BOERENBENDE.
Moeten wy de tydingen gelooven die eenige brieven
verspreyd hebben, de iVansche diplomaten trachten eene
overeenkomst daer te stellen tusschen den Paus en de
demokralische overweldigers. Wy kunnen nauwelyks
gelooven dat een dergelyk schandael bestaet. liet ware den
afstand van het Pausdom ten voordeele der revolutie, ei^
indien Yrankryk zulks begeert, het zal nog lang wachten
eer het dien uytslag verkrygt. Tussclien den wensch van
vreesachtige diplomaten en de volbrenging hunner ver
dervende plans, is er eenen wil die niet verzwakken zal,
is er eenen vorst die zyne doorluchtige zending beter
begrypt dan de opstellers van protokollen. Indien het
ontwerp van overeenkomst waervan de drukpers gesproken
heeft, wezeniyk bestaet, den franscheu afgezant moet
nu reeds welen op welke wyze den Paus antwoord aen
zulke ongerymde, wy zegden welhaest, aen zulke misdadige
voorstellen. Den Paus zal het marteldom weten te onder-
staen 't welk de ondankbaerheyd van zyn volk hem oplegt
hy zal biltere tranen storten aen de voeten van zyn krnys-
beeld, maer hy zal zynen eed niet schenden, hy zal in zyne
handen het geheyligd erfdom niet laten verminderen het
welk hy gezworen heeft ongeschonden aen zyne opvolgers
over te leveren.
De Kamer zal slechts den 27 dezer byeenkomen om te
beraedslagen over de kiezing van Leuven. Had men dezelve
byeengeroepen korts na de beslissing van liet Senaet, het
zóu groot profyt voor het land zyn geweest, want den
wetgevenden ziltyd zou aenstonds kunneu gesloten zyn,
en den Staet zou de 423 fr. per maend aen de Kamerleden
niet meer moeten betalen hebben want schoon de Kamer
sedert 30 augusty uyteengescheyden is, trekken de gede
puteerden die 423 franks juyst als of zy zitting zouden
hebben. Dat is eene geldverkwisting zal men zeggen
ja maer 't is het ministerie die dezelve heeft gewild het kon
de Kamer van in het begin dezer maend byeenroepen
dat was zoo noodzakelykin liet belang der welvoegelyKheden
als in hetgene der schatkist maer onze ministerkens
bekreunen zich weynig met die belangen.
Wy kennen overigens geer.en ziltyd die zoo diier aen het
land zal gekost hebben want het is nu reeds 70 dagen dat
by open is, en de kamer heeft maer 26 kernen byeen ge
weest. Die andere 44 dagen kosten tik omtrent twee duy-
zend fr. aen 't land.
Volgens een te Brussel algemeen ver?preyd gerucht,
zullen vele oude leden van hel Nationael Kongres en van
de Kamers de plegtighevd van de inhulding der Konsti-
tutie-koloni niet bywoonen, deze plegtighevd geschiedende
door een ministerie dat vyandig is aen de edelmoedige
en echt liberale gedachten die het Kongres in de Kousti-
tut ie geplaetst heeft.
Hen leest in een brusselsch blad
Den koning zal heden zaterdag te Brussel niet terug
zyn. Zelfs voorziet men het geval dat de afwezigheyd Zyner
Hajesteyt zich zou verlengen tot na den maendag 26 dezer,
dag der inhulding van de Kongres-kolom.
Volgens de laetste berigten uyt Biarritz ontvangen, was
de gezondheyd des konings zeer voldoende.
De brieven uyt Parvs brengen, nopens de uytslagen der
byeenkomst van den koning met den keyzer der Kranschen
allerhande beweeringen voor welke wy voortdurend als
loutere' veronderstellingen aenschouwen en zonder eenige
waerborg overnemen.
Reeds sell ry ft men aen de legen woord igheyd van Zyne
Majesteyt te Biarritz en aen hoogst deszelfs tusschenkomst
in de italiaensche kwestie, eene verbetering toe die begint
door te schemeren in de voorwaerden der toekomende
lotbestemming van Venetiën. De eenvoudigste berekening
der afstanden wvsl genoeg de onmogelykheyd aen van op
zoo korten tyd eène verzoening te weeg te brengen tusschen
de belanghebbende partyen, nopens eene kwestie van
zulk'en aerd. Men moet uvt het oog niet verliezen dat de
toestemming van Oostenryk aen de veretlenings-schikkingen
gelvk degene waervan men spreekt, ontontbeerlyk is.
M. ll.Goemaere, zeer voordeeliggekend als boekdrukker
en uvtgever van eene menigte boekwerken van het grootste
belang, is bezig met een zeer merkvveerdig werk in" 't licht
te geven dat. ongetwyfeld in onze vlaemsche provinciën veel
byval vinden zal. Het zal in 24 boekdeelén bestaen, ieder
van meer dan 350 bladzyden. Het draegt voor opschrift
Christdykc zvdeleer der evangelische waerhedenaen het
christen volk in zon- en feestdaegsche sermoenenvoorge
dragen door den eerw. Pater Hunolt, priester der societeyt
Jesu.
Men weet dat P. Hunolt onder de beste predikanten ge
rekend word die in de XVIII eeuw gebloeyd hebben. Den
eerw. heer Van Hemel, vikaris-generael van het aertsbis-
dom van Mechelen, waerdeertHunolts werk in korte woor
den als hv zegt, dat het eene goudmyneen algemeene
schatkist is. Wv meeuen dat den eerw. vikaris-generael
«iet te veel heeft gezeyd.
De twee eerste boekdeelen die komen te verschynen,
behelzen 58 sermoenen alle belrekkelyk lot de zedeleer.
Men heeft cr slechts eenige bladzyden van te lezen om
•vertuygd te zyn dat P. Hunolt 's mcnschens hert, pligten,
tegen lied en en gevaren grondig kende. Daerenboven bezat
hy de zeldzame gaef van zyne gedachten en gevoelens op
«ene eenvoudige, klare en treffende wyze voor te dragen.
Zyne sermoenen hebben eene zoete aentrekkelykheyd en
zy verspreyden eene zalving welke de gemoederen roert,
de heften inneemt en doordringt.
Wy twyfoien niet of de geloovigen, en- wel byzonderlyk
de geestelykheyd, zullen dit werk met gretigheyd lezen,
zoo' veel te meer dat de overstellers, ons dunkèns, zeer
ervaren zyn in onze maer al te veel verwaerloosde moeder-
lael, en ciat zy den smakelyken, zaclitvloeyenden en duy-
delyken schryftrant in de 'vlaemsche tael hebben overg'e-
liragt, Inderdaeó, de overstellers hebben zorgvuldiglvk
weten te vei myden de al te zeef gezochte en uytheemsciie
woorden of uytdrukkingen, die den gemeenen aenhoorder
vremd en onverstaenbaer voorkomen; zy hebben klaerliéyd
en eenvoudigheyd en tevens zuyvere tael met elkaer ge
tracht te vei voegen.
Den uytgever zal ten minsten vier boekdeelen 'sjaers
doen verschynen; ieder boekdeel aen den geringen prys
van fr. 2-50," verkrygbaer by de byzonderste boekhande-
laers van Belgiëu.
Te St-Amandsberg (Ooslacker) is, dezer dagen, eene sehan-
delyke schending legen den eerbied voor het huysGods gepleegd
geworden. Wy treffen in den Dien Public de volgende byzon-
derheden aen
De Koor-Maetschappy, gezbgd het Davidtshof, te St-Amand
ingerigt, het ontwerp 'gevormd hebbende van de september
feesten naer Brussel te gaen bywoonen, fad aen M. den pastor
oorlof gevraegd om eene repetitie te mogen doen in de kapel van
St-Amandsberg. M. dën pastor bewilligde hun dezen oorlof toe te
staen, op het aendringen van den voorzitter der maetschappy;
de repetitie greep plaets. Maer grootelyks was men verwonderd
toen men vernam dat er een programma uylgededeeld en gansch
de gemeente uytgenoodigd was om, zondag laelst, een schitte
rende konccrt te komen bywoonen, door het Davidskof gegeven
iu het lokael der kapel.
M. den burgemeester had hel muziekgenootschap laten weten
dat het de toelating van M. den pastor niet noodig had, dewyl
de kerk in kwestie eenen gemeenler-evgendom was. Indcrdaed,
met verachting van de gevvoonlykste betamclykhtden, met ver
achting van den eerbied aen Gods huys en 't heylig autaer ver
schuldigd, zag men eenen hoop werklieden zich van het heylig-
clom meester maken. Hel schulscd dat den autaer van het overige
der kapel afscheydde, wierd weggenomen en eenen amphitheater
wierd opgeslagen tot tegen den geheyligden steen waerop het
H. Sacrificie opgedragen word. De beelden der heyligen wierden
overdekt, als 't ware om aen hel gebouw alle goddsienstig ka
rakter te ontnemen. De kongregatie, 'twerk van der. H. Joan-
nes-Baptista, die hare byeenkomsten in deze kapel houd, moest
thans haren toevlugt nemen naer de parochiekerk, verjaegd dat
zy was uyt de plaets waer zy gevvoonlyk hare werken van liefde
en godsvrucht uytoefent.
Onze liberalen* waren ten hoogsten verheugd, hunnen triomf
was ten vollen; de muziekgodin ging Jesus-Christus van zynen
troon doen dalen om er in zyne plae.s op te gaen zetelen. Maer
zy hadden gerekend zonder den iever van den achtbaren pastor
der parochie en zonder de godsdienstige gevoelens zyner kudde.
Zondag, M. den ouderpastor binst de eerste mis en M. den pastor
in het sermoen der hoogmis, protesteerden op de krachtda
digste wyze tegen de onweerdige hcyligschendery die ging
geschieden. Zy herinnerden dat M. Van Dammc, heden pastor
te Everghem, in 1844 de kapel van St-Amand van het openbaer
domeyn had afgekocht en er den prys van betaeld had met
zyne eygene penningen, terwyl er op dit tydstip nog gcene kerk
fabriek "te St-Amand bestond, kocht den liefdadigen voorzaet
van den togen woord igen pastor dien evgendom in name der ge
meente; doch in het kontrakt wierd er nadrukkelyk besproken
dal hel gebouw ten eeuwigen dage aen den kalholyken gods
dienst alleen moest blyven toegewyd. Hl. den pastor en M. den
onderpastor eyndigden met dringend de geloovigen aen te manen
dal zy hunne medewerking niet zouden verleenen tot de hevlig-
sehendery die ging gepleegd worden, en om hunne kudde in
hunne gevoelens van eerbied voor Gods huys te versterken, leg
den zy in eenige woorden de leering der H. Kerk nopens dit
punt uyt.
Den iever der herders bragt zyne vruchten voortde veront-
weerdiging der treffelyke ingezetenen was algemeen, en des
avonds moest het Davidshof zich te vreden houden met de enkele
toejuyehing zyner leden en der uytgenoodigden die uyt Gend
waren aengekomen.
Zie hier nu wat men ons uyt St-Amandsberg sehryft
St-Amandsberg, den 21 September 4859.
Mynheer den Opsteller,
Ongetwyflëld hebt gy door de algemeen geruchten door de
nieuwsbladeren vernomen, de heyligschendmg waervan onze
parochie zondag laetsl het tooneel is geweest.
Groot was de verontweerdiging onzer achtbare inwooners;
maer groot ook is hunne verwondering geweest, wanneer zy
vernomen hebben dat er ter dier gelegenheyd een, voor hun,
nieuw woord, was ten voorschyn gekomen.
Wat wilt dit zeggen Wie heeft dit gezegd Dit zyn de
vragen welke den eenen aen den anderen loestuert zonder er een
voldoenend antwoord le konncn op bekomen.
Ik ben ter inlichtingen gegaen en er het fyn van vernomen
hebbende, zoo neem ik de vryheyd eenen oproep te doen aen
uwe dienstwilligheyd, ten eynde aen myne medeburgers den
uytval mvner opzoeking iiicde le deelen.
Wat icili zeggen het woord PILAERBYTERS
Dit is een schimpkreet, waerdoor men die lieden aenwyst
welke, aen den kalholyken godsdienst toebehoorende, denzelven
getrouw zyn; Pilaerbyters zyn diegene welke nog eerbied genoeg
hebben voor het huys des Heeren, om niet le gedoogen dat
hetzelve onteert worde; om niet mede te doen, wanneer men in
de heylige Plaets zich -gael overgeven aen luystcrryke avond
feesten; wanneer men in dezelve de eene of andere godin in
plaets van den waren God gael eeren. In een woord, Pilaerbyters
zyn de inwooners eener parochie, die protestesteren wanneer
nien in eene van hunne bidplaetsen de gruweldaden begaet zoo
als het zondag laetst op St-Amandsberg plaets gehad heeft.
Wie heeft dat woord uyt gezocht
Eenen man, wiens zeggen niet mag wederleyd worden eenen
man welke de waerhevd zelve is Eenen man die de weten
schap ingeboren heeft In een woord, den grootm, roemweer-
digen M. Van Lokeren, den edelmoedigen voorzitter van het
Davidshof.
Wanneer, en ter welke gelegenheyd heeft hy die toepassing
g cd aen
Zondag laelst toen hy het signael ging geven om de onteering
van den tempel des Heeren te beginnen, dacht hy aen de toe
hoorders oen voorsmaekje te moeten geven van de zoeligheyd
der heyligschcnding, en ze aldus in eene belioorlyke geestge-
stelten'is te plaetsen, en ook ten eynde hun een stadijen zyner
welsprekendheid nyttereyken. Daerom sluerde hy hun de vol
gende luysterrykc redevoering toe
Beminde toehoorders, zegde hy op de minzaemste wyze,
Beminde toehoorders onze feest zal in twee doelen verdeeld
worden; na het eerste deel zal er eene tusscbenpoozing zyn
van een hall uer om aen elk toetelalcn een glasjc te gaen
drinken. Ik had vermeend hier drank te doen komen, maer de
k pilaerbyters hebben nu al zoo vele geroepen en God weet wat
bet dan al niet zou geweest zyn.
Hy vaegde zynen mond af en zweeg; het was tyd. Want de
beminde toehoorders konden niet meer vertoeven de gevoelens
van verwondering en uytmuntende blydschap uyttedrukken,
welke eene zoo wel toegepaste redevoering in hun gemoed
doen ontstaen had. Aenveerd enz.
XX.
CORRESPONDENTIE»
B. Z. G-... Ja.
Vriend S. uyt B. gy moogt op liet woord van M. V. rekenen
Hy is een zeer deftig man.
Vriend Ch. uyt G. wil my verschoonenj; ik heb het verge
ten. Den naesten keer zal ik er beter oppassen.
Ontvangen van M. L. L. te Beloeil 0 fr.
M, v. D. L. te G. by Westwezel gclyk gy in uwen brief
zegt ben ik te vrede. Het is zoo geheel wel.
Besten vriend G. uyt B. aen uwe twee geëerde dezer week
zal gevolg gegeven worden. Misschien tot morgen of over
morgen.
Een koninglyk besluyt van 45 september beschikt dat de
gebouwen, gronden en afhankelykheclen van het gewezen mili
tair gevang van Aelst, ter beschikking van het oorlogsdepartement
gesteld worden.
Bv koninglyke besluyten van 24 augusty en 8 september
M. E. 'Cerkel, ontvanger der douanen van 6* klas te Stroobrug,
word benoemd tot kontroleur der regtstreeksche belastingen en
accynsen van 3e klas te Sottegem.
M. Paul, tweeden kommies van het gevang van St- Ber
nard, is benoemd tot bestuerder der gevangenis van Dender-
monde.
By koninglyk besluyt van 8 september word M. L. Praet
benoemd tot schepen te Bevere (arrondissement Audenaerde).
M. F. D'Honl, pastor te Zwyndrecht, is in dezelfde hoeda-
nighevd verplaetst naer Saffelaere.
Op 45 dezer is te Maerke-Kerkhem overleden, den eerw.
heer J.-B. Copeleu, sedert 36 jaren pastor dier gemeente, in de»
hoogen ouderdom van 78 jaren.
Het- programma der september feesten maekt geen gewag
van de gedekoreerden-cn gekwetsten van 4830.
Ook is er voor deze patriotten geene plaets voorbehouden
op het Kongres pleyn. Zy hebben nogtans het meest mede
gewerkt tot de vrymaking des Vaderlands. Alweer sic vos non
vobis.
Wy verhopen nog dat de verlichting der Martelaers-plaet»
iets deftigei zal zyn dan zy het in deze laetste jaren geweest is.
Vyf-en-twintig vetpottekens en een half dozvn versleten rouw-
vvimpels schynen ons al te zedig, wanneer men de nagedachtenis
wilt vieren der dapperen welke voor de onafhanglykheyd des
lands gesneuveld zyn. (De Tyd.)
Wy vernemen dat, sedert het acnveerden der wet op de
versterking van Antwerpen, menigvuldige ontslaggevingen zyn
toegezonden aen de liberale Alliance van Brussel, om rede dat de
ministeriele mannen wat te verre gaen.
M. Joseph Vaudts, van St-Gillis-Waes, leerling der univer-
siteyt van Leuven, heeft voor den jury Luyk-Leuven, in zitting
van 15 september, zyn eerste onderzoek van doktor in genees-
kude afgelegd met onderschnjding. I)en jury heeft fyekenefdat hy
hem de groote ondersebeyding zou toegekend hebben, ware
dezen graed niet afgeschaft.
Te Gceraerdsbergen heeft den 16 dezer, om tien uren des
morgends eenen brand het dak van vier huyzen en van eenen stal
behoorende aen den Vleesehhouwer Premereur in asch gelegd
den oogst die in het stalgebouw lag, isvook vernield. De schads
bedraegl 4500 franks alleen de gebouwen waren verzekerd.
Den lüytenant Cbazal, bcvelofficier des Konings, is naer
St-Petersburg vertrokken om het grootlint der Leopoldsorde le
gaen dragen aen den groothertog erfgenaem der kroon van Rut
land, die den 20 dezer meerderjarig moet worden.
De kerk van Hal, vermaerd door hare bedevaert en waerae»
al de minnaers van kunst zulke eene groote wperde hechten, zal,
naer men verneemt, ganschelyk hersteld worden.
Priester De Geest. Te Brussel heeft men in een open
baer geslicht den afgevallen priester De Geest aengehouden,
tegen wien er een aenhoudingsmandaet was afgeleverd by gevolg
eener vcroordeeling ten zynen laste uytgesproken door liet hof
van appel van Gend.
Dry koeywachters, den eenen 44 en de twee anderen 4 S
jaren oud, vermaekten zich dynsdag morgend, te Heusden, met
een vuerken temaken om aerdappelen te braden toen den oudsten
aen eenen zyner mindere makkers vroeg of hy wel zou durven
proberen om met een fosphoorken de kleynekoornmytin brand te
steken die op eenige stappen van ben stond. Den'kleynen nam
den voorstel aen, en toen het vuer begon toe te nemen poogden
de dry knapen vruchteloos hetzelve uyt te dooven gansch de
myt stond weldra in laeyc vlam en wierd teenemael in asch ge
il ragt.
Het geval is des te beweenelyker, daer de koornmvt gansck
den oogst uytmaekte van eenen geringen koeyhoud'er en niet
verzekerd was.
De dry jongens zyn aengehouden.
In zyne zitting van zaterdag laetst, heeft den gemeentcraed
van Antwerpen eene beslissing genomen wegens de plaetsing
waer de Beurs moet herbouwd worden. Na lange beraedslagin-
gen heeft den raed besloten dat de oude plaets zal behoude»
blyven.
Men sehryft uyt Waerschoot, 48 september;
Dynsdag heeft er in onze gemeente eene aendoenlyke pleg
tighevd plaets gehad. Om half negen uren des morgends wierd
eene'plegtige zielmis gezongen voorwylenM. Ferd. Lousbergs,
den gendschen fabriekant, welken lieer aen zyne talryke werklie
den, die bier sedert lange jaren, onder bestuer van den lieer
Karei Van den Braembussche werken, eene geldelvke gift van ze«
dagen vollen dagloon heeft bezet. Het was zaterdag dat de over
handiging dier gift moest plaets hebben, en op dien dag moest
de zielmis gecelebreerd worden. Na den dienst zyn zy in goed
orde naer de woonst getrokken van den beer Van den Braem
bussche, die hun, na eene korte aeuspraek, elk eenen loon van
r.egen franks heeft behandigd. Aendoeulyk was het om hooren,
welke herkentelyke woorden die werkmenschen voor hunne»
overleden meester uytten, die hen voor zyne dood zoo mildelyk
herdacht.
