ZONDAG 22 APRIL I860.
VEERTIENDEN JAERGANG. - Nr 713.
Vertrekuren nvt de Statie Aelst KfAER:
6 FRANKS 'S JAERS.
Vertrekuren uyt verschiliige Statiëu.
AELST, den 21 April 1860.
Jf. Frère in H Geldministerie.
Wat doet men verder
II. Frère-Orban en zyne familie.
eens den Buy ten.
PILLEKENS.
BBinierm. 5-36 S-30 9-35 12-30 3-05 6-00 -.
ÏÏÏST 5-35 8-30 12-30 6-00 - 00.
firiissc I 7-64 9-30 11-0 3-05 5-30 8-10.
Tor Anuv.5-35 8-30 9-35 3-08 6-00
Uu,T W.dLmk 5-358-30 9-35 3-05 6-00
Vcrv I siidStTruvën,B-35 8-30 9-35 3-0o 6-00
Ver» ^*25-1.12-202-303-056-008-05
Gend S--5
Gend, Brugge, Ostende 8-25 12-20 0-00
3-05 6-001° klas langs Dendermonde.
Kortryk, Mouscroen, Ryssel (langs Lede) 8-25
12-20 0-00 3-05-6-00.
Doornyk, Ryssel (langs Ath 7-455-200-00
Nin. Geerardsb. Ath, 7-45 2-15 5-30
rg Bergen, Quievrain7-45000— 2-155-20
staen nl de konvoys. Te idkgem staen dexe vertrekkende van Ath 6-30 0-00
10 4-20 0-00 en dezs vertrekkende van Denderleeuw al de convoys.
te CYSEGEW stil al de konvoys uytgenomen dezen vertrekkende van Aelst 9 35 des
morgens en 0-00 's avonds en van Dendermonde ten 0-00 's morgens en 0-00 's avonds.
te Santbergen de vertrekken uvt Ath 6-30 0-00 10 's morg. 4-20 en 0-00 's avonds
Van Denderleeuw 0-00 8-15 's morg. 2-40 5-45 en 0-00 des avonds.
CHIQUE SUIJM
VAN LOKEREN NAER
Dendermonde, Aelst 6-50 9-25 3-00 5-30-»-».
Ninove, Geerardsbergen, Ath 6 50 9-25 -3-00 0-00.
VAN ATil NAER
Geeraerdsbergen. Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-30 10-«4-20«-»•
Lessen. Geeraerdsbergen, Ninove Aelst, 6-300-0010-»4-2t)0-00.
Brussel (langs Denderleeuw) 6-30— 10 4-20- »-».
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Lede.) 10-» 4-200-00.
VAN CENO NAER
Audenaerde9-25 2-25 7-45. naer Aelst, 7-00 8-45 00-» 2-15 4-45 7-35.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend 7-35 - 11-30—2 00 5-05—7-15
Ninove, Geeraerdsb, Ath (langs Denderleeuw) 7-35 2-00 5-05 »-.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel I. Aelst) 7-15 7-35 1-4') 5-» »- (1. Mech.) 6-. 9-10 9-55 3-30 6-40.
Aelst, 7 15 7-55 -11-50 - 1 40 5-00 64)5
DEN DENDERBODE
Eiken keer dat het liberalismus aen 't roer is, komen
kwellende en fiscale afperssingswetten voor den dag.
Het is door 't liberalisnius dat 't land met de hatelyke
bloedzuygerswet in regie lyn is geslagen, die de kinderen
verpletterende regten doet betalen, als zy 't ongeluk
hebben hunne ouders te verliezen welke voor hun zorgden.
Het is aen 't liberalismus van M. Frère dat wy de onregt-
veerdige vervolgingen moeten toeschryven, die thans tegen
de kantwerkscholen van arme kinderen gepleegd worden,
omdat deze gestichtan bestnerd zvn door engels van liefde,
welke aen de arme schepselljes eene schuylplaets, warming,
licht en eene godsdienstige opvoeding verschaffen.
Sedert den val van koning Willem is 't in Belgiën nooyt
gehoord geweest dat de agenten van den fisk zulke
tyrannieke dwangmiddelen gebruykt hebben gelyk zy nu
gebruyken om de kloosterzusters te kwellen en aen de
arme kinderen het stuksken brood uyt de handen te snoeb-
ben. Men zou zeggen dat M. Frère zynen woesten schand-
kreetWech met de kloostersdoor zyne agenter. wilt ten
nytvoer brengen.
Nu is't de beurt van de buytenmenschen gekomen
de buyjenbevolk.ing is nog te zedelvk, nog te zeer verkleefd
aen 't geloof hunner voorouders, het liberael verderf is er
nog niet meester van geraekt, daeroin moet zy gestraft en by
de borze gegrepen worden, zy moet betalen voor de stede
lingen. Niets kan het kopstuk der liberatery weerhouden,
hv is zeker van zyne mannen, hv doet ze dansen gelyk hv
wilt, -gelyk Cavour, zal hy Belgiên voor het toekomende
koorden en binden. Den buytenmensch, den werkman
moeten belast, den vryen gang des landbouws verhinderd,
de eerste en noodzakelykste elementen van den akker
bouw doodelyk getroffen wordenDit alles raekt
de iiheraters niet, hun fanatisnms kent geene palen, het
ordewoord moet uytgevoerd worden, de secle gaet vooruyt
en wilt alles vernietigen.
Dees zoo onregtveerdig als partydig en zelfs belagchelyk
ontwerp stelt geheel 't land in rep en roer de onafhan
lyke drukpers heeft hel in al zyne deelen onderzocht en
zegevierend al de drogredens en dwaze bespiegelingen der
liberaterspers véfgrnysd en gansch vernietigd ofschoon
dees vraegstuk in geener voege betrek hëbbe met de
politiek, nog doet er de liberatery het klerikalismus
tusschen komen om de slaven de vergulde pille te doen
doorzwelgen, en aldus het liberael doel van verdrukkin
vau den buylen en van de centralisering der gouvernemeu-
telc>magt te bereyken
Men stelt alles in 't werk om de stemming in de kamer
voor te bereydeu, of om beter te zeggen, om de consciëntie
der jaknikkers gerust te stellen. Men heeft eene nieuwe
kwakzalverstreek uytgevonden, deze namelyk van geluk
wenschingsadressen door de gemeenteraden te doen opstel
len. Men onlwaert echter dat die adressen, door hunne
fynheyd en verstand niet uytblinkcn, want men telt er
onder, die zoo slecht gemotiveerd zyn, dat men klaerlyk
ziet dat zy zonder onderzoek, zonder kennis van zaken,
zonder te"weten wat men deed gestemd zyn geworden.
Een voorbeeld zal bewyzen dat men hier het spreekwoord
ab uno disce omneszy zyn "alle van zelfden kaliber, mag
toepassen. Meii oordeeie
De gemeente Oostacker, die 6000 zielen telt en welkers
gemeenteraed een gelukwenschingsadres komt te stemmen
aen minister Frère, zal, door de verhooging op het bier
alleen, ZEVENTIEN DÜYZEND FRANKS meer alle jaren
te betalen hebben 11! Wie zal nu zeggen dat dien gemeen
teraed geweten heeft wat hy stemde, als zyne stemming
hierop nytkornt dat zy toejuvcht aen eene vermeerdering
van lasten beloopende tot 17,000 fr. in't jaer, welke de
inwooners van Oostacker alle jaren zullen moeten betalen
Doch de liberatery is zoo gauw niet ontmoedigd. Er zvn
nog andere middelen in haren fopwinkel. Een liberael
prulblad, de Stad Gent, heeft zaterdag eene samenspraek
afgekondigd tusschen eenen boer, eenen koster en eenen
notaris. De scène heeft nntuerlyk plaets in eene herberg,
nu de hoogmis. Den boer speelt de rol van klager, den
koster speelt den klerikael en den notaris den advokaet de linie van Gend op Brusselkalk, kolen, steenen en
van minister Frère. andere koopwaren zullen gemakkelvker en niet min kost
Geheel de wereld gevoelt dat den boer slechts onnoozel- vervoerd worden naer de kantons van Sottegem, Ilerzele
heden zal vertellen, dat den koster het klerikalismus zal
belagchelyk inaken door ongeryinde gezegdens, maer dat
den notaris naluerlyk den fynaerd zal uylhangen, door
toeren en DOM slimme streken zal poogen op te vyzen
dat de verhooging van contributie, waermeê de bnyten-
gemeentens gaen geslagen worden, ganscli en geheel ten
voordeele derzelve zal strekken en T geluk der boeren
uytmaken.
Dit prulgevrochtje der Stad Gent is, zondag lest, by
duyzende in de buytengemeentens geworpen, wie dit zal
betalen, laet zich geniakkelyk raden. Maer wy hebben
vernomen dat dit fopmiddel niet gepakt heeft, niet eenen
buytenmensch heeft aen dien liberalen haek willen byten,
allen gevoelen te wel dat het eene maijonnieke fopstreek is.
Wy zouden nog veel meer over dees onregtveerdig
ontwerp konnen uytwyden, maer wy denken dat onze
landgenoten het genoeg begrepen hebben. Nogtans willen
wy ditniael niet eyndigen zonder hier voor te brengen wat
dé gazetten van Namen en Luyk zéggen over de schreeu
wende partydigheyd der wet, welke de houillemynen en
andere luvksche voortbrengsels, die ontzettende winsten
opleveren, van alle verhooging van lasten vryspreekt, om
de liberale walen, door de wet van M. Frère-Orban, een
millioen te laten winnen.
Zie hier wat de luyksche bladen ons meêdeelen
M. Frère en zyne familie maken eene maetschappy uyt,
in welke er niemand anders deel beeft. Dezelve bestaet uyt
de samenvoeging der goederen nagelaten door M. Hendrik
Joseph Orban, zynen schoonvader, en is samengesteld uyt
7000 actiën waervan de weerde niet gekend is, maer die
schynt zeer groot te zyn. Den liesturenden raed bestaet uyt
M. Rossius Orban, voorzitter; M. Frère-Orban, minister
Van finantiën, onder-voorzitter bestnerders, MM. Eugeen
Orban, Leo Orban en Nagelmakers-Orban, kommissarissen,
M. Hendrik Orban, Julius Orban en Simonis-Orban. Men
ziet het, 'tis eenen geheelen reessem van Orbans.
Die maetschappy bestaet onder den naem van Société de
Grivegnée, en men zal gaen zien hoe veel zy te lyden zou
hebben gehad, indien M. Frère de lasten van de afschaffing
der octroyën had doen 'wegen op de-mineraelkundige
nyverheyd gelyk op de landbouwkundige.
De societeyt, Waervan iVl. Frère ondervoorzitter is, heeft
tót voorwerp
Het uyltrekken van houillekolen en van mynerts
De bewerking van ruw, gegoten en pioybaer yzer
Het maken van ruwen en galvanischen yzerdraed
Het maken van stoomketels, van bruggen, van hout
werken, v^n schepen.
liet koopen en bewerken van zink- en Iood-erts en van
zwavelsteenen, en met een woord, al de mynerlsen be
staende in de vergunningen die de societeyt bezit of die
zy zou kunnen koopen.
Verstaet men nu de uylgestrektheyd der voordeeier
welke de societeyt geslicht door het stamhuys der Orbans,
en de andere luyksche kompagniën die een dergelyk
doelwit hebben, zullen trekken uyt het aenveerden van het
wetsontwerp aengehoden door M Frère-Orban? Deze
voordeden zyn tw eevoudig het een regtstreeks, komen
voorts uyt de afschaffing der octroyregten die nu betaeld
worden op de houillekolen, het yzer, het ruw en bewerkt
zink. Het ander, zydelings, bestaen in de nieuwe lasten
uytsluytelyk te leggen op de landbouwkundige nyver-
heden, dewyl het billyk zyn zou dat de nyveratrs der
societeyt van Grivegnée en hunne vnenden ten minsten
hun deel betalen, aengezien zv zoo groot profyt zullen
trekken uyt de voorgedragene afschaffing der octroyën.
Aldus heeft nogtans M. Frere-Orban niet gedacht, doch
men weet nu waerom
enz. de merkt van Ilerzele en voornamentlyk die van
Steenhuyze zullen er door in gang blyven en aenwinuen
de landbouwers zullen er groot nut en gemak door hebben
en veie eygendommen er door verbeterd worden en groolere
weerde krygen. Nergens en zelden zal het gouvernement
en de provincie eenen steenweg gemaekt hebben van zoo
groot en algemeen nut en belang.
Hierom is het noodzakelyk dat dien weg deftig gemaekt
worde, dat is te zeggen sterk en zoo veel mogelyk ellen
en regtstreeks van Steenhuyze door Vloersegein naer de
statie van Idegern. Het is immers geen werk van een kleyn
nut of byzonder welzyn of dat maer 20 of SO jaren moet
dienen. Eens wel gemaekt blyft wel gemaekt het moet
daerora niet meer kosten en iedereen zal te vrede zvn.
Het is niet begrypelyk dat er nog eenen persoon ge
vonden word die den weg zou willen leggen van Steenhuyze
naer Idegern langs Ophasselt of langs Smeerhebbe. Indien
hy langs eene van deze twee gemeenten geleyd word, dan
zal dien weg moeyelvker zyn en er zal op eenen afstand
van 5 a 4 kilometers eenen omweg gedaen worden van
eenen tot twee kilometers. Zulk gedacht stryd tegen het
algemeen gevoelen en hedendags gebruyk. Overal wilt men
de communicaliën verkorten en vergemakkelyken nooyt
hoort men klagten dat de wegen te kort, te regt ofte
gemakkelyk zyn, al is 't datzv nog veel geld gekost hebben.
Ongetwvffeld komt dit gedacht voort uyt een eygen belang
het welk altyd en overal moet wyken voor het algemeen
welzyn.
Verders, indien het gouvernement en de provincie zich
lieten misleyden en dat er besloten word den steenweg te
maken van Steenhuyze naer den yzerweg langs Ophasselt
of langs Smeerhebbe dan zou het beter zyn van dien
steenweg voort te maken van Ophasselt naer Schcndelbeke
of van Smeerhebbe naer Santbergen, op deze wyze zou de
statie van Idegern niet meer noodzakelyk of nuttig zyn en
mogen afgeschaft worden. Dit ware nog eene 'gespaer-
zaeinbeyd voor het land.
Ondertusschen dat de gemeenten Ilerzele, Essche en
Steenhuyze zich d'hand leenen en 't samen werken om
eenen sterken, regten en gemakkelyken steenweg te be
komen naer den yzerweg, dat zy maer ronduyt zeggen
liever geenen steenweg naer de statie van Idegern als eenen
onnveg ol eenen misinaekten steenweg.
Het gouvernement en de provincie zyn reeds overtuygd
dat het noodzakelyk is van eenen steenweg te maken van
Wetteren door Hcrzele, Essche en Steenhuyze naer de
statie van Idegern. De meting der baen is al begonst.
Meer dan 50,000 persoonen gaen hier door in betrek
gebragt worden met den yzerweg der Dendervaley en met
Vele buytenlieden denken dat, als de octroyën voor de
steden afgeschaft zullen zyn, de buytengemeentens ook van hare
paroehieoclroyën of plaetselyke belasting zullen verlost zyn.
Dit ig gansch mis, de buytcngemeenlens zuilen hare octroyën
blyven"betalen gelyk te voren, en zy zullen bovendien nog beta'len
voor de steden. Do regten op hot bier, op den azyn, op den
genever, op den kaffé zullen merkelyk verhoogen, en daer waer
zommige steden zullen groot profyt uyt trekken, zullen al de
buytengemeentens buytengewoon veel aen verliezen en moeten
betalen om het te kort aen te vullen en de sleden hot geld der
boeren te laten verkwisten aen kommedïezalen, concertgebouwen,
stadhuvspaleyzen, wandeldreven, lusthoven enz. enz. enz. Dit is
hier wederom het oud gekend liedeken Den boer zat 'l al betalen
hy zul 'l kakelen hebben en wy zullen de cyers eten.
Baes Rogier heeft al wederom een vèrsch middel uytge
vonden om 't geld der contribuabelen te verkwisten Den buyten-
landscheu minister van binnenlandsche zaken heeft een besluvt
genomen aen alle kommediemakers, die een theaterstuk zullen
aeneensieken, 't welk drymael gespeeld word, de somme van
200 franks te geven, als het van vier of vvf akten is, en ISO franks
als het n:aer van dry akten isBovendien zullen die theater-
stukmakers de hcllt van die somme krygen zoo dikwils hun stuk
boven de dry keeren gespeeld wordMen moet waerlyk
van den verkwislingsduyvel bezeten zyn om zulke schandalige
geldverspillingen le konnen uylpeyzon. Maer 't is gemakkelyk
riemen snyden" uyt eens anders leder, en weynig scheelt aen
Rogier den' droeven arbeyd, dien de geringe burgers en buyten
lieden moeten doen om een stuk van vyf franks te winnen als
dien minister veel evers ziet, gelooft hy het eene pligt veel
dopkens te maken maer 't zyn de burgers en de boerkens die
d'eyers moeten voor den dag brengen om ze door do ministers
te laten in de panne slaen. Belgicn, waer zyt gy met uw libera
lismus gekomen Gy zult het langs om meer ondervinden
de liberalen hebben 11 gouden bergen beloofd, maer weldra zullen
die beloften met rotte appels in weerde gelyk staen. Aen den
ministerielet] nest te Brussel kan men klaerlyk zien wat vogels
er in zitten
