ZONDAG 25 JANUARY 1865.
ZEVENTIENDEN JAERGA1G - Nr 856.
AELST, den 24 January 1865.
Vertrekuren uyl de Statie Aelst IVAER
6 FRANKS 'S JAERS.
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
Den Catechismus en de Grondwet.
Wat brengt 't ministerie by
Eene andere vraeg.
Wat is 't inzigt
Eenen 31A ER!
Allyd Geld
Hoe de liberalen gespaerd hebben.
Beadem 5-20 8-25 121512*35 3-156-02'Gend, Brugge, Ostrnde 0-00 8-25— 12-05
t...keren 5-20 8-25 11-55 12-35 6-20. 3-15-6-20 1» klas langs Dendermonde.
Brussel 8-05 U-O 12-15 3-00 5-45 8-45 0-00 j Kortryk, MoHsoruen, Rvsset (JanR* Lede) «-30
ll«:ch. Btur. Aiitw. 5-20 8-25 12-35 3-15 6-20 6 8-25— 12-35 3-15 6-20.
tenv Thienl^ivk 5-2" 8-25 12-35 3-15 6-20 8 Doorayk, Ryssei (langs Ath 7-45—5-35-D-O0
Verv LandStTiu\cn,5-2ü 8-25 12-35 3-15 6-20 2 Nin.Geerardsb. Ath, 7-55 2 50 5-35 8-35.
•Gend-6-45-8 25—<2-35—3-15—6-20—9-00 Bergen, Qub vrain 7 85—0 00-2-50—5-35
VAN ANTWERPEN NAER St-Nikolaes, Loke'en, Gend. 6-30 8-30 10-30 3-0(1 6-30 0-00.
VAN GEND NAER Lokeren, St-Nikolaes, Antweipen. 6-20 9-00 10-20 2-3 6-15 0-00.
T'- r.BOB Btaen aide konvoys. Te iokoem siaen dete vertrekkende van Ath 6-40.— 0-00
>0-40 4-30 7-25 «n dete vertrekkende van Denderleeuw al de convoys.
Mtaen ie cysecem stil al de konvoys uytgénornen .dexen vertrekkende van Aelst O OO des
morgens en 0^00 's avonds en van IJendorraonde ten (M>0 's morgens en 0-00 's avond».
SP aen lo Santbfhkrn de vertrekken nvt Ath 6-40 10-M) 's roorg. 4-30 en 0-00 's avoitds.
Van Denderleeuw 0-00 8 20 *s morg. 3-156-05 en9-00 des avonds.
VAN LOKERIN vtER
Dendermnnde, Aelst 7-0^ 12-20 3-iO 7-45■-».
Ninovr, Gee ardsbergen, Ath 7 00 12-20 3-10— 0-0.
van at;i nakk
Geeraerdsborgen, Ninove, Aelst, Dendermonde, l.okeren 6-30 1C-404-30 7-30.
Lessen. Geeriierdsliergen Ninove, Aelst, 6-30-'010-40 —4-30-7-3.1.
llnisod (laiif.s Denderleeuw; 6-4010-4< - 4-30 7-30.
Gend, Brugge, Oslcnde 6-40 langs l.ede.) 10-4.1 4-30 7-30
VAN CEND NAER
Aodenaetde, 0-45 9 30 6-00 8-00 naer Aelst,—7-15 11-30 2-10 5-00 ö-fO 8-00.
VAN BROSSIL XtF.R
Aelst, (lend 6-15 7-35 11-45 2-25 3-4 5-30 8-10.
Ninove, Geeraerdsb. Ath, (langs Denderleeuw) 7-35 2-25 5-30 O-tO.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (I. Aelst) 5-45 9-00, 12-55 3-40 6 45 (I. M-ch.) 5-45 9-1,0 12-55 3-40 6-45.
Aelst, 7-25 - 7-55 12-05 2-30 5-15 8 1»: 0-90
DEN DENDERBODE
Deze onzer lusehryvers die hunnen
"'abonaementsprys voor 1862 en vroeger
nog niet betaeld hebben, worden vrien-
delyk verzocht zulks zoo haest mogelyk te doen.
Voor deze die geene gelegeubeyd hebben zulks zelve
te doeu, is 't zeer gemokkelyk met ous een Mandaet op
den post toe te zenden. Het zal ons zeer aengenaera
wezen, door dit middel, het grootste deel inschryvings-
pryzen te ontvangen, omdat het ons tyd, moeyte en
onkosten zal doen sparen. VVy zullen er onze geëerde
Inschryvers bertelyk dankbaer over wezen.
VRAEG. [Vat word er verboden in het zevende en
tiende gebod
ANTWOORD. Alle onregtveerdigheyd en ongelyk,
waermede wy onzen naesten beschadigen of willen bescha
digen in zyne tydelyke goederen.
Dit is de leering van den Catholyken Catechismus.
Zonder dat die leering geëerbiedigd worde, is er geene
regtveerdigheyd mogelyk zonder regtveerdigheyd, is er
geenen eygendomzonder eygendom geene familie
zonder familie geene samenleving.
VRAEG. Wat zegt de belgische Grondwet of onzen
politicken Catechismus in artikel i 2
ANTWOORD. Dat de straf van verbeuring of confis
catie niet mag ingesteld worden. Dit is te zeggen dat men
aen elk het zyne moet laten, dat het gouvernement zoo wel
als nen partikulieren eens anders eygendom moet eerbie
digen, en niets mag inpalmen wat aen een ander toebehoort.
Dus juyst hel zelve wal den christelyken Catechismus leert.
En waerom hier nu met Catechismus en Grondwet voor
den dag gekomen
Om zyne pligten te leeren aen liet bestner, dat de pre
tentie oppert van zich meester te maken van iets wat regl-
veerdiglvk, by bezet, bv fundatie, by testament, aen parti
kulieren toekomt, te weten de studiebeurzen, welke de
familiëii of andere aengesteldé persoonen als bezet, als
testament, voor liet onderwys der afstammelingen barer
voorouders, geërfd hebben. Hel liberael gouvernement
wilt die studiebeurzen confiskeren ot' aeiislaen en zelfs, by
terugwerkenden maetregel, iets wat men zelfs in Turkeyën
niet zou durven doen.
Als men deze zaek wel inziet, moet men niet bekennen
dat eivdaër een begin van Communismns in zit?
Een goed dat den BYZONDEREiN EYGENDOM eener
familie was, aenslaen, hetzelve GEMEEN maken en het
doeu besturen door 't gouvernement, is dit niet het Corn-
munismus in Belgiën invoeren?
VVy konnen er geenen anderen naem aen geven en als het
liberael ministerie zulks malgré doen wilt, dan moet het
beginnen met de Constitutie af te schaffen en met de prin-
cipen van regtveerdigheyd uyt al de wetten te schrabben,
dan zal 'i spel seffens gespeeld zyn.
Wat redens brengt ministerie by om dien ontregtveer-
digen maetregel te verschoonen
Het zegt dat het niets meer doet dan 't geen Maria-
Theresia heeft willen doen als namelyk van hervormingen
toe te brengen aen hel regiem der fondaliën en 't geen
koning Willem later uytgevoerd heeft.
Maer het ministerie moet weten dat, tvdens de regering
van Maria-Theresia, de kiem van liet hatélyk en inslikkend
Josephismus reeds in het oostenryksch gouvernement ge
slopen was en dat den eersten minister dier vorstin zekeren
Kaunitz was, eeneu gloeyënden protestant.
Hel ministerie zou Joseph II ook hebben konnen voor-
uytsteken, welken var. zin was de universiteyt van Leuven
gansch en g'heel te vernietigen om de zelfde reden van
heden, te weten omdat die universiteyt de ware priucipen
der christelvke leering onderwees en daerdoor een bolwerk
was tegen de invoering der sectarische dolingen.
Hel zou ook hebben konnen bybrengen, om zyne eonfis-
katie te staven, de roovery gedaen door de fransche Sans
culotten, die aen de universiteyt van Leuven al de fondatiën
die ze konden liebben ontroofd oil! ze aen het prytancum
te annexeren.
I En nog hebben de Sansculotten »an dit tydstip gematiger
1 geweest dan het liberael gouvernementZy hebben namelyk
de fondatiën geëerbiedigd welke gesticht waren voor een
PEKSOON'LYli GEBRIÏYK, en slechts de goederen gecon-
fiskeerd die in 't iiezit waren der Corporatie van de Univer
siteyt, terwyl het liberael ministerie, met eenen enkelen
trek, al de beurzegoederen der fantiliën verbeurd verklaert.
Welk regt lieeft het aldus de fumiliën te berooven van
een goed dat haer, krachtens testament, reglveerdiglyk
toekomt en waervan zy lol nu toe hét vry en fiber gebruyk
genoten hebben
Is dit misschien de liberale regtveerdigheyd of't regt
vüii den slerksten Daertegeu moeten niet alleen de Catho
lyken, maer alle ware Belgen, alle treflëlyne burgers
protesteren, want als deze eersle confiskalie doorgaet,
zullen er nog andere volgen. Zulke schandwetten zullen
den val en de ruïue des lands veroorzaken.
Met welk regt draegt het gouvernement eene wet voor
waerin het YBY' ONDERWYS begrepen is?
Den art. 17 der Constitutie zegt
Het vry onderwys is vryuilen preventivcn maetregel
is verboden
<i liet openbuer onderwys, ten koste van den Staet gegeven
word door de icet geregeld.
Deze schikkingen zyn klaer en duydelyk, niet oenen
preventivcn maetregel nuig deze vrytieyd komen inkorten,
zy moet geheel en volkomen blyven zonder de minste
dwarsbooming of hindernis, het gouvernement heeft de
magt niet dit regt van onderwvzen door eenige hoegenaem-
de wet te regelen, dit is te zeggen dat het geene wet over
het vry onderwys mag voordragen.
Welnu, het liberael gouvernement komt met eene rege
lende wet voor den dag die geheel liét bestaen van het vry
onderwys vernietigt, omdat zy de middelen ontneemt om
de nytgaven te dekken die dit onderwys, tot zyn bestaen,
noodig heeft. Door dezen dwingelandijen en grondwet-
schendenden akt legt liet de hand op de horze der partiku
lieren om hun voor te schryven hoe zy gebruyk mogen
maken van hun geld. -
Als de Constitutie spreekt van een onderwys door de wet
te regelen, dan spreekt zv alleen van 't onderwys dat
ten koste van den Staet gegeven word, maer geenzins van
't vry onderwys, en bemerkt wel dat er van dit eerste minst
spraek is in het fameus wetsontwerp over de verbeuring
der studiebeurzen.
Ons dunkens, moet men niet zeer slim zvn om te gevoe
len welk het gehevm inzigt is van 't liberael ministerie.
Wv, voor ons deel, zien er klaerlvk in dat het gouvernement
deze wet, voordraegt om, door dezelve zoo veel hindernissen
aen 't vry onderwys toe te bréngen, dat wel haest den Staet
den alleenhandel of liet monopolium van 't onderwys zal
hebben, en dat den artikel 17 der grondwet voor altyd,
gelyk zoo veel andere grondwettige vryhedeo, de keel zal
afgesteken en in den put gedolven worden
>.aer het schynt dat, voor d'eer des lands, het wetsonl-
werp hevige bestormingen in de sectiën, waer het onder
zocht is geweest, uyt te staen gehad heeft en dat de
Catholyken wel hun stuk gestaen hebben.
Ten dien opzigte schryft men uyt Brussel
er Al het belang van de werkingen der kamer heeft zich
verzameld op het onderzoek, door de sectiën, van het
a wetsontwerp strekkende om de unitersifeyt van Leuven
te berooven van de fondatiën der studiebeurzen welke zy
geniet. Den stryd is zeer levendig geweest. Het zal 't zelve
zyn als deze zware kwestie in openbare beraedslaging
<r zal behandeld worden. De Catholyken zullen tol het
a evnde toe tegen dien vrylieydsmoordenden akt wederstand
bieden de liberhaters, integendeel, zullen alle driften
waertoe zy bekwaem zyn in 't spel zetten om de incamc-
rade of inslikking der studiebeurzen te verwezend/ken
jjtiyst gelyk men in Piemont de goederen der Kerk en der
geestelyken ingeslikt heeft
Men ziet het dus, dat het wetsontwerp eene soort van
annexie is, strekkende om de Belgen van eene hunner
kostbaersle vrvheden te berooven
MAER er komt eenen stok in 't wiel gestoken te worden.
Dë liberale kliek, al het schandig ontwerp te smeden,
heelt niet bemerkt dat de Confiskntie der Studiebeurzen
ook goederen in vremde lauden treft. Men verzekert dat
dry vremde gouvernementen krachtdadige reklamatiën
opperen tegen den roof der beurzen die aen hunne onder
danen toebeliooren
Er zyn namelyk beurzen gesticht geweest ten voordeelt-
van Hollanders, Engelsclien en Franschen, en die dry
gouvernementen verstaen geenzins dat men zoo maer effenaf
hunne onderhoorigen beroove van goederen die voor hun
geschikt zyn.
Het schynt dat onze Iiberliaterskopstukken dp hun gemak
niet zyn. Hoe zullen zy nvt dit slecht straelje geraken
Men zal hun b'-wvzen dat liet noch treffelyk noch schoon is
eens anders goed aen te slaen, en dat, kan liet hatelyk
despolisinus al die schandakten in Belgiën doen dnorgaen,
men zulks in den vremden niet verslaet en de ontvremde
goederen doel teruggeven...;
Maken onze iupaliners hunne excusie en verklaren zy de
geslichUe beurzen voor de Hollanders, Eranschen en En
gelsclien niet te willen aenraken, doende aldus regt aen de
gegronde reklamatiën der vremden, hoe zullen zy de regten
der Belgen kunnen of durven schenden
Indien er onregtveerdigheyd of roovery beslaet voorde
vremden, zonde er geene bestaen voor de Belgen, of mag
men straffeloos de vraekroepeudste dwiugelaudy tegen de
Belgen uyioefenen
Ziet daer, landgenoten, wat men misschien tegen u zal
poogen te doenWeest dus op uwe hoede, gy moogt
u aen alles verwachten, vermits het land nog noovl zou
despotiekelyk is besluerd geweest dim het heden door den
liberhalers-mafonnieken haspel behandeld word. Onthoud
het wel hoe verderen weg, hoe vermoeyder man, dat is te
zeggen hoe langer gy wacht van uwe krachten Ie vereenigen
en wettiglyk te gebruyken, hoe moeyelyker het zal worden
om dien maconnieken adder te verpletteren.
Den budjet van binnenlandsche zaken van 4863, draegl eene
vermeerdering van 782,262 frs dat is nog al aerdig, <je\vyl de
gevraegde som ter verhooging dor jaerwedden var de bedicuden
.der administratie niet boven de 443,346 fr. gaet.
Dén budjet is meer dan verdubbeld sedert 1840. Iedere vcrscby-
ning van M. Rogier beeft er bynn twee millioen bygelapt. In 1840
'beliep dien budjet maer lol 5 millioen en M. Rogier beloofde be
sparingen Nu hebben wy reeds lieu millioen, en mogen dus
de zoete hoop voeden weldra bet dozvn volledig te zien.
Belgiën inhei algemeen, is gelukkig zulken man te bezitten
en Antwerpen, in hel byzonder dal zulken man aen Belgiën
schenkt. Maer 't ergste is dal tic voldoening dei grillen van dien
minister zoo veel geld kost aen de schatpligligen, dal deze wel-
liaest niet genoeg meer zullen konnen winnen om gedurig de
handen van den ontvanger te gaèn vullen. Hoelang zullen de
Belgen dien gelverslindenden grilleman nog blyven behouden
In 1848 lieten de catholyken liet besluer pen do doetrinairen
over. Ergo, laet ons eens zien wat den toestand vóór dit jaer
was cn wat den toestand was in 1862. Wy willen de nieuwe
vermeerderingen nog ter zvde laten.
Vóór 1848 1862
Catholyken Liberalen.
Juslicie 42,707,885 43,280.147
Buyterdandsehe zaken 2,698,774 3,356,820
Binnenlandsche zaken 6,545,962 9,482,880
Oorlog 28,690,000 35,292,434
Openbare werken 47,643,444 23,734,809
Openbare schulden 54,813,472 40,533,413
Non val. en remboursem. 4,954,000 2.875,200
401,820.547 130,575,052
Ergo 20 millioen, dat die liberale vogels meer verteeren. Wat
zegt gy daervan, burger en boer Doet dit plezier aen uwe
zakken, en gaen handel en nyverheyd nu beter dan over 45 jaer
En als ik zeg, jaerlyks 29 millioen meer, dan spreek ik met
var. de andere geschenken die bet liberael ministerie aen de
burgers heeft-opgclegd. By dit lief. sommetje van 29 millioen
kunt gy voegen, indien het u plezier doet, 40 millioen voor de
versterking van Antwerpen, 45 millioen voor de Whnrendorir-
kanons, 5 millioen voor de maelscliappy Pauwels enz, enz.,
