Belangryk nieuws.
PILLEKENS
1837, onze wetgevende kamers zouden zoo onbesclioftelyk
als schandelyk niet beledigd zyu geweest, het priugiep van
vry onderzoek, de vryheyd van vereeniging, van drukpers
en d'onschendbaerheyd der eygendommen zouden zoo be-
treurlyk niet verkracht en vernietigd zyn geworden, en
Belgiën zou, in d'oogen van den vremden, niet gebrand
merkt zyn geweest met een teekcn van schande dat het
nimmer zal uytwisschen
Het antwerpsch liberael dagblad den Prècurseur, waer
van wy hooger spreken, durft de inwooners van Antwer
pen lasteren, zeggende
o Dat de orde niet gestoord is geweest, maer dat hel te
c danken is aen de zoo wyze als krachtdadige maetregels
die door de overheden genomen waren geweest, maetregels
die de goedkeuring van alle vrienden der orde en rust
hebben weggedragen
De muyterspers gaet waerlyk verre als zy durft spreken
van orde en rust Twintig duyzend inwooners van
Antwerpen zullen aen 't ministerieel blad zeggen dat de
orde en de rust geenzins bedreygd waren omdat dit ver-
loeyelyk betaeld gespuys met gele handschoenen geen deel
inaekte van deze betooging, en omdat zoo lang dezen
hongerigen liberalen uylgekochten bucht zich niet roert,
er nergens te vreezen is dat de orde en de openbare rust
zullen gestoord worden. Dit is alleen de taek van de
vrienden der liberale drukpers.
Al het vorenslaende was geschreven en gezet toen wv
vernamen dat de kamer met 53 stemmen tegen 39 en i)
Onthoudingen de schandwet ter versterking van Antwerpen
verstooten en plegliglvk veroordeeld heeft.
Deze gewigtige stemming zal door geheel 't land met
den grootsten geestdrift vernomen worden. De1 liberale
smeltpanne der millioenen mag dus in 't dak blyven ste
ken. Proficiat, Rogier, 't naeste jaer zult. gy te Antwerpen
in den kiasketel vernachten, reken er op
Hebben voor de schandwet gestemd
MM. Van der Stichelen, Van Iseghem, Van Leempoel,
Vilain X11II, Wala, Coppieters 't Wallant, De Bast, De
Breyne, De Bronckart, H. De Brouckere, De Decker, De-
liége. De Luesemans, De Moor, De Paul, de Vrière, Dolez,
Dubus, Frère-Orban Godin, JacquemynsJ. Jouret,
Lange, C. Lebeau, J. Lebeau, Lelièvre, Lesoinne, Manilius,
Moreau, Muller, N'eyt, Orban, Oris, Pierre, PirsoD, Rogier,
Saeyman, Tesch en Verhaegen,
Hehben tegen gestemd
Mm. Van Renynghe, Vermeire, Vervoort, Verwilghen,
Veydt, Allard, Ansiau, Coomans, Crombez, David, De Boe,
Dechentinnes, Defré, De Ilaerne, de la Coste, de Liede-
kerke, de Man d'Attenrode, de Merode-Westerloo, de
Aluelenare, de Naeyer, de Perceval, de Pitteurs-Hiegaerls,
de Portemonl, de Ruddere de Te Lokeren, de Smedt, de
Terbeeq, de Tlieux, d'Hoffscbmidt, H. Dumortier, d'Ursel,
laignart, Prison, Goblet, Grosfils, Julliot, Bandeloos,
Laubry, 1c Baillv de Tilleghem, Loos, Magherman, Malou,
IUonclieiir, Nélis; Notelteirs, Pirmez, Rodenbach, Saba-
tier, Taek, Thiéfry, Thienpoi», Van den Branden de
l'eel.li, L. Vande.npöereboom en Van der Donckt.
Hebben zich onthouden
Mil. Van Overloop, de Renesse, Desmaisières, Devaux,
B. Dumortier, Janssens, M. Jouret, Mascarten Savart.
Donderdag 5 dezer heeft M. Rogier aen de kamer lezing
gegeven van twee koninglyke besluyten het eene bepaeit
de intrekking der ruinerende millioenwet, het andere
sluyt den zittyd der wetgevende kamers voor f8571858.
Men verzekert dat, zoo haesl de schandelyke millioen
wet voor Antweypens versterkingen door de meerderheyd
der kamer verworpen was, Rogier appel- blauw- groen
wierd en zoodanig begon te zwellen, dat by meer geleek
aen eeneu os die venyn geéten liad, dan aen eenen mensch.
Men verliaelt daerby dat Verhaegen dadelvk zynen han
genden kalkoensnuyter in zyne twee handen nemende,
naer Rogiei' is geloopen om den buytenlandschen minister
van binnenlandsche zaken eenen foulard rond de leden te
knoopen uyt vrees dat den man van spyt zon opengebersten
zyn. Maei' Rogier zegde hem Vriend Verbaegen, wees
bedankt voor uwe bczorgdbeyd, maer zorg toch voor uwen
vervaerlyken domper, want zie hy begint daer al af te
scheuren, houd den jan wel vast of gy zult er nog meer
gestaen hebben dan ikTwee natte zakken konnen
toch elkander niet droogeu. Dees episodeken heeft de
kamer wel vergeestigd.
.-. Het liberalersministerie krygt gedurig slag op slag
Over eenige weken wierd in eene voorbereydende kiezing
te Brussel, den oppergenerael der belgische francmacons
en byzondersten aenhanger van het ministerie vierkant
uytgeschuyffeld begekt en beschimptomdat hy zyne
moortelkinderen voor eenen minister wilde doen stemmen.
Den minister zelf moest den duyra leggen voor eenen
schimpschryver, wiens schriften in 't land eenen algemeenen
walg verwekken, en hv wierd deerlyk afgekookt. Nu komt
hel ministerie met de groote smeltpanne voor den dag om
er eenen hoop millioenen in te smellen voor de zoo dwaze
als impolitieke versterkingen van Antwerpen de ministers
plcy.ten, schermen, smeeken, bidden, maken zich kolerig
etc. etc. maer 't is al boter tegen de galg gekletst, die
schandwet word met eene groole meerderheyd verstooten
■pm Rogier byzonderlvk staet te kyken gelyk nen uyl op een
zieke koey. Zoo nog eenige nederlagen en de liberale tuvt
zal door de liberaters zelve afgehaspeld zyn. Wat bewyst
dit V Dat de liberaters elkander uiet meer verstaen en dat
hun evnde aenstaende is. Als de wolven malkanderen ver
scheuren dan is er grooten honger in den bosch.
Het Verbond komt zeeveren dat den Denderbodc in
den beginne liberael was en het liberael kamp verlaten
heeft, waerover den onnoozelen konfrater zegt blvde te
zynWy willen den sul in zyne blydschap niet
stooren, wy zyn immers niet gelyk de bokken die zich,
in den tyd als de beesten spraken, beklaegden omdat de
geytenooknen baerd droegen, maer wy zullen aen't Verbond
zeggen dat wy ons beroemen thans nog te zyn, 't geen wy
allyd geweest hebben te weten liberael maer tevens ook
catholyk. Liberael, omdat wyde grondwet, geheel de grond
wet met al hare vryheden aenkleven, verdedigen en zullen
blyven verdedigenCatholyk, omdat wy ons zeer goedwillig
en met vreugde onderwei pen aen't gezag der H. Kerk,
aen onze geestelyke overheyd in alles wat zy regt beeft van
ons te vergen, omdat wy weten dat zulks geschied voor ons
eygeu welzyn en geluk. Wy zouden onzen leeftyd hoogst
en allerbittertst beklagen, badder, wy er al ware liet maer
een kleyn deel van doorgebragl in dien vermaledydens-
weerdigen priesters- en godsdienslliaet, in die eerlooze
scliandgevoelens van alkeer en vyandschap tegen de Kerk,
liaetdragende gevoelensdie aen den liberalersboel eygen zyn.
God zy dank, aen dien viiylen bucht hebbeu wy nooyt
toebehoord en zuilen er nooyt aen loebehooreu, gelyk het
Verbond komt zeeveren, wy weten te wel wat al volksken
er aen verhaspeld, gekneveld en verkocht is, wy weten te
wel dat men nergens een slecht meubel, eenen bankroetier,
eenen kalen plaetszoeker, eenen bedrieger, eenen janus,
eenen pouaiienz. enz. enz. enz. enz. vinden kan
die geen deel maekt van dien walgelvken brosOok
achten wy uw gezegde, konfrater, dat wy eertyds aen de
liberale party, gelyk gy die verstart, hebben toebehoord,
als de grootste injurie die gy ons kont toewerpen 7 is
daerom dat wy ze met al de kracht van ons gemoed ver
stooten en u effenaf met den titel van schaemleloozen
leugenaer bestempelenVerslikt gy u aen deze pille,
't is uw schuld, den gulzigen ezel snoeffelt zoolang aen
d'heete soep lot dat hy zyn smoel verbrand.
Maendag lest hebben alhier ook de kiezingen plaels
gehad voor de garde civiek. Verscheydene liberale kandi
daten zyn zoo netjes afgekookt, dat liet een plaisir was om
zien. Wy hebben onder anderen aen eenen droeven kwant
zyn stietbeentje eene buys helpen knoopen die veel gerucht
in de stad maekte. Den sul bad alles van te voren bewerkt,
alles voorzien en geregeld, maer als 't op 't kiezen en
't stemopnemen kwamvond hy zich deerlyk in zyne
meyning bedrogen en stond by te kyken gelyk nen hond
die van 't lof komt. Om zyne herkiezing te vieren, bad hy
zyne meyd eene lekkere taerl doen bakken, maer, onge
luk, toen de taert op tafel kwam bevond men dat ze g'heel
verbrand was. Als den quidam dit zag verwensebte hy de
verbrandde taert zoowel als zyne mislukte kiezing en kroop
voor 48 uren in zyn bedAls de peire ryp is, valt zy
zoo geern in 't slyk als daerneven.
AFBRANDING DER BEURS VAN ANTWERPEN,
Ziellier liet vcrhael van ecneu ooggeluygen
Maendag avond om kwart voor middernacht omschool boven
de Meirplaels eene schrikverwekkende klaerle. Het nootlge-
schreeuw brand brand liel zich in de omliggende straten
hoorcu, en in miu dan eene halve uer was de helft van de stad
op de Meirplaels. De gansche beurs stond in volle vlam langs
de vier kanten. Om 15 minuten na 12 ure viel de yzere kap die
men over vier jaren opgerigt heelt met een donderend gedruysch
naet beneden. Alle de zalen van hel gebouw geraeklen aen hel
branden, eu de vlammen verhieven zich zoo hoog als den toren
van de kerk van St-Carolus die er digt hy is. De archieven van
de kamer van koophandel, van hel tribunael en van den lele-
graf, alles is er in verbrand.
Het was pynlyk om zien hoe de inwooners van de vier aenpa-
leude straten liepen om hunne kinderen, liuysgenooten geld én
goed te redden. Verscheydene huyzeu zyu aen hel branden ge-
raektliet hotel de Kroon en hel buys van z,ekereti De Winter zyu
omtrent geheel afgebrand.
Zie hier eenige nieuwe inlichtingen
Het scliynl dal Antwerpen met een zwart kruys is aengefeekend
liet een ongeluk volgt het andere op. Nog zyn de puynen van den
koninelyken entrepot uiet verdwenen, en groeyt het gras nog niet
ovet de graven der slagtoffere nog klinkt hel gedonder van het
springen des poeyerwinkels ons in de ooren en reeds hebben
wy wéér een nieuw en groot ongeluk aen te halen.
De beurs, dat prachtig gebouw, met hare galeryen en glazen
koepel, met al de hureelen en de meeste dokuinenlen en meubels,
met hare heerlyke muersctiilderingen van MM. Swerts en Guffens,
is niets meer dan eenen hoop rookende puynen. De hinnenplaets
en de galeryen liggen met gruys en puynen volgeslapeld.
Maendag avond, kwartier voor 11 ure, wierd men brand gewaer
aen den kant der Claraslrael, alwaerde werklieden gearbevd had
den. Den poortier hoorde langs de binnenzy de glasruyieu naer
beneden kletteren, en zocht naer de reden van hel gedrpyseh,
toen het geroep brand hem de verschrikkelyke waerheyd
kwam beriglen.
Kort nadat het aLrnt gegeven was, waren de pompiers met al
hunne spuylen en verdere gereedschappen ter plaels, onder het
kotnmando van den ieverigen kapileyn Janssenser wierd
tevens eene spuvt aengevoerd van de artillerie, welke onder
hel beslier stond van den wachtmeester van dit wapen, Rys-
heuvels.
De troepen jagers, kanoniers en zelfs eenige mariniers waren
welhaest ler plaetse. Volk ontbrak er niet, en wy moeten hier ver
melden, dat de burgery met eenen onvermoeybaren iever heeft
gearbeyd.
Het water wierd in massa aengevoerd, zoowel uyl de naby gele
gene puiten, als uyt de huyzen der geburen. Men ziet, in zulke
omslandigheyd, van hoeveel nut de pulten z.yn in onze straten en
hoeveel ongelykde regenliën hebben eenige dezer putten te heb
ben laten digimaken.
liet vuer vloog met eene onbescliryfelyke snelheyd voort; in een
omzien was heel liet vierkant der galeryeu niets dan eene zee van
vuer. De glasruyten sprongen knetterend en door de openingen
sloeg de vlam naer btiylen, om de glazen koepel te gaen vernielen
die pas eenige jaren liet aloude gebouw overdekt. Van uyt de stra
ten scheen deze koepel, gedurende eenige oogenhiikken, eenen
gloeveuden bol te zyu, Den glans van het vuer maekte tevens eo-
ne fanlastieke weerspiegeling op de O. L. V. kerk, alsof deze van
binnen schitterend geïllumineerd ware geweest.
Nog was het geen 12 ure of heel die koepel, met haer onmeete*
ijk yzerwerk, donderde met een verschrikkelyk gedruysch naer
beneden, en sleepte in haren val eene der zwaerste kolommen
mee, die op dry plaetsen gebroken wierd.
Hel torentje met den ouden telegraf stortte ongeveer ten 2 urett
naer heneden op dat uer moet de horlogie zyn blyven slilslaen,
aengezien den wyzer hetzelfde aentoonl. Den brand is zoo
woedend geweest, dat de gewelven der galeryen doorboord
zyn.
Zeer weynige voorwerpen zyn uyt den brand kunnen gered
worden. De archieven en dokumenten der Kamer en van den
Tribunael van Koophandel zyn meestal vernield. Dank aen MM.
Kerkx, Henry Augustus en Frans de Cort, heeft men nog eene
kas niet boekeu uyt het bureel van M. Leon Vecken kunnen
redden.
Nadat M. Kerckx de deur had opengekapt, hebben deze dry
burgers de gezegde kas uyl de bureefen gehaeld, en dezelve naer
beneden gesleurd. Eene tweede kas of iels dergelyks viel op dat
oogenblik voor-overkort nadien heeft eeneu der dry persoonen
op eene leer staende, nog een aental papieren eu dokuinenlen uyt
de vlammen gehaeld, welken groolendeels by M. de lioe zvn be-
waerd geworden.
Van den portier zvo eenige meubels gered doch dezen otige-
gelukkigen is door dien brand totael geruineerd. Uyl het telegraf-
kantoor zyu insgelyks eenige meubels gehaeld door hooger gezeg
de burgers; den telegraf is vernield en afgebroken. Van de muer-
schilderingen der heeren Swerls en Gutfens, die vollooyd en voor
hel publiek zouden zyn te zien geweest, by de aenslaende exposi
tie, is niets meer overgebleven.
Dooden zyn er niet te betreuren, tenzy.... eenen kanarievogel,
wiens lyk in onze bureeleu is neergelegd en waerover wy geene
lykrede zullen houden. Den geheelen voormiddag heeft zich den
hrauds'tank over onze stad verspreyd, en de slukken verbrandde*
papieren zyn tot op eenen verren afstand gevlogen. Men brengt
ons verbrande papieren, stukken van de Annates Parlcmcnlaires
die op de peerdenmerkl zyn opgeraept.
De naburige huyzen zyn hier en daer aen de daken beschadigd,
onder ander het hotel den Grenactappel, en hel buys van de tv
deurwaerder M. Van de Wever. Door het vlugten en wegvoeren'
der meubels van de geburen, kan er nogal eenige schade ge
pleegd zyn. De vei warring in het volkryk kwartier was ongcloof-
lyk groot.
Onder de eersten, welke op de Beurs kwamen, noemen wv den
kunstschilder M. Witlkamp en M. Lambert Van Ryswyck den
Iaetsten, voorziende dat de ko'upel zou vallen, heeft den kommis-
saris van politie M. Van den liogaerl, zoon, geholpen om het volk
van de Beurs te doen gaen het is ook by die met eene byl de
deur van het torentje, in de Beurzenslrael, heeft opengekapt.
Verder melden wy de koiumissarissen en adjuncten MM. Mail-
lard, Cornet, Luyckx, Gocinans, Cuypers, Van Leuven en anderen:
Onder de Burgers, die zich aeu de spuylen onderscheyden hebben
noemt men MM. Peeters eu Paschael, alsmede M. Calders,
eenen gewezen kaporael der pompiers.
M. Loos wierd door eene depeche verwittigd, eri is dezen mor-
gend naer Antwerpen gekomen.
De schade is onberekenbaermen rekent ze op verscheydene
millioenen. Den indruk, welken dezen brand gemaekt heeft, is-
diep by iederen inwooner.
Brandwonden en kneuzingen zyn er nog al veel, maer geene*
dooden. Groot'was hel getal persoonen die hy die schrikkelyke
brandramp bewyzen gaven van moed en opoffering. Den brouwer
Grarnheeren die hoorde dat er gebrek aen water was, kwam met
d2 tonnen geerslenbier aengerede» om met bier te laten bUis—
schen.
Men verzekert dat vau liet vernielde gebouw niets tegen brand
schade was verzekerd dan de meubelen der Syndikale kamer,, eii
wel voor eene som van (1000 fr. door de Scccmtas.
Men leest in een blad
In 'l hevigste van den brand zag men dry vremde geeslefykcn
die gelogeerd zyu in den Granactappel werken tnel den grootsleu
vlyt en hunne krachten uytpullen om water by te halen. Eenige
straetboeven begonnen den spot te dryven met de zelfopoffering
dier weerdige priesters, en dreven hunne moedwilügheyd zoo
verre dat zy hen begonnen le beleedigen,toen zy eensklaps door
de politic by de kraeg gevat en naer verzekerde plaels geleyd
wierden. >i
Men kan zich onmogolyk een hertbrekender schouwspel in
beelden, dan het zigt van dien hoop puynen van een kunstwerk
waerop gansch Antwerpen fier was. De zwaerste stukken yzer
zyn als stukken glas verbryzeld, terwyl liet glazenwdrk van den
koepel in splinters over den grond verspreyd ligt.
Onder de menigvuldige daden van moed melden wy de
volgende
Rond 12 ure wierd eene ladder geplaetsl tegeu hel gebouw.
Den timmerman Kerkx klom er op, met eene byl in de hand
hy wierd gevolgd door Van Dyck, eenen werkman van den glazen
maker Colteleer, die met eenen zwaren yzcren hamer was gewa
pend. Beyderi mannen klouterden op het dak en begonnen daer
in een gedeelte dezes te kappen om hel vuer af te scheyden. Zy
Bleven er echter niet lang alleen in gevaer de pompiers kloinmeD
hem in alleryl achterna en begonnen met despuyl te werken. On-
gelukkigiyk was er gedurig geiwek aen water.
Hel gevaer waerin Kerkx en Van Dyck zich bevonden, wekte
de aendachl op van vele persoonen die in de Beurzesirael aenwe-
zig waren eenen algemeenen schreeuw wierd aengeheven
komt er af, of gy verbrandAen die vermaning gehoor gevende
en ziende dat hun edelmoedig gedrag toch niets helpen kon kwa
men beyde persoonen weer de ladder af, en Kerkx begaf zich naer
de Syndikale kamer, waer hy magtig bydroeg tot de redding van
een gedeelte der papieren.
Boven de daken van M. Chantrainue, in de Twaelfmaenden-
slrael, werkte den metser Vooght, om le blusscheu. Op eens ver
loor hy het evenwiglM. P. De Deken, voorzitter van de maet-
achapi y Dageraed, had hel gevaer gezien. Niets dan zyuen moed
raedplegende, liep hy naer den muer, langs welken den werkman
viel, strekte de armen uyt, en was ncglans gelukkig genoeg om
den ongelukkigen er in op le vangen. Zoo verschrikkelyk was de
hoogte van waer Vooght nederslorte, dat de omstaenders zich
verwachten hem verbryzeld en De Deken verplet te zien worden
maer tot ieders verwondering, alhoewel de beyden waren op den
grond geslagen, rigten zv zichweder op, den geredden en den red
der stapten arnt aên arm weg. M. De Deken is gewond aen de knie,
doch niet ernstig. Over De Vooght geeft meu ons toch andere be
riglen minder gunstig.
CORRESPONDENTIE
Zeer beminden K. V. uyt G. den brief van P. beeft ons
groot plaisier gedaen. Herlelyk Proficiat. Daerop zullen wy eene
pinte zetten. Ik verwacht u met G. quo cilius eo libenlius.
