Het Verbond en hel Onderwys.
Maer gv vraegt ons misschien
diepe sporen van onverganglyk goed laten. Wy eyndigen
deze regelen met M. Van de Woestyne te bedanken, in
naem van verscheydene achtbare religieusen, die met eene
ware voldoening vernomen hebben dat den senateur van
Aelst de ware belangen der jeugd aen hare zorgen toever
trouwd ol' toe te vertrouwen begrepen neeft en den moed
gehad dezelve zoo welwillend te behertigen.
Het Verbond komt nu vertellen dat wy zyn artikel, waerdoor
het de uytsluyting van alle priesters uyt de scholen van den
Slaet vraegt, niet hebben begrepen of niet hebben willen be-
grypen. De priesters buylen de scholen stellen, beleekent niet,
zegt het bladje, dat het voor het onderwys der jeugd, noch van
pastors, noch van priesters hooren wilt Het Verbond
is een louter politiek blad, zegt het, 't welk alle kwestie van
religie ter zyde laet, en van den andarvn kant, het wilt, krach
tens de grondwet, de volstrekte scheyding van Kerkten Slaet en
dus een onderwys onder het uytsluytelyk besluer van den
Slaet zonder eenige tusschenkomst van de bedienaers der eere
diensten.
Wy hebben reeds tot vervelens toe deze kwestie behandeld
eii aen 't Verbond en aen al de liberale bladen doen zien dat wy
in materie van vry onderwys, honderd mael meer liberael zyn
dan zy zelve. Hier echter moeten wy zeggen dat het Verbond
zelf de kwestie niet verstaethet is' immers niet genoeg, als
men van hel onderwys spreekt de onderrigling alleen te bedoelen,
men moet by de öndcrrigling gelykelyk do opvoeding voegen.
Nu, de opvoeding zonder godsdienst, is eene gedroehtclykheyd
eenen man van diepe kennissen en hoog verstand zonder prin
cipe» van godsdienst, is eenen geessel voor de samenleving,
eene ramp voor eene stad of gemeente, en uit is zoo vvaer, dat
de goddeloossle liberalen zelve d'cerste zyn hunne belangen toe
te vertrouwen aen eenen monseh die godsdienstig is by voor
keur aen allen anderen die hot niet is, hoe slim liy ook moge
wezen.
Zonder principen van godsdienst kan men wel eenen diep-
grotidigen regter, eenen grooten advokael, eenen wyzen notaris
maken, maer hunne geleerdheyd doorgelaten, wat zal 't voor nen
regter, wal zal 't voor nen advokaet, wat zal 't voor nen notaris
wezen Van honderd keer negen en negentig keer nen dief, nen
onregtveerdigaerd, die u zal henadeeligen, om zich zeiven te
bevoordeeligen, die u zal bestelen, om zich zeiven te Yerryken,
die u zal foppen al vvaer hy zal konnen. Alle onderwys, 't is
gelyk voor wat maetschappolyken stand, vereyscht eene opvoe
ding of vorming van 'l herte lot de goede vorming van 't hert
kan men zonder godsdienstige principen niet komen. Neemt
eenvoudiglyk eenen kleermaker, die in de grootste prel'ectie
zynen stiel geleerd heeft en gei-ne gsdsdienstige principen heeft,
wat zal hy doen Gy weet hel zoo wel als wy al wat hy van
uw, van myn, van eens anders goed zal konnen door d'.oog van
do jrchaer trekken, dit z. 1 hy doen. Neemt eenen winkelier zon
der principen van godsdienst, en gy zult hem zyne waren zien
vervalschen, gy zult hem te kleyne, valsche maten en gewiglen
zien gebruyken neemt eenen werkman zonder die principen,
hy zal zynen meester bedriegen en bestelen al waèr hy zal kon
nen immers wilt syde christelyke opvoeding uyt het onderwys
van allen graed verbannen, welhaest zal er geen huyshouden
meer wezen vvaer vader of moeder iets aen de kinderen zuilen
te zeggen hebben de kinderen zullen willen meesier spelen
r eds van als zy nog baerdeloos zyn, zy zullen hunne ouders
bedroeven en besleien en vroeglydig de schande der familie en
den eersten nagel hunner ouders doodkiste wezen.
Of wy hierdoor de wel van 1842 op 't leeger onderwys, en de
conventie van Antwerpen willen goedkeuren? En wy antwoorden
effenaf NEENDit zyn grondwetschendende wellen, waar
tegen wy ons altyd verklaerd hebben, en die wy nog altyd zullen
blyven bevechten. ïn materie van Onderwys willen wy do vol
strekte vryheyd voor iedereen, zoo wel voor de liberalen als
voor de Catholyken. De liberalen mogen scholen openen zooveel
zy willen, zy mogen als professors en leermeesters doen komen
beydenen, Turken, joden, ketters, schismalieken zooveei zy
willen, moer zy moeten ze mei HUNNE centen en niet met dé
centen der Catholyken betalen de Catholyken zullen, op hunne
beul, ook scholen openen en met hun eygen geld betalen zonder
ooyt aen de liberalen of aeD 't gouvernement eenen centiem te
vragen, en dan zal men zien aen wie de vryheyd voor- ol nadeelig
is.
Nu komt het libernlismus jaerlyks tusschen de zes en zeven
millioencn uyt de zakken der eonlribuabelen kloppen om scholen
te betalen, 'vvaer de priesters en de godsdienstige principen
teenemael buyten geeytferd zyr.. Met die ontzettende geldmassa
doen die scholen eene schier onujrthoudelyke,.concurrentie tegen
de vrye scholen der Catholyken, de stadsscholen nemen leer
lingen voor niet, verleenen studieborzen voor niet, geven papier,
pennen, inkt en andere sehoolbehoeften voor niet om aldus de
vrye scholen hare leerlingen te onttrekken en ze te doen vallen...
Daerby dwingen en pramen de liberale regentiën de ouders
hunne kinderen uyt de vrye scholen te trekken, de besluerders
en professors der staetsscholen loopen overal rond gelyk bedo-
laers om de kinderen uyt de vrye scholen te lokken, en dit wel
met de komplimenten van burgemeesters cn schepenen, met
met belofte van stads pralyk te krygen, van, door do budgetten,
onder't beheer der regentiën, begunstigd te worden enz. enz.
Is dit vryheyd van onderwys Is dit den geest of de letter der
grondwet Is dit reglveerdig Is dit liberael Wy zeggen gladal
dat men ofwel door den partyduyvel moet verblind of volkomen
uytzinnig wezen om zulks te durven bewgeren
En nogtans, dit is 't geen de liberalen gedurig eysschen. Zy
zyn zoo benauwd van eenen priester in de scholen te 'zien, dal zy
er kiekenvleesch van krygen, maer dit verduyken zy, voor wat
de kerk aengaet, zy scbynen te willen dat de leerlingen der
staetsscholen de godsdienstige onderrigling naer de kerk gaen
ontvangen. Maer vvat zal den priester vermogen op 't hert van
eenen jongeling, die geheel den dag, geheel de week, geheel de
maend, geheel het jaer, door ongodsdienstige of vérderflyke
principen gevoed word, cn nauvvelyks eens ter week voor eene
halve uer of eene tier naer den Catechismus gaet, vvaermeó zynen
leermeester dan nog lacht en spot Giet een glaske van den
kosielyksten en lekkersten vvyn in eene geheelc ton slechten
ondrinkbaren vvyn, zal dézen laelslcn er door goed worden
Zoo is 't wet de jongheyd als zy in de scholen verleyd, ongods
dienstig gemaekt word. Als er gedurig op gevvaekl word, als de
jongheyd gedurig aengedreven word door goede vermaningen,
heylige voorbeelden enz. het gaet dan nog moeyelyk genoeg!
wat zou het wezen, indien zy van alle godsdienstige opvoeding
volstrekt beroofd ware Wy hebben alle jong geweest, wy weten
hoe de boeken zitten, en daerom zullen wy hierop tcrugkeeren.
PR0KLAMAT1E VAN DEN KONING VAN NAPELS.
Ziehier eene ir.erkweerdige proklamalie van den jongen
Koning van Napels, die door gansch Europa zal loegejuycht
worden
Ik ben Napolitaen, onder u geboren ik heb gecne andere
lucht ingeademd ik heb geene andere landen gozien, ik ken
geen anderen dan den geboortegrond. Al mytfe toegenegenheden
zyn in het koningryk uwe gewoonten zyn de myne, uwe tael
is de myne, uwe eerzucht is myne eerzucht.
Erfgenaem zynde van een oud slamhuys, hetwelk gedurende
lange jaren over deze schoone stroken heerscht, na er de onaf
hankelykheyd cn zelfwetgeving van hersteld te hebben, kom ik
my niet, na de weezen van hun vaderlyk erfdeel en de Kerk van
hare goederen beroofd te hebben, door vrenule krygsmagl van
het eerlykste gedeelte van Italië meester maken. Ik ben eenen
vorst die uwer "is en die alles heeft opgeofferd voor zyn verlangen
om ouder zyne onderdanen, den vrede, de eendragt en den
voorspoed te behouden.
De gansche wereld heeft gezien, dat ik, om geen bloed te
vergieten, myne kroon gevvaegd heb. De verraders betaeld door
den vremden vyand, namen plaels in mynen raed, aen de zyde
der getrouwe dienaers in de overtuyging rnyns herten, kon ik
aen geen verraed gelooven.
Het kostte my te veel le straffen: het deed my pyn een tydvak
van vervolgingen te moeten openen en aldus hebben de trouw-
loosheyd van eenigen en myne genade, den inval vergemakkelykt
die plaels had door middel van gelukzoekers, en vervolgens de
gelrouwheyd myner volkeren en de dapperheyd myner soldaten
verlamde.
a Ten doel der aenhoudende samenzweeringen, heb ik geenen
enkelen druppel bloeds doen vergieten en men heeft myn ge
drag van zwakheyd beschuldigd.
Indien de lecderste liefde voor myne onderdanen indien
het natuerlyk vertrouwen der jeugd en de eerlykheyd van ande
ren, indien den instinklmatigen afschuw van bloed, dien naem
verdienen, ja voorzeker dan ben ik zwak geweest.
Op het oogenblik dat den ondergang myner vyanden zeker
was, heb ik den arm myner generaals tegengehouden, om de
verwoesting van Palermo te beletten. Ik heb liever Napels, myn
huys en myne dierbare hoofdstad verlaten, zonder door u weg-
gejaegd te zyn, om hen niet bloot te stellen aen de verschrikke-
lykheden van ecu bombardement, gelyk dat welk later le Capua
en Ancona plaels hadden.
Ik dacht dat den Koning van Piemont ter goeder trouw was,
hy, die zich mynen broeder en vriend noemde hy, die my ver
zekerde dat hy den inval van Garibaldi afkeurde hy, die met
myn gouvernement onderhandelde over een intiem verbond voor
dé wezenlyke belangen van Ilaliën ik had niet gedacht dat hy
alle traktaten zou verbroken, alle wetten zou geschonden hebben
om, zonder reden noch oorlogsverklaring, myne Staten te over
weldigen. Dat is myn ongeluk ik verkies myn ongeluk boven
den triomf van myue tegenkanters.
lk had eene kwylsehelding verleend, ik had de grenzen des
vaderlands aen alle bannelingen geopend, ik had myue volkeren
eene konstilutie verleend. Ik ben zeker niet te kort gebleven aen
myne beloften. Ik was op het punt Siciliën vrye instellingen le
geven, welke, met een afzonderlyk parlement, zyne administra
tieve en huyshoudelyke onafhankelykheyd zouden hebben ge
waarborgd Vryheden, die, eensklaps alle wantrouwen en mis
noegen zouden hebben verwvderd.
lk had in mynen raed ciie ffinnnen geroepen, welke my toe
schenen het liefste gezien te worden door de openbare opinie,
en zooveel nis het my mogelyk is geweest, by de gedurende aen-
randing, heb ik met kracht gewerkt aen de hervormingen, aen
den vooruytgang, aen den voorspoed van ons gemeenzaem
vaderland.
Het zyn de inwendige twisten met die my myn koningryk
ontnemen maer ik ben overwonnen door den uooyt te regt-
veerdigen inval van eenen vremden vyand. De Beyde Siciliën,
behalve Gaeta en Messina,* die laetste schuylplaetsen van
hunne onafhankelykheyd, bevonden zich in de handen van
Piemont.
a Wat heeft die revolutie aen de volkeren van Napels en
Siciliën opgeleverd Ziel den toestand waerin zich het land
bevind.
v De finanlién, vroeger zoo bloeyend, zyn teenemael geruï
neerd de administratie is iets waeruyt niemand meer wys kan
worden de persoonlyke vryheyd bestaet niet meer de gevan
genissen zitten vol verdachten in plaels van vryheyd, heerscht
den stg,et van beleg in al de provinciën eenen vremden generael
kondigt de oorlogswet af, doet seffens diegenen myner onder
danen door den kop schieten, welke zich niet buygen voor de vlag
van Sardiniën
a De moord word beloond de koningsmoord word vergodde-
lyktden eerbied voor den hevhgen godsdienst onzer voor
vaderen word eene dweepery geheeten de opstokers van den
burger-oorlog, de verraders des vaderlands, bekomen pensioe
nen, welke betaeld worden door den vreedzame» belastings-
scliuldigen.
Overal is er rc-geringloosheyd. Vrcmde gelukzoekers hebben
op alles de hand gelegd, om aen de hebzucht of aen de driften
hunner medegezéllen te voldoen. Meuschen die nooyt dit deel
van Ilaliën gezien hebben, of die door eene lange afvvezigheyd,
vergelen zyn, wat zyne noodwendigheden zyn, maken het be
sluer uyt. In plaels van de vrye instellingen die ik u gegeven
had en die ik wcusehte le ontwikkelen, hebben zy de woedend-
ste diktatuer, en de krygswet vervangt de grondwet.
Onder de slagen uwer overhcerschers verdwynt de aloude
monarchy van Rogor en Karei HI en de Beyde Siciliën zyn ver
klaerd provinciën te worden van een verafgelegen koningryk.
Napels en Palermo worden geregeerd door prefekten, vau Turyn
gekomen.
Er is eenen hulpmiddel voor alle de rampen en zelfs voor
nog groolere, dio ik voorzie eendragt, vastberadenheid, ver
trouwen in de toekomst. Schaert u rond den troon uwer vadren.
Dal de misgrepen van allen, voor altyd vergelen worden dat
het verlederie nooyt een voorwendsel word evan vraek, -maer
eene heylzame les voor de toekoms'.
Ik heb vertrouwen in de goddelvke gcreglighevd en welk
ook myn lot zy, ik zal getrouw blyven aen de huyshoudelyke
onafhankelykheyd der Beyde-Siciliën, met verschillige parlemen
ten; volle kwylsehelding vooralle politieke misslagen zie
daer myn progiamina. Buyten deze grondslagen blyft er voor dit
land niets over, dan despolismns en regeringsloósh'eyd.
Verdediger van de onafhankelykheyd des vaderlands blyf en
vecht ik hier, om eenen zoo heyligen en dierbaren schat niette
verlaten.
Indien de magt in myne handen terug keert, zal het zyn om
alle reglen te beschermen, alle eygendommen te eerbiedigen, de
persooncn en goederen myner onderdanen legen alle soort van
verdrukking en plundering te behoeden, indien de Voorzienig-
hcyd, iu hare ondergrondelyke besluyten, loelaet dat het helste
bolwerk der monarchy onder de slagen van eenen vremden vy
and vallc, zal ik heengaen mei een geweten zonder verwyt, met
een onwankelbaer geloof, met een vast besluyl cn, in afwach
ting dat het oprcgle uer der regtveerdigheyd zal slaen, zal ik de
vurigste wcnschen hebben vocy den voorspoed myns•vaderlands,
voor het geluk dezer volkeren, die het grootste en dierbaerste
deel myner familie zyn.
Den Almogenden God, de onbevlekte Magct, en onoverwin-
nelyke beschermster onzes lands, zullen onze gen^ene zaek
ondersteunen.
Men leest in de parysche briefwisseling van den Jour nar
francais de Francfort, onder date van 20 dezer
Men verzekerde heden, in een groot gezantschap, dat het
antwoord des konings van Napels op den brief van den keyzer
gisteren avond was toegekomen, medegebragt door denzclfden
otlicier die gelast was geweest met aen Frans II de eygenhan-
dige mededeeling van Napoleon III te bestellen. Den jonge»
koning zou den keyzer over zyne raedgevingen bedanken en hem
gansch zyne erkentenis uyldrukken voor den onderstand welken
het IVanseh eskader hem tot hiertoe verleend heeft, maer ten
zelfden lyde zou hy zyn spyt uytdrukken van de begeerten des
kabinets der Tuilerien niet te kunnen inwilligen. Zy zou in lange
bewoordingen uytvveyden over de terugwerk!r,gs bewegingen
der Abruzzen die hem scbynen ingeboezemd te zyn door een
ailerlofbaerste gevoelen van zelfbeslaen, veel meer dan door de
baenslroopery en begeerlvkheyd, zoo als men het algemeenlyk
wilt doen gelooven, en over dewelke hy al zoo juvste, zooniet
geloofvyeerdiger inlichtingen vermeent te hebben "dan deqene
die uyt/ Turyn komen.
Frans II zou eyndelyk verklaren dat hy vast besloten is.de
worsteling voort te zetten en, zou hy er bygevoegd hebben,
moest cr eenen dag komen dat de napelsche nationaliteyt moet
verdwynen, hy zou het als eene pligl aenscbouwen dezelve tot
den eynde toe te vertegenwoordigen, al moest hy onder de puv-
nen van Gaeta begraven worden, hy, de koningin en haer kind
dat zy in haren school draegt. Men geeft deze woorden als
letterlyk op.
Wat de tegenwoordigheyd van het eskader betreft, hy schvnt
zich niet te ontveynzen dal zy van aerd zy om noa al hevige op
merkingen van wegens zekere mogendheden te verwekken Ook
zou hy' zich bepalen met le vragen dat, volgens eene vroegere
gedane belofte, den admirael hem twee-en-twintig dagen van te
voren zou verwittigen eer dat hy de reede verlaot, om aen de'
officieren van zyn intendentsehap den lyd le laten van de' be
voorradingen der plaels le volledigen.
DE PATENTREGTEN.
Er zyn regtcn en belastingen die in de oude tyden blykbaer
gemaekt zyn door de grooten ten nadecle der kleynen, zoo als
de palenlreglen, hy voorbeeld.
Zou de Kamer zich met derzolver afschaffing bezig houden' Het
schynt van ja, maer of hel kieken zal uytgebroeyd worden, 'daer
van zyn wy nog niet zeker. Wy welen wel dat Herps-Kwerps en
Zoerle-Parvveys niet op eenen dag gebouwd zyn, doch wy vragen
in gemocde ol' het niet mogelyk is nog dit jaér eene hervorming-
in ons belastingstelsel te brengen.
Zou het, by voorbeeld, niet mogelyk zyn het patenlregl, datzoo
zvvaer op den kleynen burger drukt en zoo onreglveerditr is al'
te schaffen
Het patentregt is inderdaed een der onregtveerdigste belastin
gen die er beslaen ten eersten, omdat zy den arbeyd treft en
ten tweeden, omdat zy gelegd word op eene inkomst, welke niet
verzekerd is, dal is te zeggen op eene veronderstelde winst
welke misschien niet zal vervvezenlykl worden.
Moeten den eygenaer eener aklie, dén bezitter eener hofstede
den ambtenaer van den slaet, eene belasting betalen, om hunne
inkomsten te ontvangen Hoegenaemd niet. Welnu, waeront
moet den werkman, den burger eene belasting opbrengen, om
te mogen werken ten eynde in zyn bestacn le voorzien
Het patentregt is nog een dier overblyfeels yan eenen andere»
tyd, welke thans niet meer kunnen geduld worden, en welke
men moet doen verdwynen.
Cf? "STBr-r
CORRESPONDENTIE.
ONTVANGEN van M. V. W. te Geerardsbergen 6 fr. Item va»
M. S. te Beerth 6 Ir. Idem van M. V. le Maldegem 6 fr ld™
van M. A. te Everbcke 6 fr. Idem 6 fr. van Jl. G. te Sotlegem
51. G. als gy dien last moet dragen, doe ik u dees plaisir gratis
Het geld zal voor uw abonnement dienen.
B. Z. P. uyt B. ik heb alles wel ontvangen.
Zeer geaehten vriend 1». M. uyt U. voor my is dit verkrve-
baer, voor anderen niet. Gelieve my te schryven vvat gy verlangt
ik zal seffens aen uw verzoek voldoen..Voeg er by of de N™ varé
Denderbode en Belg nu op tyd gekomen zyn. lk heb gerekiameer'd
Besten Vriend nyt N. ik kondig uwen brief niet af omdat
men my om eene zeer goede reden gevraegd beeft te wachten
Scies postea.
I)e verledene week heeft Mgr Laurent, bisschop van Cherson
nèse, met toestemming van Z. Em. den Kardinaal van Alcoholen
le Leuven de heylige ord'ens toegediend aen negen leerlingen van
het Amerikaensch kollegic, in '1 welk aldaer met zooveePVrucht
nieuwe missionnarissen voor Amerika voorbereyd worden Na
het vertrek van den zeer eerweerden heer Kindekens, Viksris-
Generael van Detroit, is den zeer eerw. heer De Neve uytAinerika
teruggekomen om liet hestuer van dit belangryk gesticht op zich
te nemen, en met hem eenen diaken Amerikaan van geboorte
welken thans het priesterdom ontvangen heeft en »elnsl is aen
de priesters cn leerlingen van gezeyd kollcgie de engelshe tael
aen te leoren. Sedert de inrigling van dit kollogio, overdry jaren
heelt het reeds elf priesters als missionnarissen naer Amerika
gezonden welke aldaer met de grootste vrucht liet zaed der
waerheyd versprevden. Mogle dit heylig werk ie Leuven meer
en meer aengroeyën en meer apostolyke mannen naer den
wyngaerd des Hoeren sturen.
Wy vernemen zooeven dat de tweede kiezmg te Scheldewindeko
den zelfden .uytslag als de eerste heeft opgeleverd en dat de
liberale party daer teenemael is begraven. Jlon verzeker! ons dat
de liberalen zoo maisch en zoo dunnekens afgekookt waren dat
hun stietbeenljen hel haeksken niet kon bonden om er de tweede
buyze aen te hangen en dat zy gedwongen geweest zvn geheel en
al in de buyze zelve le kruypen, met welke zy soleinneellyk
