ZONDAG 20 FEBRUARY 1859.
DFJTIENDEN JAERGANG. - Nr 652-
AELST, den 19 February 1859.
Vertrekuren nvt de Statie Aelst VAER:
6 FRANKS 'S JAERS.
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
Waer gaet onze Constitutie
naer toe
Vryheyd der drukpers, van het
woord en van 't ondenvys.
Wat gebeurde er dan
Was er dan niet eenen regtzinnigen
liberael
Benderm. 5-35 8-30 9-35 12-30 3-05 6-00 «.8? Gend, Brugge, Ostende 8-25 -12-20 0-00-
Lokcren 5-35 8-30 12-30 6-00 »-00.
Brussel 7-45 9-30 11-00 3-00 5-30 8-10.
Nech. Brus. Antw.5-35 8-30 9-35 3-05 6-00
Leuv Thien Luyk 5-358-30 9-35 3-05 6-00
Verv Land StTruvën,5-35 8-30 9-35 3-05 6-00
3--05 6-0üle klas langs Denderruonde.
Korlryk, Mouscroen, Ryssel (langs Lede) 8-25
12-20 2-50 3-05 - 6-00.
Doornyk, Ryssel (langs Ath 7-455-20—0-00
Nin. Geerardsb. Ath, 7-452-15ö-^O—
Gend 8-25—12-20—2-50—3-05—6-00—8-05 Bergen, Quievrain 7-45—0 00—2-15— 5-20
Te ledb staen nl de konvoys. Te idegem staen deze vertrekkende van Ath 6-30 10-»
-4-20 en deze vertrekkende van Denderleeuw 8-15—2-40—5-45.
Staen te CYSEGEM stil al de konvoys uytgenomen dezen vertrekkende van Aelst 9-35 des
morgens en »-t)0 's avonds en van Dendermonde ten 0-00 's morgens en 0-00 's avonds.
Staen te Santbergen de vertrekken nvt Ath 6-30 10-00 's morg. 0-0 en 4-20 des avonds.
Van Denderleeuw 8-15 's morg. 2-40 en 5-45 des avonds.
VAN LOKEREN NAF.R
Dendermonde, Aelst 6-50 9-25 3-00 5-30»-».
Ninove, Geerardsbergen, Ath 6-50 9-25 -3-00»-».
VAN ATH NAER
Geeracrdsbergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-3010-» 4-20«-».
Geeraerdsbergen, Ninove Aelst, Dendermonde, 6-3010-»4-20»-».
Brussel (langs Denderleeuw) 6-3010-» 4-20—»-».
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Lede.) 10-» 4-20»-.
VAN GEND NAER
Audenaerdo, 9-25 2-25 7-45. nabr Aelst, 7-00 8-45 00-» 2-15'4-45 7-35.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend 7-35— 11-30—2-00 5-(>5"MS
Ninove, Geeraerdsb, Alh (langs Denderleeuw) 7-35 2-00 5-05 »-.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel 1. Aelst) 7-15 7-55 l-4'i 5-» »- ;1. Jleeh.) 6-» 9-10 9-55 3-30 6-40.
Aelst, 7-15 7-55 -11-50 1-40 - 5-00 6-05
DEN DENDERBODE
Ja, wy vragen acn 't land Waer gaet onze Constitutie
naer toe
Waer gaet het werk van 1850 naer toe, voor 't welk wy
eenen koning hebben weggejaegd, voor 't welk de Belgen
hun bloed vergoten hebben
Waer gaet het nieuw verdrag naer toe, 't welk de natie
met haren nieuwen Souvereyn heelt aengegaen
Waer zyn al die beloften naer toe, welke men aen
H belgisch volk gedaen heelt, na den zegeprael der revolutie?
Eyndelyk waer zyn al die eeden plechliglyk afgelegd
door de wetgevende en uytvoerende magten, van namelyk
deze Conslilutie, als 't geheyligde werk van het nationael
kongres, ongeschonden te bewaren
De noodzakelykheyd en de gepasthevd dezer vragen
blyken klaer uyt 't geen er thans in ue kamer gebeurt,
uyt de voordragt der byzondere wet van lyfstraf togen eene
byzoudere klas van burgers, uyt de wonden die het schand-
liberalismus gedurig aen de constitutie toebrengt sedert
dat het aen 't roer isHet zou moeyelyk zyn zich te
mïsgrypen over de trouwlooze inzigten van het libèralismus;
men weet dat het over eenige jaren heeft durven uytroepen
dat het de constitutie wettiglyk zou veranderen of revolu-
tionnairlyk verdelgen. Het heeft revolutionnairlyk begonst
met den oproer aen te stoken, die de wetgevende magt
vernietigd en met kasseysieenen de nationale vertegen
woordiging verpletterd heefthet heeft door schrik-
aenjaging 't bestuer eu de uytvoe«*ende magten ingenomen.
Sedert dien fameusen oproer, die, in reactie, den 18 Bru-
maire van Bonaparte overtreft, zegt het libèralismus dat
het wettiglyk bestuert en maekt er gebruyk van om zyn
werk van constitutie-verdelging te volvoeren.
Maer als men er wel aen denkt, die beweging van reactie
tegen de constitutie moet niemand verwonderen reeds
in 't kongres zetelden er mannen die vyandig waren aen de
vryheden die deze vergadering in de nieuwe constituite
wilde schryven. Er waren verschillige partyën in 't kongres,
en onder de doctrinarischc, die hoogst genegen was voor
het absoluut, onverdraegzaem, Josephistisch gezag vervol
gens trof men er de franschc Voltairiannsche party, onder
steund dooi' het bedekt Orangismus, welke beydc de gods
dienstige vryheden verfoeyden. Het was juyst ter geiegen-
heyd der beraedslaging over de godsdienstvryheyd dat deze
partyën haren haet tegen dezelve lieten losbersten en dat
de eensgezindheyd niet volmaekt meer bestond, zelfs van
's anderdags na de revolutie, die de ketens der slaverny
voor de Belgische geestelykheyd verbroken had, die de
vervolging legen bisschoppen en priesters had doen ophou
den en hun, door baer gouvernemenleel dekreet van 46
October 4850, eene uytgestrekte vryheyd had verleend,
aen de welke geene eene wet mogt raken.
Zie hier den text van dit dekreet des voorloopig gouver-
nements, wy geven het texlueellyk omdat hel teenemael de
voorhandige kwestie oplost.
Overwegende dat het domeyn van het begrip wezenlyk
vrv is
'Overwegende dat.het noodig is voor altyd de hinder-
nissen te doen verdwynen, door welke "de openbare
magt tot nu loe de gedachten in hare uytdrukking, in
n haren gang en in hare ontwikkelingen geketend gehouden
heeft,
BESLUYT
ART. 1. liet staet vry aen eiken Burger of aen
Burgers vereenigd in een godsdienstig of phiiosofiek
inzigt, welkdanig het zyn moge, hunne denkwyzen te
helvden gelyk zv het goedvinden, en ze, door alle nioge-
lyke middelen van overtuyging, te versprevden.
ART. 2. Alle wet of bepaling, die de"vrye nytdruk-
ii king der denkwyzen en de opschorsing der leeringen,
't z.y door de drukpers't zy door het tooord, 't zy door
a het ouder leys, is afgeschaft.
Brussel, den 10 October 1850.
De leden van het Centrael Romiteyt,
geteekerid.
De Polter, Graef Felix De Jlerode,
Silvain Van de Weyer, Cli. Rogier,
Op bevel, den Secretaris, Alex. Gendcbien.
J. Van der Linden.
Als de beraedslaging over de schikking, die opgemelde
vryheden benevens de vryheyd van godsdienst, in 't kongres
ten lapyte kwam, begonnen de liberalers-Josephisten en
al deze die aen de priesters geene gelvke vryheyd wilden
toestaen, met eene ongehoorde woede, liet dekreet van 46
October aen te randen, ter gelegenheyd van art. 4:2 der
grondwet luydende als volgt
y Alle tnsschenkomst der wet en van het magistraet
in de zaken van eenen welkdanigen eeredienst is
a verboden
De onverdraegzame Josephisten of francmacons eyschten
hardnekkiglyk dat dien artikel uyt het ontwerp der consti
tutie verdween, zy schreeuwden en tierden tegen de ge
volgen van het dekreet van het voorloopig gouvernement,
zy wilden ten allen pryze dat den Staet de overhcersching
had over de Kerk
Maer die duyvelsche gelniylen der godsdienstvyanden
wierden door de overgroote meerderheyd des kongres
uytgesehuyfFeld en versmaed, de schikking van art. 42,
die men wilde doen verdwynen, in naem der' opperheer-
schappy van den Staetis gebleven, en de tnsschenkomst
der wet en des magistraets in materie van eeredienst bleef
verboden.
De onverdraegzame party had zes wyzigingen aen de
schikking van art. 12 voorgedragen, 't welk de hardnek-
kigheyd bewyst die deze party bezielde om de vryheden
die men in de grondwet wilde schryven te bevechten. De
voorname schikking met dc zes wyzigingen wierden naer
het onderzoek der centrale sectie verzonden. Deze nam
den volgenden opstel aen die nu art. 46 der constitutie
uytmaekt
Den Staet heeft het regt niet van lusschen te komen
in de benoeming, noch in de installatie der bedienaers
van welkdanigen eeredienst, noch aen deze te verbieden
cc met hunne oversten in briefwisseling te treden en dezer
akten af te kondigen
Er was eene uytzondering voor het burgerlyk huwelyk,
't welk het H. Sacrament moest voorafgaen, en nog wierd
er aen die uytzondering de volgende clausula gevoegd
Behalve de uitzonderingen te bepalen door de wet, indien
het noodig is.
Maer deze uytzondering bekrachtigt de algemeene wet
en nog is deze uytzondering niet. volkomen, de wet mag
den regel wyzigen, en dat men er wel acht op geve. dat,
als de wet er mag tnsschen komen om te wyzigen, het
kongres znlks klaerlvk en stelliglyk aenduyd. Aldus, gelyk
men ziet, de godsdienstvryheyd bezielde de revolutie én
al de wetten, die tegen deze vryheyd inbreuk maekten,
wierden afgeschaft. De onafhanglykheyd der Kerk wierd
plechtiglyk afgekondigd en met haer de vryheyd van 't woord,
der drukpers en van 't onderwys alsmede de volkomene
gelvkheyd en het algemeen regt.
Dit waren de grondslagen waerop ons nieuw maelschap-
pelyk gebouw, na den val van een absoluet en onverdraeg
zaem gouvernement, gevestigd wierd, het zyn deze grond
slagen die men lieden met de uytwerksels der revolutie
wilt vernietigen. De party waervan wy hier spreken, was
reeds in 't kongres, maer zy hield zich verdoken, en nu is
zy erin gelukt aenhangers te winnen, en in meerderheyd
in de kamer te dringen. Gebruyk makende van hare over-
heersching ter gelegenheyd der herziening van een deel
van het strafwetboek, spant zy alles in om de godsdienst
vryheyd te ketenen, om Belgiën wederom te dompelen
in den toestand waerin het zuchtte onder koning Willem
en zynen minister Van Maanen, en eyndelyk om de pries
ters te kwellen te plagen en te vervolgen.
Men heeft het in de laetste debatten der kamer gezien
hoe zeer de onverdraegzame liberatersparty gewerkt, ge
poogd, gekeerd en gedraeyd heeft, om de vryheydschen-
dende bepalingen te doen doorgaen; maer geene enkele
stevige reden, geen een bondig argument, geen een over-
tuygende bewvs heeft zy konnen voorbrengen, al hare
redens waren bedrieglvke schynredens, verkeerde uylleg-
gingen, verdraeyde toepassingen, valsche gevolgtrekkingen
enz... Er zyn zelfs zulke ellendige dwaesheden verteld,
en daervoor is den sul Jouret eenen der byzonderste ge
weest, dat wy dezelve van eene serieuse redenering on-
weerdig achten.... Maer toch 't wierd al aengenomen, ryp
en groen, geveynsd en sehynheylig, hardnekkig en boos,
als 't maer eenigzins kon dienen om de verkrachting der
grondwet te ondersteunen.
Ja, er was eenen, maer 't was ne francmacon-republie-
kaen, 't was 11e schimpschryver, 't was Meester Delré.
Dezen bewees dnydelyk aen den ylboofdigen Jouret dat
hy niet geweten had wat liy verteld" had, en aen de andere
liberaler» dat zy grondwetschendersvryheydsverdruk-
kers, vyanden van het vry onderzoek, lichtdompers eu
achterurtkruypers waren, het geweten van den francma?on
republiekaen Del'ré, ofschoon woedenden vyand der pries
ters, heeft er niet over gekonnen 0111 de waerheyd te
loochenen dat de voorgedragene wet eene schandaleuze
verscheuring der grondwet, eene hatelyke miskenning der
regten van de priesters, eene onbeschofte schending der
vryheyd daerstelde. In z.yne redevoering, heeft hv eene
voor eene a! de ministeriele drogredens verpletterd: al dé
valsche aenhalingen vergruysd, al de verkeerde toepassiné
gen vvederlegd en vernietigd.
Wy konnen deze redevoering niet geven, zy is te lari",
maer wy zullen hier eene gelykenis geven met welke
Citoyen Defié geëyndigd heeft en die de redenering zal
lalen beoordeelen van onze ministers. Zie hier deze
gelykenis
Daer was ne keer ne koning-filosoof, die in een land
regeerde waer er twee partyën waren, eene catholyke
en eene liberale. De liberale party vreesde veel de a'en-
randingen van de catholyke party. Öp zekeren dag zegde
den koning-filosoof tot. de liberale party willen wij al
die priesters in t prison steken Dit ware goed, ant
ic woordden de liberalen.
Eenigen tyd nadien deed den koning al de liberalen
11 pakken en in 't kot steken. De liberalen deden hem aon-
merken dat dit niet overeengekomen was; maer den
koning antwoordde bun gy hebt de vryheyd laten ver-
11 nielen voor uwe tegenstrevers, gy zyt nie't weerdig de
II vryheyd te bezitten. Gy hebt de vryheyd laten verkrach-
ten tegen hun, gy moogt ze voor 11 "niet meer inroepen.»
En wat is nu de zedeles van deze gelykenis
Dat de liberaters de grondwet in Belgiën vernieti"d
hebben,dat de liberators schenders zyn der constitutie-
dat de liberaters, die den constitiilionnelen eed gedaen
hebben, myneedigen zyn, dat de liberaters het verbond
verbroken hebben tnsschen den souvereyn en de natie ge
sloten, verbond 'twelk den souvereyn in tegenwoordigheid
des volks, gezworen had ongeschonden te bewaren, dat de
liberaters 't land in eene ware regeringsloosheyd dompe
len,dat er geene banden meer bestuen lusschen den
souvereyn en 't volk,en dat de naleving der wetten geene
pligt. tneer is
Maer wat ziet men uyt dit alles Dat alles wat de libe
rators doen tegen de constitutie, gedaen word uyt lmét
tegen bet catholyk geloof, en waerom Omdat zy"weten
dai den catholyken godsdienst den eenigsten binderpael
is tegen de revolutie die nn-n mediteert, en dat zoolan"
dezen godsdienst zynen invloed zal behouden, geen een
onwettig gezag zal konnen regt blyven
Als wy zien en overwegen alles wat. er in Delgiën om»aet
dan vragen wy aen ons zeiven wat al rampen staen ei'
voor 'I, land op te komen, indien de liberale secle blyf't
heerselien En wy antwoorden wy vijgen bet niet, roatr
de H. Schrifteer openende, vinden wy er 't volgendein
Wee aen n die goddelooze wetten uytvind en de on-
geregligheyd schryftDe aerde is bezoedeld geweest
door hare eygene bewooners, omdat zy de grondwet
overtreden, het regt omverregesmeten en liet gesloten
verbond verbroken hebben, liet is daerom dat de ver-
cc maledyding die aerde zal verslinden. De volkeren zullen
in 't midden van een groot vuer woelen, de natiën zullen
vruchteloos werken en in de magteloosheyd vergaen.»
