Het Verbond heeft gedroomd.
VERTELLING KAiV DEN DROOM DOOR ONZEN
KON FRATER. 4dc Vervolg.
DEN DENDERBODE. Wannes, doe nen keer wat snuyf in
myn doos, ik ga nog eenige nooijes aen dien kerel te kraken geven.
WANNES. Kom, .MeesterZie, Meester, hier hebt gv
al wederom provisieen gy, Snorrebaerd, als ge goesle hebt op
eene neep ot op een leksken van myne zweep, gy moet maer spre
ken, 'k ben ik zoo wel 't uwen dienst als myn meester, die u met
zoo veel verduldigheyd leert klappen.
DEN SNORREBAERD. Gy zyt bedankt van uw pensen,
Wannes, 'k en heb van u niets van doen, houd uwe nepen en
lekskens maer voor u. Ik verhoop, Dcnderbode, dat gy dien woes-
taerd zult intoomen, want by is op niets anders uyt dan om my te
foutemaleuren. Gy, moogt my zeggeu al wat ge wilt, 4ik zal u met
alle verduldigheyd aenhooren.
DEN DENDERBODE. Ik verzoek u, Snorrebaerd, mynen
Wannes gecne harde woorden noch verwylsels toe te brengen,
liy verdient dit niet, hy slaet voor zyn meester gelyk hel eenen
braven knecht betaemt. Dat gy my met geduld aenhooren zult,
dit hoop ik en geloof dat gy er nieis zult by verliezen. Ik ga u
een laelste woord zeggen over de heerschzueht en despotismus
die gy de priesters zoo onbeschaemdelyk te laste legt zeg
gende dat zy den godsdienst lol dit eynde gebruyken.
De priesters willen noch heerschzueht, noch despotismus, den
godsdienst, wel verre van hun lol middel.te dienen, verbied hun
stellig naer heerschzueht of despotismus te streven. Maer 'l geen
zy willen en, uyt strenge gewetenspligt, moeten willen, is dat
den godsdienst niet verkreukt worde in zyne vryheden en regten,
doorheen liberalersdespolismus, T welk niets anders zoekt dan de
vernietiging dier vryheden en regten, om aldus te gemakkelyker
tot het despotismus ie geraken.
DEN SNORREBAERD. Denderbode, zoud gy nog de zelfde
force aen uwe redenering konnen geven dan overeen beetje?
DEN DENDERBODE. Zeer gemakkelyk. Luyster: By een volk
't welk opgehouden heeft waerlyk christelyk te zyn, al op te
houden van calholyk te wezen, wal is eeu vertegenwoordigend
gouvernement? Het is hel despotismus 't geen van hand tot
band overgael, tot dat hel zich eyndelyk vestigt in eene min of
meer sterke party, die voor haer eygen belang zal besturen, die
hare creaturen met gunsten en subsidién zal overladen, al waren
het openbare bedriegers en frauduleuze bankroetiers, die alle
vette plaelsen aen hare vriendekens zal geven, die dt kas van den
slaet zal uylplunderen, 't volk onder verpletterende couiribuliën
doen bukken en het zynen laetslen druppel bloed uylzuygen,
doch al aen hetzelve de vryheyd te geven vau honger te sterven
als het 't brood van 't prison zou weygeren.
Bezie eens het liberae! Engeland stel hel kleyn getal zvner
uropi'ielarissen, kiesbaren en kiezers «ter zyde, wat ziet gy onder
dit volk van koningen Twaelf a dertien millioenen werklieden
op welke de geld- en nyverheydszucht eene slaverny doel drukken
die aen de slaven van Indiën onbekend is. Den volksplanter in
Indiën heeft belang dat zyne slaven lang kloek en gezond blyven
worden zy ziek, hy moet ze doen verzorgen sterven zy, hy kan
ze niet vervangen ten zy met overgroote onkosten. Voor de groote
nyverheyds- of manufacluerbazen van Engeland is het zoo niet.
Voor hun is den werkman eene geJdmaehine die zy zoo veel
mogelyk doen opbrengen en met zoo weynig onkosl als hel zyn
kan. Weynig scheelt htl aen die bazen of den werkman ziek of
zuchtig word, kan hy niet meer werken hy word aen de deur ge
smeten en door anderen vervangen.
Wat ziel gy nog leeger in het ergelsch volk Vier a vyf mil
lioenen armen, die dagelyks ten prooy zyn nen den vcrschrik-
kelyksten honger en aen wie yzeren wetten verbieden de vrye
lucht te ademen buyten de palen die hun aengewezen zyn. Gelyk
gy ziel, in Engeland bukken millioenen werklieden en onge
lukkige bedelaers ouder het afschuwelyk despotismus, onder de
schandige zelfzucht van eeu kleyn getal liberale ryken, die den
armen niet alleenlyk 'l zweet uvtpersen, maer hem zonder genade
't bloed en 't merg uytzuygen. Zie daer wat de afwezigheyd of
het verval van 't geloof te weeg brengt.
DEN SNORREBAERD. Ik had liet men ziel gevreesd dat
g§ met hel liberael eu protestanlsch Engeland zoud voor den
dag gekomen zyn.
DEN DENDERBODE. Ja maer, Snoirebaerd, 'k en hobu
nog niet alles gezegd, ik zal er u nog byvoegen dat, om het des
potismus te vernietigen, men aen de oppennagt moet leeren dat
alles haer niet toegelaten is, dat er palen zvj die zy niet mag
overschryden onder straf van te zien dat het volk ongehoorzaem
word.
Als Henricus VIII, om zyne wettige huysvrouw te vervangen
door eene dochter, die hy later als eeue h... hel hoofd deed alslaea,
zich geeslelyk opperhoofd van Engeland verklaerde, onderstellen
wv dat de geestelykheyd en de magistraten hem den onverwinne-
lyken tegenstand van kardinael Polus, van den bisschop Fisher
en van den kanselier Thomas Morus hadden geboden, is het niet
dfffvdelyk en zeker dat Engeland met de godsdienstige eenheyd
zyne groote charte en de kostelyke vryheden. die liet aen de
catholyke koningen verschuldigd was, zou gered hebben Noovl
zou eeu calholyk parlement, alleen om aen den koning te beha
gen, 70 duyzend engelschen veroordeeld "hebben om opgehangen
of gevierendeeld te worden, alleenlyk omdat deze menschen
mishaegd hadden aen het gruwelykste liberael monster dal ooyt
de jaerboeken der cliristelyke koningdommen besmeurd bebbe..
Nooyt zou eeue catholyke natie aen de medepligtigen, aen de
wyven, aen de keuken meyssens van dien gekroonden despotieken
menscheneter afgestaen hebben duyzende ahidyën, hospitalen,
kollegiëa, godvruchtige stichtingen, die den toevlugt waren van
het kleyn volk, en welkers afschaffing dit vreeslyk getal armen
heeft voorlgebragt, welke de verbazende jaerlyksche som van 240
millioenen franks met de grootste moeyte aen de hongerdood kan
onttrekken.
DEN SNORREBAERD. Dit is te straf, maer tocb, ik moet
het bekennen, gy zegt de waerheyd, Denderbode. Ik gevoel wel
dat ik er tusscben zit.
DEN DENDERBODE. Ja, dit is zeker te straf, maer gy ziet
hier uyt dat den calliolyken godsdienst voor zeker geen middel
is om de volkeren onder liet despotismus tedoen bukken. Integen
deel, om eene natie te verbastereu en ze lol de slaverny te be-
reydeu, moet men beginnen met ze oncatholyk maken, T is
T geen de dwingelanden altyd wonder wel verslaen hebben, en
T is T geen nu meer dan ooyt uoodig is aen de volkeren te doen
begrypen. Ik voor myn part, zal liet zeggen eu herzeggen, ik zal
bel in de herbergen, op de openbare plaelsen, in «le vergaderin
gen en al waer bet mogelyk is verkondiger, opdat i e menschen
zoudeu bevatten dat bel goddeloos, Int oncatholyk iianemayons-
liberalismus den eersten en byzondersten hefboom van slaveVny
eu despotismus is.
DEN SNORREBAERD. Dcnderbode, gy zyt een beetje te
geweldig, 'k en durf u nauwelyks onderbreken .0111 te weten wat
gy van de geldzucht der priesleis zegt.
DEN DENDERBODE. Alhoewel ik van u geene lessen te
ontvangen heb, wil ik u dit noglans laten zeggen, maer ik zal
er u byvoegen dat de gewaende geldzucht die gy aen de geestelyk
heyd te laste legt, al wederom eene eerlooze lastering is, die des-
te hatelyker schynt, omdat ze komt van eenen hebzuchligeu kerel
die voor een handvol geld zyne ziele zou verkoopen.
Als er eeneu priester sterft, vind gy wel op de affichen van
zyn sterfhuys Verkoopiny van landen, meerschcn, bosschenren
ten, obligation enz. enz. gelyk van andere vrekken en ryken? Neenr
niet waer Het is eene eenvoudige verkooping van wat stoelen,
tafels, potten, pauuen en eeuig ander huysiyk geriel. Daerhy
wal
DEN SNOBREBAEUD. Ja maer Denderbode, gy spreekt van
hunnen wyu niet.
DEN DENDERBODE. - Gy zyt zoo haestig om verkens te
maken dal ge den steerl vergeet, 'k zou van den wyu ook gespro
ken hebben had gy my zoo gauw niet onderbroken. Ik vrage u
dan wat schelmstuk er beslaet in eenige honderde ftesschen
wyu in deu kelder te hebben Mag eenen piiester, omdat hy
priester is niet zoo wel een glas wyn drinken dan gy, ik ol een
ander? Zou hy, als hy vermocyd en afgemat is van by gevaerlyke
zieken te gaeu, van biecht te hooren,' van te prediken, vau
catechismus te doen, vau ie lezen, te bidden, te studeren, enz.
enz. misschien moeten eene leyl botermelk drinken Zou hy, als
hy eenen vriend ontvangt, hein misschien altyd eeue kaune water
moeten opzetten Benyd gy hem misschien hel eenig verzet dat
hy heelt vau eenen viiend te gaen bezoeken en er eenen te ont
vangen, daer gy en de liberasters van uwen kaliber dageu en
nachten iu kroegenen herbergen zit, de schandaligste bras-en
slemparlyën houd erger dan de zwynen Benyd gy een glasje
wyn aen" nen priester, die zich alle openbare vermaken, alle
plezierparlyën, kommediën, bals, concerts en andere verlusti
gingen moet ontzeggen Is hy dan geenen mensch gelyk gy en
ik En daerby, waVzyu dit uwe alfairens, er is niet eenen pries
ter die u of een ander eenen centiem zal komen vragen om wyu
te koupen, als hy er koopt, bv betaell hem met geld dat hy eerlyk
gewonnen heeft, lerwyl er zoovelen zyn die wyn in overvloed
drinken met hel uylgeperste zweet en bloed dikwils vau arme
weduwen, arme weezen* eu andere ongelukkigen die zy onder
hun fopmaehien plat geuepen hebben.
DEN SNORREBAERD. Gy moet u daervoor zoo in passie
niet stellen, Denderbode, ik zeg u du maer by manier van spreken,
'k en meen ik dit alles niet, ik drink ik ook geern een glasje wyu,
byzonderlyk als ik bet kan voor niet krygen
DEN DENDERBODE. Ik heb u daer nog gezegd, dal ik van
u geene lessen le ontvangen hebbe; gy zyt bekend als nen
schoellëlaer, die zulke zaken zoud moeten zwygen....
WANNES. Zie, Meester, 'k en kan bel niet meer verdragen,,
ge moet mv dien sloeber laten pakken.
DEN SNORREBAERD. Dien leelykaerd peyst wel dal er
bier niet le doen is dan altyd te pakken, te nypen en le slaen.
VYANN ES. lvlets daer hebt g'eeu peer op uw smoel
Boefeu nen leen in 't onderste waer uwen rug vau naem ver
anderten als ge nu nog stout zyt, zal ik u nog wat anders
geven
DEN SNORREBAERD. Ach Denderbodedat en is nu toch
niet gepermeiteerd van alzoo nen mensch te slagen dat hy sierre-
kens ziet en te schoppen dal zyn lyf kraekt
DEN DENDERBODE Ik en wil absoluet niet hebben, Wan
nes, dal g'iemaud in T gezigle slaet of schopt, dit is te leelyk.
lael dit over aen sloebervolk, T geen noch eer, noch geweleu
heeft. En omdat gy dit gedaeu hebt, zondag geen pré, zulde.
WANNES. Wel, Meester, hy en is toch maer nen sloeber,
want ware hy geeuen groolen sloeber, -hy zou by nachte in uw
buvs niet dringen
DEN DENDERBODE. Sloeber opT oi sloeber neer, 'k en wil
niet hebben dat gv sloeberwerkeu doel omdat hy er begaet.
WANNES. -- Meester, 'l en zal niet meer gebeuren
(77el Vervolg by naesle lYr.)
INSTALLATIE VAN DEN EER WEERDEN HEER A.
VERLEYZENALS PASTOR TE St. AlYTELHSCICX.
Het is verleden Dvnsdag dat de plegtige installatie van
onzen welbeminden èn achtbaren stadsgenoot. M. Antoon
Verleyzen, als nieuwen pastor te St. Antelinekx heeft
plaels gehad.
Van daegs te voren hadden de inwooners van St-Anle-
üntkx zich bevlytigd den doortocht van den nieuwen
herder te beplanten inet sperrelioonikens en ander groen
verschevdene l'raeve zegebogen waren opgeslagen en de
kerk was binnen èn buyten op liet smakelyksle vercierd.
Eene weluytgedoschte eerewacht was den sloet vooraf-
gegaen en deed welhaast de toekomst van den nieuwen
pastor aenkondigen. Den stoet zette zich in marche. Samen
gesteld uyt groepen .vlaegdekens, Herderkens, llerüerinne-
kens, Genootschappen, Gilden, Confreriën, Amhachtswa-
gens, enz., enz. en gevolgd door eenen treyn vuil veertien
a vvi'tien trelfeiyke voituren, kwam men te middag in de
kerk onder de vreugdegeroepen en gejubel der in geest
drift ontvlamde bevolking.
Den zeer eerweerden heer Deken van Ninove, bygeslaen
door de zeer eerweerde heeren Deken van Aelst en kanonik
Andries, oud lid van het nationael kongres, verrigtte de
ceremoniën der installatie, na welke eerstgemelden Deken
di n predikstoel beklom en tot de toegesnelde menigte eene
allerbest gepastte onderrigting stuerde. Den weisprekenden
redenaer bad de woorden zelve, die Z. 11. den Bisschop
gebruykt om de wettige benoeming van den nieuwen
herder aen te kondigen, als tekst zyner aenspraek genomen
en der zeiver kracht en hooge weerde op de duydelykste
wyze doen verstaen. De gemakkelyk vatbare uytleggingen
van den geleerden spreker waren als vuergensters, die den
geest der aenhoorders binnendrongen en er 't licht der
waerheyd in al zyne klaerte deden schitteren. Ook, wy
zyn er' zeker van, zullen de brave parochianen van St-
Antelinckx, gelvk zv immer gewoon zyn. de lessen van
hunnen hoogachlbarèn Deken bennttigeu en zich toeleggen
om aen hunnen nieuwen herder, die een godvreezend, wys
en goedlierlig man is, te geven wat hem toekomt te weten
eerbied, liefde, genegenheyd, gehoorzaemheyd enz.
Na de plegtigheyd, lieei't den heer pastor zyne talryke
vrienden op een "treffelyU middagmael onthaeld, alwaer
verschevdene welgemeende gezondheidsdronken zyn voor-
"odra'-en, welke dan ook met de hertelykste vreugde zyn
toegejuicht geworden. Den eerw. heer Duvillers, pastor
te Woóbrecidegem, den populairen dichter by uytmun-
tendheyd, had zyne dichterslier berevd en heeft, ter eer
van den nieuwen pastor, een smakelyk stukje opgezegd
hetwelk geheel 't gezelschap in geestdrift vervoerde.
Immers geheel dezen dag is voor onzen deftigen stadsge
noot, den heer pastor Verleyzen, eenen dag geweest van
heldere voldoening die wy aen zyne opregt vlaemsclie
rondborstige deugdzaemheyd wensehen nimmer te zien
onderbroken worden.
Des avonds heeft er eene allerfraeyste verlichting plaets
gehad, die tot eer strekt niet alleen van den eerw. Pastor,
maer ook van de deftige parochianen van St. Antelinekx.
CORRESPONDENTIE.
M D. S. uyt P. wees bedankt voor uwe anemie.
M. en vriend V. uvt G. ik kau aen uw rerzock niet voldoen.
Hel zyn bykans ajlyd de zelve die moeten bloeden.
M. S. uyt A. het kan maendag niet zyn, ik heb andere zaken
vastgesteld.
M. D. B. uyt B. aen uwe meyssens en knechten moogt gy
gebiedender wyze spreken, maer aen ons niet; wy hooren zulke
tael niet of wel kan nie verslaenZie nu dat ge krygl wat u
zoo gemakkelyk is geweest. Wy trekken onze hand van de zaek...
Te Dendermonde is, onder ons bestuer, een nieuw week
blad verschenen voor titel dragende DEN BELG. Den
BELG zal de zelfde principen verdedigen dan den üender-
doiie en met even veel vryheyd en krachtdadigheyd het
goede verdedigen en het kwaed bestraffen.
Een konittglyk besluyl van 2 october luyd aldus
«Art. De koopltandels-regtbank le Aelst ingesteld, door de
wet van 20 junv dezes jaers, zal bare zittingen aenvang'en te be
ginnen van 15 dezer loopende maettd.
Zy zal haer gebied uitoefenen over de reglerlyke kantons van
Aelst, Ninove, Geeraerdsbergen Sottegerii en Herzele
Art. 2. Te dagleekenen van 15 October, zal het gebied der
kuophandels-reglban'k van Sl-Nicolaes, beperkt worden tol de
reglerlyke kantons van Sl-Nikolaes, St-Gillis-Waes,. Beveren,
Teinsclte en Rokeren, en de regtbank van eersten aenleg van
Dendermonde zal kennis nemen der zaken die van de bevoegd-
Iteyd zyn der koophandei-reglers iu de uytgeslreklbeyd der reg
lerlyke kantons van Dendermonde, Ha tinne, Zele en Welleren.
«'Art. 5. Echter zullen de zaken die regelmatig begonnen zyn
voor den dag der in voege brengiug van de voorgaegde artike
len, voortgezet worden voor deu reglerdie ermede bemoeid
is.
Voormelde besluyl is gevolgd van een ander; dezelfde ditg-
leekening dragende, eu watrby benoemd worden
1" Tol voorzitter der koopliandels-reglbank vau Acist. den lieer
C. Cumonl-De Clerctj, negolianl ter dier stad
2e Begiert by dezelfde liank, de heeren C Van Langenhove, J.
De Craècker-Nollé beiden ïiegoliaiiten le Aelst, en F. Liotlier,
negotiant te Geerardsbergen
5° Bygevoegde regters, de heeren E. Van der Smissen, negoti
ant te Aelst, èn D. Dekens, id. le Ninove-
By koninglyk besluyt van zelfden date. den heer H. Pap—
paert, doktor in regten tt Brussel, word benoemd tot greliier del1
koophandels regtbank van Aelst.
Den genaeinden P. J. Colparet, tot 8 jaren kruywogendienst
verwezen,'is deu 5 dezer uyt bet militaire gevang van Aelst
ontsnapt. Hy is wederom aengehbuden en in verzekering gesteld.
ill. J. Smeltyns, onderpaslor le Ledeberg, word iu dezelfde
hoedanigheid verplaelst ttaer Basele.
M. D. Saeys, priester in liet seminarie, word onderpaster
benoemd te Maria-Lierde.
Maendag laelsl is den hoppenast van de vermaerde hop-
boerin deived. Vauderkelen le Pantel, ten gronde afgebrand. Hel ij
reeds de derdemael dat bare gebouwen gevaerloopen eener alge-
rneene verwoesting. De oorzaek dezer ramp i& onbekend.
|n ge zitting van den 28 september, van den gemeenteraed
van Dendermonde, is by eenpariglteyd van stemmen verworpen
geworden een voorstel die tot doelwit had bet Begynhof diet stad
af te schaffen. Dengenen alleen die den voorstel gedaen had, beeft,
er voor gestemd twee andere leden hebben zich onthouden.
Eene tweede stemming die onmiddelyk nadien plaels bad, .heeft'
alle de regten van liet Begynhof gehandhaefd.
Bv koninglyk besluyl van i October, word de kerkfabriek
vau Cleyi. bv iialdegem. gemagtigd om het bezet te aenveerden
eener paslory aldaer gebouwd door M. Van de Velde, desservitor
der succursale kerk van Cleyt.
Op dit oogenblik is men in het departement van 's lands
werken bezig mei een ontwerp gereed te maken voor de vermin
dering tier tarieven van deu Slaëts-yzeren weg, zoo voor de
rt-vzigers als voor de koopwaren. Men verzekert dal men ook
bezig* is met verscltillige verbeteringen voor den postdienst te
bestuderen.
Ter gelegenheyd der schooljongens-tentoonstelling van M.
Rogier, beeft de kommissie van het leeriverkhuys van Eortryk
eenen hoop zeeverachlige pluymstrykeryën toegesluerd aeu M.
Rogier, dien zy den stichter dier instellingen genoemd heeft. Nu
geheel de wereld weet dat de leerwerkbuyzen olïieieelyk opgeregt
wielden door M. de Theux, die, in een besluyt van 2d jauuarv,
verklaerd bad le willen algemeen maken hetgeen reeds bestond. Eu
waer bestonden die werkhuyzen Onder andere plaelsen, iu de
omstreken van Kortryk, van Thielt en van Ruusselaere, alwaer zy
sedert 18ii opgeregt waren.
Het is klaer dat de Kortrvksche kommissie eenen akt van minis
terieel liberalismus heeft" willen daerslellen, ten nadeele der
waerheyd.
Men schrift uyt Wolverlhem
Maendag iaelst, 4 october, is er eenen geweldigen brand in
bet midden ónzer gemeente uytgeborsten liet buys van den land
bouwer Rcmacx is lot asschc gebragt met alle meubelen en de
oogsten, die nog maer weynig geleden biunengehaeld waren. Het
gebouw was verzekerd.
Het heeft weynig geschollen of hel vuer deelde ziclt aen de
parochiekerk mede, 'juist gelyk hel gebeurd was te Lenuinck,
door gensters en sprenkels die van de slrooyen dakken voort
kwamen en door den wind op groolen a Island heen gedreven
wierden. Gelukkig ivierd de hulp bv tyds aengebragt. De spuiten
van hel nabygelegen dorp Boucbout hebben het beste uyliverksel
te wege gebragt om de kerk van eene gewisse vernieling te
behoeden. De aengerigle schaden worden berekend op 20,000 Ir.
Men verzekert dat de benoemingen in het reglerlvk orde
aen de onderteekening des konings onderworpen zyn. Men voegt
er by dat het iverk volledig is en alle de openslaande plaelsen
verval.
