Tydingen van den Oorlog.
DEN EERSTEN VELDSLAG. NARIGTEN.
Men schryfl uyt Leuven
YVy veruemeu met genoegen dat de kandidaturen van MM.
de La Coste, d'Overschie, Landeloos. Van Dormael, en de Man
d'Attenrode, zoo wel door alle de onafhankelyke en bedaerae
kiezers der steden Leuven, Tliienen, Diest en Aerschot dan door
degene van den buy ten, met den grootslen geestdrift onthaeld
zyn geweest.
Men verzekert ons dat de liberalen in wanhoop zyn en dat zy
hunue zaek als verloren aenzien.
Niettegenstaende zal de liberale party ongehoorde middelen
aenwenden en wy kunnen niet genoeg onze vrienden aenwakkeren
om ieverig te werken en de liberale bedriegeryen te verydelen.
De kommissie gelast met de herziening der militie-wet
heelt dynsdag hare i7cen woensdag hare 18® zitting gehouden.
Eenen nieuwen opslel van hel wetsontwerp gaet gemaekt en
onderworpen worden aen de kommissie, die daerna haer verslag
moet acnbieden.
De leden dezer kommissie zyn MM. Liedts, Faunoi de Sorlus
kolouel Guillaume, Van den Peereboom; Thiéfry, Van Damme,
V ram bout en Forgeur.
- Den 22 dezer, by eene vechtparly te Herzele, hebben
Auguste Haellerman en Jan Ribbens elk eene messteek in den rug
hekomen hunne wonden hoewel groot, zyn niet gevaerlyk. De
justitie heeft een onderzoek begonnen.
Men leest in eene briefwisseling van den Independant van
Arlon De strenge overziening der kiezerslysten heeft in het
kanton van Wellin alléén een vyftienlal valsche kiezers, gefabrie-
keerd om de kandidatuer van onzen armen De Moor te doen
zegepralen, doen ontdekken. Men is tot de uvtschrabbing van veel
namen moeten overgaen.
Dynsdag verscheen voor de Assisen van West-Vlaenderen
de genoemde Maria Theresia De Gryze, weduwe van Ph. Casteleyn
ttud 50 jaren, «lienstineyd te Handzaeme en woonachtig te Corte-
marcq, beschuldigd van kindermoord.
Deze vrouw was van een kind van hel vrouwelyk geslacht be
vallen toen zy nog in dienst was by de echtgenooteu Carpentier,
landbouwers te Corlrmarcq, en bad het in haer bed verborgen,
alwaer het dood gevonden wierd. Zy beweerde dat het niet
geleefd had, rnaer haer gezegde wierd door de aenschouwing
gelogenstraft.
Den jury heeft vrouw De Gryse onpliglig vcrkJaerd en dienst-
volgens wierd zy door het hof vrygesproken.
Nogtans lezen wy in <len heschuldigingsakt het volgende Op
de aendringingen die by de beschuldigde gedaen wierden om
haer de waerhevd te doen zeggen, bekende'zy hare pligtigheyd
zeggende dat haer kind inderdaed had geleefd, dat het zyne
armen en beenen had verroerd en dat, om het dood te krygen,
zy vrywilliglyk tien minuten lang haer be3n op den bals van het
kind gelegd had
Men schrvft uyt Brussel dat het liberael kiesgenootschap
de volgende kandidaten zal voorstellen MM. Funck, Fousny,
Guillery, Van Humbeek, Lavallée, schepen van Brussel, Pirson
bestueriler der Bank van Belgie, Lemayeur-Detige, J. Becquet
nyveraer, en de Molinari.
De kandidatuer van M. Rogier zal insgelyks door de Associatie
worden voorgedragen.
Te Geerardsbergen heeft men bv de voornaemste burgers
eene petitie ter onderteekening rondgedragen, om aen de wet
gevende Kamer te worden gezonden, ten eyndede vraeg te onder
steunen tot het hekomen van den vzeren weg van Braine-le-
Comle langs Enghien, Geeraerdsbergen en Sottegem naer
Gend.
Een jong meysje van Brussel is byoa levend begraven ge
worden; zy was in schyndood, en zonder de opmerking van de
ziekendienster, dat op bet gewaende lyk despooren of de bleek-
heyd der dood niet te zien waren, wierd het meysje begraven.
Maer nu wierd door de familie om eenen anderen geneesheer
gezonden die het meysje tot het leven terug riep
Het parket van Brussel heeft zich naer Schepdael, kanton
Lennick, begeven, om eene moord te bestatigen gepleegd op
zekeren Ch. Delroye.
Zondag rond den middag is eenen engelschen matroos van
den. Dolphin op de spits van den toren der hoofdkerk van Ant
werpen geklommen, heeft zich te peerd gezet op den haen, en is
tien minuten lang in deze houding gebleven. Den stoutmoedigen
matroos is er zonder het minste ongeval wederom afgeklauterd,
In den nacht van woensdag en donderdag zyn uyl het maga-
zyn en ten uadeele van M. Rodenbach-Mergaert, fabriekant te
Rousselaere dertien stukken lynwaed gestolen, welke de dieven
gaen verbergen hebben in een koolzaedstuk van den landbouwer
Panseele, gelegen langst den yzeren weg, zuyd-oosl der stad.
De werklieden van dien landbouwer, den donderdag 's mor-
gends naer bun werk gaeode hebben de gestolene lyr.waden
gevonden en hebben aenstonds hunnen meester ervan kennis
gegeven. Den landbouwer heeft daervan de politie verwittigd, op
welkers bevel hel koolzaedstuk in bewaking gesteld is geweest om
te zien wien dit lynwaed daer zou uytgehaelu hebben.
'S avonds waren onze politiebedienden aldaer ter bewaking en
verdeelden zich langs het siuk. Omtrent 10 uren wierd den agent
van politie. Pieter Degrendele vier gewapende mannen gewaer
die eenen kordewagen met zich hadden maer toen zy de stukken
lynwaed begonnen op te laden, is den agent uytgesprongen
roepende tot zyne kameraden komt maer wy hebben'ze vast. en
dit roepende heeft hy eenen der vier mannen vastgegrepen. Op
dit geroep zyn er twee van de dieven gevlugt en den derdenis
ter hulp van zynen uiedepligtigen gesprongen, waerop Degrendele
zyn wapen trok en hem op de vlugt dreef. Inlusschentyd is den
nachtwaker Louis Allewaert, toegesneld aen wien Degrendele
zynen gevangene overliet om de vlugteüngen te achtervolgen
maer deze waren in de koornvelden gevlugC en zyn alzoo uyt de
handen der politie ontsnapt.
Men leest in den Siècle van Parys
Wy herinneren dat de vytlrankstukken in goud van 14 milli
meters, ingetrokken zyn. Doch die stukken zullen voor hunne
naminale weerde by de schatkist-agenten aengenomen worden tot
den 1° augusty. Van dien tyd af zullen zy niet meer aengenomen
worden, dan voor de weerde van hun gewigt en ten titel .van
900/1000.
Afweering van den mol. Den mol, ook dikwysdoor land
en tuynbouwer vervolgd, behoort desniettemin tot de wezenlyk
nuttige dieren en behoorde uyt dien hoofde meer ontzien te
worden, dan dikwyls hel geval is. Intusschen is het even zeker
dat hy door zyn woelen en vroeten dikwyls vry wat schade aen-
brei.gen kan zoodat hel in vele gevallen wenschelyk zyn kan, hem
te kunnen weeron zonder hem te dooden. Als eenen middel daer
toe word het gebruykt van steenkolen-teer opgegeven, welke men
volgender wyze aenwend, hetgeen trouwens alleen hy luynbedden
in aenmerking'schynt te kunnen komen. Rondom het'bed, hetwelk
ineu legen de mollen beveyligen wil, graeft men een greppeltje
ongeveer twee decimeters diep en legt daerin een met steen-
kolenteer doortrokken dunne touw (bindgaren). Den onaenge-
uameu reuk van de teer zal de mollen zoo'zeer afschrikken, dat
geenen enkelen deze greus zal overschreyden; dit verdient
zonder twyfel beproefd te woiden.
Moord te Jumet. Inlichtingen
Eenen inwooner van Jumet, genaemd Berthaud, bakker, is in den
nacht van 16 deier ir. zyn huys vermoord, alwaer hy zich alleen bevond,
en zyne zonen afwachtte, die naer een feest waren gegaen. Men zegt
dat hy op den koer is gesleurd, en vervolgens in eenen regenput
geworpen.
Het slagtoffer is 62 jaren oud.
Berthaud bewoonde met zyne twee zonen een buys van het gehucht
Brulotte, gelegeu tegen den steenweg van Charleroy naer Brussel, en tegen
het huys van het gezin Tielemans, waervan eenen der leden politie-kom-
uiissaris is. Achter het huys is den buertvveg die naer Tongeren leyd.
Bii)ten vader Berthaud en zyne twee zonen, woont nog in hun huvs eenen
gepensionneerden gryzaerd, Üelbauve genaemd.
Vader Berthaud heeft de gewoonte, des zondags niet uyt te gaen, om
zyne zonen toe te laten zich te gaen vermaken. Het is hy die dien dag
alleen den winkel houd hloemmaguzyn en bakkery. Ten 9 ure was er nog
niets gebeurd, want den briefdrager, zich van deur bedriegende, had
by Berthaud geklopt, in plaets van by Tielemans het is Berthaud zelf
die is komen openen. Hen heer Delbouve kwam toen insgelyks binnen en
ging slapen. Doof zynde, hoorde hy niets. Toeu, hy elf ure, de zonen uyt
de herberg terug kwamen, openden zy de deur van hcl tnagazyn, dat hen
ten zelfden tyde tot keuken dient en zy zagen by den toog eene groote
plek bloed en eenige zilverstukken op den grond liggen.
Van daer drongen zy in do slaepkamer van huunen vader en vonden
niemand. Het bed was niet overhoop geworpen. Dan gingen zy in eene
groote kamer, die hun tot werkkamer dient, en van daer op den koer. Er
was geen teeken van de tegenwoordighcyd huns vaders. Verschrikt en
ontrust, en niet meer twyfelende dat er eene misdaed gepleegd was geweest
riepen zy de geburen en den politie-kommissaris, en zy onderzochten
met lanteerns de grnenveldcn bezyden den buertweg van Tongeren. Hunne
onderzoekingen vruchteloos zytide, gingen zy by het aenbreken des dags
in huys terug, en het is dan, dat zy nog eens op den koer kwamen en
bloedplckken hy den waterput zagen.
Zy namen het yzeren deksel van den put en het was hierin dat zy
hunnen vader terug vonden. Zyn hoofd was gansch vorbryzeld den ouden
man moet dry slagen hebben ontvangen van een tnygdat de
hersenen heeft doen nvtspatten. l)e klep van zyne klak is door eenen van
die slagen doorgesneden geworden.
De gebroeders Tielemans bonden het bureel van Van Gend. Ten 10 uren
's avonds, van den dog der moord, heeft den wagen gelvk naer gewoonte
by hen stil gehouden.
Den nacht zeer donker zynde, is een der zusters Tielemans eene lamp
nen het venster komen plaetsen en die lamp is tot 11 ure blyven staen op
dit venster welk tegen de deur komt van Berthaud. Die omstandigheden
bewyzen dat de misdaed met eene ongehoorde stoutheyd is hegaen. Niets
is er in liet huys gestolen geweest.
Er was geld in den koffer van de slaepkamer, men heeft er niet aenge-
raekt.De ontvangsten van den dag lagen onaeugeroerd in de schuyf van den
toog.
Hebben de moordenaers, na hunne misdaed gepleegd te hebben, gerucht
gehoord dat hen heeft doen vlugten, voor dat zv konden plunderen Dit
is mogelyk. Maer indien den diefstal hun voornemen was, wnerom hebben
zy dan tyd verloren met hun slagtoffer van het magazyn naer den waterput
te slepen
Men kende geene vyanden van vader Berthaud in de gemeente, het was
eenen ouden, braven man, zeer bemind en zeer geacht.
Zoodra de moord door de politie gekend was, zyn M. den prokureur des
Konings M. den instrnkic-regter en hunne greffieren. met de gendarmerie
naer liet buys van het slagtoffer gegaen, waer zv van 10 ure 's morgends
tot 6 ure des avonds zyn gebleven.
Tot nu toe is er nog niemand aengehouden. Woensdag moest men den
pul ledig maken om te zien, of mea de werktnygen waermede de moord
voltrokken is, er niet zou in gevonden hebben.
DOOD VAN DEN KONING VAN NAPELS.
Roomen, maendag, 25 mey.
Den Koning van Napels is gisteren zondag ten 1 ure namiddag
overleden. Ditmael is deze tyding officieel.
Den Times /.egt dat indien den Ko iing van Napels moe^t komen
te sterven, Vrankryk de onzydigheyd van dit land herkennen
zou.
YVecnen, maendag, 23 mey.
Eenen officielen bulletyn, in date 21 's avonds, kondigt aen
datloduyzend mannen fransch-sardinische troepen le Orfenga,
by Vercelli, de oostenryksche legerbenden, beloopende lol 5000
mannen, aeDgerand hebben, met het oogwit om de Sesia over le
trekken-
Twee brigaden zyn de oostenryksche krvgsmagten ler hulp
gesneld en hebben zydewaerts de fransch-sardinische kolom
aengerand, welke laetste teruggeweken is al de overzyde der
Sesia.
Parys, 22 mey.
Men leest in den Patrio
De inlichtingen nopens eenen veldslag te Montebello beginnen
ons toe le komen.
De Oosienrykers hebben den aenval begonnen ten 11 uren des
morgends; men beeft zes uren lang gevochten.
De Oostenryksche troepen waren samengesteld uyt de beste
soldaten van generael Giulay. Het waren de keurbenden van het
kroaetsch voeivolk en der tyroolscbe jagers.
Zie hier eeno meldensweerdigc byzoiiderbeyd
Den Keyzervan Ooslenryk was den 19 mey te Milanen aengc-
komèn by bevond zich te Pavia in den nacht die den veldslag
voorafging. Kcyzer Franz-Joseph wnchte slechts naer eenen
zegcprael om bel bevel over zyn leger in banden te nemen.
I)e byzonderheden die ous nopens bet gevecht van Monte
bello beginnen loe te komen, laten toe de gewigtigheyd er beier
van te waerderen. Het is zeer hevig geweest en stelt eenen onbe-
twislbaren uytslag daer. welke groote gevolgen kan hebben onder
bet oogpunt der toekomende krvgsverrigtingen. De bullelyns
te Weenen afgekondigd, bevestigen den aftogt der Oosien
rykers naer den linken over van den Pó doch, gelyk wy bet
reeds gezien hebben, moet bet voordeel der Franschen toege
schreven worden aen de overtreftelykheyd hunner siryd-
magten.
Den Moniteur von Toskanen kondigt de dood aen van den
oostenrykschen generael Benedek, die by Casale aen zyne bil zou
gekwetst geweest zyn, en te Plaisance aen de gevolgen der afzet
ting zou overleden zyn. 'T is te Frassinello, toen hy eene der
vruchtelooze poogingen om den Pó over le trekken bewaekte. dat
den generael deze wonde zou ontvangen hebben. Hy zou met
eenige officieren vooruytgetreden zyn tot in bet water, en daer zou
hy getroffen geweest zyn door een stuk schroot door de piëinon-
tesche ariilerie afgeschoten.
Turyn, 21 mey.
Den officielen bulletyn kondigt aen dal generael Giulay zyn
kwartier-generael naer Garlasco beeft overgedragen en op alle
lasten aen de inwooners bevolen beeft de unpens af te leveren
die zy bezitten, op straffe van door den kop gescholen te worden.
Ziehier eenige byzonderheden nopens bet gevecht van Monte
bello, welke wy aen eene fransche briefwisseling van 22 dezer
on tl eenen
Volgens de geruchten die beden in omloop zyn nopens de
roeniryke en inoorddagige zaek van Montebello, zou bet de nfdee-
ling Forey niet zyn, die door de Oosienrykers zou overompeld zyn
de brigade piemou'esche ruytery zou bet gevecht aengevangen
hebben, wanneer de Oostenrykers zich voor de stellingen der
bondgeuooteo vertoonden de brigade Beuret zou voorwaerts
zyn gerukt otn haer te ondersteunen en die, aengevoerd door
generael Blanchard, zou op hare beurt deel hebben moeten nemen
aen dit hardnekkig gevecht.
Men verzekert dal een oostenrykscb regiment, dat zich in het
kerkhof van Montebello verschanst bad, er opdevreeslykste wyze
door de nieuwe groefkanotinen is weggemaeyd. Van den kant der
Franschen hebber, de jagers veel geleden. De wonde van kolonel
Guyot de Lespart is ongelukkiglvk zeer i r.istig eenen kogel heeft
de maeg van dezen dapperen officier getroffen eu is in den buyk
gedrongen. Men heeft echter nog niet alle hoop verloren, om hem
te redden.
Hetbetrekkelyk zeergroot getal gekwetsie officieren bewyst dat
de eeredienslen van den uniform en peerd, tegenwoordig in het
gevecht door onze officieren bereden, ben ongelukkiglyk veelte
veel aen de vyandelyke kogels aenwyzen. Het zou insgelyks
indien het noodig ware, de krachtdadigheyd der worsteling
bestatigen.
Het cyier door den Monileur beden morgend opgegeven, over
treft reeds dat van bet eerste berigt, en men vreest dat deze
cyfers, tol hieru»* enkel benaderend, zullen uytloopen op een
lotael niet ver onder de duyzend mannen. Het verlies der Oosten
rykers is noodzakelvk veel grooter geweest. Men verzekert my dat
byna al de oostenryksche gevangenen, gekwetsten zyn die men in
bet dorp Montebello opgenomen heelt.
Men veronderstelt nog altoos dat de Oostenrykers, voor wie,
volgens hun zeggen, dit gevecht maer eene toevallige ontmoeting
was, meer dan ooyt voornemens zyn bunnen verdedigenden
aftogt voort te zetten. Men spreekt van een verschanst kamp dat
zy voor Pavia zouden oprigten.
Den generael Beuret, die gedood geworden is in het bloedig
gevecht van Montebello, is den oud-kolonel van bet 59c linie. Het
is in den Kritn dat hy zynen graed van generael verwierf. By
den slag der Alma wierd by aen bet dagorde gebragl voor zyne
onverschrokkene dapperheya. Alvorens onze troepen het bevel
hadden ontvangen van vooruyt te trekken, bleef den kolonel
Beuret alleen le peerd onder de oogen van gansch hel leger,
,in bel midden van zyn regiment dat ten gronde lag op bevel
van maerscbalk Saint-Arnaud. Later te Inkermann en te Malakolï
gal' hy nieuwe bewyzen dier kalme onverschrokkenheyd en van
dit boog vernuft dal van hem eenen der beste generaels des legers
maekten.
Duchet was bataillonsoversten by het 98e linie. 'T was ook
eenen der officiereu die zich meest deden ouderscheyden in den
oorlog van den Krim.
Den kolonel Conseil-Dumesnul. Guyot de Lespart en Méric de
Bellefonds, die gekwetst geworden zyn, voerden de 98° 74e en 91°
linie aen.
Den bevelhebber d'Audeband de Férussac, gekwetst, voerde
hel 17 bataillon jagers te voet aen.
Den bevelhebber La Crelelle, insgelyks gewond, bebooort tot
liet S4C linie.
In den veldtogt van den Krim. was M. Guyot de Lespart mili
tairen bevelhebber van Kamiesch geweest, en bad in dezen post
eene zeldzame bekwaemheyd doen uytschynen, welke.geenszins
moest ten onderen geven voor de dapperheyd die by by de bestor
ming van Malakoff ontvouwde. Door eene zonderlinge overeen
komst, zyn al de officieren, die by deze gelegenheyd gekwetst
wierden, bet reeds ook in den Krim geweest.
Parys, dynsdag morgend, 54 mey.
Den Moniteur kondigt het verslag af van generael Forey over
de zaek van Casteggio en Montebello. Hy rekent nacstby hei getal
fransche dooden en gekwetsten op 6U0 a 700, en de oostenrvksche
krygsmagten op 15 a 18,000 mannen. Volgens zeggen der krygs-
gevangenen zou dit cvfer zelfs veel grooter geweest zyn.
Men leest in den Nord
Hel gevecht is lang, hardnekkig en bloedig geweest, en op T
laetst toen men ipet de bnjonnet begonnen is, wierd de viktorie
zeer hevig betwist. Onder de fransche troepen beeft er een rege
ntent dat zyn vuerdóopsel kreeg, eene bewonderensweerdige stout-
inoedigheyd aen den dag gelegd.
De piëmontesche kavalerie heeft veel krachtdadigheyd getoond.
De Oostenrykers zyn met groot verlies terug gedreven.
Indien bét verlies des vyands groot is, dat der Franschen is be-
tmirensweerdig, onder ander dat van generael Beuret, een der
beste brigade-generaels van 't transen leger en van twee kolonels.
Napoleon die in den namiddag van dei» 20 het slagveld van Ma
rengo bezocht, heeft het kanon van Montebello.... van verre moe
ten hooren. Den volgenden dag beeft den keyzerde ambulancen en
de hospitalen van Volghera bezocht, waer de gekwetsten van twee
kampen, met gelyke zorg verpleegd wierden.
Langs verschillige kanten komen er byzonderheden toe
wegens de ontmoeting die den 20 mey tusschen de Oosienrykers
en de Franschen te Carteggio en Montebello heeft plaets
gehad.
De Oostenrykers, zoo als wy het hooger gezegd hebben, volgens
een berigt uyt Turyn, door hunne manier van doen te kennen
gegeven hebbende dat zy Casteggio wilden aeoranden, alwaer de
inwoouers de straten verschanst hadden, zoo zond maerkschalk
Baraguez d'Hilliers, bevelhebber des rondToi tone vereenigdeleger
korps voortwaerts, om de bedreygde plaets te gaen hulp bieden.
Het zyn deze kolommen. 10 of 12.000 mannen tellende en de af-
deeling Forey uytmakende, die tegen 15.000 Oostenrykers zyn ko^
men botsen, welke zich reeds hadden meester gemaekt van Cas-
steggio en bel dorp Montebello, voor hen bezet door eenige af-
deélitigen piëmolnesche ruytery.
Een bloedig gevecht ving ac-n voor het bezit dezes dorps het
duerdc viei uren en eyndigde ten voordeelde der bondgenooten
die meester van het slagveld blyven. Doch de zegenprael heeft
du er gekost en de Oostenrykers hebben getoond, door de man
haftige dapperheyd hunner houding, dat zy ortzaglyke krygslieden
zyn. De fransche bullelyns schallen op 509 a 000 mannen voor de
Fianscheu en op 20',0 voor de Oostenrykers, te verliezen in
dooden en gekwetsten. Den generael Beuret en den bevelhebber
Duchet zyn gedood onder de gekwetsten bevinden er zich drv
kolonels en twee kommandanten.
Montebello. Montebello ligt op een kanonscheut van Casteg
gio (2200 iuwooners) en zoo.als wy zegden, ligt dit laetste plaets-
ken tusschen Voghera en Stradella. Moutcbeilo is reeds bekend
door een lievig gevecht, dat daer den 9 juny plaets had, tusschen
de Fransche en de Oostenrykers. 1 it gevecht had plaets acht da»en
vóór den hefaemden slag van Mareugo.
Montebello ligt maer 7 of 8 kilometers van Voghera.
Hoewel, zégt een blad, het gevecht dat wy hebben mede
gedeeld, als geheel hevig word aenzien (er zvn van den kant der
Fransche 600 dooden en gekwetsten, en men vergete niet dat het
de Fransche zelve zyn, die dit cyfer opgeven) volherdcn wy jn
het gedacht, dat de botsing nog niet ernstig gemeend is van wr-«'e
de Oostenfykers.
Men denkt dal den aenval der Oostenrykers voor doel had de
fransche linie tusschen Alexaiidriën en Genua ie breken.
