tiet springen van eenen ketel te Hamme. 3 dóoden en 14 gekwetsten.
Ziet hier eeltige verdere byzonderheden wegens het groot on
geluk dat te Hamme gebeurd is en waervan wy reeds de eerste
tydinghebben medegedeeld
De oliefabriek van M. G.-J» Verbiest, te Hamme» door twee
stoomluygen bewogen, van omtrent 50 peerden kracht» was
voorzien van dry nevens elkander geplaetsle ketels, Donderdag
morgend, den 6 dezer, tusschen 7 en 8 uren, was men genood-
zaekt den molen stil te leggen ten gevolge van het breken der
kraen van eenen der ketels.
Te middag begon men weer te stoken om het werk te herne
men, en op het oogenblik dat eenen der vuerstokers boven gegaen
was om een der werktuygen in gang te steken, deed er zich
ecne vreeslyke ontploffing hoorenj; den ketel yan den buytenkant
was gesprongen. Het was omtrent 1 ure en halfal de inwoo-
ners der gemeente hadden eenen schok en eene davering ge
voeld en een gebrom gehoord, doch niemand kon er de oorzaek
Van vermoeden.
De verslagenheyd was groot, vooral onder de geburen van M.
Verbiest, die aenstonds hel ongeluk raedden toen zy de stukken
en brokken van allen aerd op hunne wooningen en gronden hoor
den en zagen neerploffen. Gedurende dry minuten lang was de
lucht verduysterd door den rook, de steenen, het hout en het
yzer die opwaerts gevlogen waren. Het eerste oogenblik des
gevaers voorby zynde, snelde er eene menigte volks naer het
ramptooneel. Aldaer ontrolde zich een yslyk schouwspel men
zag niets anders dan dooden en gekwetsten.
Den schryver Van de Velde, die zich met andere werklieden in
een magazyn bevonden had, geraekle er goed en gezond van uyt,
en, zonder te weten dat zynen zoon in den molen was, liep hy
naer zyne wooning kenbaer maken .dat zyn leven gespaerd was
gebleven
Twee houtzagers, die op den koer stonden te werken, waren
getroffen door de stukken van den muerden eenen is dood en
den anderen gevaerlyk gekwetst. Het waren twee gebroeders en
vaders van huysgezin. Eenen boereknecht die eene kar zaed was
komen leveren, vond men vreeslyk verminkt liggen: korte oogen-
blikken nadien is hy acn zyne wonden bezweken zyne kar was
omverworpen en het peerd slechts ligtelyk gekwetst.
Eenen smid die niet ver van den zoon Van de Velde stond te
werken, is eene rib ingeslagen. Men verhoopt dat dezen al spoe
dig zal genezen.
Eenen anderen werkman is droevig verbrand en heeft boven
dien nog meer andere gevaerlvke wonden bekomen doch men
wanhoopt niet hem te zullen in 't leven behouden.
Eenen derden is zwaer aen het hoofd gewond en verkeert in
doodsnood.
Den vuerstoker en vyf olieslagers-werklieden zyn min of meer
zwaerlyk gekwetst, doch buyten gevaer. Den ouden vader Ver
biest, die met zyne zickedienster voor de deur van zyn
buys zat, is gekwetst geworden door het neervallen van eenen
steen.
De geneesheeren Van Bogaerd, Verlongen en Couvent, spoe
dig ter plaets gesneld, hebben hunne eerste zorgen aen de ge
kwetsten toegediend..
De olieslagery is zeer beschadigd, vooral langs den kant
alwaer de losbersting heeft plaets gehad het volgende zal een
denkbeeld kunnen geven van den slaghet hoofd van den ketel
dat ongeveer 140 kilos zwaer weegt, is op 160 meters verre ge
worpen in zyne vlugt gansch het bovengedeelte der kappe van
een huys wegnemende. Het lichaem van den ketel zelve is uyt
zyn metselwerk geslagen en-tot op eenen afstand van 10 meters
ver gevolgen het kleynste deel is onder het gruys verbleven.
Onder de daer omtrent staende eygendommen die meest ge
leden hebben moet men de zoutziedery, de ameldonkfabriek 'en
de wooning rekenen van de heeren gebroeders Vertongen, waer
van de daken op duyzend plaetsen doorboord zyn honderde
werptuygen, waeronder zware brokken yzer en'hout, zyn met
gewéld op dien eygendom neergevallen", gelukkiglyk zonder
iemand der werklieden te treffen die er in aen hunne bezigheden
waren M. Vertongen alleen, schepen der gemeente, wierd aen
zynen regten arm getroffen door dry kareelsteenen, die hem
gelukkiglyk slechts gekneusd hebben. Het huys en de ameldonk-
makery van M. J.-F. Van Geetruyen zyn insgelyks sterk aen de
daken beschadigd, als ook al de andere omstaende gebouwen.
In de vrees dat de ramp door eenen brand zou gevolgd wor
den, wierden alle mogelyke voorzorgen in 't werk gesteld om
het vuer te blusschen, en de gemeentelyke overheyd heeft gecnen
oogenblik van gansch den dag het onhèylstooneel verlaten.
Het ongeluk is yslyk, maer de inwooners bedanken de Voor-
zrenighevd omdat er geen veel meerder getal slagtoffers geweest
is, in aenzien der menigvuldige stukken die in alle rigtingen
geworpen wierden.
Een onderzoek is geopend door het parket van Dendermonde
om de oorzaek dier ramp te kennen.
Eene vreeslyke en bedroevende ramp is maendag te Gend,
gebeurd. Den stoomketel der fabriek van M. Van den Broecke-
Grenier, in het Prinsenhof alhier, is gisteren tusschen middag
en een ure gesprongen. Ware het ongeluk op eenen anderen
dag der week voorgevallen, dan hadde de ramp welligt maer
stoffelyke verliezen te weeg gebragtmaer volgens eene ge
woonte die in byna al onze fabrieken bestaet, was al het werk
volk aen 't werk uyt hoofde van den maendag, op welken dag
men overnoen werkt om ton 4 uren te kunnen uytscheyden.
Het getal slagjoffers is tamelyk groot. Den vuerstoker J. Hevn-
deryekx, oud 58 jaren, is een veertigtal meters ver onder een
afdak geworpen, waer men hem heeft vinden liggen onder eenen
wagen, welks wiel op hem doorgeslagen was. Den ongelukkigen
was de twee beenen letterlyk afgesnedentoen men hem van on
der het puyn opnam, was zyn lichaem niets anders meer dan een
yselvk misvormd lyk.
Een werkmeysje is ook op eene jammerlyke wyze getroffen
zy kwam uyt de werkplaets over den koer om aen eene behoefte
te gaen voldoen, juyst als de ontploffing plaets greep; zy wierd
onder genoemd afdak boven op den vuerstoker geslagen, waer
men haer opgenomen heeft m eenen staet die voor haer leven
doel wanhopen. Zy is naer de Byloke gevoerd. Men verzekert
dat het meyste reeds dezen nacht aen hare wonden bezweken is.
Nog vyf of zes andere werklieden hebben wonden en kneu
zingen bekomen den genoemde Joseph Ballieu, 26 jaren Ch.
Lesarde, 20 jaren, en F. lngels, 11 jaren, zyn zwaerlyk ver
brand. De twee eerste liggen in de Byloke in stervensdood de
derde is gisteren avond ook overleden.'
Onnoodig te zeggen dat het gebouw waer den ketel stond in
puyn ligt; talryke vensters zyn door het geweld der ontploffing-
ingeslagen geworden.
Men verklaert op de volgende wyze het ongelnk dat maen
dag noen in de fabriek van M. Van den Broeck-Grenier te Gend
is voorgevallen het deksel van eenen der ketels zyn losgespron
gen hebben onder de drukking van den stoom, en aldus door
gang verleend aen het kokend water dat den ketel bevatte
van daer het groot getal werklieden welke verbrand zyn ge
worden.
Op het oogenblik der ontploffing waren al de werklieden, ten
getalle van 300, aen hun werk. Den vuerstoker Jan Heyndrickx,
oud 58 jaren, gehuwd en vader van twee meerderjarige kinderen
wierd op den slag gedood voor zyn vuer.
Het is thans stellig dat het meysje die zoo vreedelyk op den
koer getroffen wierd, maendag avond in de Byloke overleden is.
Het is zekere Eugenie De Wispelaere, oud 15 jaren, woonende in
de Holstraet.
Aldus beloopt reeds het getal dooden tot dry.
Wy vernemen dat dynsdag, een kind van 12 jaren over
leden is aen de schnkkelyke brandwonden die het bekomen had
by'de ramp die maendag noen in de fabriek van M. Van den
Broeck heeft plaets gehad. Alvorens te sterven heeft het kind
het geluk gehad zyne eerste kommuriic te doen.
Gisteren avond, tusschen 8 en 9 uren, is er eene schroom-
lyke gazonlploffing onlslaen op de eerste verdieping van een
huys in dc Galery des Konings te Brussel. Eenen werkman was
met licht in eenkamer gegaen op het oogenblik zelve dat de
gaz ontsnapte uyt eene slecht verzekerde buys. Den werkman is
ligt in het aengezigt gekwetst. De ontploffing was zoo geweldig,
dat al de ruyten van een regtoverstaende koffyhuys verbryzeld
zyn, alsook de spiegels van het appartement zelve waer de
gebeurtenis plaets had.
Nopens eene moord te Jumct gepleegd lezen wy in een dag
blad van Charleroy de volgende byzonderheden
Een nieuw schelmstuk is dynsdag avond te Jumet gepleegd.
Eenen ouderling die alleen woonde in hel gehucht Houbois,
zekeren A. Falleur, is in zyne wooning vermoord geworden. Men
heeft hem 's morgends voor den haerd vinden liggen den hoofd
schedel gansch verbryzeld met hamerslagen. Het werktuyg der
misdaed lag nog nevens het slagtoffer. Falleur was eenen'ouden
werkman die den naem had van geld te hebben en vrekkig te
leven.
Zynen koffer was opengebroken en al zyne papieren lagen rond
'den vloer versprcyd. Geneesheeren hebben woensdag het lyk aen-
schouwd en bekend dat eenen enkelen slag genoeg moest ge
weest zyn om de dood oogenblikkelyk te weeg te brengen. Uyt
de aenschouwing blykt ook dat Falleur moet vermoord geweest
zyn omtrent een half uer nadat hy zyn avondmael had genomen,
't is te zeggen rond 8 1/2 of 9 uren des avonds.
Deze omstandigheyd verraed eene buytengewoone stoutheyd
van wege den moordenaer of de moordenaers, dewvl het huys
van Falleur in 't midden van andere wooningen stond.
Deze moord herinnert ons degene van eenen nieelkoopman
derzelfde gemeente, die in 't begin van dit jaer en byna in de
zelfde omstandigheden ook in zyne wooning wierd vermoord, en
waervan de daders tot hiertoe aen al de opzoekingen des geregts
hebben weten te ontsnappen.
In Vrankryk is den wynoogst geeyndigd. De opbrengst is mid-
denmatig, maer de hoedanigheyd is uytmuntend en zal degene
van 1858 overtreffen, vooral onder het opzigt van sterkte.
Men schryft uyt Brussel
'T is heden den verjaerdag des overlydens van II. M. de
Koningin Louise-Marie.
De koninglyke familie heeft in de parochiekerk van O.-L.-
Vrouw, te Laken, ten 11 uren eene jaergetydo doen yieren.
Van heel vroeg was de kerk vol geloovigen.
Den hertog en de hertogin van Braband zyn de plegtigheyd
komen bywoonen. 31. den pastor Torfs, vergezeld van zyne
onderpastors, heeft processiogewys het vorstelyk paer ingc-
haeld. By den uytgang wierd het zelfde eeremonieel herhaeld.
Al de persooneu van het huys des konings en hetgene van den
hertog en de hertogin van Braband vsoonden den dienst by, als
ook de officieren van het garnizoen, de burgerlyke nalabilitéylen,
de hoogc ambtenaren, den gouverneur van Braband, verscheyde
leden van hel diplomatisch korps, al de opperottlcieren met
den algemcencn staf des legers en der burgerwachten enz., enz.
Den hertog, de hertogin en de hofpersoonen Mev. de gravin
douarière de Merode-Westerloo, groot-meesteresMev. de
gravin de Lannoy, eere-dame 3Iev. de gravin de Grünne, paleys-
dame, waren in groolen rouw.
Onder de aenwezigen bemerkte men nog 31. den luytenant-
generael baron Chazal, minister van oorlog, al de adjudanten
van den Koning en den hertog van Braband, vele Franschen van
onderschevd die Brussel bewoonen.
Den hertog en de hertogin van Braband zyn na het eyndigen
der mis, gaen bidden in dc kapel van St-Barbara, waer de
Koningin Louise Marie rust.
Men schryft uyt 31aldeghem
Een allerzonderlingst verschynsel, waer men van 's menschen
geheugen tot hiertoe geen voorbeeld heeft aengetroffen, doet
zich sedert een achttal dagen in onze sperrebosschen opmerken
geheele pariyen van 100 hectaren groot worden met ecne volko-
mene vernieling bedreygd, door de rupsen die, na geweldig de
rapen te hebben geteysterd gelyk op veel andere plaetsen
thans de sparren aenranden jonge en oude, groote en klcyne,
geene blyven gespaerd.
Millioenen, vreeslyke en ovbrgroote massas dier insektcn
hangen aen de takken, waervan zy al het groen tot het laetste
pyltje afknagen. Van zoohaest de knoppen aengerand worden
mogen wy op eene volkomene vernieling staet maken. Onmogclvk
is het'zich een denkbeeld te vormen van de schroomlykheyd dier
ramp, indien men ze niet gezien heeft.
In de ArmcBeukelaerstraet, te Antwerpen N°48,op eenen zol
der, woont eenen blindenman met name31.. Hy is gehuwd, doch
schynl met zyne vrouw niet in de beste overeenkomst te leven.
Zondag was er weder twist in het buyshonden geweest, ten
gevolge van welken den blinden het voornemen opvatte zyne
wooning in brand te steken. Hy nam een fosforken, ontstak eene
keers en ging dacrmede zynen zolder rond, alles in brand ste
kende wat hy ontvlambaer aenlrof. Hy deed dit terwyl hy zich
alleen op den zolder bevond.
Men k£tn denken hoe spoedig de rookwalmen geheel het huys
vervulden. Iemand die beneden woont begaf zich naer boven
ten eynde de oorzaek van dezen buylengewoonen smoor op te
sporen. Maer toen dezen persoon op den zolder kwam, wierd hy
door den blinden aengegrepen die uytriep dal hv hem mede wilde
verbranden. Slechts met de grootste moeyle kon den aengerand-
den zich uyt de handen des brandstichters loswringen. Hy liep
de trappen af en riep dc hulp der geburen in om den brand te
blusschen die zich reeds aen liet dak had medegedeeld, terwyl
men intusschen om de pompiers zond halen en de politie ver
wittigd. Wierd. Deze heeft den blinden M... in hechtenis genomen.
De pompiers kwamen ter plaets toen het vuer reeds groolendeels
gebldscht was. De schade is niet zeer aenzienlyk. Alles is ver
zekerd.
Men schryft uyt Sinay, 7 dezer
Zaterdag 1 October is aihier een bclreurensweerdig ongeluk
voorgevallen schipper Vermecrsch was hier uyl Holland aen-
gekomen met zyn schip, geladen met gerst, bestemd voor 31.
Louis Van de Velde, brouwerterwyl men bezig was met lossen,
was zyn zoontje van omtrent 8 jaren op dekaey gaen spelen
den vader zyn kind missende, ging er naer zoeken, maer eylaes
hy vond het in eenen der te plaetste liggende beerputten ver
dronken.
3Ien schryft uyt Stavelot, 6 october
Vele bestellingen'zyn nog door onze huydevetters te doen, zoo
voor Duytschland als voor het binncnncnland. Diensvolgens
heerscht er in al önze huydevetleryen eene groote bedryvigheyd
en het is moeyelyk allé de vragen te voldoen. Ook zyn onze
pryzen nog gestegen en de huyden die men over veertien dagen
4 fr. 90 cent. betaelde, worden thans gretig genomen aen 5 fr.,
en niettegenstaende dien verheven prys, aenveerd men maer
met groote voorbchouding de verdere bestellingen die gedaen
worden.
31en schryft uyt Zurich
Een schrikkclyk schelmstuk is in den nacht van zaterdag lot
zondag laetst te Volketschweil begaen. De echtgenoten S
sedert een jaer getrouwd, heeft men in hun bed met bylslagen
vermoord gevonden. De kassen en meubelen waren opengebroken
en men schat op 2000 fr. het geld dat er door den moordenaer
moet gestolen zyn. Eenen dievensleutel stak nog op het slot der
ingangdeur, maer 't is langs eene ruyt die hy gebroken heeft dat
den moordenaer is binnen gedrongen.
Den pligtigen is den 2è aengehouden- Hy wandelde op de
merkt van Zurich, aen den arm zyner verloofde hy droeg den
hoed en de frak van zyn slagtoffer, alsook het hemde dat nog met
bloed besmeurd was. 'T is eenen gewezen knecht der echtge
noten S...., eenen jongeling van 24 jaren.
Een beweenelyk ongeluk is te Genua voorgevallen. Dry
persoonen, eenen heer en twee damen in een koffyhuys gekomen
zynde, vroegen eene flesch gaswater. Den jongen bragt ze en
vulde dry glazen welke de beyde damen en den heer aenstonds
ledigden. Nauwelyks had den heer gedronken of hy viel plotse
ling dood. De dame en de jufvrouw stierven korts daerna. 3Ien
zond onmiddelyk om geneesheeren, doch alle zorgen waren te
vergeefs.
De oorzaek dier treurige gebeurtenis is dat, in plaets van gas
water, den koffyjongen overhaelsels van bittere amandelen had
gegeven, welk men in geringe dosis gebruyktom het gaswater te
maken.
De justitie is overgegaen tot de aenhouding van den eygenaer
en den jongen van het huys, en heeft de voorwerpen in beslag
genomen. Den heer, 20 jaren oud, was zoon van eenen koopman
in mercerywaren van Lomellien, en met de ongelukkige jufvrouw
in ondertrouw. De dame was de moeder dezer laetste.
BUYTEN LANDS CH NIEUWS.
Parys, zaterdag, 8 october.
Den konsul van Vrankryk te Parma heeft bevel ontvangen zynen
post te verlaten indien er met spoedig regt gedaen wierde en
eene voorbeeldige straffe wierd toegepast aen de moordenaers
van kolonel Anviti.
Parys, 8 october.
Den Constitutioncl al aenkondigende dat den konsul van Vrank
ryk te Parma bevel heeft ontvangen zynen post te verlaten,
indien er geene voorbeeldige bestraffing de moordenaers van
kolonel Anviti wierde toegepast, voegt er by
Het openbaer geweten, diepgrondig verontweerdigd over de
moord te Parma gepleegd, zal deze besluytneming van Vrankryk
goedkeuren welk, na Italien verlost te hebben, zich wegens zyiie
eer verantwoordelyk verklaert, begeert dat het zich eerbiedige,
en de bestraffing eyseht van het schelmstuk dat Italien zou bezoe
delen wierde het niet gevroken.
Den franschen konsul te Parma, aen wie hooger gemelde bevel
gezonden is, is eenen italianer, zekeren heer Paltrinieri.
Londen, 8 october.
3Ien leest in den Courrier du Havre
Den Great-Eastern heeft zes masten, waervan de voornaemstc
van gesmeed yzer zyn. Twee dezer masten zyn voorzien van
dwarsmastcn, en de anderen elk van eenen fokkèmast. De vlakte
van het zeylwerk maekt te samen 6500 vierkante meters uyt
meer dan een half hektare),
Hetvacrtuyg is geschikt om 4000 passagiers op te nemen,
(namelyk 800 van eerste klas, 2000 van tweedeen 4200 van
derde klas, 10,000 mannen troepen zouden er plaets op vinden.
De ekwipagie zal bestaen uyt 400 mannen, waervan een derde
als'persooneel der machiénen, en een derde als malroozen.
Eenen kapiteyn, eenen onder-kapiteyn, twaeïf officiers, eenen
hoof-mekanicien, zestien onder-mekaniciens, eenen stuerman of
meester, eenen boekhouder en twee geneesheeren zullen den
staf uylmaken.
Den Great-Eastern is voorzien van 40 ankers, wegende te
samen 65 tonnen (65,000 kilogr.) waervan vier gezegd Trot-
mansankers, wegende 7 tonnen ieder. Het gewigt der kettingen
is van 100 tonnen de schakels hebben, eene middellyn van 2
duymen en half.
Den inhoud van dit bewondcrensweerdig vaertuyg is van
22,500 tonnen, en, altrok gedaen van de machienen, 48,500
tonnen.
Toen men het van stapel liet, met zyne machienen aen boord,
woeg het 12,000 tonnen en had 15 voet en half diepgang.
Met 48,000 tonnen aen boord, zal het dertig voeten diep
gaen.
Wy gaen hier eenige verhoudingen geven tusschen den Great-
Eastern en de Ark van Noé.
Den Great-Eastern is grooter dan de Ark van Noé was. Zie hier
cenigc verhoudingen tusschen beyde gebouwen.
Ark van Noé. Great-East.
V. Newton V. Wilkens
Lengte tusschen beyde uytevnden 512-62 517-00 680-00
Breedte in midden85-54 94-16 85-00
Hoogte of ruym51-56 54-70 60-00
Tommeting (oude wel) 18,251-58 24,760-5023,092-25
Het verschil der maten die men bewerkt tusschen dc kolommen
Newton en Wilkens, komt voort van hunne persoonlyke uytleg-
ging nopens do maten die het 11. Schrift opgeeft, welke volgens
den eenen 20-625 engelsche duymen, en volgens den anderen
21-88 doet.
Nota. In den loop dezer berekeningen, zyn al de maten uyt-
gedrukt in engelsche ponden, voeten of duymen.
13 ponden doomdrukking maken 1 atmospheer uyt.
Eenen voel doet 304 milimeters en 8 tienden. Eenen duym
25 milimeters 4.
Deze vergelyking tusschen de Ark van Noé en den Great-East.
is heel en gansch van den engelsehen aerd hy herinnert ons
de uytroeping van eenen onzer goede vrienden die langen lyd
Engeland bewoond had Ah zegde hy ons, konden wy maer
alleenlyk in de puynen van Ninive of Persepolis de mergpyp
vinden van eenen patriark, onze forluyn ware gemackt
