ZONDAG 12 SEPTEMBER 4858.
TWAEIFDEN JAERGANG. N' 629-
Vertrekuren nvt de Statie Aelst VAER:
6 FRANKS 'S JAERS.
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
AELST, den II September 1858.
Wat is het liberalisrnus
En waerom gebeurt dit zoo
Eenen mislukten list.
Maer wy vragen het
Aanbelangend Berigt.
i
Dendeim. .9-35 8-30 9-95 12-30 3-05 6-QO 9.53 Gend, Brugge, Ostcnde 8-25 -12-25 0-110
Lokerun 5-35 8 30 12-30 6-00 9-00.
Brussel ,7-40 9-25 1.1-QO 3-00 5-30 8-15,
Mcch. Brns. A n t.w5-35 8-30 9-25 3—<5 6-00
Lenv Thien Lnyk 5-358-30 9-25 3-05 6-00
Vitv Land StTruven,5-35 8-30 9-25 3-05 6-00
G end 8-2p—12-25 -2-35—3-05—6-00—8:55
3-05 6.-001® klas langs pendermpnde.
'X Korlryk, Mouscroen, Rvssel (Innj»s Lede) 8-25
12-25 2-53 3-05 - 6-00.
8 Doornvk, Rvssel (langs 'vlh 7-40—5-30— 0-00
Nin. Geerardsb. Athj7-40—2-155-"0— 8-15.
rBergen, Quieyrain 7-40—^0.002-J5 .5-20
Te LEDE staen al de konvoys. Te .idecem staen.deie vertrekkende van Ath 64)0 10-.»
4-10 en deze vertrekkende van Denderleeuw 8-13—2-40 5-45.
Staen te CYSEGEM stil al de konvoys uytgenomen dezen vertrekkende van An'st 9-25 des
morgens en 9-U0 's avonds en van Dendermonde ten 0-00 's morgens en 0:00 's avonds.
Staen te Santbergen de vertrekken nvt Ath 6-30 10 00 's morg. 0-0 en 4-10 des avonds.
Van Denderleeuw 8-45 's morg. 2-40 en*5-45 des avonds.
CHIQUE SWIM.
VAN LOKEREN NAF.R
Dendermonde, Aelst 6-40 9-20 3-00 5-30 /-15.
Ninove, Geerardsbergen, Ath 6-40 9-20 3-007-15.
VAN ATH NAER
Gecrnerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-30 10-» 4-10—7-20.
Geeraerdsber'gen, Ninove Aelst, Dendermonde, 6-3010-»—4-107-20.
Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 10 4-10—7 20.
Gend, Brugge, Ostende 6-30 (langs Lede.) 10-» 4-107-20.
VAN «END NAER
Audenaerde 6 9-30 2-30 7-50. naer Aelst, 7-00 8-45 00-» 2-15 4-45 7-40.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend 7-35- 11-30—2-00 54)5-8-00.
Ninove, Geeraerdsb, Ath (langs Denderleeuw) 7-35 2-00 5-05 8-00.
VAN DENDERMONDE NAER:
Brussel 1 Aelst) 7-15 7-"5 1-40 5-» 7-45 (1. Mech.) 5-55 9-10 9-45 3-30 6-40 8-20-
Aelst, 7-15 7-5o —11-50 1-40 5-00 6-05 7-45.
DEN DENDERBODE
Onder liet politiek oogpunt beschouwd, heeft het tegen
woordig liberalisrnus of het philosophisrnus van 1790 eene
menigte van kolen ren. Onder andere het republikaensch
liberalisrnus, 't welk alle menscheu wilt gelvk stellen, opdat
den bedelaer ook zou baron of graef worden, maer onder
voorwaerde dat hy de for.tnyn moge inpalmen der oude
Graven en Barons.
Men heeft ten tweeden het Democra/ieh liberalisrnus, het
v/elk het ergste en 't bloedzuchtigste is, als zvnde het
liberalisrnus der Carbonari's het liberalisrnus van Mazzini,
het Zwitsersch radicalismus, 't welk, in 1790, de moorde-
ryiin van september en van 10 augustv bedreven heelt;
't welk de «erlooze koningsmoord van 21 january beging;
't welk zich pligtig maekte aen de afscnuwelyke liloed-
vergietingen van Lyon, aen de gruweldaden van Nantes;
eyndelyk 'tis dit zelfde liberalisrnus, 'tgeen de verheffing
van hel bloedmonster Marat vierde, 't geen den lof zong
der Guillolien terwyl het, in de catholyke kerken, eene
openbare h... als godin der Rede op de autaren stelde, en,
in zyne uvterste dolzinnighevd, het bestaen van God en de
onsterflvkhevd der ziel decreteerde, omdat het nog"iets of
wat aen de Godhevd wilde overhalen.
Er bestaet een derde koleur van liberalisrnus, welk het
absolutismus of het despotismns uytmaekt. Dit liberalisrnus
kent noch wet noch constitutie, het is slechter dan het
regiem van den russischen knout of turkschen halsband,
en 'tis dit 'tgeen ons lieden bestuert. Wy hebben het
sedert 1850 verscheydene mael in 't kleyn gehad en thans
is het wederom door de kalseysternen aen 't roer geraekt,
en gelyk men ondervind, zyn onze vryheden en constilu-
tionnele regten voor hetzelve hersenschimmen, het over
rompelt alles en poogt zelfs zich boven den souvercyn te
stellen.
Wy zouden nog andere kolenren van liberalisrnus kon-
nen aenhalen, maer deze dry zyn de byzonderste, de
andere zyn er afzetsels van. Alen ziet thans deze ver
schillige liberalismnssen eikanderen verscheuren, versma
den en beledigen. Op dit oogenblik is het demokratiek
liberalisrnus bezig met het doctrinarisch despotismns aen
te randen, met de akten van Rogier te schandvlekken, en
Verhaegen met dezens aenhangers onber.mherliglyk te
overgeesselen.
Als er alleenlvk kwestie is van politiek, dan is het libe-
rael volksken tegen malkander gelyk kat en hond, al die
verhongerde gasten zouden om !e liever aen het staels-
schotelken zitten, den eenen verdringt den anderen om er
aen te geraken, dan is er geene overeenkomst meer, pri-
müm mihi is clks leus, en daervoor bekladden zy mal
kander erger dan de twistzieke visehwyven of zalte vaert-
kapoenen. Maer als, er kwestie is van Godsdienst, als het
catholicismus op hel tapyt komt, dan heeft het liberalis
rnus geene verschillige kolenren meer, dan is er volle
aceoord onder al de mannen der secte de doctrinarissen
verstaen zich met de repnbliekanen en de demagoguen.
zy brengen al hunne magten te samen om het .catholicis-
jnus aen te vallen en het zelve in het slyk te versmachten.
Omdat het liberalisrnus goddeloos is, omdat het steunt
op het francmafonnismus, 'twelk, op zyne beurt, berust
op het Calvinismus, "t geen voor uytsluytelyke zending
heeft in Belgiën het geloof onzer voorouders te verdelgen...
Onderzoek de artikels en schriften der liberale drukpers,
en gy zult bevinden dat het allyd schreeuwen en tieren is
tegen de geestelvkheyd, gedurig liegen en lasteren tegen
het kerkelyk gezag, onoplioudelyk schenden en schimpen
tegen kloosters en religieuse genootschappen, met een
woord gy zult bevinden dat al het geweld, al de listen, al
de verleydingen, al de valscbheden en snoode eerd'ieveryën
in 't werk gesteld worden om den catholyken godsdienst
ender den naem van eerloosen te verpletteren.
Ziet dan de akten der liberale klubsen, beschouwt de
bestnmvyzo van het liberael ministerie, aenhoort de rede
voeringen der liberaters in de kamers en gy zult onder
vinden dat dit alles gerigl is tegen den godsdienst, gy zult
tastelyk gevoelen dat het eene berekende samenspanning
is om de godsdienstige gevoelens by 'tvolk uyt te dooven,
aldus den invloed van het geesleiyk gezag te vernieligen
en de grootste weldaed, het heylig geloof, uyt ons land te
doen verdwynen.
Indien de opiniën onder de liberaters somtyds in poli
tieke kwestiën verdeeld zyn, nooyt, noovt zyn zy verdeeld
als er eene godsdienstige kwestie op het tapyt koint, de
klnbislen hebben allyd het ordewoord van EDGARD
QMNET voor oogenMen weet dat het belgisch libe
ralisrnus met zyne kopstukken zooais Verhaegen, ïiele-
mans, Defacqs etc. hunne goedkeuring gegeven hebben
aen dien nooyt genoeg gesehar.dvlekten boek, waerin men
onder andere dezen woesten oorlogskreet tegen het
catholicismus leest
ssS?" Er is niet alleen kwestie van het catholicismus te
wederleggen, maer van het uyt te roeyen; niet alleen van
het uyt te roeyën, maer van het te ontëeren; niet alleen
van het te ontëeren, maer gelyk het de oude germaensche
wet tegen het overspel wilde, van het' in t slyk te ver-
ei smachten
Ziet daer Jnydsprekende hewvzenonwederleggelyke
daedzaken waerop wy de aendachl der catholyke Belgen
inroepen, hun aenspoiende dezelve wel te bevroeden opdat
zy op tyd en stond weten wat zy te doen hebben.
De liberale drukpers, om liner spef wat te bedekken,
heeft alle poogingen aengewend om de beteëkenis van
deze satanieke verklaring te verzachten met, Edgard
Quinet uyt te geven als een ziek verstand, Verbitterd door
hel lyden dps ballingschaps. Dit was de thesis die, over
eenige dagen, door den vuylen Journal de Gond afgegeven
wierd, maer dit kan niet helpen acngezien de liberaterskop-
stukken, die voor de herdrukking der werken van den
fameusen kerkdief Marnix ingeteekend hadden, de voor
rede van den boek, in welke die abominabele zinsnede
hooger vermeid, te lezen staet, niet hebben verstooten,
noch afgekeurd, noch wederroepen. Integendeel, eenen
ouden vriend en aenhanger van Quinet, om te antwoorden
op de schynheylige uytvlugtsels van den Journal de Gand,
schryft eenen brief aen den National, waerin men leest
Ik wil aen den Journal de Gand doen opmerken dat
de zinsnede (van het catholicismus in het slyk tc ver
te smachten) aen M. Quinet niet is ingegeven door dc
bitterheyd die hy zou gesmaekt hebben van het balling-
schapIk ken M. Quinet te wel om te weten dat de
verbanning voor niels is in de thesis die hv in Belgiën
ontwikkeld en verdedigd heeft. Het ballingschap heeft
niets gedaen in dees philosophiek en godsdienstig vraeg-
tt stuk, en noch te Brussel noch te Parys is hy ten dien
opzigte veranderd.»
Uyt dezen brief blvkt zonneklaer dat de afschuwelyke
zinsnede in kwestie "de koude en vastberadene gedachten
uytdrnkt van den woedenden 'soctaris Quinet, welken de
liberalen zonder onderscheyd onder hunne bescherming
genomen hebben, want men kan ons geen enkel liberael
blad noemen 'twelk de herdrnkking der werken van den
kerkdief Marnix met loegejuycht hebbe, zoo en gelyk
Quinet het opgegeven had. Men ziet dus dal het liberalis
rnus eensgezind is om den catholyken godsdienst aen te
randen, dat zyne godsdienstige politiek vervolgend, macon-
niek en calvinistisch is, en dat zyn sectarisch fanatismus
zyne prooy niet zal loslaten vooraleer het zelf verpletterd
zy of zyn "doei berevkt hebbe. De waerschouwing is niet
dobbeïzinnig, de catholyken weten genoeg en maer al te
wel dat er eene secte bestaet, die gedurig werkt om 't land
van het geloof zyner voorouders teenemael te berooven.
Zullen wy zoo lafhertig zyn van dit schelmstuk te laten
volvoeren Zullen wv onzen godsdienst door een handvol
goddeloos gespuvs later, acnranden zonder hem te ver
dedigen Dat God ons dacrvan beware, want dit zou een
schandmerk wezen welk ten eeuwigen dage onze geheu-
genis zou bezoedelenNogtans het is ongelukkiglyk
maer al ie waer dat er catholyken zyn die altyd zouden
stom blyven, die denken dat hel goed is van te zwygen om
de woede der vyanden met meer aen te vuren, dat den
tvd hunnen haèt. tegen den godsdienst zal verkoelen.
doling, het bedrog, de verleyding wél verre van niet te
spreken, gedurig de stem hooger cn hooger verheffen,
als zy met eene ongehoorde stoutmoedigheyd te werke
gaen en zich overal indringenHoe zouden wy konnen
zwygen als de dwaling zich overal en onder alle vormen
aenbied om alle waerheden aen te randen, te loochenen,
te lasteren, te vervalsehen,' te verminderen en krachteloos
te maken Hoe zouden wy mogen zwygen als men dien
stroom van goddeloosheyd ziet die dreygt alles te verslinden
en meè te slepen An vero ista illi faciunt, et mihi dicitur
tace God beware mv van eene zoo groote dwaesheyd,
zegt den 11. Augustinus, dat, als lly zelf my, door
zynen apostel, gebied en verklaert dat deze, die den
depot van het geloof in bewaernis ontvangen hebben,
moeten bestrydeu al wie de dwaling leert, ik my zou
laten verleyden, door verachtelyke aentygingen of kwaed-
beden, en zou zwygen.
Echter hebben er altyd menschen geweest die de ver
dediging aenz.ien als eene ergernis gevoegd bv het schandael
der aenranding, en die zeer bereydwillig zyn om hunne
verontweerdiging te voegen by deze van den vyand, als de
apostelen der waerheyd- poogen hunne stem zoo beiangryk
te maken dan de apostelen der leugenlael. Den H. Augus
tinus dacht er geheel anders over, en zich steunende op
de leering van het Evangelie, aenzag hv als eene pligt van
alle treffelyke middelen te gebruyken die door de tyds-
omstandiglieden en de openbare instellingen toegelaten
en ter beschikking van wie het behoort gesteld zyn.
Bv gebrek aen andere krachtdadige middelen, zegde
dezen geleerden Kerkvader, zal zich niemand over my
beklagen, als ik tot de gewoonc middelen van ruchlbaer-
hevd toevlugt neem. volgens een regt dat men, denk ik,
aen eenen burger niet zal betwisten daer waer de
verdediging vry is. Want vermits den Heer, gelyk ik
het bewys door het Evangelie, beveelt dat men de
dwalingen wederleggedat wy gedurig aendringen
dat wy spreken en zyne leering verkondigen, niemand
zal my ooyt wvs maken dat ik moet zwygen over de
it schandelykc gruwelen waervan wy getuygen zyn
k Indien myne woorden onlusten en misdadige gewel-
denaryën doen oritstaen, dan zal den Heere zyne Kerk
niet verlaten, Hv die onder zyn jok al de koningryken
der aerde gebragt heeft. De vrees indien er eene bestaet,
die tot den Catholyken rnag toegang hebben, is deze die
den H. Hilarius liet blvken, als Itv zegde II: ben benauwd
van de gevaren die de wereld inloopt, van het schelmstuk
van medepligtigheyd dat uyt myne stilzwygendheyd zou
ontstaen, van de rekening die ik aen God zal moeten
gevenMihi metus est de periculo mundi, de silenlii
mei reatu, de judicio Dei
Wy schryven bvzonderlyk deze lactsle woorden ter
overweging voor de vreesachtige Catholyken en voor deze
die altyd gereed zyn om anderen te bekmbbeleu welke,
al te spreken, eene strenge gewetenspligt vervullen.
Het Verbond maekl zich den weergalm van een alhier
zoogezegd verspreyd gerucht, volgens well; ons Militaire
Detenliehuys naer Leuven zou verplaetst worden. Den
schrvvelaer van dit artikel voegt er eene zoo domme als
kwaédwillige bemerking bv, zeggende De zoek is echter
in ministerie mag niet beslist, cn wy hopen dal onze
regering by he! zelfde genoeg invloed zal hebben, om te
beletten dat onie stad hel slagtoffer worde van eene mislukte
klerikale berekening
Waerin deze mislukte klerikale berekening bestaet, dat
weet noch verstart hier niemand volgens stellige inlich
tingen zou het verspreyden van dit gerucht eene liberale
berekening of liever eene liberale komedie zyn, die volgender
wvze zou gespeeld worden De liberaslers zouden voor
góed doen gelooven en overal voor zeker doen uvttrom-
netten dat het vast besloten is het militaire gevang hier
nyt onze stad te doen verhuvzen. Met October komen hier
twee of drv ministers naer wat rapen, knollen, prëven en
ajuynen kyken. en dan zullen de liberaterskopstnkkon
dezer stad de ministers schoon spreken om het prison te
mogen behouden de ministers zullen zich wat laten trek-
Maer deze kennen die secten niet, zy weten niet dat zy ten j ken maer eyndolyk toch de zaek toeslaon en de komedie
bootsten fanatiek zvn en slechts hare prooy loslaten als zal gespeeld zynZiet daer, burgers van Aelst, hoe den
zv el- met "eweld toe gedwongen worden. 1 liberatershaspel zich gereed maekt om u te foppen en dit
Ten anderen hoe zouden wy konnen zwygen als de met inzigt van p, by voortduring, ten zynen prolyte, te
