Catholyk Liefdewerk.
tvyee woorden het zelfde wilden zeggen als regt cn vryheyd.
Maer 't is waer ook, de Polen zyn te catholyk, en dan, volgens
doctrinairs gelyk den heer Van Schoor, heeft men geen regt op
vryheyd Handelsblad
Verleden maendag hebben wy met de meeste voldoening
de jaerlyksehe vergadering bygewoond van 't Genootschap
van den H. Franciscns Xaverius, welke te Gend, ouder
voorzitterschap van Z. H. den Bisschop, plaets had. Uit
nooyt volprezen Genootschap ingerigt, zooals mei» weet, tot
bekeering der zondaren, ontmoet in Belgiën eenen aller-
schitterendsten byval en word zienlyk door zvnen magtigen
Patroon, den grooten Apostel van Indien, beschermd. Ook
mag het als eene byzondere weldaed des hemels beschouwd
worden in deze tyden van boosheyd en godsvergetenis die
zoo veel slagtoffèrs maken. Met de meeste aendoening
immers hoorden wy de deftigste Lnwooners der beyde
Ylaenderen, deelgenoten-bestuurders der respective afdee-
lingen van dit Genootschap, de verslagen afgeven bevattende
de werkingen van al H geen er, gedurende 't jaer, gedaen
is geworden. Wondere bekeeringen, stichtende voorbeelden,
aenhoudendheyd in liefdewerken tot deu naesten, uytroeying
van alle mensohelyk opzïgt, voóortgang in de deugd en
godsvrucht, mei een woord gunsche vernieuwing van
't aenschvn der parochiën waer dit uytmuntend werk in
voege is,'ziet daer wat de achtbare verslaggevers aen de
waerhevd en wezenlykbeyd moesten voordragen. Oh mogt
dees werk van waer Apostolaei tot in de kleynste parochie
van g'hcel 't land ingei igl worden, den reeds zoo oyervloe-
digen oogst van goed, bekeering en zalighevd zou nog
duyzeridmael verdobbelen en de belgische samenleving zon,
als door den blaes van Gods Geest, in eene samenleving
van deugd en heylige volmaeklheyd herschapen worden.
Uit is 'tgeen onzen hoogst eerbied weerden Bisschop ook
gevoeld beeft en 't was daerom, dat, alhoewel ziekelyk, hy
niet heeft konnen nalaten deze zoo talryke vergadering bv
te woonen om al de aenwezigen en leden aen te sporen
hunnen iever te verdobbelen lot het veispreydeu en inrigten
van afdeelingen daer waer het genootschap nog geene
leden teil. -
Het hert van den eerbied weerden stichter. Palet Van
Caloen, stroomde ook over van vreugde bv het hooren en
zien van zoo ryke vruchten die zvnen brandenden iever
voor der zielen zalighevd mogt inzamelen. Met eene heylige
vertroosting blikte hv neer op de menigte zyner liefdevolle
medewerkers en, door de zalvende aennioedigingswoorden
van zyn apostolyk hert, heeft hy niet weynig bygediagen
om de herten zyner kudde nog meer te ontvlammen en tot
de nécrstigste werkzaemheyd in den wyngaerd van 't goede
te doen besliiyten.
Wy sturen hier onze welgemeende gelukwensehingen toe
aen al de eerweerde bestnerders, voorzitters en raadsleden
der versebillige afdeelingen onzer Vlaenderen en durven
hun verzekeren dat de zegeningen des Hoeren hnn zullen
en moeten volgen, want nimmer konhen zy heyligere
werken doen, in niets konnen zy het voorbeeld des Zalig
makers beter volgen dan in 't werken tot bekeering var»
verdwaelde zondaers, voor welke Hy, nvt enkele liefde, op
de aerde is komen arbeyden, lyden, sterven en verryzeu.
Den volgenden brief uyt Amerika zal onze lezers zeer aenge-
naem wezen.
Michigan St-Clair County (Newport) Belle River.
Zeer achtbare Vriend
Het pak brieven my van uwentwege den 20 dezer macml
besteld, heeft my ten hoogste verheugdook wil ik u myue
dankbaerheid uitdrukken met u eenige byzonderheden nopens
mynen toestand mede te doelen. Ik twvfel niet of gy zult stof
vinden om de goede Voorzienigheid te liedanken en te bewon
deren. In het midden van 1859 scheen my alles toe te lage hen.
Ik was de engelsehe ta'el lamejyk wel meesierna dertien inaen-
den rondzwerven» zonden ander sehuiliniUdel dan mynen bel
gisehen regenscherm, had ik eindelyk een huisje getimmerd
wel is waer myn zesjarig peerd was door het onophoudend ryzen
gansch afgereden, maer ik kende nu toch overal den wegen
wat meer is ik begon don zedclykon toestand mynor toever
trouwde kudde te kennen. Reeds telde myne verrukte inbeelding
de rvke vruchten die deze zoo lang verlatene wyngaerd den
hemelsehen hovenier door myne handen zou opleveren, toen
eene boodschap van Zyne 'lloogwcerdigbeid iay honderd mylen
hooger op het Noorden deed intrekken. Myne nieuwe bcstem-
plaels leverde alle hinderpalen op. I)c katholyke inwooners
waren tot dusverre verslapt, dal zy, verre van den priester te
ondersteunen, geenen den minsten pry3 hechtten aen zyne aanwe
zigheid of aen. zyne zorgen: zelfs in eene stad myner missie,
waer nochtans het getai geloovigen lamelyk groot was, vond ik
geen huis dat my een bed of een stuk brood zou geven. (4) Ik
inocsl by iedere revs bed en tafel iu een hotel gaen zoeken. Zou
ik dan het zand myner schoenen afschudden en my elders be
geven 0 noen, myne zending was anders. Die onverschilligheid
was de vyand dien ik moest bevechten hel was de eerste doch
de eeuigste himlcrpael niet.
De tweede besiobd in de sprnek. Fransch en cngclseh was ik
magtig, maer nut hel duiiseh had ik lamelyk veel moeite, ter
oorza'ek der menigvuldige dialecten dier tael. Gy weet hoeveel
versebillige tongvallen er in Duilsehland bestaen. lilzasche,
Zwdsehers, Tyroliers, Beijersche, Pruissen enz. enz verslacn
malkander slecht, en'ik moest my in deze bnbelsche verwarring
doen verstaen Volgens ik verneem zyn er thans in het Amcr.
Semin. te l.cuveh zoo vele Duitschen als Belgen, zoo dat onze
goede duitschc fe milieu voor eerlang het geluk zullen hebben
door welgevormde en leverachtige priesters bezorgd en bediend
te worden.
De derde zwarigheid was de noodzakekkheid van, op eigene
kosten, hel H. Evangelie te verspreiden, en ik bezat niets....!'
Ziedaër hoe wonder Gods wegen zyr,. Hy ontbloot zyuc dienaren
van alles, om ons te overtuigen dat alle goed van Hem konit, en
,'Jiensvolgens alle eer Hem toekomt, Qloriam metun nlteri non (hbo.
1) D<* ooriapk <le*er onverschilligheid was gekomen door hel laekhnre
teven van dry afgevallene priesters die bier de geloovigt ven tgeid eu
gVxploitcerd hadden.
Zyne onuitsprekelyke Goedheid, myne krankheid inziende, beeft
de minste gelegenheid tot ydelc glorie weggenomen wat meer
is, zy heeft my lot een bekwacm •werktuig willen herscheppen,
my eeniger. tyd door bet vuer der smerten en beproevingen
willen zuiveren. De Heer heelt willen toonen dat Hy alleen onze
steun is. Ja, Hyzelf, Hy alleen heeft den eersten arbeid afgedaen.
Bewonder nu met my zyne troostvolle en ïeerrykc handelwyze.
De galkoorts die my, rond half angusty, slechts eene maend
naer myne aenkomst, had overvaBun, werd om half september
door den typhus vervangen. Geïukkiglyk had ik toch eene schuil-
plaets. Eene arme vrouw, by wie ik myne tafel koeht, kwam my
nu en dan in den dag was drinken brengen. Twee arme arbeiders
losten malkander rs nachts aen myn bed af, om my te wake».
Voor hét overige was ik gansch aen myn zei ven overgelaten.
De goede God had deze engelen der bermhartigheid gezonden
en zal, hoop ik, ze rykelyk beloonen, want nooit hebben zy
eenige vergelding w illen aanvoerde».
Op het einde der maend zond Zyne lioogweerdïgbeid my eene»
priester die my op eenen voorbyvaremlen stoomboot naer
ries-gestiehl in Detroit deed overbrengen- Honderd monden zo»--
den niet konnen uitspreken ai de zorgew die ik daer ontving,
van de Zusters van Liefde (Zusters van dén H. Vmcentms.) De
last dien ik veroorzaakte was niet klein. Na den typhus was hel
de kool (eharbon) die my met at bare- pyneFr aen tastte Ondanks
deze overvloedige ellenden, groeide de iever en de zelfverloo
chening dezer edelmoedige Zusters- dagelyks aen, en als ik, in
weerwil harer smeekingo» in den aten vang van december weder
om den weg myner Missie insloeg, hadjden deze liefde-engelen
my eenen gansclien voorraad va» klederen legen het gure jaer-
gelyde bezorgil en tot ovepnuseS van genegenheid my van berm-
herlige mensehen 75 dollars weten te beschikken. Óch ik was
zoo gelukkig. Na het betalen» myner schulden bleef er my noch
een appelken tegen den dorst owerT en ik koninync ondèrbrokene
zending hernemen.
Ook dankte ik vurig dein Opperste» Vader die de minste schep
sels bezorgt, en naer het lyden zoo veet voldoening weet te be
schikken. Doen hoe aengenaei» was ik niiet verrast als ik gewaer
werd de gelukkige verandering in n^ne afwezigheid le weeg
gebragt. Ik was.nu geen voorwerp van onverschilligheid meer.
I»e gemoederen: ware» gnuscb omgekeerd; ik werd met blyd-
schap en schier als een weldoener ontvangen. Een welstellende
koopman, ver afgezonderd van myne residentie, was my op het
einde van september komen bezoeken, cn met eene hulde ael-
moes begiltigea. De goede man hield zieh daer alleen wiet by.
Hy gebruikte al zyne» invloed om aen de mwoonders al het
schuldige hunner onverschilligheid te doen' begryper en het
onafmeetbaer voordeel te doen waerdere» dat zy inde tegen
woordigheid ecus priesters bezaten. Hy toonde hun kloekmoedig
hoe onweerdig zy z.eli dezer gunst gemaakt hadden en verweet
hnn vry de verlatenheid waer.n zy my hadden gelaten. De aen-
biedingen van geld en zorgen my door eenige protestanten
tvdens myne ziekte gedne» hadden ook de gemoederen geschokt,
en de tyding myner dood gepaerd met do vrees van geenen
zielbezorger meer te vorkrygen had wondere uitwerksels te
wege gebragl. Myne afwezigheid had meer vruchten gedragen
dan verscheidene jaren /.waren arbeid. De goede God had de
versteende herten in kinderen van Abraham herschapen. Als de
inwoon ders my tegen hunne ver wadi ting doch krank en op
eenen stok leunende zagen vyeerkomen, was het als.of iedereen
een buitengewoon geluk te beert viel. Gene die den weg der
kerk hadden vergelen kwamen er hls toegestroomd zelfs eenige
afgevallene kwamen hunne dwalingen afzwoeren menige vol
wassene bereidden zich ter. II .Taléleenige protestanten deden
zich onderwyzen. Dit allés was meer dan ik had kunnen of dur
ven hopen maer Onze Vader die de Hemelen is, wilde my de
vreugdemaet ten vollen schenken. Mynheer Joos hoorende van
Zyne Hoogwecrdigheid dat er twee honderd dollars ter myner
beschikking waren aangekomen (2) cn bewust over mynen toe
stand, gelastte zich de som my te bestellen schoon hy eenen
omweg van honderden tien mylen moest doen. Ook mag ik
zeggen dat ik my niet bezat van blyüschap. De armoede was
myne liefste zuster geworden en ik had geleerd met weinig te
vrede zyn. Maer ik rekende al het goed dat ik met dees geld
kon doen; lk kon myne onderdanen toonen dat ik, ver van
mv ten hunnen koste, te willen verryken, ten hunnen voordeelt»
schonk hetgeen my de vriendschap bezorgde. Ik slichtte aen-
slonds eene nieuwe parochie in liet midden der bosschen voor
eene Tyroliersche gemeente van zestig huisgezinnen. Bv het
hooren dezer goede tyding kwamen zy allen toegeloopeu men
koos een middelpunt, in eenen boseh die nog nooit dooi' men
seben was nengetast. Den zelfden dag werden al de hoornen
neergeveld, de plaets geruimd, de balkon verveerdrgd, en ter
plaets gesleept. De kapel is 56 voet lang cn 24 voel breed. Door
middel van schuifdeuren kan het antaer afgescheiden en de
kapel tot school gebruikt worden.
Ten aeiideiiken uwer vriendschap heb ik de nieuwe parochie
Sl-Josephs genaemd, zv is gelegen in hel kanton van China
hare gansehe benaming is dan St-Josephs town of China,
St-Clair County, Michigan. Gy kent den naem, Mynheer, maer de
vruchten zult gy eens in bet bock des levens in het ryk der
Hemelen zien gemeld staen.
Het aenslaende jaer hoop ik eene andere Kapel aen te vangen
in een schoon dorp, wiens naem is Algonai. Met Gods gunst en
hulp koop ik dees jaer nog den grond ik heb beloofd het vierde
der uitgaven*te bekostigen. De goddelyke voorzienigheid is myne
borg. Deun providrbit, fili mi. Ja don oppersten Bouwmeester
zal mv helpen. _\7x/ Domiim wdifiiKcerit (fotnutn, in vanim Inbora-
vertmt qui ledifxcnnt ram. Ik aiooijiekeunen. Mynheer, dat dees
verslag myner zending zeer onvolledig is. Ik zal trachten dit
gebrek zoo gauw mogelyk in te vuilen. By de eerste gelegenheid
bereid ik my om den lae of het méér Hurón honderd en twintig
mylen noordwaert's opto varen. Nooit heefteen priestbr daer
zvnen vo«*t gezet. Van daer zal ik lamgznem op myne stappen
lemgkeerer».
Om te sluiten bid ik u myne missie in uwe gebeden te geden
ken en aen alle go'dvreezende zielen te bevelen. Ah T beseften
de Cutholyken in Europa wat wouderen zy door hunne gebeden
en aeltnoesen hier in de nieuwe vvefeWJk'unneji voortbrengen, wat
tliuzende zielen zy den duivel konnen onttrekken, wat iever zou
alle gemoederen niet bezielen, hoe vurig zouden zy al hun ver
mogen tot deos heilig werk niet ten pande stellen
(2) Dei»» som van 'JOU dollars was p»-n'* bv«#»nclprp pifie gnrtaorr t-en be-
hoe%«* van d«-zMi wr*nHf»rii missioimaris. !t|en wet dat men giften tol dit
ei|idr aen iie eerw. h<-^r«-n Dekens of aen It. ITde llisseboppen kuu lemien
doot de bereidwilfigSreid dt-r e»-rw. b»''*ren pastors.
Sedert eenige maenden is de sterfte onder de feden der Wet
gevende Kamers nogal groot geweest.
N'aeenvolgentlyk hebben wy te melden gehad het overlyden
van
MM. Savnrl cn Raequin, volksvertegenwoordigers, gekozen
le Ooocnyk
M. den graef de Muelenaere, volksvertegenwoordiger, gekozen
te Thielt
M. De Block, senateur, gekozen te Eecloo
M. Daulrebande, volksvertegenwoordiger, gekozen te Hoey
M. Van der Heyden a Hauzeur, senateur, gekozen te Luyk
M. Van Boekei, volksvertegenwoordiger, gekozen te Leuven
M. De Renesse-Breidbaeh, senateur, gekozen te Tongeren
M. Carlier, volksvertegenwoordiger, gekozen te Boey.
D*e kandidatuer van den heer Rogier, te Dinant, is nu vast en
zekerzy is beslist en op voorhand" reeds rrengenomen. Wy
dachten altyd fiat Dinant een bourg-p&tirri was-, tot hetwelk geenen
minister, zoo als den heer Rogier is, toevlugt zou willen nemen.
Van Antwerpen naer Dinant moeten vervallen Gedwongen zyn,
zich door het bóeren-element, door ploegen die in Cod geloovtn
te moeten late» kiezen Wie had dit ooyt kunnen denken van
den heer Rogier f 'T is i» alle gevaWen heel wys van bem, dat
hy in fyds zyne voorzorgen neemt
CORRESPONDENTIE*
GeSerden Vriend D. C. oyt Dl ik zal welhaest naer R. zelf gaen
en met M. R. de zaek afdoen, dit presseert voor my niet. Hel
woord Coock, dat gy niet verstaet, is afgebrandde houille-kool
dio gy vind in alle gazg^slichten. Myne herlelyke groetenisse»
aen uwe achtbare familie alsook aen den deftigen vriend V. R.
wiens eerbiedbewyeen gy my hebt overgemaekt. Ik verwacht
eenen langen brief van UÉd. en pas op dat gy er niet aen ontbreekt
of, binnen vyf of zes weken, zal ik u eene goede borsteling doen
toedienen door iemand van myne naestbestaende die by u komt.
Geaehbrn Vriend D. R. uyt G. ik geloof u, de faut is aen my,
wees geri st en denk er niet meer aen. Errare humanim est.
Goeden Vriend J. D. uyt R. den misslag is hieruyt voort
gekomen dat de laetsle zending door u gedaen op uwen naem
alleen was voortgezet, zoodat gy voor hot tegenwoordig jaer
gansch voldoen aengeteekend stond. Nu echter blyft het loopende
jaer open. Minzame groetcnis.
Ter gelegenheyd der drydagsche feesten van de HH. Martelaers
van Japonien, zal er zondag 19 dezer ten vyf uren, ouder het lof,
in de kerk der Ecrw. Paters Jesuiten, gepredikt worden, in
't vlae-msch door den eerw. Pater L. De Jonghe den maendag
20 dcor (fen* eerw. Pater Moreels in 't fransch, on dynsdag2t
door den eerw. Pater Lemaire insgelyks in 't fransch.
Gedurende deze dry dagen zal er, onder de eerste mis, eene
vfaemsefie onderrigtiug plaets hebben. Er is Vollen AQaet te
verdienen»»
M. D. Sedyn, pastor le Smetlede, word in dezelfde boeda-
nigheyd verlaetst naer Opdorp.
M. Franciscus Raeten, geboren te Meireden 12jnnuary
181-4. sedert 1851 onderpastor van II. Kerst te Gend, is donder
dag aldner overleden na eene lange cn smertelyke ziekte.
M. Joseph Christraens, geboren te St-Pauwels den 19 april
1795, sedert 1832 pastor te Opdorp, is aldaer zondag overleden
ua eene lange en smertelyke ziekte.
M. Carlier-Dnutrebande, lid der Vertegenwoordigers-Kamer
voor het distrikt Hoey, komt te Brussel te overlyden in den
ouderdom van 56 jaren.
Wy vernemen met do grootste vreugd dat do gezondheyd
van Mgr. Mnlou,«bisschop van Brugge, opgehouden heeft van
ongerustheyd in te boezemen.
Het postbestiier gaet welhaest nieuwe- postzegels ter be
schikking des publieks stellen. Het bceldsel er van is verschil
lend mei dat onzer tegenwoordige zegels, en men heeft regt
gedaen aen de reklamntiën der dagbladen met, gelyk het In
veel andere landen reeds gedaen word, de zegels van elkander
af tc teekenen door eene ry kleyne gaetjes die zal toelaten de
zelve met het grootste gemak van een te scheyden.
Men rs thans in de bureelen der gemeentelyke besturen
bezig aen het overzien der kieslysten. De burgors die.dever-
eyschte hoedanigheden bezitten om op die lysten gebragt te
worden en die er nog niet 20«den hebben op gestaen, moeten
binnen den bepaelden tyd hunne aenvraeg met de noodige be^
wysstukken inzenden aen het kollegie van burgemeester cn
schepenen.
Den 6 dezer, rond 6 uren des morgends, beeft men te
E.tiehove in «*enen gracht gevonden het lyk van den genoemden
Pieter Franeies De- Biscop, -paehter, oud 50 jaien, woonende
aldner. Naer het blykt. moet den ongelukkigen er by toeval inge
dompeld en versmoord zyn.
Gedurende de verledène maend maert zyn or 4217 brieve»
niet kunnen besteld worden ter oorzaek van gebrekkige adressen.
Van dit getal zyn er 2761, na open gedaen geweest te zyn,
kunnen voort gezonden worden aer. degenen voor wie ze bestemd
waren, of teruggekeerd aen wie ze geschres'en hadden. De 1456-
overige zyn ingehouden gebleven.
^Hct lot van 25,D;,D franks der brusselsche' leen'ing van
18oi, is te beurt.gevallen aen eenen geneesheer te Brussel.
Eenen werkman in de munt te Brussel arbeydende, isznT
terdag nengehquden, onder beschiïldiging goud en zilver gesto
len te hebben.
Men sehryft ons uyt Wnersehoot, den 7 april
y Op de jaermarkt van heden telde men 570 peerden, 20
veulens, 50 melkkoeyen, 25 veerzen, 6 ossen, 4ÖÖ verkens en
312 viggens.
Daer wierden verkocht; 109 peerden, meestendeels voor
rekening van fransehe koopmans 16 veulens, 22 melkkoeyen,
9 veerzen, 275 verkeas en 312 viggens.
Zoo als deze cyfers het doen zie», is den handel niet zeer
bedryvig geweest. De pryzen waren fel gehouden voor de peer
den en viggens men bemerkte eenen afslag voor de hoornbees
ten en de verkens doorgaens loojvers genoemd.
Men sehryft uyt Ellezelles Den notaris-klerk dre, na den
rerschrikkelykên aênslag op den heer notaris dTIarveng, wierd
aengehouden en vervolgens losgelaten, is op nieuw in hechtenis
genomen. Versebillige geruchten loopen daer omtrent rond. Men
hoopt dat de waerhevd eyndelyk zal aen 't licht komen, en plig-
tige'n en medepligtigcn kunnen vervolgd worden.
Maèndag'avond zyn te Ostende naer Engeland ingescheept
vyf Damer» en twee Zusters van het Institnet van St .Andreas van
Doomvk. *T is dank aen den iever van eenen vlaemsehen pries
ter. M. den onderpastor Debhaudt, oud onderpastor van St-Mi-
chiels te Gend, dal die godvruchtige dochters zieh van het moe-
derhuys hebben afgeseheyden om zich in eenen der armste wy-
ken van Londen te gaen vesligen^
M. den onderpastor Debbandt, die lieden missionnaris in de
engelsehe hoofdstad is, was naer Belgiën gezonden door Z. Em-
den kardinael Wisemann, om eenen oproep te komen doen tot
de zelfsopollering der belgische religieuzen hy is in zyne zen-
