ZONDAG 21 JULY 186J.
VYFTIENDEN JAERGANG. - lVr 777.
Vertrekuren uyl de Statie Aelst MER:
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
AELST, den 20 Jülï 1861.
Den oproer der Mynwerkers.
Wat meer is.
Eenen anderen register.
TER ZELFDER TYDE NOGTANS VERZEKERDE
HET BELGISCH GOUVERNEMENT AEN DAT VAN
e ENGELAND 1)AT AL DE VERGUNNINGEN GEDAEN
AEN DE FRANSCHE MANUFACTUREN GELYKELYK
AEN DE ENGELSCHE ZOUDEN GEDAEN WORDEN.»
Gedwongen Onderwys.
Oproei* in den Borinage.
Gend, Brugje, Ostende 8-25 12-20 0-<K)
3.. 10 -6-1(1 le klas langs Dendermonde.
Korir\k, Mt.usoroen, RvsspI (lanjjs Lede) 8-25
12-30 U-00 3-10-6-10.
Doornyk, RyssH (langs -\lh 7-45—5-45. 0-00
Nin. Geerardsb. Ath, 7-45 2-35 5-45 8-30
jg Bergen, Quievrain7-450 00— 2-35 5-45
VAN ANTWERPEN NAER St-Nikolaes, Lokeren, Gend. 5-30 8-30 10-3U 2-30 4-30 7-00.
VAN GEND NAER Lokeren, St-Nikolocs, Antwnpen. 6-15 9-OÜ 10-20 2-30 4-20 7-00.
Te I.BOB staen al de konvoys. Te lOfcGEM stacn deie vertrekkende vnn Ath 6-30 0-00
10-10 4-35 0-00 en deie vertrekkende van Denderleeuw al de convovs.
S?:aen te oïSEGtw stil al de konvoys uvtgenomen dezen vertrekkende 'van Aelst 0 00 des
morgens en 0-00 's avonds en van Dendermonde ten 0-00 's morgens en 0-00 avonds.
Sbaen ie Santbergen devertrekken nvt Ath 6-30 10-10 's niorg. 4-35 en 0-00 's avonds.
Van Denderleeuw 0-00 8 10 's mo;g 2-50 6-00 en 0-00 des avonds.
Ö.'vderm. 5-20 8-30 11-55 12-30 3-10 6-10
I. .keren 5 20 8-30 12-30 6-10 o-00.
Brussel 7-45 U-0 12-30 3-10 5-45 8-30.
Jiech. Drus. A11 tw. 5-20 S-30 12-30 3-H» 6-10
Leuv Thien Luvk 5-20 8-30 12-30 3-10 6-10
Verv Land StTruven,5-20 8-30 12-30 3-10 6-10
G°nd 8 25—12-30—0-00—3-10—6-10—8-20
VA V LORERFN NARR
Dendermonde, Aelst 6-50 12-15 3-00 7-20—»-*.
Ninove, (ieerardsbergeu, Ath 6 50 12-15 3-000-0.
VAN ATI.' NAER
Geeraerdsbergm. Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-30 10-10— 4-35—7-40.
Lessen. Ge.-raerdsbergcnNinove. Aelst, 6-30— U-UO—10-10— 4-35 7-4u.
Brussel (langs Denderleeuw, 6-301U-K -4-35 7-40.
Gend, Brugge, Oslende 6-30 (langs Lede.) JO-10 4-35 7-*0
VAN CEND NAER
Andenaerde, 9-25 2 25 - '7-45 naer Aelst, 7-00 11-45 00 2-20 5-00 7-40.
VAN BRUSStL NAER
Aelst, fiend 7-35 11-40 2-20 5-20 8-15.
Ninove, Geeraetdsb. Ath, (langs Denderleeuw) "-35 2-20 5-20
VAN DENDERMONDE NAER
L' rnwrc »C urne Brussel (I. Aelsl) 7-15 12-05, 2-005-107-45 (I. M-cb.) 5-459-10 12-05 3-35 C-40
tl I' Jl.WhN N .lALliN. Aelsl, 7-13 - 7-55 12-05 2-00 5-10 7-45-
Cl'IQL'E SUIJM.
DEN DENDERBODE
Den oproei', die in de Walenslreken plaets gehad heeft
en nog niet teenemael gestild is, schynt zeer ernstig te zyn
geweest er zyn eenige dooden, verscheydêne gekwetsten
en velen zitten in 't gevang. De, troepen hebben moeten
gdbi'iiyk maken van de wapens, en als 't in ons land zoo
verre gaet, dan is zulks te betreuren en zyn de gevolgen
altyd beklagelyk. Een land waer den opstand kans heeft
te gelukken, is een land dat regtstreeks naer zynen onder
gang loopt, omdat noch wellen, noch regeltucht, noch
gezag geëerbiedigd worden zonder 't brutael geweld der
wapens, zonder dooden of gekwetsten. Doch, als men denkt
aen 't geen er in Belgiën omgaet sedert dat het onder de
beheersching van 't maconniek liberalismus bukt, dan is
bet niet te verwonderen dat er oproer onlstaet, dit was te
voorzien. De leegere volksklas neemt als voorbeeld 't geen
zy van de hoogere gezien heeftdus de geweldenaryëu die
in de schanddagen van Mey 1857, dooi' de groote liberalen,
gepleegd zyn 0111 aen 't schotelken te geraken, het gebruyk
der kasseysteenen en andere oproerige gèweldmiddelen zyn
niet vergeten, de groole liberalen hebben er meê gelukt,
waerom zouden de werklieden, aldus verleyd door dit slecht
voorbeeld, dit middel ook niet beproeven?
E11 dan nog beeft de liberale drukpers den oproer van
4857 niet goedgekeurd? Heeft zy niet tot vervelens toe
geschreeuwd en getierd dat dien oproer noodzakelyk was
en dat de liberalen hem moesten vernieuwen telkens dat
de Catholyken eene meerderheyd in 't parlement zouden
hebben Ten anderen het liberalismus is altyd gereed 0111
overal het vuer in den wind te steken zonder dal het
middelen bezitle om hetzelve le blussehen de gendarmen
en 't brutael geweld zyn d'eenige middelen die het heeft
om de volksbewegingen te beteugelen. Van de zedelyke en
godsdienstige medehulp, die echter 't eerste, 't vooruaemstc
en 't beste middel is om 't kleyn volk te overtuygen dat zvn
geluk in de gehoorzaemheyd "en onderwerping gelegen Is,
van dit middel wilt het liberalismus niet hooren, integen
deel het verstoot, het veracht dit middel en gebruykt al
zyne magl om het by 't volk 'batelyk en afkeerig te maken.
Inderdaed, wat gebeurt er aen en omtrent de oproerige
koolmynen? De liberale kopstukken verachten daer den
godsdienst, de priesters, de religieusen, die alleen bekwaem
zyn, door hunne principen, het werkvolk te verzedelyken
en in loom te houden men spant alles in om de kinderen
der werkende huysgezinnen van de broederscholen te ver-
wyderen de broeders, die er door de herders geroepen
waren, hebben er alle soorten van mishandelingen uy,t te
staen gehad men is zelfs zoo verre gegaen, dat men van
hunne meubels eenen brandstapel gemaekt had en op het
punt geweest is er eenen religieus levend op te braden.
De zusters van liefde die er gekomen waren om de oude,
gebrekkelyke en arme menschen te verzorgen zyn door de
gendarmen weggeieyd enz. enz. is het dan te verwonderen,
als den godsdienst en zyne vertegenwoordigers daer alzoo
ii 'liandeid worden, dat het werkvolk noch 't gezag eerbiedigt,
noch onderdanig, noch verduldig is?
Wat ziet men niet op dees oogenblik in zommige pro
vinciale raden Men spreyd er de ergernis der goddeloos-
heyd 7.00 ónbeschaemd ien toon, dat men er voorstelt en
stemt de medewerking van den priester uyt bet ónd'erwys
der jeugd te verbannen; men roept er luyd op den
priester buyten de school
Van den anderen kant word in die zelfde provinciale
raden gewerkt om de kerkfabrieken geheel en al aen
't pasloreel gezag te onttrekken liet liberalismus wilt die
instellingen geheel en al onder de beheersching brengen
der burgemeesters, zoodanig dat de pastors niets meer te
zeggen noch le bevelen hebben.
Immers als men ziet hoe 't magonniek liberalismus thans
eenen hardnekkigen oorlog voert tegen alle godsdienstige
regeltucht, als men overal de ongodsdiensfigheyd en 't on
geloof poogt in te planten, dan hoeft men niet meer ver
wonderd te zyn dat de onderwerping van onder 't werkvolk
verdwynt en dat het, naer 't voorbeeld der grooten, toevlugt
neemt tot 't geweld, oproer en andere buvtensporigheden
die 't naluerlyk gevolg zyn van de verzaking of vergetenis
der religie.
Maer dat men het wel wete en outhoude het zal de
strengheyd der gewapende gendarmerie niet zyn die de
oproerige massa's zal bedwingen; indien men 't godsdienstig
element niet gebruykt, men zal 't volk in de orde en rust
niet houden men zal er eenen hoop piuoderaers en ver-
woesters van kweeken en den staet zal in de wanorde en
regeriiigloosheyd vallen. Wy hebben het zoo dikwils gezegd;
zondtr godsdienst, geene reglvéerdigheyd zonder regt-
veerdiglieyd, geenen eygendom zonder evgendom geene
familie zonder familie geene maetschappelvke samenleving
inogelyk
Wy zullen hier niet onderzoeken wie er gelyk heeft de
meesters ot de werklieden maer wy zeggen dat, indien er
in den verkoop of aftrok der kolen eene soort van ongemak
oulstaen is, daL het wederom aen het liberael ministerie le.
wyten is, 'l welk, door zyne hersenschimmige denkbeelden
over den handel, een stolsel wilt invoeren dalde-onzekerheyd
en de onrust in vele handels- en nvverlïeydstakken werpt.
Voor het liansch-engelsch handelstraktaet, hadden de
beigische kolen eene zekere privilegie op de fransche merkt.
Deze privilegie hebben onze kolen nu verloren en 't is de
engelse lie mededinging die decs Ongemak in onze kool
mynen gebragt heeft cu oorzaek is der veranderingen die
toegebragt zyn aen liet reglement der mynwerkers.
Dat het ministerie alle bescherming aen verschillige
nyverheydstakkeu wilt ontnemen dit komt al weder
om bewezen te worden. Luydcns de beraedslagiiigen
in de eugelselie kamer, zoo het zeker schyneii dat ons
ministerie onze manufacturen aen Engeland gesiagtolferd
heeft, dit is te zeggen dat het dezelve wilt ten onder
brengen. Zie hier wat er in de engelsche kamer is gezegd
geweest
Eenen afgeveerdigden, M. FURSTER, vraegt aen het
ministerie welke de oorzaek is der vertraging die liet
belgisch gouvernement stelt van namelyk aen Engeland
de douauiere schikkingen toe te passen die tusschen
n Vrankryk en Belgiën genomen zyn, en drukt zyne over-
tuyging uyt dat die vertraging schade toebrengt aen de
Eugelselie belangen. -
Den minister, lord Russel, heeft hier op als volgt
geantwoord
I Ik ben niet verwonderd over de klagten die hel'belgisch
gouvernement uyllokt. Als het gouvernement van Z. M.
11 zich tot het beigische gewend heeft, heeft men ons geanl-
a woord dat Belgiën zich verbonden had in de onderlian-
<1 deling van een handelstraktaet met Vrankryk, en dat
a zoolang de voorwaerden van dit traktaet niét geregeld
waren, liet moeyelyk was met andere mogendheden le
<1 onderhandelen.
Ziet daer de intrigue ontdekt ons ministerie heeft de
stellige belofte aen 't engelscb gouvernement gedaen .dat de
engelsche labriekvoortbrengsels vrvën invoer in Belgiën
zullen hebben gelyk ons traktaet "met Vrankrvk aen de
fransche voortbrengsels komt toe te staen.
Wy denken niet dat de ministers de stellige gezcdeiis
van den engelschen minister zullen durven logenstraffen,
want geheel de wereld weet dat eenen engelschen minister
zich wel zou wachten zulk eene leugen in hel parlement
af te geven.
Gevoelt en begiypt gy 1111, landgenoten, hoe het liberael
besluer de belangen des lands verstart Ziel. gy nu hoe het
met onze fabrieken en manufacturen handelt Het zal alie
soorten van goederen en stoffen die d'Engeischen te veel
hebben naer onze merkten trekken en deze zullen eene
doodeude concurrentie aen onze voortbrengsels doen, het
zal ons onmogelyk zyn deze concurrentie 'uyt te houden
wan' het is algemeen gekend dat de engelsrhè fabrikanten
hunne overschotten in vremde landen aen 200 ten 100 lee>er
in prys plaetscu dan onze fabrikanten hunne voortbrengsels 1
moeten verkoopenWy vree;.eii en 'l is om zoo to i
zeggen zeker dat ons nalionaél' werk gaet stil vallen en dat
er duyzende en duyzende onzer werklieden gaen zonder
brood' vallenDit alles word v.iiloteuriylvk door de
liberalery gedaen tegen de belangen des lands, 'zonder dal
\vcmlr'an^lebbende 'E' koophandelkamers geraedpleegd
Hadden de volkskamers eenigen moed, zy zouden zulke
ministers op de duymen kloppen en maer eifenaf den oproer
dei mynwerkers loescliryven aen de ligtzinnigheyd der
liberalery. Het is le vreezen, gelyk wy uyt de beraedsla-
gingen der engelsche kamer komen te zien, dat het gedacht
van vrye uytmsseling van MM. Frère en Rogier nog tot
andere onlusten zullen aenleyding geven. Het proces van
t liberalismus is Ihans gemaekt, het is ontbloot van alle
vaderlandsch gevoel, het is weynig of niet bekommerd met
s lands belangen, liet verwaerloost op eene gevaerlyke
wyze het bestaen van den werkman en kwelt hem overal
waer het kan, gelyk men gezien heeR door de buytensporige
regie» op de dranken van 't volk, welke veel misnoegen
geknor en gemor haren. 'T is aldus dat een slecht liberael
besluer kan oorzaek wezen dat de openbare rust door
oproer en andere wanorders gestoord wordenWacht
maer nog wat, en weliigt zal men wat anders zien
Den Universel kondigt, in zyn nummer van vrvdag een-
zeer belangryk en grondig beredeneerd artikel ai' over het
gewigtig yraegsluk van 't gedwongen onderwys, door zom
mige provinciale en gemeenteraden aengeröerd en welk
tevens door de dagbladen nu onderzocht en besproken
Wy geven hier deszelfs besluytselen, uyt welke men zal
kunnen afleyden, op welke grondstellingen den schryver
zyne redevoering gebouwd beeft
I" Een deel der party onzer schyn-liberalen vraegt
het verpligtend ol gedwongen lager onderwvs
aDoor onbekendheyd met'de gezo"ndè vryzinnige
leerstelhngen en met het grondweltelyk reet der
vrye volken, in hel algemeen, en der Belgen m het
byzonder
b) Door vooroordeel, tegenstryd of haet tegen de
catliolyke kerk
c) Uyt haet tegen de vryheyd
d) Door ingeboren verblindheyd, voortspruytende uvt
hunne vereen,ig van denGod-Staet en 't Gouverne-
nient-Voorzienighevd.
2» In zaken van eeredienst en onderwys. is'er, binnen
zekere beperkingen, slechts één dwangmiddel de vader-
lyke magt, vertegenwoordiger van God.
v 5° Wy verstooten krachtdadig het gedwongen Onder-
om de volgende redenen
u) Omdat het ongrondwettelyk is
l) Omdat hét de verwarring in'de twee magten in zich
be.ielstde loochening van net noodwendige Grond
beginsel der ouderseheyding tusschen Kerk en
otaet
c) Omdat het geheel en al het onvervremdbaer en
onverjaerbaer regt der menschelyke vryheyd mis-
d) Omdat het eene nieuwe en zware inbreuk maekt
op de vaderlyke magt.
wys,
Wy lezen in het Handelsblad
De" rust is in den Borinage hersteld de eygenaers hel,
hen hun willekeurig reglement ingetrokkenen zullende
werklieden weer aenveerden legen de gewooue conditiën
Jammer maer, dat die intrekking niet vroe-er In-tt
plaets gehadde dooden riglen ziel, eylaes niet meer
op liet bloed is en blyft vergoten
Wy zyn niet van diegenen, welke dén werkman tec,.,,
den meester zullen opstoken, die hem de weelde en der
rykdom van den patroon en zyne evgéne armoede zulle,,
toonen - maer 11, dit geval pluelsen wy ons teenemael i™
den kant van den ongelukkigen mynwerker.
Het nieuwe reglement, dut mén 'heni wilde onle m
was schandelyk, monsleraelitig, onregtveerdi"
Den werkman wierd er in op allérhande manieren aen
banden gelegd, benadeeligd en geëxploiteerd en d it ,1
nog wei voor eenen loon die beneden het moeyeivke
is,'t welk hem word opgelegd,
Zoo evsebte men van 'hem, als hy werk kreeo- lm
borg, het loon van zes dagen, en a"ls l,y den koolpdt^
