te worstelen 0111 de magt der secle
te verlammen. Elkeen heeft in deze worsteling het zyne
bv te brengen, elkeen moet, zoo veel by kan, meewerken
om de yerwezenlyking van de lielsche "plannen der secte
te vervdelen.... Nietsdoen, is sterkte aen de secte geven,
onverschillig zvn, is haren ondernemingsgeest voeden, be
nauwd zyn, is bare stoutmoedigheyd aenprikkelen, vreezen
van liet kwaed tegen te spreken, is aen 't zelve gelyk
gevenMet dit alles zal men vruchteloos roepen
vrede vrede en er zal geenen vrede zyn. Het woord
der leugentael zal harder en harder klinken en eyndelyk
dit der waerheyd teenemael verdooven.... Dit begint men
reeds, tot ongeluk en schande onzer brave bevolking, te
ondervinden, want men ziet eylaes dat er vele catholyken
zyn die naer de stem hunner wettige herders niet meer
luvsteren, die geen verschil meer maken tusschen de
lezing van goede en slechte gazetten, die, by voorkeur, de
slechte nemen en, buy ten de ergernis diezy er door geven,
deze aldus helpen bestaen.
Doch het is de drukpers alleen niet die krachtdadiglyk
werkt om ons geloof, onze instellingen, zeggen wy zeils
onze vryheden en onze nationaliteyt te vernietigen; de
akten van 't bestuer y.yn ook zeer geschikt om tot dien
heylloozen uytslag te komen. DEN OOBLOG TEGEN
DE lvERK zie daer de leus van den oproer der maend
Mey 1857, zie daer den toestand der maend Mey 1858.
Indien de nationale spreektribuen verscheurd door het
revolutionnaire sohrikstelsel dat over de laelste'kiezingen
gezweefd heeft, stom is, indien er van de liberale banken
geene onheylspellende uytdagingen meer nytgaen, 'tis om
dat er niets meer te doen is dan te laten gaenMaer
indien de ministeriele noodwendigheden niet toelaten
geheel liet magonniek vaendel te ontrollen, men weet zich
op eene andere wyze schadeloos te stellen door alle slach
van benoemingen en door heymelyke werkingen, die later
hare vruchten zullen voortbrengen.
Wv stippen die ongelukkige waerheyd aen om de onver
schillige, de vreesachtige, de werklooze catholyken te doen
bevatten waer wy heêngaen indien zy van bunnen vry-
willigen doolweg niet terugkeeren, gevoelloos liet goed
blyven zien verdrukken en 't kwaed ondersteunen.' De
verantwoordelykheyd die op bun weegt zal des te grooter
zyn, omdat zy tydelyk gewaerschouwd en opgewekt Zyn
geweest om dien stroom van kwaed te helpen tegenhouden
of afkeeren.
De secte ontketent de drukpers tegen de geestelykheyd,
zy maekt de bevolkingen legen den godsdienst op, zy luist
de vyandelykhevd aen door het aes der belooningen, liet
land word met klubsen Qverdekt, het zaed van twist,
tweedragt, geweld en regeringslooslieyd word met volle
handgrepen rondgëstroeyd, eyndelyk men wend alle poo
gingen aen om bet catholyk Belgiën te bederven en alle
princiep van gezag te iersmachten.
De bisschoppen, getrouw aen hunne zending en gewe-
tenspligten, poogen den stroom der slechte boeken en
goddelooze gazetten tegen te houden en bet vaderland te
vrywaren tegen de rampzalige gevolgen der slechte lezin
gen; zy poogen de gewetens te verlichten', de geloovigen
te waerschouwen en ze tegen dit vergiftigend verderf' te
wapenen. Maer wat word er gedaen Seffens vallen de
ministeriele gazetten met een verdobbeld geweld tegen de
bisschoppen uyt, seffens word er geheel 't land door eenen
vermaledydingskreet aéngehevenende lasterwoede stelt zich
in vuer en vlam om de vruchten dezer heylzame verma
ningen te verslinden. Is den tekst zelf der bisschoppelvke
waerschouwingen niet aenrandelyk-, hy word vervalscht,
verkeerd en slecht uytgelegd, en.eyndelyk komt de leugen
tael de valschheyd versterken.
Het is niet meer genoeg'dat de ministeriele betaelde
huergazetten haer giftig gezwaddei op alles wat iieylig en
eerbiedweerdig is werpen, den Moniieur, liet officieel Glad,
moet nog veranderd worden in een droesput waerin al de
esrlooze sehandclykheden verzameld wórden die schimp-
schryvers der provinciën tegen de geestelykhevd uytbra-
ken.... De catholyken moeten betalen om hunne Kerk
door den allesverpestenden modder der nieuwe liberaters-
poiitiek te zien slepen, de catholyken zyn in een catholyk
land verworpelingen, tegen welke alles geoorlofd is Le
vende worden zy verdrukt en vervolgd op alle wyzen
dood worden zy in hunne laelste rnstplaets gestoord.
De hóógst scliandelyke overweldiging die door de pro-
testantsehe dweepzucht op het kerkhof van Jambes on-
mines is door allen gehoord, maer wat geeft dit er aen
Seffens zyn de libera ters-francmagonsbladen, op een gege
ven teeken, bereyd die eerlooze schendingen te onder
steunen en te verdedigen, om die beledigers van onzen
godsdienst en deszelfs geestelykheyd aen te moedigen om
hel zaed van haet en goddelóosheyd zelfs tot op de kerk
hoven te besproeyën....
Immers, er word niets ontzien, niets gespaerd, de schaem-
leloosheyd kent geene palen als er kwestie is den gods
dienst of eenige zyner instellingen te benadeeligen, te be
ledigen en te lasteren. Over eenige dagen moesten de
Broeders der Christelyke Scholen, die ware engelen der
armen, welke de gebenedvding van geheel de wereld ver
dienen en wegdragen, ook al door 'tvuer passeren. Luys-
tert, lieve lezers, wat denrazenden verdediger van liet
ministerie, den walgehken en lasterenden Observateur,
over die eerweerde religieusen en hunne scholen zegt
De liberalen hebben weynig genegeuheyd voor de pri-
maire scholen der Broederszy zyn van gedacht dat in dit
scholen de kinderen eene opvoeding ontvangen welke.hun-
tien zedclyken zinvcrbysterl, hun oordeel vervalscht, hunne
rede bederft en er een geslacht van cretins of domkopven
van maekt.
Dat de liberatersfrancma(;ons voor die broeders niet veel
genegeuheyd hebben, dit wisten wy van over lang, men
beeft gezien dat zy dezelve te Jemma'ppes vreedelyk Besla
gen, uytgeplunderd, begekt en bespot en ze nadien levende
op den brandstapel hebben willen roosteren, dit zyn voor
zeker geene teekens van genegenheyd; maer wy zouden
eens willen weten of dien onbeschaemden schryvelaer ooyl
den voel in eene dier broederscholen gesteld heeft er. dus
in staet is dit onderwVs en die opvoeding te beoordeelen
Dat de kinderen daer in de maeonme'ke principen vuii
hert- en geestbederf, in de principen van opstand tegen
alle gezag en by gevolg tegen 't gezag hunner ouders en
verdere overlieden niet onderrigt worden, dit is zeker, dit
weet elkeen, maer valt te weten of die maconnieke prin
cipen wel het oordeel verlichten der kinderen, hunne rede
veredelt cn er een geslacht van sümmerikken van maekt..]
Volgens den vuylen Observateur, JA, volgens de regie
rede, volgens de ondervinding, volgens alle treffelvkn
menschen, NEEN, want 'tis meer dan eens bewezen dat
familievaders hunne brave en gehoorzame zonen naer hall'
liberale scholen gezonden hebben en bevonden, als zv
weêr in 't vaderlyk huys teruggekeerd waren,'dat zy
moedwillig, hooveerdig, wederspannig enz. geworden wa
ren, tot dit punt. dat de vaders er geen ontzag meer aen
hadden, dat zv hunne kassen en kommodch wol moesten
gesloten houden, want zoo slim, fyn en oordeelkunde
waren die liberale leerlingen geworden, dat zy van 's vaders
geldkas de hunne maekten, en dat vader, wilde hy ge-
hoorzaemd en geëerbiedigd worden, op tvd den eylfen
handdoek moest gebruyken om bun liberael zweet wat al'
Ie droogen. Er zyn hier in onze stad zelve verscheydene
familievaders die zullen moeten zeggenDenderbod
g'hebt gelyk, ik heb er de droevige ondervinding van,'
gy zond nog al veel meer kunnen zeggen indien gv wilde
oi' niet moest vreezen van schuldelooze ooren te kwetsen
Wat er van zy, al wat er door de liberalen gedaen word
word gedaen nvt haet tegen den catholyken godsdienst, om
hunne principen te verspreyden, dit 'is te zeggen om'het
kwaed, de zedelooshevd, het ongeloof of de twyfelleer in
't land te verspreyden, en aldus hunnen overheerschings-
geest met al deszelfs heyllooze gevolgen te vestigen. 3
Wv vragen liet, is het voor de catholyken niet eene pli"t
al te doen wat zy konnen om die verschrikkende gevolgen
der booslievd van ons vaderland af te keeren Is het niet
eene hoogst dringende noodzakelykheyd malkanders te ver
staen om die verslindende kankerziekte van goddeloosheid
