ZONDAG 30 JANtlARY 183».
DERTIENDEN JAERGANG. - Nr 649-
AELST, den 29 January -1859.
Vertrekuren uyt de SlalieAelst NAER:
6 FRANKS 'S JAFRS.
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
Bijzondere straffen tegen de
priesters.
En dan nog wanneer
Is het alles
Landgenoten, oordeelt zelve.
Denderm. 5-35 8-30 9-35 12-30 3-p5 6-00 ..g? Gend, ..Erii£;ge, Ostende 8-25 —12-20- 0-00—
Lokere.n 5-35 8-30 12-30 6-0Ó »-Ó0.
Brussel- 7-45 9-30 11-00. 3-00 5-30 8^10.
Mech. Brus. Antw. 5-35 8-30 9-35 3-()f» 6-00
Leuv Thien Luyk 5-358:30 9-35 3-05 6-00
Verv Land StTruvën,5-35 8-30 9-35 3^05 6-00
Gend 8-25—12-20—2-50—3-O5—6-0U—8-05
3-05 6-00ic klas langs Dendermonde.
S Kortryk, Mouscroen, Rvssel (langs Lede) 8-25
12-20 2-50 3-Ó5 —0-00.
8 Dóornyk, Ryssel (langs Ath 7-45—5-20-0-00
l ;Jün. Geerardsb.Ath,7-^5r—2-155T°0»-»
Bergen, Qnievrain 7-45—0 OÓ2-155-20
Te le,de ,?taen al de koiivoys. Te jdecem stapqdeie vertrekkende v.an Ath 6-30— 10-»
-4.-20 en deze vertrekkende van Denderleeuw 8-15—2-40—5r45.
Staen tec.YSEf.EM stil nl de konvoys uytgenprnen dezen vertrekkende van Aelst 035 des
morgens en »-00 's avonds ën van Denderiaoride ten 0-00 's morgens en 0-00 's avonds.
Staen »e Santbercen de vertrekken uvt Ath 6-30. 10-00 's morg. 0-0 en 4-20 des avonds.
Van Denderleeuw 8-15 's morg. 274Ö_en 5-45 des avonds.
CU I QUE SCUM.
VAM LOKEREN itAER
Dendermonde, Aelst 6-50 9-25 3-00 5-SO--»-».
Ninove, Geerardsbergen, Ath 6 50 9-25 - 3-00»-».
VAN ATI! NAER
G«eraerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-30 10-» 4-20-».
Geeraerdsbergen, Ninove Aelst, Dendermonde, 0-3010-»4-20»-».
Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 !()-• 4-20— »-».
Gend, Brugge, Osteirde 6-30— (langs Lede.) 10-» 4-20
VAN CEND NAER
Audenaerde, 9-25 2-25 7-45. naer Aelst, 7-00 8-45 00-» 2-15 4-45 7-35.
VAN «HOSSEL i\ ft KR
AHst, Gend 7-35— 11-30—2-00 5-05—7-15
Ninove, GeeraeFdsb, Ath (l«n«s Denderleeuw) 7-35 2-00 5-05
VAN DENDER MO IV O E NA ER
Brussel 1 Aelst) 7-15 7-55 l-4'i 5-» d- (1. M*cU 0-» 9-10 9-55 3-30 6-40.
Aelst, 7-15 7-55 —11-50 1-40 •- 5-00 6-05
DEN DENDERBODE
Onze geëerde inschryvers worden vriendelijk ver
zocht ons hunnen abonnementsprys te doen geworden, het zy
door een mtmdacl op den post, het zy op andere manieren.
Wy komen top deze onrustwekkende kwestie terug,
omdat eene uytzonderende wetgeving tegen de priesters
eene doodelyke wonde aen onze grondwet toebrengt en op
de betreurlykste wyze onze vryhedenverkracht die het
voornaeniste beschernischild zyn van ons politiek bestaen.
Gelyk wy in voo'rgaende Nr' bewezen .hebben, is de
onafhanglykheyd der geestelijke magt duydelvk en wezenlyk
bekrachtigd door de grondwet, dit is'pr den geest, en de
letter van. Uyt al de beraedslagingen van het nationael
tongres van 1830 blykt zonneklaer dat dpze roennvke
vergadering het levendmakend princiep van alle pqlijiek
bestaen, te weten de afscheyding, de onafhanglykheyd der
twee besturende magten in de meeste uyt'gestrektheyd
heeft willen bekrachtigen, dit elk in den kring van haer
wcdet'zydseh reglsgebied. Dit princiep is, ten anderen,
ondersteund en aenzien als onbelwistelvk door de regtsge-
leerden die minst verdacht zyn het rêgtsgebied der' Kerk
te hebben willen begunstigen ten nadeèle der burgerlyke
jnagt. Zie hier gezaghebbende bewysredens
liet is meer dan oOO jarefizegde Fevret, dat eenen
Procureur-Generael van het parlement van Parys onder
is wees dat de twee magten teenemael verschillend en van
a elkander afgeschegdcn waren zonder de minste weder-
zgdsche afhanglgkheyd. Ofschoon de geeslelgke magt
in de eerste eeuwen, bugten, niet met luyster hebbe konnen
vcrschyncnom redens die elkeen kent, is het naglans zeker
dat zy onder de christenen ultyd, erkend is geweest, en dat,
oohaest de hinderpalen uyt den weg geruymd waven,
zy hare regtsgebiedende heerschappij uytgeoefmd heeft,
volgens haer goeddunken, en dit wel met zoo veel vryheyd
als de wereldlijke magt.
Dit is 't geen Colonibet in zyn Abrêgé de la justice P.o-
mame bestatigtdit is 't geen nogmaels komt bekrachtigd
te worden door den representant Lelièvre, welken voor
zeker van klerikalismus niet zal verdacht gehouden worden
en die bovendien eenen grooten voorstaender is van eene
sterke wereldlyke magt.
In de zitting van 24 november lest zegde 31. Lelièvre
De uytoefening der geestelyke ambtsverrigtingen mag
niet gecontroleerd worden door de wereldlyke magtaen
welke de middelen ontbreken om de misbruyken te
voorkomen die er onder dit betrek zich konnen opdoen.
Gevolgelyk mag de wereldlyke wet zich niet bemoeyen
met dit order van zaken om het zelve te regelen op welke
welke het ook zyn moge.
De opinie door de commissie aengenomen is byzon-
derlyk onbetwistbaer geworden onder het beheer ónzer
grondwet, die de priesters aenziet als teenemael onaf-
banglyk van de openbare magten. De wet ziet in hun
niets anders dan enkele burgers, die genoegzaem be-
schermd zyn door do regels van het gemeen regt.
Wat kan er nog meer gevoegd worden by al die ver
klaringen? Hoe kan men nog Jwyfelcn aen de onschend-
baerheyd van dees princiep i Hoe kan men de rampzalige
toegeving begrypen die men wilt verleenen aen de calvi-
mstelyk verbitterde secte tegen den catholyken godsdienst,
welke alfes aenwend om den zeiven te vernietigen, en aen
welke onze bestuerders zoo blindelyk de hand leenen?
Dit is eene vraeg die ons t'lierte prangt wanneer, in
welk oogenblik wilt men zich blindelings in dien macon-
nicken slrik werpen Goeden hemelin eenen oogenblik
dat de aenrandingen legen het catholvk geloof met zulke
groote vungheyd, met zulke aenhoudende stoulmoedighevd
gedaen worden, dat men zulks in niet een sectariseh tydstip
gezien heeftIn eenen oogenblik dat de goddeloosheyd
verheerlykt, het zedebederf gestreeld, de verloochening van
£lle goed gesmaekt wordenIn eenen oogenblik
eyjidelyk, dat de vcrsloklsle booshey-d haer vaendel boven
op de openbare onderwysgeslichten^ in de Jetterkringen,
in Licaters, in herbergen, in gazetten, in boekwerken,
immers overal laet wapperen
Wie zal zeggen dat er zich geen vreeslyk stormorkaen
„op den gezigteynder ^amenpakt, 't welk losberstende wel ligt
de gansche.samenlevii.g zat verdelgen
Wat ziet men te Brussel? lierlooze sehandgazetten
schimpsehnlten, verderflyke klubsen, ongeiiondcne samen
spanningen, die het godsdienstig gevoelen des volks in
t algemeen aenranden, verdolen en vernietigen
Kerels, die maer eeneu tempel willen, den tempel der
natuer, en eene religie, deze. van de 'usipsudui dpjob die
den zanger Beranger aen de aenbidding der volkeren
voorstelde
Wat ontmoet men te Gend Een staetsgesticht, waervan
eenen professor, in zyne schriften, leert dal Jesus-Christus
geenen God isdat de eerste ongehoorzaemhegd van den
mensch zyne ontwaking is geweest voor dc vryheyd... dat de
zonde h(:t vertrekpunt van den vooruytgang is geweest etc. etc.
°"tmoet men er nog juyst de zelfde wangebroedsels,
die te Brussel tot stookvuer dienen van alle ongebonden-
heyd, en als elementen van vernieling samenspannen om
hetgehof het heylzaem catholyk geloof, die groote wel-
dae.d van God, den voornamen, den sterksten, den eenigen
steun der maetschappelyke samenleving, te verdelgen
En dan zal men aen de rna^onnieke secte nog toegevingen
willen vergunnen en onze godsdienstige vryheden laten
afsnoeyën Wech met zulke toegevingen wech met zulke
kleymnoedigheyd wech met zulke Jafherligheyd
Men errinnert zich nog wat or te Luvk in eene macon-
meke feest is gebeurd. Een programma is geestdriftig
toegojuycht, een programma, waedn onder andere het
volgende te vinden was
a De proclamatie van het regt tot het werkEen genont-
schap om aen de dooden de laetste pligten te bewyzen
zonder de tusschenkomst der geestelykheyd....
31en zou dit niet gelooven, inner nogtnns bestaet die
laetste secte reeds, men noemt ze de SOllDAIREN, zy is
al in vollen gang, in volle werking te Brussel, zy bekomt
talryke aenklcvers. Dezen en meer andere voorbeelden van
algemeenen afval moeten vergenoegen om te doen verslaen
welken slibberigen weg van verderf een deel der maet-
schappy is ingeslagen, hoe dringend noodzakelyk het is
alles zn te spzinnen om den onheylspellenden geessel, die
de samenleving zoo wel als de religie bedrevgt, te voor
komen, en hoe gebiedend het is er zich tegen" te verzetten
dat de geestelyke magt door de burgerlyke politie gekoord
en gebonden worde.
Neen,^ t is nog niet alles wy hebben onlangs een par
lementaire tooneel zien voordragen waerin de liberaters,
gedurende eene geheelc week, onder malkander geschermd
hebben. En waerom? Men zal het nauwelvks willen geloo
ven als wy zullen zeggen dat liet is om eene nieuwe hate-
lyke dwingelandy uyt te oefenen, deze nameiyk van het
openbaer onderwys verpligtend te maken, en dit wel onder
bedreyging van zware straffen...
Meester Rogier heelt dit wel eenigzins tegengesproken,
maer t was uytsluytelyk omdat hy niet genoeg onder-
wyzers naer zynen smaek heeft, omdat er niet genoeg
liberaters in 't onderwys z.vn, en omdat de gebouwen nog
ontbreken. Anders was hy liet volkomen eens met MM.
Defré en Gobiet, hy z.ou hun zelfs vooruylgeloopen zyn,
want hy zou de krachtdadigste middelen gebruykl hebben
0111 de ouders te dwingen hunne kindereu naer'de gouver-
nementsscholen te zenden.
Eu met welk inzigt wilt men liet onderwys verpligtend
maken l Dit inzigtis gekend tis, om, door liet onderwys,
door de opvoeding, aen de kinderen ongodsdienstige prln-
cipen in te planten, om lmn eenen afkeer, eenen liaet tegen
de calholyke religie in te boezemen.... Wv vragen liet dus,
is't «11 wel eenen tyd om de stem der geestelyke herders
te laten versmachten als zy de geloovige zouden moeten
vermanen, verlichten en wapenen tegen een zoo di evend
geiaer van het geloof aeu hunne kinderen te zien ont
rukken
Is er eene vryheyd in de Constitutie, die ons lief en
hoogst nuttig is, t is wel de vryheyd van te onderwyzen,
de vryheyd van zyn gedacht te zeggen in materie van bods-
dienst, en byzonderlyk als men een godsdienstig ambt
bekleed. Dat men liet wel wetedeze kwestie is niet alleen
van belang voor de priesters, maer van belang voor
alle catholyken, zeggen wy zelfs voor geheel Belgiën, want
gelukkiglyk het is nog aen ^t geloof zyner voorouders ver-
kleetd..,.. En dan ook, welke schande voor 't land, indien
het zich dezen kostelyken schat liet ontrooven door een
handvol vuyge seclarisscn, die niets anders zoeken dan
1 eygenbaet, heerschappy, en, 't geen wy zoo dikwils zegden,
,de verwezeiilyking van een inzigt, dat den artsgoddeloozen
dc w«orf|en LAET ONS DEN
VERPT RTTEREN 0EN CATH0LYKEN GODS Dl ENT
Ziet hier de vryheydsnroordende schikking gelvk de
commissie dezelve voorstelt; De priesters die, in rede-
voeringen uytgesproken in dc uytoefêning van hun ambt
en in openbare vergadering, het gouvernement, eene wet
eenkonmglyk besluyt, OF ALLEN ANDEREN AKT VAN
DE OPENBARE OVERHEYD zullen aengerand hebben,
zullen gestraft worden met eene gevangzitting van 5
-«'1- tot een jaer> en met boete van 50 tot
oüü franks
Aldus, indien de wel, het koninglyk besluyt of allen
anderen akt van de burgerlyke magt, de wetten der Kerk
aeiirand of dwarsboomt, dan zal liet aen de zielenherders
met toegelaten zyn deze wet, besluyt of akt te gispen en ri
de goddelooze principen van te doen kennenZv
moeten zwygen, willen zy niet vastgegrepen, vari 't een
tribunael naer 't ander gesleurd, en eyndelyk in 't gevang
gesmeten worden
VVaer is de godsdienslv,ryhevd of de nog kostelvkere
vryheyd deze van de geloovigen te onderrigten en inni de
dolingen te doen kennen, byzonderlyk op een tydstip dat
de akten der burgerlyke magt zoo dikwils tegen de ware
godsdienstige principen opdruyssclien
W) stippen deze lyfstraffende schikkingen aen als een
beginsel van vervolging tegen de religie en hare dienaers...
v>y gaen in de kerken snoode spioenen hebben, aenkia^ers
aen t geregt, en wat er nog meer te vreezen is, dat-valsche
getnygenissen, waerlicydsverdiaeyingen, misgrepen, liact
en ,nyd tegen pastors en onderpastors zeer dikwils de.
onschuld op de betreurlykste wyze zullen treffen
Ziet daer, landgenoten, hoe men de beigische vryheden
eerbiedigt; ziet daer hoe men niet de twee voeten te gelyk
over de constitutie springt. Maer wy vragen het u wa'er
gaet de natie naer toe die geenen eerbied meer heeft voor
hare conslitiitionnele wetten Ziet hier eenen grondregel
der II. Sclinltuer, die, ,vat hel liberalismus ook doe om
alles te vernietigen, allyd zal waer blyven, en die z;H die
nen tot voorzegging van 't geen er ons te gebeuren stool
Als men den eerbied voor de grondwetten verliest
t is alsdan dat de natiën schynen te wankelen alsof zv
door den wyn onlsteld waren. Den geest van zinneloos'-
f lieyd maekt zich meester van haer, en haren ondergan"
is onvermvdelyk. Omdat de volkeren de wetten over-
treden, het openbaer regt veranderd en de solemneelste
verbonden verbroken hebben; dit is den staet van oeden
ongerusten zieken, die niet weet welke bewegiim ?icii
geven. D
Ik bate twee natiën, zegt den wvzen zoon van Siracli
en de derde is geene natie; 't is liet dwaes volk dat i«
bichem woont, dit is Ie zeggen hel volk van Simarie
t welk, na de orde omvergeworpen, de wet.vergeten en
eene religie en eene wiljckeiirige wet gemaekt te hebben
<t den nacm van volk niet verdient....»
31en valt in dien slnet. zegt Bossuet in zvnen boek De
la politique tirée dc VEcriture, als een .volk zyne grond-
welten schend. Dien staet is dezen van ons betrenrens-
weerdig Belgiën, sedert dat het onder het jok de liberale
mafonmeke secte gevallen is
Den redetwist over het verpligtend onderwys en over
net programma van hel jong en het oud liberalismus.
die sedert verscheydene dagen het land in aendacht hield
is m de zitting van dyn,sdag geevndicd.
De kamerna MM. De Haerne, L. Goblet, H. De Brouc-
kere, Delré, Pierre, E. Van den Peereboom aenhoord te
hebben, heeft met 79 stemmen tegen 5 de eenvoudige ver
zending der petitie van St-Joost-ten-Noode aen If. den
minister van 't inwendige aengenomen.
De vyf leden die tegengestemd hebben zyn MM. David
Defré, L. Goblet, Grosfils én E. Van den Peereboom. Zy
