ZONDAG 25 DECEMBER I860.
VYFTIENDEN JAERGANG. - Nr 747.
Vertr ekuren uyt de Statie AeSst NAER:
6 FRANKS 'S JAERS.
Vertrekuren uyt verschiilige Statiën.
AELST, den 22 December 4860.
GOUDEN GELD.
Een bevoegd gezag.
Gesneden en byua genezen.
Libcralen, leest hier en weest
beschaemd, als gy kout.
Dender in. 5-20 8-30 11-55 1*2-30 3-10 6-10
Lokeren 5 20 8-30 12-30 6-10 »-00.
Brussel 7-45 0-0 12-30 3-10 5-45 8-30.
Mech. Brus. Antw. f»-20 8-30 12-30 3-10 6-10
Leuv T hien Luyk 5 208-30 12-30 3-10 6-10
Verv Lund StTruvën,5-20 8-30 12-30 3-10 6-10
Gend 8-25i2-3U—ü-003-106-108-20
tfj Gend, Brugge, Ostende 8-25 12-20 0-00
3-10 6-101° kins Irtngs Dendermonde.
Korlr^k, Mouseroen, RyssoI (lungs Lede) 8-25
12-30 0-00 3-10 -6-10.
Doornyk, Ryssel (langs Ath 7-455-45—0-00
3in.Geerardsb.Ath, 7-45 2-35 5-45 8-30.
Bergen, Quievrain 7-450-002-35—5-45
- 0-00
j, „nu mn al de konvoys. Te rotera «laan deaa vertrekkende van Ath 6-50 -
10-10 4-35 0-00 en dere vertrekkende van Denderleeuw al de eonvoys.
Stoen to cvseGEM stil «1 de konvoys uytBeaoinen deren vertrekkende ren Aelat 0-00 des
morgens en 0-00 's avonds en vsn Dendermonde tea U-llü 's aiorgens en 0-00 'S «ronds.
Ktnnn ta Saktsercbn deverlrekken nvt Ath fi-30 10-10's mnrg. 4-36 en 0-00 's avonds.
Van Denderleeuw 0-00 8 10 's merg. 2-50 6-00 en 0-00 des avonds.
CUIOUE. SL'IJM.
TAN LOKERHV NAER
Dendermonde, Aelst 6-50 12-15 3-00 - 7-20 -»-».
Rinove, Geerardsbergeu, Ath 6-50 12-15 - 3-00 0-0.
TAN ATii WAER
Geeroerdsbergen. Ninote, Aelst, Dendermoode, Lokeren 6-30 10-10— 4-35— -30.
Lesson. Geernerdsbergen, Rinore Aelst, 6-30—O-tlO10-10—4-3ó-0-0.
Brussel (langs Denderleeuw) 6-3010-10 4-35— »-.
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Lede.) 10-10 4-35— 0-0.
VA.1 GEND NAER
Audenaerde, 9-25 2-25 7-45 naeb Aelst, 7-0 1145 00-» 2-20 5-00 7-40.
YAl» BKüSSEf. ifAfeR
Aelst, Gend 7-36- 11-40 -2-20 - 5-20-7-30
Nino.e, Geeraerdsb, Ath (langs Denderleeuw) 7-35 -2-20 -5-20 »-.
TAN DKNDKRMONDE NAF.R
Brussel 1 Aelst) 7 15 12-03 2-0 5-10 7-45 1. Mech 5-45 9 10 12-55 3-35 6-40,
Aelst, 7-lo7-55 - 12-05 2 00 5-10 -a 7-'«5
DEN DENDERBODE
Het vraegstuk van het gouden geld doet op eene byzon-
vjmle.ee wyze den aerd van het liberalismus kennen dees
vraegstuk bewys duydelyk dat eenen liberael eerst en
vooral op zynen 'eygen zak peyst en zich weynig met liet
algemeen belang des volks bekreunt. Sederl lyd Belgtën
in zynen handel en in zyne middelen van gelduytwisseling
de voornaemste munt die onder de bevolking in omloop is,
is 'l gouden geld, het zilveren is zoo raer, dat men nauwe-
lyks kleyne "betalingen kan doen. Er is geen hoekje in
geheel 't land waer niet gereklameerd, geknord en gemord
word om van de magtige. kamerheeren den wettigen koers
van het gouden geïd te bekomen honderde petitiën zyn
daervoor naer de'kamer gezonden, maer de kamer en het
ministerie leggen al die petitiën op nen hoop en zy laten
't volk praten. Zie daer wat cas het liberalismus maekt van
het constitutionneel regt van petitionnement.
Eenige leden van de catholyke denkwyze, en ouder deze
voornamelyk den achtbaren heer B. Dumortier, ziende dat
hel ministerie aen de klagten des volks doof blyft, hebben
gebruyk van hun initiatief regt gemaekt en de kamer een
wetsontwerp voorgedragen strekkende om wettigen gang
aen het "gouden geld te doen geven. Doch dees wetsontwerp
is gelaekt, beschimpt en bespot geweest zelfs vóór dat het
den dag gezien had. Dit moet echter niet verwonderen,
als men denkt wat middelen de geldzucht of de jodery by
d'hand heeft om haren onverzadelyken drift te voeden. Het
is byzonderlvk daerin dat men het, weynig gunstig onthael
mofit zoeken welk dees ontwerp in de sectiën ontmoet
heeft. Den geldduyvel heeft immers eenen zoo sterken
aessem, dat hv zelfs dwars door de muren van het wel-
fevend paleyskan blazen. Wy zyn nieuwsgierig den uytslag
er beraedsïagingen van de centrale sectie te zien, welkers
leden verdeeld zyn over het vraegstuk, en welke verdeeld-
heydwefeen flauw en twyfélachtig verslag zou konnen te
weeg brengen, dat aen den koppigen geldminisler opene
ermen zal laten om al zyne nytviugtsvecren te doen spelen
en aldus de oogen te verblinden van velen die niet klaer
zien of niet willen zien, omdat den weltigen gang van
't goutjen geld nadeelig is aen hunne evgene belangen.
M. Malou, oud-minister van financiën en bestuerder der
algemeene maetsckappy, dus zeer bevoegd om het vraeg
stuk grondig te beoordeelen, heeft de dringende nood-
zakelykheyd gevoeld gehoor te geven aen de gegronde
klagten die uyt alle deelen des ryks opstygen. Dien ten
gevolge heeft dezen geleerden financier eene tweede
brochuer ten voordeele van den wettigen gang der gouden
munt geschreven. Wy hebben dees werk nog niet gelezen,
maer wy gelooven dat de beweegredens er in uyleengezet
zeer afdoende zullen wezen, omdat de diepgrondige ken
nissen van den achtbaren schryver algemeen als veelgezag-
hebbend erkend worden. M. Malou is onder velen alleen
in staet decs vraegstuk in zyn waer daglicht te stellen en
de 7.00 bedrieglvke als ikzuchtige berekeningen der geld
banken te ontmaskeren. De klevneu lvden, omdat degrooten
altyd te vee! honger hebben de klevnen moeten zich be-
roovingen opleggen, om de grooten in de weelde, in den
overvloed te laten zwemmen. Dit moet een eyndc nemen
en wy verhopen dat de klare, duydelvke en verstaenbare
bewyzen van M. Malou dae.r toe veel zuilen bydragen.
De besluytsclen van het schrift zyn reeds gekend en zy
pleyten ganseh ten voordeele van het thans geopperde vraeg
stuk de dringende noodzakelykheyd heeft de suprema lex
of opperste wet ''oen spreken en tegen deze opperste wet
zal, wy durven het verhopen, de meerderheyd niet durven
opstaen.
Wv vragen, ten anderen, aen al onze representanten of
er op'dit oogenblik wel middel is ander geld dan het fransch
goud te gebruyken om handel en nyverheyd, burgers en
werkvolk hunne zaken zonder verlies fe laten doen (s er
eynen anderen middel, dat zy hem voorstellen, dat zy
zilveren geld genoeg in omloop doen brengen en men zal
zwvgen, het volk zal te vreden zyn. Maer dit is unmogelyk.
In de omstandigheden waerin de gemoederen thans
verkoelen, is het noch voorzigtig noch staetkundig de
algemeene klagten des lydende volks, onder eene koppige
en zelfzuchtige weygering, te versmachten. Het zvn byzon
derlvk de kleynen die op het gouden geld verliezen, en wat
er schandelyk en hatelyk is, is dat de grooten, de ryken,
de magtigen des lands dit verlies van den armen burger
in den zak steken. In alle wel bestuerde landen, als er
verliezen op het muntgeld te doen zvn, is het den staet die
deze verliezen draegtmaer hier is 't het gouvernement
dat de verliezen op den hals legt van 't publiek, 't is het
gouvernement 't welk het goud niet wilt ontvangen aen
zyne weerde, en dus de contribuabelen dwingt de verliezen
te lyden omdat het geen ander geld in genoegzame hoeveel-
heyd wilt of kan verschaffen.
Wy verhopen dus dat de brochuer van M. Malon haer
waer'doel zal bereyken, te meer omdat zy ondersteund
zal wezen door eene andere magtige autoriteyt, deze van
den geleerden heer kanonik De Hacrne, lid der volkskamer,
welken ook een brochuer in zelfden zin komt uyt te geven.
Dees bietste schrift is zoo ryk in daedzaken, aenmerkingen,
wetenschap en reden, dat het mag beschouwd worden als
een werk niet alleen van omstandigheyd, maer ook van
bestendig belang. Alle geleerden en liefhebbers bevelen
wy er de lezing van aen
In ons voorlaetsle N' gaven wy aen 't Verbond van Aelst
eene antwoord op zyne" vraeg wat er ons dacht vaneen
artikelken uyt de Gaart van Ronsse, die wat te luvdë ge-
peysd had. By onze antwoord voegden wy dat, indien het
Verbond niet te vreden was, hel mogl spreken en wy er
nog wat peper, zout en zelfs wat mostaerd zouden byge-
voègd hebben. Maer wv gevoelen dat het niet noodig is,
het bladje houd zich koes, het ligt, overhoop in't stof
geslagen, te spartelen gelyk nen gevilden paling, en te
jammeren dat elke party vlekken op haer vaendel heeR,
dat, in vele gemeenten van Italiën, de volkeren en de
priesters opstaen tegen de garibaldische moordenaers-
benden, deze bevechten en verdelgen, als zy konnen, maer
dat de kanonnen d'ovcrmagt van de overweldigers der
Pausiyke en Napelsche Staten aen die terugwerkende revo
lutie een eynde hebben-gesteld.
Den spytigen jammerbron op welken *t Verbond dit
onnoozel voisken afgeeft, duyd klaerlyk aen dat het de
overweldigingen, de baenstroopersaklen, de heyligschen-
dende landd'ieveryën van de Piemonteesche en Garibal
dische brigandsbenden goedkeurt, terwyl het de bewooners
die er slagtoffers van zyn en zich verdedigen wilt schand
vlekken.
Nu. voor dit feyt zouden wy wel aen 't Verbond nog een
zweepken of twee toedienen, met inzigt het bladje geheel
van zyne Garibaldi- en Piemontoliefde te genezen, maer
't ware vruchteloos, er zyn verschillige soorten van liefden
die geene genezing laten verhopen dan als de minnaers
krot met't pond en vonk met d'elle verkoopen of wel,
als zy tot op den draed versleten zyn of wel, als zy naer
het piereland vertrekken. De liefde tot kerk en godsdienst-
verdrukking is eene van die soorten en inderdaed, dit
is de liefde die meest al de liberaters bezielt. Als zy eene
nederlaeg van de Pauslvke troepen, eene verdrukking van
den H. Vader, een ongeval aen 't pauslyk bestuer, eene
ramp voor de Kerk of iels wat van verre of van naby den
Godsdienst kan hinderen, mogen afkondigen, dan zyn de
geweld gebruyken, die samenspannen en den eenen oproer
achter den anderen maken om de Kerk en hunne wettige
Souvereynen te verdedigen, om hun overweldigd vader
land Ie verlossen van grypwolven, brigands- en dieven
benden die dacr maer komen om kloosters en kerken te
plunderen, om bisschoppen en priesters te verbannen of
te vermoorden, om 't velk te bestelen, god- en zedeloos
te maken, om, met een woord, den godsdienst ten gronde
te verdelgen en op zyne puyuen het vaendel der spoof-
loosste regeringsloosheyd te planten.
Ziedaer wat wy te zeggen hebben, wilt het Verbond ons
artikel ook meédeelen, het kan ons niet schillen, wy zullen
er ons meê bekreunen gelyk met het jaer 1740 dat"voorby
isKan het deze pille doorkrygen zonder een scheef
gezigl te trekken, 't is ook al wel, wilt het eene hebben
die bitterder is, het mag al wederom spreken, wy zyn
altyd gereed maer wy vragen toch eene antwoord op ons
voorgaende artikel om effenaf te weten of het de liberale
overweldigingen van Italiën aenziet als brigandsakten of
akten van treffëlyke lieden.
liberaters in volle biydschap, zy looien juichkreten, zy
storten aerdige schietgebedekens van dankzegging. Maer
als de Kerk, Paus, Godsdienst of iets wat heylig is iets
grootsch, iets deftig, iels roemryk verrigten, als de getrouwe
onderdanen van den Paus hunnen doorluchtig™ Souvereyn
verdedigen en het geweld van een helsch schandgebroed
met tegengeweld durven verstooten, ah dan jammeren en
tieren'de 'liberaters, dan hebben zy geene schimp- en spot
redens genoeg, dan verwenschen en vermaledyden zy alles
wat goed en heylig is, dan besmodderen zy Paus, Bisschop
pen, Priesters, Kerk en Godsdienst met hun walgelvk
laslergift en zonden zv. in hunne dolzinnige woede, als
'l ware den Hemel willen afbreken. Als men dit alles
hoort en ziet, dan zon men zich wel mogen genegen toouen
de Gazet van Ronsse. gelvk te geven en met haer te zeggen
dat onze liberaters maer de goede gelegenlieyd afwachten
om hier Ie doen het geen thans in Ilaliër., tot schande
der beschaving, zoo roekeloos als straffeloos gedacn
word.
Voor ons deel, wy juyehen uvt al onze krachten toe
aen de bevolkingen van Italiën die zich weeren, die tegen-
Wy roepen de aendacht der liberasters zoo wel als der
Catholyken op de volgende regelen, die wy trekken uyt het
duytscb Valksblatt van Ilall. Deze regelen hebben betrek
met de italiaensche zaek en zyn des te merkweerdiger,
omdat z.y komen uyt de pen van M. Leo, eenen der grootste
PROTESTANTSCHE schryvers van Duylschland. Gv,
Verbond van Aelst, zet byzonderlyk uwen bril op, schuyft
het vel van uwe hersens wat omhoog en leest met aendaent.
Wy konnen niet onverschillig blyven, zegt 31. Leo, nopens
de worsteling die den Pons in Italiën uytstaet legen de revo
lutie. Onze genegenheden konnen niet twyfélachtig zyn, ver
mits eiken zegeprael door do Catholyke Keik behaeld eene
victorie zal zyn, behaeld tegen deze die hunne pligl verraden.
«Moetallen christen, zelfs evangelieken, het lot niet benyden
van zoo veel prelaten en priesters, die voor de reglbanken
gesleurd zyn geworden omdat zy, door het zingen van eenen
Te Deum, de VERRADERY en de ROOV1NG niet hebben willen
bekrachtigen
Verder stipt M. Leo met zekerheyd aen het waer oog
wit der beweging die Piemonl meesleept, en liet onbetwisl-
baer karakter van den wederstand der Catholyken. Den
protestanlschen schryver gaet voort als volgt
Indien wy eenen oogslag werpen op 't geen cr in Italiën
gebeurt, zullen wy ons gemakkelyk overtuygen dat do kuy-
peryën van Piemonl, die eerst schenen het lydelyk gezag van
de Kerk alleen te moeten treffen, legen rifets minder dan legen
cc de geestclyke magt g'erigt zyn. Inderdaed, vermits dén Paos
cc voor de catholyke wereld don Plaelstvervanger van Jesus-
cc Christus is, deze die thans de tydeiyke magt van den room-
schen Opperpriester bevechten brengen zy met eeniger wyze
cc slagen toe aen do onafhanglykheyd van het ryk van Jcsiis-
cc Christus Ret is om de apostolyke onafhanglykheyd van cIcd
Paus te verdedigen dat dc Catholyke wereld, door het orgaeu
c< der bisschoppen, der priesters en der massa's eenslemmiglvk
geprotesteerd hecfl legen 't geen er in Italiën gebeurt, liet'is
c< om die zelfde onafhanglykheyd te ondersteunen dat de wereld,
cc onder den nacm van St Pielers-Penning. hare nelinm-ssen naer
Roomen stuert. Het is om deze onafhanglykheyd te beschermen
dat zoovjeel edelmoedige jongelingen zich onder het Pauslyk
vaendel by den doorlucttigen, Gonerael de Lamoricière ge-
schaerd hebben
Het is met de zelfde treffelvkheyd dat den geleerden
professor Leo hier bvvoegt
Indien dc Catholyke Kerk door haer zelve kan zegepralen
cc over dc groote beproeving die zy thans ondergaet, en de
Catholyken hebben dit vertrouwen, haren zegeprael zal oenen
versehrikkelyken slag zyn voor de revolutie, en de Roomsche
c< Kerk zal eene victorie behaeld hebben waeraen geene sedert
cc vcrschevdone eeuwen zal mogen vergeleken worden.
Evndelvk ziet hier in welke openhertige en edelmoedige
bewoordingen M. Leo, in naem der politeke en godsdien
stige school, die by vertegenwoordigt, over de worsteling
der Roomsche Kerk spreekt
Het is alleen in den schoot van het christendom dal die
cc gedachten- van orde konnen oMStaen en hloeycn. Zietdaer
cc vraerora wy zelve, ofschoon protestanten, gelooven de verde-
dicing van' den Paus te moeten nemen, en dit wel tot spyt van
cc eenige onzer schryvers.
Wy protesteren dus ten voordeele der ree/ten van den Hegligen
stoel.E" daer ongclukkiejlyk eenige onzer mcdeiiróles-
