Onze slotrede of zedeles.
PRYSDEELING DER ZONDAGSCHOOL.
•Cathode reJigie, sedert versclievdene eeuwen, uylgebraekt
Ihebbeiu Ziethier, Landgenoten, deze onbetamelyke
■Zedéles die gy ook voor eene voorzegging moogt nemen
13e ze.deles die uyt deze beraedslaging te nemen is,
is'éat, door de protestatiën hier uvtgebragt, de Catholyke
party bewezen heeft dat zy den zin en 't verstand niet
meer heeft van de gebeurtenissen. Noch in Belgiën,
noch in Italiën, noch in Vrankryk zult gy meer besturen,
gy zyt in den weg niet dien het menschdom bewandelt
•i om het te gelevden, moet men zyne noodwendigheden
zoo sto/felyke als zedelyke begrvpen, gy begrypt ze niet,
gy zyt blinden die klaerziendeü wilt' geleyden deze
beraedslaging heeft zulks volmaektelyk bewezen. Men
ic zal naer uwe prolestatiën niet luysteren en elkeen zal
maer eene zaek bekennen, uwé magteloosheyd De uer
uwer dood is geslagen
Indien iemand gelezen heeft 't geen men, in 1790,
ill den klub der Jacobins, te Parys, uytkraemde, indien
men somtyds het schimpschrift, l'Ami du Peuple
gezien heeft, 't welk, ten dien tyde, door den goddeloozen
Sansculotte Maral, uytgegevëu wield, daerin Tind men
juvst dezelfde zinsneden en schandalen.
Maer wat is er op al die schoone redevoeringen der
Jacobins gevolgd De vermoording van Lodewyk XVI op
bet schavot, de guillotien in permanentie, de wet der ver
pachtten, dediel'te der kerkgoederen en der eygenaers die
uyt Vrankryk en Belgiën verjaegd waren etc. etc. En welk
is 't eynde dier Jacobins en Septembriseurs geweest?
Byna allen zyn vreeslyk en gelvk onredelyke dieren ge
storven En wat is er van de Catholyke Kerk geworden
Na de bloedigste vervolging, is zv schitterender dan ooyt
heropgestaen, en Hoornen, in plaets van het slagtoffer te
wezen van het Sancnloltenniacjonnismus, is regt gebleven
en staet nog regtZoo zal 't wederom wezen, want
niet te vergeefs heeft Christus tot zyne Kerk gezegd
Ik zal met U wezen tot het eynde der eeuwen, en de poorten
der helle zullen tegen U niets vermogen
In ons laetste N' hadden ivy vergelen een woord Ie zeggen
over de zoo pleglige als ryke prysdeeling welke, dynsdagder
verledene week, acn de lalryke kinderen onzer bloeyende Zon
dagschool gedaan is geworden. Deze feesl van ware christclyke
vryc liefdadigheyd nam nenvnng met eene solemnele mis, oniler
welke den zeer eerweerden heer Ost, kanonik en professor in
het bisschoppclyk Seminarie te Gend, eene hoogst merkweerdige
en kruymige aenspraefcVsdo omslandigheyd loepasselvk, lieert
uylgegalmd, welke aunspraek "eenen diepen indruk op tie aenwe-
zigen gedaen heeft en de achtbare bestuerders, meesters,
meepterssen en verdere weldoeners der Zondagschool zal op
wekken in hunne noovl genoeg geprezene naéstensliefde te
volherden en, mogelyk zynde, nog meersen Ie vuren. Na de mis
is Z. II. den Bisschop van Gend de prysdeeling komen voorzitten
en heeft den hoogst eerbied.weerden Prelael met onze achtbare
Geestelvken en Kerkmeesters met eene vadcrlyke goedheyd de
pryzen uvlgereykt daerby nog menigvuldige aelmoesen voegende.
Er zyn in de twintig honderd pryzen, bestaande namelvk in kielen,
broeken, mantels, kleederen, doeken, voorschooten, ecbarpen,
boeken enz. uylgetleeld geworden. De pryzen waren schoon en van
zeer goede hoedanigheyd en komen alle jaren geluygen dat, na
mate de behoeften aengroeyën, de voortrelfulyke weldoeners'der
Zondagschool ook hunne liefdadige giften welen te re"elen en
onzen zeer eerweerden Herder zyne poogingen weet" te ver
dobbelen. Aen allen dan, in 'I algemeen, en aen elk van hun
in 't byzonder, sturen wy onze grondhertige toejuvchingen en
dankzeggingen toe, dit wel in naem der chrislelyke* opvoeding,
welke, op onze dagen, zoo dringend noodzakelyk is, bvzonderlyli
onder de ongelukkige armen, welke hunnen 'voornamen trobst
voor hunne ellenden en hun lyderi in den Calholyken Godsdienst
konnen en moeten zoeken.
Het onnoozel Verbond lau Avis! Konu in zyn laetste N'protes
teren tegen het artikel dat wy over veertien dagen, nopens het
ministerslactum, welk men belagchelyk de troonrede- noemt,
hebben afgekondigd.
Indien een blad van eeriige weerde daertegen kwam protes
teren, wy zouden met kracht de prolestatie beantwoorden
maer nu dat het slechts Gummarus De Vos is, uylgevcr van liet
Verhoud van Aelst, woonende in de Nieuwstraet, in 't oud huvs
van den bermhertigheydsberg, willen wy noch tvd noch plae'ts
verspillen om de ellendige knoeyery van een hol en ziek hrevnlje
te wederleggen. Wy stroeyên geene roozen voor de zwynen', die
taek laten wy aen sullen die te simpel zyn om verloren arbeyd
en moeyte te begrvpen.
Men aenscbouwt niet als onwaersehvnlyk, in eenige goed
ingelichte kringen der hoofdstad, dal 'liet' eerste gevolg der
redetwisting die in de Vertegenwoordigers-Kamer konu plaets
te hebben ter gelegenheyd van de herkenning des koningrvks
Italiën, de afbreking zy onzer diplomatische betrekkingen met
hot hof van Hoornen.
Men bemerkt dat de aenkomst van den nuntius die M»r.
Gonella te Brussel moest komen vervangen, onbe'paeldelyk is
uytgesteld.
VOORZEGGING VAN KONINGIN HORTENSE.
M. Crétinau Joly beeft gezegd dat liy in het eertsdaegs uyt te
geven tweede deel van zyne geschiedenis van hel liuys arri Or
leans, eer.en onuytgegeven brief van koningin Hortensc zal mee
deden, wacrin deze, over haren zoon, den tegenvvoordigen kev-
zer schryflWord bonis ooyt keyzer van Vrankryk, d°an heeft
hy maer vyftien jaer noodig om Vrankryk te ruïneren.
Inderdaed hy heeft Vrankryk reeds voor twee duyzend richt
honderd millioen in de kleêren gesteken.
CORRESPONDENTIE.
Bésten Vriend V. W. Ik zal u de naesle week over het
werkje in kwestie schryven. Otizen goeden vriend G. had de
commissie gedaen, maer met onze verhnyzijig heb ik te wevni"
tyd gehad.
- Ontvangen van M. M. te K. 6 fr. Geachtten vriend 1!., ik
kan de besluylselen van uwen brief niet aennemen. Ik zal wel-
eens de gelegenheyd vinden otn u persoonlvk dacrovcr te
spreken.
SCHRIKKELYKEN BRAND TE ANTWERPEN.
Men schryfl uyt Antwerpen, 3 december
Eene nieuwe en schroomlyke ramp komt onze stad te bedroe
ven. De belgisclie raflinade en den entrepot St-Felix, een groot
en prachtig gebouw nog maer onlangs opgerigl, zyn niet meer
dan eenen hoop pjiynen. Eenen brand dezen morgend ten 6 uren
uylgeborsten iu het eerste gesticht, heeft alles verslonden. Den
entrepot was van de raffinade afgescheyden door een straetje,
en desniettegenslaende heeft het vuer er zich aen overgezet met
de snelheyd van dfjji bliksem.
Tot overmact van ongeluk schynt hel zeker dat twee kapo-
rnels en cencn douanier er het leven verloren hebben. D ze ge
stichten staen op de zuydka.ey van den groóten Dok, en eeïten
oogenblik liepen de schepen die daer lagen het grootste gevaer.
Om 9 1/2 ure waren alle de poogingen gerigl om de overdakkon
te bevryden die tot guano magazynen dienen en naby den entre
pot staen, als ook lied groot houten gebouw voor de koopwaren
van den yzeren weg, 'l welk men vreesde te zien instorten onder
den val van den achtergevel van den entrepot.
Wy nemen uyt do antwerpsche dagbladen nog de volgende
byzonderhedeu over, wegens den onbesehrvfelvken brand die
mnendag avond den vuerinolen aen den Grooten Dok en het
daernevensstaeude Entrepot SI-Felix totael vernield beeft.
r was 5 1/2 ure toen het vuer zieli verklacrde in de uytgo-
strekle gebouwen der bclgische-antwerpsche suykerraffineerdery
doorgaens den vuerinolen genaemd. De troepen van bet garni
zoen en de pompiers, ter plaots gesneld, begonnen onmiddelyk
alle mogelyke reddingsmiddelen in te rigten, maer op min dan
een half uer bad den brand zulkdanige evenredigheden bekomen
dat er aen geen blusschen meer te denken vielbel was eenen
onmeetbaren gloed, die lange kolommen vuer opwaerts joeg,
welke gansch de stad verlichtten.
De pompiers en de soldaten tot het blusseben gebruykt, kon
den alsdan niet anders meer verrigten dan-de nabystaende ge
bouwen te redden, namelyk het Entrepot St-Felix, de magazynen
der raffineerdery en het houtmagazyn van MM. Bex en Yerbert.
Elf brandspuyten wierden daer toe in 't werk gesteld. Deze
poogingen wierden gcdeelielyk met goeden uytslag bekroond.
De magazynen der raliinado als ook het houtmagazyn wierden
met eenen wonderbaren spoed geiuymd, en men was in het
volle werk om ook den Entrepot te ruyineng toen, om 7 i/2 ure,
den brand ook in dit gebouw met hevige woede uylborst en
weldra gansch het gebouw innam.
Alsdan steeg er oenen kreet van droefheyd en algemeenen af
schrik op wat gaet er geworden van de ongelukkigen die op de
hoogste verdieping, de 7% geklommen zyn. Hel geroep van
redde zich wie kan doet zich hooren de trommel roept de
werkers terug maer helaes indien een deel dor werklieden
den tyd gehad heeft om langs door de vlammen weg te vlugten,
wal verliezen liebbcj) wy niet te betreuren
Het eyfer der slagloflbrs is nog met wel gekend, maer met
droefheyd bestatigen wy dat onder hen zich bevinden MM. Sloop,
Airsch, den kaporael der pompiers Willemsen en den pompier
Naulaerls, en bovendien nog eenen serjant en vier soldaten.
Echter bevestigen wy niols wegens het getal der militairen die
in de vlammen gebleven zyn. Men noemt nog MM. Smets doua
nier, De Deuls en Kiohe, bedienden in den Entrepot, die men
gisteren morgend nog miste..
'T was ten 7 uren 35 m. dat het vuer uytborst in den Entrepot
St-Felixten 8 uren min 10 minuten stortte den gevel des ge-
bouvvs in met een vreeslyk gedruys, dat de menigte deed huyve-
ren. Dus was een enkel kwartier uers voldoende geweest om
volkomentlyk en zonder hoop van iets te redden, een gebouw
te vernielen dat men utiverbrandbaer had verklacrd.
Het scheelde weynig of men had ook eene algemeene vernie
ling in den Dok te vreezen de malroozen der aldaer liggende
schepen hebben de meeste moeyte der wereld aen den dag moe
ten leggen om alle brandgevaer te verwyderen reeds waren er
die hunne zeylen begonnen te branden, en in de beweging door
bet verplnctsen der schepen veroorznekt, heeft men ongelukkig-
lyk ook het verlies van eenen man te betreuren. Vvf malroozen
in 't water gevallen, zyn kunnen gered worden.
Térwyl men aldus overal voorzorgen nam, bleven de inwoo-
ners dor liuyzen die langs het houten overdak van den yzeren
weg staen, niet werkeloos. Elkeen verhuysde in vollen spoed
zyne meubels. Eene dame die nevens de rafflnadery woont en
daegs te voren in 't kinderbed gekomen was, is van haer bed
moeten genomen en met eene vigilante naer haer ouders huys
gevoerd worden. .Met een woord, hel ramptoonoel maekte een
tafereel van verwoesting en weedom uyt, dat nimmer uyt het ge
heugen zal gaen dergenen die het gezien hebben.
Rond8 1/2 ure was den brand ingesloten en men mogt de
hoop koesteren dat geene andere gebouwen dan de raffineerdery
en den Entrepot de prooy der vlammen zouden worden. Rond
8 uren had men de spuyten van .Meehelcn en Brussel ontboden.
De pompiers van Meehelcn kwamen ten 10 uren aen met eenen
byzonderen treyn, maer op dit oogenblik was alle gevaer ver
dwenen. Het vertrek der pompiers van Brussel wierd by telcgraf
uyt Antwerpen tegenbevolen.
Ziehier nog eenige inlichtingen tot vollediging der voren-
staende Het vuer schynt begonnen te zyn in de bureelen der
suyker-rallincerdery alle de gebouwen van den Entrepot en der
ralïinade zyn vernield. De muren zvn ingestortden achtergevel
staet omgebogen en drcygt in te vallen, en in zynen val liet
overdak van den yzeren weg te vermorzelen.
De antwerpsche suyker-rafiineerdery was verzekerd voor eene
som van 2 millioen door verscheydede belgischc, fransche en
duylsche kompagniën, en namelyk door alle de kompagniën van
Antwerpen.
Den entrepot was verzekerd-voor 7 tót 8. millioen door een
getal kompagniën, en namelyk door hollandsche kompagniën,
die incest by die ramp zullen te ly'den hebben.
- Eenen brief uyt Antwerpen, gedagteekend-maendag avond,
10 uren, meld het volgende
Bcyde gebouwen stonden de breedte der kaey een 15 me
ters van de schepen, waermeê den Dok vol-lag. Hadde er een
schip vuer gevat, het ware op een omzien met alles wat onze
haven behelsde, gedaen geweest het heeft byna niet gescheeld.
want ik heb met eygene oögen een stuk zévl in vlam gezien
maer 't scheepsvolk, vlug en roekeloos als duvvels door den
gloed verlicht, rukten bet af en ploften het in het water.
Men kan zich geen denkbeeld maken van de beweging en de
kommando geroepen op al die schepen het mastwerk krielde
van volk. Gelukkiglyk heeft men al die vaerluygen zooveel mo
gelyk naer den overkant van den Dok gehaeld, alwaer ze nu als
planken nevens elkander liggen, zoo dat er tusschcn hen en den
brand eene waterruymte is van meer dan 50 meters.
Heel de stad is te been een geacht koopman, die in dees ge
val eer. bevoegd beoordcelaer is, zegt my dal er reeds om tien
millioen kan verbrand zyn den entrepot lag vol met de
kostbaerste koopwaren, waeronder veel graen," en by eene
hoogte van acht of tien verdiepen had het eene lengte van onge- I
veer 200 meters, op eene oerizienlykc breedte.
Hel was nog maer eenige jaren nieuw uyt den grond opge-
bouwd en was zoo schoon van bouwtrant als stork van muren
gewelven en gebindlen, niettemin, wanneer al het brandbare f
goed dat er in lag, als suyker, ceder- en mahoniehout, in vuer
stond, stortten de verdiepen en den vooregvei kort na elkander
in. mei een omzettend gedrnysch.
Op dezen oogenblik schynt men den brand meester op al de
omliggende gebouwen, hangars, magazynen, enz., staen pom
piers en malroozen, met sptfvlen op de daken, er word onop-
houdelyk zooveel water mogelyk gepompt.
Men spreekt van een aen lal soldaten dre onder zulke instor
tingen vermorzeld of door den rook verstikt, geworden zyn. Ik
heb soldaten uyt de poorten van het gebouw zien loopen, huy-
lende dat kameraden er waren dood gebleven en zeiven humie
verbrande handen en armen toonende. Men heeft ook eenen man
gezien, die byna verstikt was geweest, zoodat hy al bloedspu-
wende nyl hel gebouw kwam geloopon.
Den brand is in den vuermolen de grootste suykerraffinecr-
dery der stad begonnen, men zegt in den- achtermiddag, doch
t was eerst rond 5 uren, dat de vlammen- tot eene ontzettende
hoogte sloegen en den Entrepot aenrandden, cn sinds dat
oogenblik ging de vernieling met eene verbazende snelheyd op
een vierkant van wej 200 meters brandde alles te gelyk.
Wy ontleenen aen de antwerpsche dagbladen van 4 decem
ber nog de volgende nangten over den brand die de belgische-
antwerpsche suykerraflineerdery en den Entrepoi St-Felix in
asch heeft gelegd.
De ramp zal volkomen zyn. Van gisteren avond' ten 6 uren
heeft men bemerkt dat bet vuer zyne verwoestingen aenrigtte in
de kekiers van den Entrepot St-Felix de schroomlyke menigte
koopwaren die in die kelders gestapeld liggen (wv geven er I
verder de opneming van) zullen dus ongelukkiglvk mèdevernield:
zyn. Sedert gisteren avond stygen schroomlyke "massas zwarten,
en dikken rook- op nyt de keldervensters van tyd tol tyd slaen. j
de vlammen er tussctien en komen tot tien meters hoogte de no*-,
regt gebleven muren zengen.
Het hert hloed voor dit tooneel vau verwoesting.
De gewelven van do kelder» der suyker-raflinoerdëry zyn in
gezakt, hel smokend on gloeyend pttyn mederukkencle daer
heefl hel vuer veel van zyne' kracht verloren.
In den morgend is er eenen schroomlyken muer van dén En
trepot St-Felix met een ontzettend gedruys neergestorthy heeft i
de kappe van een nabystaende magazyn vermorzeld. Veel andere
muren dreygen nog omver Ie vallen.
Wy mogen ongelukkiglvk niet zeggen dat er maer vyf dooden-
zyn 't is thans stellig dat het getal slagloffers veel grootet is.
en met afgrvzen moeten wy zeggen dat,"volgens de laetste bere-
koning, er twaelt tot vyftien persoenen in don Entrepot moeten
gebleven zyn op hel oogenblik dat den brand met zulke Wikse.
mende snelheyd gansch het gobouw innam.
In alles wat die droevige zaek betrell, legt de militaire-over-
heyd de grootste beseheydenhoyd aen den dag. Inlichtingen, die
wy nauwkeurig 'mogen gelooven, verzekeren ons dat zeven
mannen van versehillige wapens die op het ramptooneel ge
weest zyn, sedert dien gemist worden. Men spreekt nog van twee
werklieden die men in den Entrepot heeft zien gaen en die er
niet meer zouden uytgekomen zyn.
Ziehier de opgaef van de koopwaren, die men vermoed in
den Entrepol St-Felix gelegen te hebben
100,000 hekloliters giaen 1500 Fot 1700 balen wolle 950
vaten tabak 400 kisleu korinteu 1000 blokken akajou 200
vaten pottjsch 300,000 kil. yzer in staven; 1000 kil. kisten
versehillige koopwaren; 500 balen vlas en werk 1500 kisten
suykur5000-balen ryst4000 droogc huyden 500 balen kolft.
In de kelders van hetzelfde gestichl liggen omtrent
200,000 kil. katoeuzacrl100 vaten tabak eene partv akajou - f
50u gezouten huyden 100 vaten puymsteen 150 balen vlas-
denhet150,000 kil. vcrwhout 500'vaten terpenlyn-olie 250
vaten harst2500 zakken guano 200,000 kil. kopererts.
M. Van Damme, onderpastor te Meerendré, is benoemd tot
pastor te Moortzeele.
Een besluyt van 22 november luyd dat, te rekenen van
1 January aenstaenöe, de kaerten af te leveren krachteps hei
besluyt van 3 february 1848, geen regt meer zullen geven om
langs du wegen te wandelen buyten de «taliën, en dat den too j
gang dezer laetster. zal bepaeld zyn tol de deelen die voor den
dienst der reyzigers bestemd zyn.
Men schryfl uyt Ninove, 3 december
Eenen groolen brand heefl dezen morgend rond 7 uren de 1
garenfabriek der wed. Van Opdenbosch-Beeckman, dezer stad in
assche gelegd. Het verlies mag op 30,000 fr. geschat worden, i
Alles was verzekerd.
Woensdag laelst, binst den nacht, is er eene diefte met
inbraek gepleegd in de pastory van Eenaeme. De dieven hebben
eene geyl cn dry konynen gedood en medegenomen.
Woensdag laetst heeft de weduwe Cortvriendt, landbouw
ster te Yzendyke, eenen brandbrief ontvangen, die den post- I
stempel droeg dier gemeentp en haer'beval van eene som van
800 guldens te dragen naer eene aengeduyde plaets. Vrouw F
Cortvriend heeft onmiddéljfk de gendarmerie' verwittigd, welke
den volgenden nacht is komen in hinderlaeg liggen rond de I
pachthoeve doch niemand heeft zich vertoond' om de geeyschte i
som te komen halen.
Daer komt eene kommissie gelas.t te worden met de her- t
vorming...., der postzegels. Eenigen tyd geleden is eenen onder-
scheyden photograf, M. den minister van 's lands werken gaen j
vinden en heeft hem de zegels getoond die door het photogra-
fisch stelsel waren nagediaekt, en wel zoodanig dat het omno- j
gelyk was dezelve van de echte zegels te onderscheydcn. Men I
verhoopt die namakingen te voorkomen met de zegels" verheven
of uytspringend te maken, gelyk zulks reeds het gëvai is in veel i
landen.
In zyne zitting van 23 november, heeft den gemeenteraed
van St-Nicolaes eenpariglvk en met toejuyehingeu besloten dat i
er aen M. Van Overloop, gedeputeerden van het distrikl, eenen
brief zou geschreven worden, om hem te bedanken over de door t
hem aen het distrikl bewezene diensten.
Den 2 dezer heeft op het stadhuys te Brussel de 6e trekking
plaets gehad voor de gcdeeltelyke aflossing der leening van 7
millioen franks (1856).
De volgende obligation zyn met premiën uytgekomen
N° 64876, niet eene premie van 25,000 fr.
Not 2550, 33692, 6072-2, elk met eene premie van 10,000 fr,
N° 15686, met eene premie van 4000 fr.
N°' 1204, 35729, 38385, elk met eene premie van 1000 fr.
N»s 6761. 7753, 8024, 9269, 11358, 26030, 29098, 38677,
39265, 39755, 61206, 68828, elk niet eetie premie van 500 fr,
Nos UOOt, 12139, 25175, 26281, 27287,37533, 38177, 45656,
57003, 58362, elk met eene premie van 400 fr.
N°' 3988, 14012, 14478,15.158, 17282,19354. 25619,25730,
54101, 66148, elk met eene premie van 200 fr.
