Eeue partydigheyd.
Boekbeoordeeling.
In het wetsontwerp over de verhooging der jaerwedden
van de umblenaers, ziet men de slimme liberale streken
van minister Tesch uytschynen. In de rcglerlyke oi'de
krygen al de ambtenaers, van de hoogste tot de leegste
eene verhooging. De hoogste gaen liatuerlyk met de vetste
brokken weg, het water loopt immers altyd naer de zee,
dit is altyd zoo geweest. Maer wy bemerken met verwon
dering in het zeilde wetsontwerp dat er gewag gemaekt
word van hooge en leege geestelykheyd, iets wat voor de
reglerlyke orde niet grdaen word.
Ten gevolge van dit onderscheyd, worden de pastors
van eerste en tweede klassen in den hoed gelaten, zy kry
gen geene vermeerdering, juyst alsof de boter, het vleesch,
de eyersen andere levensbehoeften voor hen zoowel niet in
prys waren verhoogd dan voor de andere ambtenaers
Wat nog meer is, als den justitieminister op zyne formuel
van liooge en leege geestelykheyd steunt, en denkt dat de
pastors van eerste en tweede klassen geene verhooging van
jaerwedde noodig hebben, waerom slaet by eene vermeer
dering toe aen de bisschoppen Dit is moeyelyk om ver-
staen ten zy men denke dat, als den minister geene ver
hooging toestond voor de bisschoppen, hy zvn evgen trak
tement niet gevoeglyk kon brengen van 21 op 30 duyzend
franken.
Waerom dien partydigen akt tegen de pastors van eerste
en tweede klassen alleen, tegen hen die hun overschot aen
den armen meêdeelen en veel van tyd de grooste lasten te
dragen hebben
Wy verzoeken onze volksvertegenwoordigers deze vraeg
eens aen 't ministerie te doen, wy zyn nieuwsgierig om
deszelfs 'antwoord te kennen, te meer, daer gezegde pastors
zoo min als hunne kollega's iets van den Staet genieten.
Ontvangen zy eene jaerwedde, 't is maer ten titel van
schadeloosstelling voor de geestelyke goederen welke den
Slaet ingepalmd heeft en waervan hy thans nog bezitter is.
Het Vlacmsclie Laud, geeft liet volgende berigl
Er word ter onzer kennis geliragt dat vele voornamen van
schatpligtigen slecht geschreven zyn op de aengiften voor de
personele konlributio en patenten, die van den ryksontvanger
nylgezouden zyn om door de schalpligtigen ingevuld te worden,
ten evnde te dienon iot het vestigen van de belasting. Wy ver
zoeken de seliatpligtigeu die tevens kiezers zyn, van nauwkeurig
naer te zien of hunne namen wel geschreven zyn, en de mis
slagen te herstellen, voor dal zy die aengiften invullen want
later zouden zy kunnen moeyelykheden ontmoeten om zich op
de kiezers-lysten te doen brengen.
Indien deze misslagen hegaen zyn door onachtzaemheyd, is
hel gedrag van den slaetsbedienden die met de zaek gelast is
alreeds zeer berispelyk. Maer waren die misslagen met voor
dacht begaen om de burgers van hun kiezersregt te berooven,
het ware eenen akt welken wy niet genoeg zouden kunnen
schandvlekken, een bedrog dat erger ware dan alle bedriegeryën
die lol als nu in liet stuk van kicziugen zyn gebruykt geweest.
Indien nieuwe diergelyke lëyten ter onzer kennis komen, zullen
■zy zonder genade aen de hoogero overheden aengebragt worden.
Intusschen verzoeken wy alle onze medeburgers op hunne regten
te waken.
Onze lezers hebben nog de masKarado van 10 december niet
vergeten, waerby het graf van Verhaegen verergerend is onteerd
geworden, bezc echt liberale, goddelooze, manifestatie is door
het welmeeuend publiek beoordeeld en veroordeeld ge
worden, en zal als eene eeuwige vlek in de geschiedenis der
liberale party aengeboekt blyven.
Maer rtaerby, zoo het blykt, bepalen zich onze tegenstrevers
niet. Ver van 'te denken aen eeneu lykdienst, en aen lykredenen,
had liet brussolsclie liberalismus besloten, Verhaegen, by zyne
terugkomst van ltaliën, te verheerlyken door het geven van een
buykteestje, waerop een groot getal garibsldianen en andere
gezworene vyanden van Gods Kerk zouden genoodigd geweest
zyn. Doch, de Voorzienigheyd heeft dit ontwerp der boozen
vêrydeld, met den Meester uyt hun midden weg te nemer.. Dit,
noglans, heeft onze vyanden niet ontmoedigd, en hetgeen geen
plaets kon hebben over vier weken, zal plaets hebben in maert
aenstaende.
Men ziet nu wel hoe noodig liet is dat de calbolyken zich op
eenen sterken voet ïnrigten, en er toe besluyten Catholvken,
en geene liberale volksvertegenwoordigers naer de Kamers te
zenden, willen zy zich niet ten langen laelste door de magt der
Yrymclselary geheel omringd en overrompeld zien.
M. Frère heeft twee malen en twee gewigten. Vier provinciale
direktenrs,, afbankelyk van het departement van financiën, moes
ten op pensioen gesteld worden, omdat zo volgens de wet oud
en versleten waren waerom heeft men M. Sluckens, direkteur
der belastingen te Gend en M. Arnould, direktuer van liet enre-
gistreinent en domeynen, op pensioen gesteld en laet men M.
Boyaval die Iconemael in de bewoording der wet valt Maer
M. Boyaval is zoo wat familie van den senateur Boyaval, die
geregeld als een chronometer, voor hel politiek van 't kabinet
stemt....
Eene ware vervolging is, by bevel van den heer minister van
financiën te Doornyk en in liet omliggende ingespannen tegen de
klerken en andere diergelyke bedienden, welke aen geene open
bare administratie gehecht zyn. Men dwingt hun patent ie betalen
en men bedreygl heil met de strengste maetregelen.
Die bedienden winnen soms jaerlyks 200 a 300 fr.
En dit gebeurt, als men de vette posten met 3 a 4000 fr. ver-
meerdei (fen als men spreektvar.de jaerwedden der ministers
op 30,000 fr. te brengen
De drooge korst brood van den kleynen burger moet dan de
overdrevenc pracht van do groote bazen onderhouden
Wacht nog wat, en welhaest zullen onze zoogezegde liberale
ministers eene belasting stellen op het zweet, op den dagloon
van den werkman. Eu waerom niet Vele werklieden winnen
meer dan vele klerken.
Men zegt dat eenen notarisklerk op de volgende wyze zynen
lnstoribrief heeft ingevuld
lk ontvang geene jaerwedde van 21,000 fr. gelyk de hoeren
ministers die er 30,000 fr, vragen ik woon niet prachtig en
kosteloos in een ryk gemeubeld hotel en ik heb geen het minste
belang noch in de mynen van Sarrebruck, noch in de groote
compagnie van Luxemburg.
Gewis zal dien notarisklerk catholyk zyn. Ja, ja, men moet
calholyk zyn, om te zeggen, dat de groote bazen ryk genoeg
betneld zyn, dat de lileyue ambtenaers met de armoede wor
stelen, en dat de lasten in ons land reeds te hoog staen.
Een priester, lid van 't Genootschap van Franciscus-Xaverius, heeft, op
verzoek van talrvke z-yner Medebroeders, de volgende beoordeeling aen de
Tyd medegedeeld
Er is voor het Broederschap van den II. Fbancïscus-Xavbriüs, dat
zich dngelyks meer en meer iu steden en dorpen van ons duerbaer vaderland
uitbreidt, lot troost der zielenherders, tot bekeeringe der ongelukkige
zondaren, tot blydscbap der huisgezinnen en toejuiching van al wie bet
welzyn der samenleving ter herte neemt, een algemeen Handboek ver
schenen, dank aen den ouvermoeibaren iever van den eerweerden Insteller-
bestuerder, Pater Van Calobn.
Ik heb dien schat goed gewogen, dat is aendachtig doorlezen. Welken
indruk liet my die lezing in de ziel Dezen Er zal geen welhebbende
broeder gevonden worden die zich dit gouden werk niet zal aenschaffen.
Geen der leden, welke door God met rykdom begiftigd zyn, of zy zullen
het met Nieuwjaer aen eenige rainhebbende medebroeders schenken. De
fabriek-eigenaers, die ook een aendachtigen oogslag in dit voortbrengsel
geven, zullen de aentrekkelykheid voelen om er de Zonen van Franeiscós
meê te loonen immers onder hunne overige werk kinderen, onderscheiden
zv zich door godvrucht, zedelykheid, oppassendheid, werkzaemheid.
Het hert, van al wie dit merkweerdig boek doorziet, zal Z' ggeu dien
steunstok moeten wy bezorgen aen alle kinderen van Frauciscus, om
bunnen iever te onderschragen.
Een zulker boeken in het huishouden, is bekwaem de dwalende schapen
der familie van den doolweg terug te roepen, en de wooning in eenen
hemel te herscheppen.
Wanneer ik het Handboek neerlegde schreef ik met eene kleine
variante de woordeu op den omslag, welke de II. Liguorio op een zyner
werken stelde, woorden welke ik als uit het hert van Pater Van Caloen
in myue ooren hoorde klinken leest, ubrleest dikwyls dit boek
TRACHT, ZOO VEEL 1IET IN IS, ANDEREN DAERTOE OP TE WEKKEN.
En verder Hoe CEBRNB toch zou de Pater dit Handboek by duizbnden
AEN ZYNE ZONEN gratis UITDEELEN, WARE IIY NIET DOOR ZOO XENICYUL-
DICB EN ZWARE OPOFFERINGBN IN DE ONMOCELÏKHE ID GESTELD.
\en ons. Pater, de zorg van uwen arbeid te veispreiden en, aen UEw.
eens voor uwen slavclyken zielenarbeid
De loon,
En kroon
t M. D-
Ziet hier den brief die ons toegezonden is
New-Uaten-Nelson Co Kentucky 27 October 1862.
Zeer beminde Ouders.
De Zuiderlingen hadden, sedert eenigen tyd, alle gemeenschap lusschen
ons afgesneden moer nu zyn zy vertrokken en ik kan ti op nieuw eenige
regelen laten toekomen.
Sedert 't begin van july, ben ik wederom van plaets veranderd. Zyne
Hoogweerdigheid de Bisschop heeft my, op verzoek van M. De Meulder,
naer New-Haven gezonden. M. De Meulder (geboortig van Belcele) niet
sterk van gezondheid zynde, was in staet niet meer alleen den lastigen
dienst van zyn groot distrikt op te passen.
Dit distrikt, welk wy nu ie samen administreren, is zoo wyd uitge
strekt als g'heel het bisdom van Gent. Wy hebben vier kerken en in 't kort
zullen tv» er waerschynlyk vyf hebben. Dneranboven zyn er in verschillige
gewest- n van het distrikt dertien huizen die ons tot kerk dienen waer wy
kerk hnjideo.
Om n een gedocht te geven van my no levenswyze van de manier op de
welke wy ganseh ons distrikt administreren, zal ik u in 't kort een of twee
van rayne reisken beschryven.
V'rydag, 17 October, vertrok ik van New-Haven (onze gnwoonlyke ver-
blyfp'laets) ter kerk van Howard 3 i/2 ure ver. Myn peerd weet dat zyn
meester geenen tyd to verliezen heeft en, als het dat komt te vergelen,
't woid het ligt gewaer.. 'K ryde doorgaens twee nren ter ure. 'S ander -
daegs Las ik misse in Howard en hoorde biecht in den voormiddag en den
achternoen. Het Volk van myne oenkomst vejwittigd, kwam den biechtstoel
bestormen, gy kunt denken dat men geenen tyd heeft om op vermoeidheid
te peizen als men zoo veel vlytigheid ziet; des xondaegs was ik wederom
aen het biecht hooren tot omtrent ten tien uren, dan celebreerde ik misse
predikte en gaf de n. Communie. Het is niet noodig hun veel aen te wak
keren, zy wakkeren eer zelve de missionarissen door hunnen iever en vlyt,
hunne eendacht en devotie. Na het heilig Sacrificie der misse stonden
andere naer de bronnen der goddelyke genade te wachten, eeist doopte ik
eenige kinderen daerna vertrok ik om aen eenen zieken do H. Regten der
Kerk toe te dienen. De maendag hield ik kerk 't is te zeggen las mi'sse,
hoorde biecht enz. als hier boven in een huis op 1 ure afstand, en 's ander-
daegs dry uren verder in een ander huis. Den tempel die Christus liefst van
al bewoont is H eenvoudig herte Zyner geloovige kinderen en als dien
tempel deugt, den stoffelyken tempel komt er ook altyd met tyd. *S ander-
daegs, woensdog, volbragl ik mynen gewoonlyken dienst in de kerk van
llortgonsville dry uren verder en van doer keerde ik 's acblernoens weder
naer huis. De donderdag was mynen rustdag, want alhoewel zulke reiskens
zeer'gezond zyn voor ziel en ligchaem, is het nogtons voordeelig, ja, zelfs
noodzakelyk dat men van tyd tot eene standplaets neme, eenen oogslag
werpe op den wdg dien men afgeleid he< ft en 't stof van de reize
uit zyne kleederen schudde, dat het ligchaem wat ontspannen en ver
kwikt worde en dat de ziele des priesters nieuwe vruchten putte uit die
zelve bronnen van genade die hy aen andere uitdeelt. '5 anderdaegs was
ik wederom te peerd om kerk te gaen houden te Cleereleak zes uren van
New Haven.
Op eenen zondag der laetste mnend, nn mynen dienst volbrogt te hebben
in New-Ilaven, vertiok ik naer Hodgonsville, om M. De-Meulder, die aldaer
ziek was, te gaen bezoeken. Ik was alreeds zeer digt by de plaets wanneer
ik 40,000 Zuiderlingen voor my zog gekampeerd liggen. De Catholyke
priester is altyd en overal aenzien van die niet blind zyn als den afgezant
van vrede, van dien waren vrede dien Christus aen de wereld is komen
geven. Ik wierd aenstonds erkend als priester en gevraegd om hun kamp
te gaen bezoeken. Gv kunt denken dat ik zulke eene schoone gelegenheid
niet en liet voorbygnen, 'K vond er menige Catholvken die in gnnsch het
jaer geenen priester gezien hadden. Zy waren blyde zich met God te kun
nen verzoenen vooraleer hun bloed op 't slagtveld ten dienste van 't vader
land te pande te stellen. Ik hoorde hunne biecht gezeten op het gras onder
den blauwen hemel voor het grootste gedeelte van den nacht.
Des anderen dai'gs keerde ik met M. De Meulder naer New-Haven terug.
Daer komende vond ik eenen man die naer mv wachtte om my tut eenen
zieken te geleiden vier uren ver. Ik vertrok aenstonds, dry uren ver geko
men, wierden wy tegengehouden door .sentinels der Zuiderlingen en wy
moesten naer New-Haven terug waer wy aenkwsmen om elf uren 's avonds.
Ik beval den ziekon in Gods handen eer ik slapen ging en 's anderdaegs
morgens, nu misse gelezen te hebben, vertrok ik langs eenen anderen weg
en na zes uren sterk rydens, kwam ik tot by den zieken troostte hem ver
sterkte zyne ziel met de laetste Sacramenten en, na eene korte ruste,
keerde ik weder naer huis door bosschen en bergen en kwam aen om acht
uren 's avonds. TK haddc dien dag elf uren hard gereden. Als ik na zulke
uitsprongkens eene geoorloofde en zelfs noodzakelyke ontspanning van
ligchaem en geest neuten wil, vind ik het aengename gezelschap van mynen
medemaet en vriend M. De Meulder. Wy spreken over onze nffnirens, over
de voorvallen die wy in onzen dienst ontmoet hebben eu M. De Meulder
weet altyd onze korte samenspraak te vergeestigen met de blyde geheuge-
nissen onzer jeugd by te brengen en de ernstige voornemens en ook de
kluchtige voorvallen onzer schooljaren op te halen.
Gy ziet wel, lieve.Ouders, dat ik aen den Heere niet veel rekening en zal
moeten geven-van verlorenen tyd. 'T is al dat ik wensche. Hoe meer werk
hoe liever nis ik het maèr kan opbrengen. Maer, zult gy misschien vragen
met al dat werk, hebt gy nog middels van besteen Zyt niet verlegen,
beminde Ouders, gy hebt my vaa myne kindscbheid af myn dagelyksch
brood leeren vragen en ermede te vreden zyn nu, dat dngelyksch brood
ontbreekt ons hier ook niet en al is het van 't lekkerigste niet, 't is toch
altyd kloek en gezond, wy zyn daermeê te vollen vergenoegd en wy hebben
noch wenschen iets meer. Alles is gemeen tusschen my en M. De Meulder
gelyk tusschen de eerste Christenen, maer wy bezitten voor 't oogenblik
te samen geen tien franken, wy zyn zeker dat de goddelyke Voorzienigheid
op tyd en stónd in al onze noodwendigheden zal voorzien, ook zullen wy
ons altyd, hoop ik, de zorg en moeite sparen van geld te vergaren. Indien
wy van dage tien of zelfs honderd duizend franks ontfingen, 't zonde afligte
al besteed zyn ia 't bouwen van nieuwe kerken en 'topregten van scholen
enz. enz.
Geeft myne beste groetenissen aen alle myne vrienden bvzonderlyk aen
d'heeren geestelyken en gelooft my altyd te zyn
Uwen allertoegenegensten Zood,
Pol. FERMONT.
Verleden zondag heeft alhier plaets gehad de opening dei'
nieuvvgebouwen huyskapel der Congregatie van jonge dochters,
toegevvyd aen de H. Moeder Gods.
Deze kapel gebouwen naer de plans en onder het bestuer van
den bouwmeester M. J. J. Soudan, woonende te Gend, is eene
ware kerk in het kleyn, zy is geschikt tot het plaetsen van allen
rang van burgers en edellieden in het byzonder. Haren goeden
smaek van bouwtng, hoogte en luchtvernieuwing is een waer
gezondheyds wonder. Deze kapel mag als een waer voorbeeld
genomen worden voor wat de sterkte en goede verzameling
betreft ingevolge den ondernemings prys en konditiën opgemaekt
door den bovengemelden bouwmeester, welken hierin de onbe-
twisteiykste bewyzen van kunde en treffelykheyd gegeven heeft,
en hierom by alle belanghebbenden de warmste aenbevelingen
verdient.
CORRESPONDENTIE.
ONTVANGEN van J. W. V. R. te Melsele 6 fr, Item van
J. W. D. M. to Hamme 6 fr. - Item van MM. H. en K. te Haes-
donek 12 fr. Item van M. F. te Reusden 6 fr.
BEWEGING DER BEVOLKING GEDURENDE 1862'.
Mann. Vr. Tot.
Bevolking op 31 december 1861 10,069 9,184 19,253
M. Vr. M. Vr.
Geboortens in 1862 302 312
Persoenen die zieb
alhier hebben ge
vestigd 295 359
Totael 597 871
Getal overlydcns 240 229
Die de stad" hebben
verlaten 307 372
Totael 547 592 50 79 120
Bevolking erp 31 december 1862 10,119.9,263 i9,382
In de overlydens zyn niet begrepen 31 doodgeboren kinderen.
Er hebben gedurende het zelve jaer 131 hnwelyken plaets gehad.
M. Van Opdenboscli, oud-professor van rhetorica, is be
noemd tot professor van spraekkunde, en M. Van Neeke, profes
sor van syntaxis, tot professor van algemeene geschiedenis,
beyde in het kleyn seminarie van St-Nikolaes, in vervanging van
M. De Loose, die beyde leergangen gaf en thans pastor te Oorde-
gem komt benoemd te worden.
Men scliryft uyt Dendermonde
Er is alhier ter stede eeue politie in omloop, voor oogwit
hebbende de bestendige deputatie van den provintïalen raed tef
verzoeken een voordeelig advies te willen verleenen op den ver
koop des Beggynliols, door het bestuer der burgerlyke Gods-
buvzen aen de beggynen gedaen. De dertigste persoonen onzer
stad hebben zich verhoest die petitie te onderteekenen, welke
alreeds 299 handteekens van kiezers draegt.
Den zeer eerweerden heer Liedts, pastor-deken te Lokeren,
ligt gevaerlyk ziek men beeft hem de HH. sakramenten der
stervenden moeten toedienen. Thans is den toestand van den
achtbaren zieken beter, en men verhoopt dit zoo koslbaer leven
nog te redden.
Het klooster der Eerw. PP. Recoiielten, te Gend, komt een
gevoelig verlies te doen door de dood van den zeer eerw. Pater
Louis (in de wereld Marten-Antoon Limbourg). Hy was geboren
te Lembocq (Braband), den 31 mey 1843. In het orde der Recoi
ielten getreden, deed hy er zyne plegtigo beloften den 13 sep
tember 1837, en wierd tot het priesterschap verheven den 23 fe-
bruaryl839. Na oversten te zyn geweest van het klooster zyner
orde te Thielt en te Gend, wierd hy provinliael der belgische
Recolletten benoemd in 1849.
Bemind en geëerd van zyne broeders, wier sieraed en voor
beeld hy was, geëerbiedigd van alle degenen die hem kenden,
heef! hy, na eeiie lange ziekte, zyne schoone ziel aen zyner.
Schepper weergegeven. Wat zyne deugden en byzondcre liefda-
digheyd betreft, het zy voldoende te zeggen dat Pater Louis
geiykèlyk betreurd word door de armen en de ryken.
Den 1 dezer zyn te Opdorp de wooning van den landbou
wer L. Pauwels en'dc er aenpalende schuer der hofstede van
zekeren L. Stroobaut door eenen brand in assche gelegd. De
schade word berekend op 4500 fr.
M. Dechentines, lid der Kamer, hoeft besloten in juny aen
staende zich niet meer op den rang te zetten voor de wetgeving.
Volgens den Observaleur beeft M. Dechentines, die opregt liberael
is, eenen afkeer van de heeren ministers gekregen, omdat zy
niets doen voor het welzyn van het tand. Welk eerlyk man, zoo
vraegt het blad, zal zeggen dat M. Declientinnes ongelyk beeft?
Hethuys dat M. Verbaegen bewoonde in tie Mininienstraet,
te Brussel, en zyne bibliotheek gaen, naer het 2eggen eener
brusselsche briefwisseling, eerlang door zyne fauniüe verkocht
worden.
De eerste kamer van het hof van appel van Brussel heeft
maendag laelst, onder voorzitterschap van M. de Page, eersten
voorzitter, liaer arrest uytgebragt in do zaek Hertogs en O te^
de Algemeene Maetschappy en tegen Demol en Gendebien.
Men herinnert zich dat de hoeren Hertogs van de Algemeene
Maetschappy de betaling van verseheydene millioenen eysclien
voor byvoegelyke werken aen de onderneming der yzeren wegen
van Dender-en-Waes en van Brussel naer Gend langs Aelst. De
koophandels-reglbank van Brussel had, over omtrent een jaer,
het meestendecl hunner pretentien in grondbegin aengenomen.
Het hof, in een wydborodenecrd arrest, 't welk alle de groote
kwestiën in materie van ondernemingen en openbare werken
onderzoekt en oplost, komt hel stelsel bv te treden dat door de
koophandels-reglbank der hoofdstad is aengenomen geweest.
