i
Ongetwyfeld Wilde liy den picmonteeschen kapiteyn gelasten
met cene boodschap voor zyne familie. Hy beeft dacr den l*d
niet toe gehad, d
LANDBOUW. DEN WINTEL.
Den winter staet voor de deur, en is reeds gedeeltelyk door
het sleutelgat binnengekomen. Men ziet ook weldra alleman van
de velden vcrdwynen noch mensch, noch peerd is er meer te
zien. XVaer zyn zy nu allen gebleven Den akkerman 2it achter
de stoof en snyd solferstekken van een stuk droog wit houtde
vrouw kuyscht hel buys en kookt de soep ;-de knechten gaen de
schuer in en de meyden op stal. Ga nu in de winterdagen nevens
cene boerenhoeve, gv zult er niets hooren dan den slag van den
vlegel in de schuer overigens is alles doodstil en zelfs alle
deuren van de veestallen zyn met bossen stroo gestopt. Hierdoor
moet natuerlyk eene gisting in het mest onlstaeii, welke nadee-
lige dampen uytwascnu en de lucht, zoodanig verzwaert, dat de
heesten in deze ovens niets dan ongezonde declpn in do longen
binnentrekken. Wv willen aennetnen dat, by hevige koude,
's nachts de buytendeuron met stroo gedekt worden, maer in den
vollen dag moeten cg (leuren of vensters geopend worden, al
was het ook maer voor een uerlje, om de ongezonde lucljt door
versche te verwisselen.
Den akkerman we.et zeifs dat het goed is, maer velen laten
weken lang alles gesloten, om zich niet de mod^te te moeten
getroosten het stroo aen en af te doen. By de eerste vorst
hebben wy nog stallingen bezocht, en ofschoon deze vorst niet
hevig kon genoemd worden, waren de stroo-bamkaden reeds
voltrokken. Dit is zoo ons gebruykantwoord men, als er
eene opmerking op gcmaekl word, en wy hebben weynig hoop
dat zulks veranderd word.
Nogtans hebben den akkerman, zyne knechten en meyden hyna
geen werk iu den winter, zoo dat 'het zeker eene klèynighèyd
zou zyn over dag, hy zonnesehyn, alle stallingen te verluchten.
Dit is ons gebruyk niet, zegt men zeer eenvoudigmaer het ge
zond vorstand leert ons ook dat de winterlucht veel gezonder is
voor mensch en vee. dan die der heele zomerdagen.
Het vee hiervan berooven, is onverstand, en de znqk is van te
groot belang dan dat wy er niet een woordje van reppen, 0111
alle man aentlaehlig te maken op de verluchting die de spysver-
teering van het vee moet bewerkstellingen, het bloed vernieuwen,
en in 't algemeen de gezondheyd onderhouden.
MINISTER VAN DEN PEEREBOOM.
Het liberael blad, de Grondwet, bevat hel volgende
Alles heelt zyne bilteie zytle. Zoo wy ons verheugen mogen
over 't geen den heer Dc Baets in de kamer ten voordode onzer
miskende regten gedaan heelt, hebben wy ook de overluyging
gekregen dal den nieuwen minister Van den Peereboom eenen
beroerden fjariskiloii is, die samenspant met de Walen legen ons.
Hy heeft don hek geopend 0111 te zingen wy' woleii uu wat
vogel onzcit nieuwen minister is.
Als de kamer haren budget opgemoekt heeft voor dsn tegen
woordige» zilt yd, heeft zy berekend dat dezen ziltyd tien maeu-
den zou duren.
Moet de kamer maer uyteen gaen wanneer heel en ganséh hol
programma door de Troonrede aeugekondigd, is uvfgépttl, dan
mogen wy van heden af verzekeren dal zy nog met geheel het
jaer door niet zal genoeg hebben.
De Union van Parys kondigt een uytnomend kurieus v'erhael
af, dat gene welk M. Ferrari, ultraliberaal lid van liet Parlement
van Turyn, aen de vertegenwoordigers-kamer gedaen hoeft van
zyn bezoek te Pontelandolfo, Ier gelegenheyd der redetwisting
die sedert eenige dagen in den schoot dier vergadering is aenge'-
vangen wegens de kwcslien van Napels en Hoornen.
Men heeft niet vergeten dat Pontelandolfo de eerste der twaelf
of veertien steden is welke de troepen van Victor-Eramanuel
verbrand hebben. Sedert het begin van den napclschen opstand.
M. Ferrari heeft met evgeno oogen dit toonoel van verwoesting
willen zien, 't welk deze nog onlangs zoo volkryke en hioeyende
stad heden aenhfed. Hy heeft liet gezien en' hy heeft t'r van
eenen indruk van droeflieyd medngehragl welke' in zyne rede
voering mol eene wonderbare welsprekemlheyd is uvtge'selienen.
AVat is er treffender, roerender, liy voorbëchi, dan'die verschv-
ning van M. Rinaldi, slilzwygend en treurig, op de puvnen zynêr
door het vuer verslpndeno huyzen
M Rinaldi had twee zoons die, volgens de gepaste uytdruiiking
van M. Ferrari, de piemontéescho vryhoyd van ver 'liciniudeno
Die twee zoons waren de soldaten te gemoet gploopeu weike zy
reeds als verlossers groeteden men iiegft hun gevalmen heeft
hun gedwongen bet rantsoen huns levens ie betalen, wneri a
men bun onbermhertiglyk door den kop geschoten heeft. Eu dm
meysje, 't welk eenen kogel deed neerploffen voor de voeten van
eenen garibaldier van medclyden doordrongen en geroeii om luier
Ie redden, liadde den lyd hem daerloo overgebleven. omdat zv
er niet had in toegestemd hare eer Ie sdaglólïeren Wat vroed
heden, wat gruwelykhedon, wat afschtiwelyklieden te gelyk
Den brand, dc moord, de verkrachting, de plundering I Het was
niet genoeg met de huyzen te verbrande 11men verwoeste ze.
Alvorens de vrouwen te tlooden, onlccrde men ze, na de mannen
gedood te hebben, stroopte men hunuyt. Nimmer zag mt 11 iets
dergelyks sedert den inval dér barbaren
M. Ferrari heeft die woesle tooneelen op rekening der plun-
dcraers gelegd die, zegde hy, hel leger in zyne toptien vólgden
en het in zyne uytvoeringen VoOruyiliepen maer wat waren dan
die plundcraers voor welkers woede hei gezag van den krvs-
oversten en het gelal der soldalen magloloos bleven He ollieiè-
ten konden wel door den kop doen schieten ongelukkiger) die
geeno opstandelingen waren, ilie vrienden en aanhangers van
Piemont waren, gelyk dc gebroeders Rinaldi, en zy\addcn
geeno magt om dieven en moordenaers te dóén halsrcgten
Wy verstaen de tael van 51. Ferrari sprekende 'voor eene
piemonleesehe vergadering maer wat wy in onderhavig geval
misschien niet zouden verstaen, ware de'getoovighevd van een
allezins geloofsweerdig man, die de fdyteu onderzoekt, weegt
en oordeelt in do vryheyd zyns gewetens. Pontelandolfo was
eene stad van 15,000 zielen daer zyn er maer dry huyzen van
overgebleven, door de hoogere overhevel nengeteekend om ge-'
spaerd te blyven.l En wilt men weten "welke rpisdaed die ver-
fóeyelyke vraék over haer getrokken heeftDe misdaed barer
strategische ligging in 't midden dgr gebergtco van den Mallesis
Dat degenen die zouden wcygeren ons Ie gelooven, M. Ferrari
lezen, liet is geencu koningsgèzinden het'is geenen bonrbon-
niorhot is geenen brigand, liet geen hy verklaert heefthet
geen hy heeft bevestigd in 't aensohyn (fes gouvernémenls en
der kamer, niemand heeft liet regt 'het in Uvyfel ie trekken
Ponlelandolfo dus is verbrand en verwoest geweest, 0111 dat hel
een onzaglyk bolwerk kon wezen voor den opstand.
T is om dezelfde-rede dat Casalduni insgelyks aen de vlammen
is overgeleverd geweestEn Coironei En San-Marco-in Lnniis
E11 Regiua En zooveel andere sleden over dewelke M. Ferrari
gezwegen heeft nvt eerbied, 't zyn zyne woonden, -nyt eer
bied voor de droeflieyd dor kamer en voor zyuc eygene droefheyd!
Ach liet past wel aen de ioftuylers der brandstichters van
Pontelandolfo deö naem van brigands toe te werpen aen do
moedige en onverschrokkeuo verdedigers dor napelsche hatiooa-
lileyt cji onafhatiglykhcyd Even min behoort het hun zich te
behingen over dei altoos beweeneusweerdige wedervraek door
de welke zooveel) tüojieélen van moord, plundering en brand
stichting gevrokén igeworden zyn; immers, die wedervraek
hebben zy misschien verwekt door hunne pnvoorzigtige lofreden.
Thans is-het gooriyrva'n Piemont; in 't konmgryk Napels g uor-
deeid. en wel door eenen -manwelken, zynn officieuze en ollicie'c
advökaton niet kunnen artoochehen of tegenspreken. 'T is hel
gedrag van eenen barbaerscbeu overwoldiger, van eeaen wilden
overheerseher, togen wicn het bloed des volks dat hy vermoord
en de stem des uienscfidoras dat hy beledigt, om vraek roepen.
DRY BILLIOEN (3,000,000,000).
Ovn zich nog eeri heler denkbeeld te kunnen vormen van die
enorme som, welke Vrankryk op de begrooting lo kort komt,
schryveii wy hel volgende
Wetende 'dal 3 billioen fr., in goud, of 150 mtllioen stukken
van 40 fr., 906,-740 kil. wegen, en veronderstellende dat men op
eenen wagon van den yzoren weg S duyzend kil. kan vervoeren
zoo zou men 194 diergelyke wagons noódig hphlion,
Nu, om diezelfde som, iu zilver, zynde'600 uiiliioón stukken
van 5 fr. ou wegende 15 millioen kil op wagons te vervoeren,
zoo zou men er 3,000 kunnen gebruyken 'veronderstellende
verder dat een lokomotief 45 Wagons kan voortslepen, dus dat
men 14" zou noodig hebbeu en dal de lokomotieven en wagons
dooreen 5 meters lengte hebben, en den nieuwsgierigen die
hem zou willen zien voorby rydeii, zou 3(i minuten noodig hub-
ben alswanneer hy iu groole snelhevd ryd 't is te zeggen 30
kilometers of 10 uren per uer.
Om die som te teilen, iu stukkou van 3 fr. veronderstell dal
men 1000 fr. per minuet lelie 011 10 uren daegs, dit zou 800
duyzend fr. per dag zyn, of 3 duyzend dagen, om 3 billioen- te
tellen, die ongeveer 14 jaren zouden uytmnken.
3 billioen in stukken van 5 fr., de eene nevens de andere ge
legd, en wetende dat een stuk van 5 fr. 37 riiilimeteis diameter
of middenlyn hoeft) zoudSi oeite lengte nvtmaken van 44 millioen
200 duyzend meters, of 4,440 uren, 3 kilöm. per uer rekenende
die som slechts tweeinael nemende, zuu men, dezelve alzoo leg
gende, er jtiyst den aerdbot tnede omgorden
Veronderstelt uu dat men die som 111 oen open veld, en in
stukken van 5 fr. wilde open leggen zoo zou men 831,400
vierkante meters noodig hebben.of 84 hectaren 14 aren.
Wetende dat 8 0 millioen stukkeu van 3 fr.,. 15 millioen kil.
wegen, zoo zou moil van die som, in eenen klomp gesmolten,
ccnéu blok hebben van 1434 kubieke nieters, iets dat wat moer
dan 11 meters 10 eentim zoude lang zyn, zoo voetbreed en even
hoog nu, veronderstellende dat geheel die massa in eenen
ketel gesmolten zy, zoo zou dien ketel 14,34" hectoliters moe
ten kunnen inhouden, eynrlelyk, om dien ketel met eene pomp
die eenen hectoliter per minuet geeft, dat is 800 daegs, de dagen
01 10 uren rekenende, té ledigen, zou eenen werkman juvst 430
dagen bezigen.
Vlierzele Muizenhoek 11 december 1861.
Mynheer de Opsteller,
Het is lietreurenswaerdig dat er liberale burgemeesters gevon
den worden die, om te belagen, waerschvnlyk aen orizen
fransehen 111 nisier Rogier, dc fransehe tael s'chryven, in eeuer.
graed van volmaaktheid die den voorzitter der belgische academie
zal beschacmd maken.
Anders gezoid. die naapers van de mannen van chez nous rad
braken de fransehe lael op cene erbarmlyke wvze. By gebrek
van kennis hunner nfoedertae! schryven zv kcteïlappers-fransch
zonder indachtig te zyn het spreekwoord da'l zegtals de schoen
maker buiten zyn en leest klopt, klopt hy op zyne vingers.
Ziet hier uu een stooltje van administratief Irausch, dat tor
eéttwiger gedachtenis in de archieven van het ministerie van
openbare werken zal bewaerd worden, zonder Uvyfel geënca
dreerd ais model.voor alle die de bureelen zyn
Pour Radius, de Bambruggé
Prenoris consideration qne fa situation de Ia route projuté do
Ninovo a Oordegem soit prouvreo les plus grand hien fails, a
I agriculture des loealilés qit cl traverscrait approuve en principes
l'utablisseinent de eette eliaussces muis- fait totiles des reserve
qnatid 11 la direction a donncc a cello nouvelle voie dc commu
nication. A he Bourgmest
(Siguc A I). M. (letlerlyk).
En dat. is het werk van eeneu iiberalen amblenaer nil Vlnen-
deren, vlaming gelrorcn, die, dank M. Rogier, advoeaet is ge
passeerd ie Sehaerheek, iiurgemecster, mililie-raedsbeer, slier-
Ueurdcr enz. enz. X.
CORRESPONDENTIE.
Ontvangen van M. 11. M. to Sl-Ainandsberg 6 fr. Rem
van 11. 8. lc Pet'eq 8 fr. Item van M. li to lieusdon 8 fr.
By koninglyk besluyl van 8 dezer is onzen stadsgenoot, M.
V. Van Santen, Suruumeraire iu dc provincie Antwerpen,'be
noemd lot Ontvanger van Registratie en Domeynen tc Westerloo
M. De Ryck, onderpastor.to Oyeke, is ill dezelfde boeda-
nighoyd beuoenid te Uverineirc, en word te Oyeke vervain-en
door Ji. L. Van Yperzeele, priester in het seminarie.
ai. Li. Clcrehaut, .coadjutor to Burst word «onderpastor to
Meereudré.
MM. L. Reynekinck en M. Cornells, priesters in tiet seminarie,
zyn benoemd, den eersten, lot onderpastor te Moerbeke, by
Gecraerdsbergen cn den tweeden, lot coadjutor te Burst.
-- M. Cli. L. Pauwels, geboren le Sl-Nikolaes den 16 july
■1801, cn sedert 1833 pastor tc Sleenciorp, is aldaer den 7 dezer
subiet overleden.
M, I,. Verhelst, geboren te Bouehauie dea l mnert 1799,
voerdezen onderpastor te Lcmbeke en sintsdien Iiyzonderen
priester te Assenede, is aldaer overleden aen de gevolgen ecner
langdurige ziekte.
Een krediet van 45,000 fr. voor de behoudenis onzer monu-
meuten in den budget van I860 gebragt, onder den titel van buv- i
tengowöonon cn lydelyken last, is verdeeld geworden als volgt I
8000 li', voor den toren van 0. L. Vrouwkcrk te Brugge 3' 00 j
franks voor het inwendige der hoofdkerk van Meehelen 8008 fr.
voor St-Mnrtéöskerk ie Aeisl; 8000 fr. voor St Marteuskcrk te
Ypcr.
Men ïcost in Je Gazelle van t Land van Wues
Wy Dchteiföns gelukkig te mogen melden dat Zvrre MnjesTevt
(Jen koning der Belgen, onzen stadsgenoot," den heer 0. Maillet,
koster te Calloo, een brevet heeft vergund voor eene uvlvindinu'
die veel nieuwsgierigen nser zich trekt. Ue uytvinding, door
dezen heer gedaen, hestaet uyt een tuyg, aén een hangond
uerwerk gehecht, door het welk ef nHe uren van den nacht
(naer keus) eunë bougie of gazhék aengestoketr word zonder
aenraking of menschelyke tussehenkomst'
bil tujg, wckkerlieht (réveil autophène) genaemd, is zeer een
voudig, en kan den verveerdiger nauwelvks fr. 1-50 kosten
dees voordeel, en het nut dat het kan opleveren aen persoonen
die op eene gestelde'uer moeten ontwaken, zoo als kosters
gecmployeerden, brouwers, bakkers, enz. doen er ons den
grooien handel van verhopen.
By het aensteken der bougie word er een klevn belleken ge
klonken en twintig minuten na het aensteken is er versclien kóiïy
bereyd, dit alles zonder tussehenkomst van mensehen. Ook kan
men het stelsel gebruyken-zonder uerwerk dit is dienste voor
persoonen die by hun ontwaken hunne kamer, zonder eenicre
moeyte, zouden willen verlichten, deze hebben nauwelvks een
gewigtje \an twee grammen op te heifen dat in het inwendi"e
des beds is vastgemaekt en zoo word de bougie met eene oribe-
sehryflyk snelhevd aengestoken.
Het proces tussehen de gemeenten Mnldegem, Ade^em cn
St-Laureyns en de godshuyzen van Brugge, komt te eviidigon
Men weto dat, by zyn testament van 1257, Arnold" Van Mal-
(legem, kanonik der hoofdkerk van Dooruyk, alle de goederen
d|e ,hy 111 de gemeenten Maldegem, Adegem, Aerdenhurg, Eecloo
enS'sseele bezat, bezette voor het stichten van een hospitael
te Maldegem zyne gehoortcplaels. Hy vertrouwde er het be-
stuer van too ami de brooders van St-Jans-godshuys te Brug^ik
Na dry oeuwen bestaens verviel dit hospitael en eyndigt'Vnet
tc verdwynen. De zieken van Maldegem, Adegem en St-Laureyns
moesten zich naer Brugge doen voeren om m Sl-Jans bospitaeï
verzorgd te worden, en meermaels gebeurde liet dat zy onder-
wege bezweken. De hospitien van Brugge bleven echter alle de
inkomsten der fondalie genieten.
liet testament van Arnold van Maldegem was verloren, maer
eene kopy ervan wierd weergevonden in 1849, in de archieven
der hoofilkerk van Docenyk. Vran dit stuk voorzien, spanden do
belang hebbecde gemeenten een proces in tetren de godshuvzeo
yan Brugge.
Dit belnngryk proct?s komt- thans af te foopen door oene over
eenkomst. maendag 1 nutst gesloten in de raedkamer der re "thank
van 1"! aen leg van Brugge, en by welke de. weldadigiieyds-
bureden der belanghebbende gemeenten afstand doen van hiinUe
regten mus eene som van -H5,00ü fr. die hun door de gods
huyzen van Brugge zal betaeldworden.
Blyft nu nog de bekrachtiging des gouvernemenls te bekomen.
Do kloekmoedige en echt onafhanglvke verdediging van'
de taclregten en belangen der vlnemsche Belgen, door den volks--
vertegenwoordiger den heer P. De Baets in dé wetgevende kamer
voorgedragen, heelt zondag aenleyding gegeven tot treffende
betoogingen.
Hel besluer der hoofd-afdeejmg van den Vlaemschcn Bond
voor het gendsch arrondissement, welke inrigtiug reeds meer
dan 400 leden telt, heelt zich in deputatie begeven naer de wóo
ning van den heer De Baets, en dezen, bv monde van deszells
geachten voorzitter, den heer LDe Potter, vlaemschen letter-
kr.ndigen, gewezen professor by het koninglyk Atheneum, do
vurigste dankbetuygingen aongeboden voor zyn voorstel ten
guusto van 't herstel der vlnemsche taelgrieven, in't antwoord
op de Troonrede ingelascht.
pen heer De Baets is zeur gevoelig geweest aen die vereerendê
hulde, en heeft de deputatie verzekerd, dat de Vlamingen op
hem mogen blyven mkenea voor de verdediging hunner rerrtma-
tige eysehen en belangen.
Eene tweede deputatie, samengesteld uvt bestuerleden van do
Maepicnappy der Gendsche Werktuygmakers, heeft daerna zich
ten huyze Van deD zelfden Volksvertegenwoordiger begeven, om
uyt naem van dat zoo talrvke werkers-genootschap, den onver
schrokken verdediger der vlaemache tael- en volksregten bald-e
en danK te brengen, by monde van haren voorzitter, den heer
Gillet, en by geschreven brief.
De voornaemste vlaemsche letterkundigen onzes lands hebben
bereyds bunue adreskaerten gezonden aen den heer P. De Baets.
Vrydag löetst heeft men op den weg van Velsieque naer
Sottegem het lyk vinden liggen van den genaemden Louis Brun-
faut, huvsschilder te Sottegem. Het schynt dat dien persoon van
eene schielvke geraektheyd zal gestorven zyn.
M. Ernest Bouequéau, eygenaer van "smeltovens te la Lou-
yière, heeft de borgstelling van. een half millioen fr. cestoit en
bewezen dnt hy liet verèyschte kapitael byeen heeft om de be^
pae'dolyke vergunning van den yzeren vvèg van Brame-lc-Comto
naer Gond le bekomen.
Wy lezen in de anlwerpsehe bladen van 9 december
De werken voor do wegruyming der puvnen duren' vlvfri"
voort. J
Dezen morgend heeft meh het sterfelVk overschot gevonden
au een der slagloffers, dat van den ongeliikkigen Hirsch, onder-
bestuerder van den Entrepot. Hel is ontdekt geworden in de
gaendery der beneden-verdieping, onder de tweede valdeur
het slagtofier was het hoofd vreeslyk verpletterd tussehen twee
balken het grootste deel des üchaems was ietterlyk opgebrand
of verkoold. Men heeft nogtans het zakuerwerk des slagtoffers
ongeschonden gevonden en in het overschot van een porto-ema-
res eeuige hall-verbrande bezoekkaèrtjes, welke, benevens'de
horiogie, toegelaten hebben de evenwezenlykhevd van den on-
gelukkigen Hirsch le bestaligeu.
Een deel van den muer" die op 't invallen stond lanms den
kant van den Dok, is omver gehaekt, en de werken gaen" in dé
beste voorwaerden voort.
P. S. Op het oogen blik dat wy ter pers leggen, verze
kert men ons dat er twee nieuwe slagloffers komen'ontdekt te
worden, onder welke het sterfelyk overschot van M. Stoop.
Men schryft uyt dezelfde stad, zelfde date
u Een ongeval dat de noodlotligsle gevolgen kon cehad heb
ben, bad gisteren avond op hel koninglyk Schouwburg plaets.
Eene danseres, Mev, Nadand, te digt by eenen gazbek genaderd
zynde, zoo vatte haer kleed vuer en weldra-Vertoonde zich eene
bedreygende vlam. Eene schrikkelyke hiivvering heving het pu
bliek, cn van alle kanten rees er een geschreeuw van al'gryzen op
M. Bourgeois, eenen der spelers die met Mev. Nad and op het
looneel was, ontving deze in zyne armen, omwond haer en Ge
lukte er in met de grootste koelbloedigheyd de vlam uyt te doo
ven, onder de luydruchlige loejuyehingen dcrzael.
Donderdag laelst heeft er"le Lier een beklagensvvaerdi"
ongeluk plaets gehaj. Terwyl men op de Mansvvykvest bezit? was
mei hoornen uvt te kappen, kwam er juyst eene vrouw voorbv
met haer kind, hetwelk zy naer de bevvnersehoo! bragt.
Door eenen valleiiden boom getroffen, wici'd de ongelukkige
moeder deerlyk gewond, en haer kind op den slag gedood. 3
