ZONDAG 50 DECEMBER 1800.
VYFTIENDEN JAERGANG. - Nr 748.
AELST, dek 29 December i860.
Terlrekuren uyt de Statie Aelst NAER:
6 FRANKS 'S JAERS.
Vertrekuren uyt verschiliige Statiën.
De vonnissen der bestendige de
putation.
Nog al meer.
Bet was vruchteloos gehoopt.
ONDERWYS.
Benderat. 5-20 8-30 11-55 12-30 3-10 6-10
Lokeren 5 20 8-30 12-30 6-10 »-00.
Brussel 7 45 0-0 12-30 3-10 5-45 8-30.
Mech. Brus. Antw. 5-20 8-30 12-30 3-106-10
Letiv T hier. Luvk 5 203-30 12-30 3-10 6-10
Verv Land StTruvêü,5-20 8-30 12-30 3-10 6-10
Gend b 25—12-30—0-00—3-10—6-10—8-20
Gend, Brugge, Ostende 8-25 12-20 0-00
3-10 6-10 lc klas Inngs Dendermonde.
Korlryk, Mouscroen, Rvssel (langs Lede) 8-25
12-30 0-00 3-10 -6-10.
Doornyk, Rvssel (langs Ath 7-45—5-45-0-00
Nin. Geerardsb. Ath, 7-45 2-35 5-45 8-30.
Bergen, Quievrain 7-450 00—2-35 5-45
Te r.EOB staen nl de konvovs. Te IDEOEM staen deze vertrekkende van Ath 6-300-00
10-10 4-35 0-00 en deze vertrekkende van Denderleeuw al de convoys.
Staen te CïSEGEM stil al de konvoys uytgeaoinen dezen vertrekkende van Aelst 0-00 des
morgens en 0-00 's avonds en van Dendermonde ten 0-00 's morgens en 0-00 's avonds.
S aen te SantberCEK devertrekken uyt Ath 6-30 10-10 's morg. 4-35 en 0-00 's avonds.
Van Denderleeuw 0-00 8 10 's morg. 2-50 6-00 en 0-00 des avonds.
»==S^|p*M
CUIQUE SLIJM.
VA* KOKEE r K KAER
Dendermonde, Aelst 6-50 12-15 3-00 7-20»-».
Ninove, Geerardshprgen, Ath 6-50 12-J5 -3-000-0.
VA* ATH NAEK
Geeraerdshergen. Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-30 10-104-357-30.
Lessen. Geeraerdshergen, Ninove Aelst, 6-300-O010-104-35—0-0.
Brussel (langs Denderleeuw; 6-30 10-10 4-35—
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Lede.) 10-104-350-0.
VAK «END NAER
Audenaerde9-25 2-25 7-45 naer Aelst, 7-0 1145 00-t 2-20 5-60 7-40.
VAK BKUSSR 1/ KA ER
Aelst, Gend 7-35- 11-40—2-20 5-20—7-30.
Ninove, Geeraerdsb, Ath (h ngs Denderleeuw) 7-35 2-20 5-20
VAK D EN O Kil MOK DË KA ER
Brussel 1. Aelst) 7-15 12-05 2-0 5-10 7-45 1. Mech.) 5-45 9-10 12-5 1-35 6-40.
Aelst, 7-15 7-55 - 12-05 - 2-00 5-10 7-15
DEN DENDERBODE
Sedert dat wy onder het beheer zyn van het liberalismus,
ziet men zaken, die zoo zeer tegen regt en onpartydigheyd
opdruysschen, dat men zou genegen zyn te zeggen dat
de verdeelende regtveerdigheyd en den eerbied voor de
wetten beter nageleefd worden in China en Turkeyën dan
in het liberael Belgiën.
De vergetenis van regt en onpartydigheyd die wy thans
zoo dikwvls van wege de bestendige deputatiën in zake van
goedkeuring of verbreking van kiezingen ontmoeten, is
waerlyk laek- en betreurensweerdig en kan niet missen
groote onrust in 't land te verwekken, want wat mag men
verwachten in een land, waer noch gouvernement, noch
bestuerders de wetten strenglyk eerbiedigen en waer wille-
keurigheyd en partygeest straffeloos konnen gebruykt
worden
ïe Kortryk was er tegen de geldigheyd der laetste ge-
meentekiezihgen gereklameerd, ómdat er onwettigheden m
gepleegd waren die duydelyk door de wet voorzien zyn.
Nu, nietlegenstaende de klaerste bewyzen, is deze kiezing
door de bestendige deputatie goedgekeurd, dit vonnis is
ridderlyk doorgegaen. liet is gemakkelyk maer het is
wat d la Cavour en a la Garibaldi. Hadden de regters
den art. 57 der gemeentewet nagezien, zv zouden er in
gelezen hebben
Zyn nietig de stembriefkens waerin den stemmer zich
n doet kennenn
Geheel 't land is verwonderd geweest dees vonnis te
vernemen, 't welk niet alleen door de Conservateurs, maer
zelfs door de liberalen is afgekeurd geworden. Wy roepen
de aendaclit der bestendige deputatie van Brugge op de
volgende, woordep met welke den liberalen senateur,
II. Forgeur, die voorzeker naer geen klerikalismus riekt,
eene zvner laetste redevoeringen gesloten heeft
In materie van kiezingen, is het noodig dat het gou-
vernemenl al zynen invloed en alle ntogelyke middelen
it gehruyke om de deputotiën te doordringeir van deze
a waerheyd dat, als men regtzinnige kiezingen wilt, men
geene kiezingen mag dulden in welke een merkelvk
getal geteekende briefkens in de stembus gesteken zyn
indien men de onafhanglykheyd van den.kiezer begeert,
dan moet den kiezer een briefken in de stembus steken
dat van hem zelf komt en 't geen de controle van eene
coterie niet kan ondergaen, om het even of deze coterie
iiberael of Catholyk zy
Dit is klaer genoeg eenen liberael van zuyveren bloede,
en oenen liberael die verstand heeft gelyk M. den advokaeL
Forgeur, kan het onregt en dwang niet verkroppen omdat
hy gevoelt waer't land naer toe gaet met zulke middelen.
Te Scheldewindeke reklameert eer:en enkelen individu,
den secretaris der gemeente. Hy maekt eene pleytrede
tegen de weltigheyd der kiezingen zonder uogtans ge
gronde bewyzen te konnen aenhalen. De bestendige depu
tatie van Gend beveelt een onderzoek door het orgaen van
M. den. distriklkommissaris, het onderzoek geschied op de
zonderlingste wyze en, by zyne terugkomst te Gend, word
de kiezing verbroken.
Te Oostacker is 't hel zelve. Maer hier heeft de deputatie
den art. 46 der gemeenlewel vergeten te lezen die beveelt,
als er kiezingen vernietigd worden, dat zulks moet gedaen
zyn binnen de dertig dagen na den dag der kiezing. DIE
TYDRUYMTE VOORBY, IS DE KIEZING ALS WET
TIG AENZ1EN.
Ziet daer dan eene willekeurigheyd die afkeer inboezemt
aen al wie eenigen eerbied voor' de wetten heeft. Ook
begint het publiek zich zoodanig te verklaren en te morren
tegen dit stelsel, dat het gouvernement wel zou doen er
acht op te geven. Maer ongelukkiglyk den partygeest is
zoo koppig, dat hy den afgrond niet ziet dien hy zelf graeft.
En nogtaris triompheren die manoeuvres niet. Men heeft
het gezien te St-Pauwels in 't Land Waes. By d'eerste
kiezing wierd den burgemeester, den man van 't gouver
nement, maer met eene enkele stem aen kant gezet. Men
vernietigde de kiezing en by de tweede stemming is liv met
de verpletterende meerderheyd van ®-4 stemmen afge
kookt geworden, en zoodanig afgekookt, dat zvne afko-
kingswonden geene hoop van genezing meer overlaten
Ziet daer wat men wint met tegen de uylspraek van
het kieskorps op te staen en 't regt niet te'eerbiedigen.
Ook ziet men uyt de redevoering van M. Forgeur dat het
liberalismus in duygen valt voor die administratieve mis
slagen en dat hy met veel grond het gouvernement aen-
maent zyne actie te doen gevoelen opdat de deputatiën in
het vervolg zouden omzigtiger zyn in hel nemen haver
beslissingen.
Wy vreezen echter dat de vermaningen van M. Forgeur
maer weynig zullen aenhoord worden en daerom zouden
wy begeeren dat er tegen de beslissingen der deputatiën,
door eene te maken wetsbepaling, kon in beroep gegaer.
worden. Daervoor zou het noodig wezen dat de wetgevende
kamer bare aendacht vestigde op 't geen er thans gebeurt.
Wy oordeelen zulks nocdzakelyker dan men 'zou ge-
loovcn, want het belgisch volk, nietlegenstaende het libe
ralismus alle verderfsmiddelen gebruykt om het liberali
seren, is nog verre alle gevoelen van "goed of kwaed, van
regt of onregt verloren te hebben, en, dien ten gevolge,
gedwee het despotismus en de grillen van een willekeurig
bestuer te konnen verdragen.
In het begin des wetgevenden zittyds had men gehoopt
dat er'eenige verandering in de doenwyze van het minis
terie zou gekomen zyn, dat de verdeelende regtveerdigheyd
in't gouvernement ging pluets nemen en dat de onregt-
veerdrghevd met d'onverdraegzaemheyd te samen gingen
verhuyzen.
En wacrom had men dit gehoopt
Omdat den exschoolvos van Arras van op zyne minislers-
bank de genraligheyd aenpredikte, en eenen openbaren akt
van berouw of mea culpd verwekte. Doch die hoop is weldra
verdwenen gelyk nen rook en den uytslag is komen be
wyzen dat het berouw van Rogier maer waterverwe was,
een liberael berouw, een berouw van den wolf, die slechts
spyt had twee schapen met nen keer gedood te hebben,
omdat hy maer een seffens kon opslikken. Ziet hier hoe M-
Rogier zyn masker liet afvallen
Ter gelegenhevd eener vraeg van overdragt eener som
van 600,000 franks op den oorlogsbudget van I860 gedaen
door M. den finantieminister, waren er eenige leden der
Kamer die zich, om goede redens, tegen die onregelmalig-
hevd kwamen verzetten. Den financieminisler was seffens
in 't harnas, en maekte zich kwaed gelyk nen kalkoen en
begon met groote htvigheyd de conservateursparty te be.
schuldigen dat zy vyandig was aen 't leger en geene vader
landsliefde bezat. Maer ongelukkiglyk voor M. Frére zynen
woedenden uytval maekte geen etfekt, zelfs niet op de libe
ralen en hy moest, rood van schaemte, zich op de bank
neerzetten terwyl een lid der Kamer hem ongcwasschen
deze nypende woorden toedouwde dat eenen minister die,
om een partybelang te ondersteunenin 't land zoekt wan
trouw tegen de volksvertegenwoordigers te zaeyen, de be
langen van zyn vaderland aen 't belang van eene factie
slag to If'er l
Maer meester Rogier kon niet lyden dat er iemand van
zyne kollega's bemin stoutheyd of onbeschoftheyd tegen
de vertegenwoordigers van Belgiën overtrof, en dan ook
ging hy daervan een liberael bewys geven
Terwyl M. B. Dumortier eene bladzyde uyt den iioniteur
las waerdoor zonneklaer bewezen wierd dat eertvds M.
Frère voorstaender was der vermindering van de uvigaven
voor het leger, (iels waervan wy hem geen grief maken)
is Rogier dadelyk uytgescliotcn gelyk nen bleekersliond
en snauwde M. Dumortier loe HET ZYN LEUGENS
Dees woord zal effekt in den vremden maken, men zal er
de beleefdheyd onzer liberale ministers jegens de volksver
tegenwoordigers in zien en er door konnen oordeelen over
den eerbied dien het liberalismus aen de volkssouverey-
nileyt toedraegt. Deze onbescliofthéyd moest echter nóg
een paer hebben en daerom is Meester Rogier, in vollen
senaet, komen uytkramen dat hy zyne handel- en gedrags-
wyze in geener voegen z.al wyzigen noch veranderen
Deze verklaring heeft hy gedaen in de tegenwoordigheyd
van den troonopvolger, die voorzeker niet zal vergeten
hebben dat den buytenlandschen minister van binnenland-
sche zaken vlakaf zyne toegenegenlieyd getoond beeft voor
de roekelooze gebeurtenissen van den italiaenscben oproer,
al tc bewonderen en toe tc juyehen liet geen thans aldaer
plaels heeft.
Dit alles kon niet aengenaem klinken in de ooren van
den koninglyken prins, want de wyze, op welke men nu in
Italiën met de troonen en vorsten handelt, moet de konin»-
lyke stamhuyzen van andere landen ernsliglyk doen naden
ken en zou zeer geschikt zyn achterdocht të doen ontslaen
nopens de neygingen van ëenen minister, die niet vreest
dezelve in volle parlement en in tegenwoordigheyd van
den wettigen opvolger des konings te laten kennen.
Ter gelegenheyd der beraedslaging over den budget
van 't inwendige, art. JS'ormaelscholen, heeft onzen senateur,
M. den Baron Van de Woeslyne, in den senaet eenrnè
opmerkingen voorgedragen, die voorzeker van 't grootste
gewigt zyn. Den achtbaren spreker beeft zonneklaer doen
uytsehynen dat de wereldlyke onderwyzeressen, jonge
dochters van 20 a 22 jaren, alleen in de wereld gelaten,
zonder onderstand, zonder ondervinding, eene zoo ernstige
zending, deze namelyk van de jongheyd te onderrigten en
op te kweeken, maer moeyelyk konnen vervullen. Voor
haer is deze zending eenen stiel dien zv uytoefenen, eenen
maetschappelyken stand dien zv bekleeden, in afwachting
dat er zich eenen andereu opdoet. Hare eerste bekommer^
nis kan de volbrenging barer pligt niet wezen, de verknoeht-
heyd en de persoonlyke opoffering aen hare leerlingen
maer wel hare eygene plaetsing, die meermaclsde conditie
der onderwyzeres zal veranderen, haer zal verpiigten eenen
toestand te verlaten waer zy noch den tyd zal gehad heb
ben eenige ondervinding te' bekomen, noch eenig goed te
doen. Zoodat de groote zaek der onderrigting en opvoeding
van het toekomend geslacht dikwils liet speeltuv" is der
persoonlyke belangen. Gelukkig dan nog als de jonge
onderwyzeressen, vremd aen de gemeenten, dan nog de
troebels in de familiën niet brengen gelyk men meermaels
gezien heeft d .t de gemeenleoverheyd zich verpligt be
vonden heeft deze onderwyzeressen te verwyderen. B
In plaets van het onderwys der jonge meyskens te cen
traliseren, zou M. Yan de Woeslyne willen dat de zorg aen
de gemeeutens overgelaten wierde hare onderwyzeressen
te kiezen. En als er aengenomene of byzondere scholen
bestaen, zou men haer len minste de eer dienen aen te
doen ze te begrypen in de dryjarige verslagen, ai ware liet
ma-r voor de gespaerzaemheyd die zy aen de schatkist
toebrengen.
M. Van de Woestyne toont zich grooten voorstaender
van de religieusen-ouderwyzeressen, welkers leven eene
gedurige verloochening is van alle persoonlyke belanden,
welkers oogwit is de zelfsopoffering en eene uvtsluytefyké
verknochtlieyd aen de liefde tot den evenmensch. Daerby
de religieusen-onderwyzeressen geven overal blyken van
hare wonderlyke geschiklheyd voor het onderwys en de
opvoeding der jeugd. Zy geven met alleen bet brood des
verstands, maer ook de opvoeding, dit brood der ziel
zonder 't welk de opvoeding nimmer kan volledig wezen'
Komt men opwerpen dat de methode der relivieusen over
jarig isiets wat niet aeunemelyk ismaer dat men
mag aennemen, wei dat men er hulpmiddel aen toebrenge
dit is zeer gemakkelyk. Men hoeve maer onderwyzeressen
van den staet te zenden in de vrye gestichten van onderwys
waer zy zullen gevraegd worden oin eenen leergang van
zoo of zoo eenen duer te geven, en in weynige jaren zal
dien maatregel onderwyzeressen opleveren bekwaam om
de jeugd te onderrigten en die de moeyelykhedeu met zich
niet zullen brengen die wy liooger vermeld hebben.
Kortom, M. Van de Woestyne wilt dat de staelscholen
met 't geld der Catholyken geene hairklievende mededinging
doen aen de onderwysgestichten door de byzondere lieTda-
digheyd ingerigt, en dat deze laetste alle atenmoedi»ingen
van 't gouvernement ontvangen die liet van zvne nliet is
te verleenen. 0
Wy jnyeben grondhertig toe aen de wyze principen vari
onderwysvryheyd die onzen geachten afgeveerdigden in den
senaet heeft uyleengezct en zyn verheugd dat er toch nog
hooggeplaelste wetgevers gevonden worden dié eene
zoo welgemeende ais welverdiende hulde weten toe te
zwaeyëu aen onze liefdadige religieusen, dewelke, ofschoon
door de bcozen gehaet, overal in de gemeeutens waer v
bestaen waerlyk eene tweede Voorzirriigheyd zvn en er
