Vierde onderzoek.
Slot voor heden.
lilting Zie daer, konfrater, wat het Iiberalismus durft
willen omdat het nu in meerderheyd zynde, mag zeggen sic
volosic jubeo, stal pro ratione voluntas, zoo wil ik het hebben,
en als gy my naer de reden vraegt, zal ik u antwoorden Dit is
mynen wil
Wy weten wel dat het verloren geklapt is voor den oogenblik,
omdat het koppig en vryheydsverdrukkend Iiberalismus, zoo
hoogmoedig, zoo hooveerdig' geworden is als dempauw, die
ziehzelven spiegelt in de oogon van zynen steert. Het liberalis-
spiegelt zich ook in zynen steert, die den steert is van het Ito-
bespierrismus. Doch vècl naeyëns kort den draed 't geen men
van 'l spioeiistelsel van 't Robespicrrismus gezien heeft, zal men
ook van het maoonniek Iiberalismus zien violenta non durant.
geweld duert niét, en zoolang zal de kannc te water gaen lol
zy eyndelyk zal breken.
Vryheyd van stemmen, zegt het Verbond, daerdoor verstoet gy,
Calholyken, het regt van ecne zedelijke en stoffelijke drukking, door
het geweld, uyt te oefenende vryheyd der eerediensten en begraving
is voor u hel regt van liet geweten geweld aen te doen
Wat dunkt, u, lezers, hebt gy wel ooyt zoo veel onbeschaemd-
heyd gelezen Wie van u kan niet honderd voorbeelden
bybrengen van ongelukkige afhnnglyke ambtenaers en kiezers,
die tegen hunne overtuyging hebben moeten stemmen en, daer
door, bun geweien het vreedste geweld aendoen om hun plaets-
kcn, bun broodwinningsken, hun stuksken land van wege bet
bi utacl Iiberalismus met te verliezen Hoe dikwils hebt gy de
stemmingen niet zien controleren door liberale ambtenaers, die
met gieren- en wolvenoogen tot bel. laetsle door bun gcleekende
stembriefje aenteekenden Hoe veel kiezers kent gy niet die,
om dit of dat te mogen doen, om 't dees of 't geen te verkrygen,
hunne slem moesten verpanden cn, tegen hunne consciëntie,
met een gemerkt stembriefje naer de kiesbus optrekken
En dan, wal de vryheyd van eerediensten en begraving betreft,
wie van ons dwingt er iemand naer de mis, ter biecht of lor
communie te gaen Wie van ons praemt. er iemand te bidden,
de sermoenen le hooren, te vaster, of andere godsdienstige
werken te oefenen Van dit alles kont gy, Verbond, geqn enkel
voorbeeld bybr -ngen, en nog zyt gy schaemleloos genoeg bm de
Calbolyken van gewetensdrukking te beschuldigen. Het is waer,
als er iemand sterven gaet, boe god- en zedeloos, boe liberael
hy ook geleefd hebbe,"komt den priester zien of hy den ster
venden kan lot God terugbrengen, of dezen wilt hooren van
biechten en berechten ja dit is waer, maer van honderd zyu er
gcvvoonlyk negen en negentig die blyde zyn, die zich verhoesten
datgene wal zy in hun leven verstooten, gelasterd, verfoevd en
versmaed hebben, op bun doodsbed, te aenbooren en' le om
belzen, dan als de- wereld hun verlael, als zy van de wereld
noch hoop, noch troost meer te verwachten hebben. Dnyzend-
mnel gelukkig zyn zy nog als zy in de klauwen van het vermalc-
dydensweerdig maoonniek element met vallen, 't welk schild
wachten aen bot doodsbed plaetst om er den priester en de gods-
dienslverlroosl'mgen van verwyderd te houden en den sterven
den te doen optrekken met de wanhoop in 't herle den angst in
de ziel, en '1 geweten beladen met eene reeks akten waer.'an
den end en 't getal zoo onmeet- en onlelbaer zyn, dat, waren
zy sporten om eene ladder te maken die naer den hemel voert,
zy er gcmakkelyk zouden in geraken, maer zyn bet schakels,
zy lang genoeg zouden zyn om, zonder vallen, tot in rt diepste
der.belle te kónnen afgelaten worden.
Wie van -de Calbolyken heeft er zich te Brussel, by de begra
ving van den ongekikkigen Verhaegen, verzet legen dit onedel
en °godsdiensüergend maskarndespel, waerin groote bluffers
zich vertoonden met een voorschootje, met eenen gekleurdon
rok, met'lruweël, dryhaek, passer, melsersrey en meer andere
dwaze zinnebeelden, net als gekroonde ossen of gemedaillcerde
verkens, die, om hunne zwaerte, eenen prvs bekomen hebben,
wie van de Calbolyken beeft er zich daerlegcn verzet Antwoord,
Verbond, en als gy de waerheyd spreekt zult gy moeien bekennen
dal geheelde bevolking wel gewalgd beeft van dien waren
beestenstoel, maer dal niemand daer tegen bet minste geweld
gepleegd beeft. Houd dus op ons te beschuldigen. Maer, ja wol,
waerbevd van 't Verbond verwachten, is zoo chvaes als frika
dellen in een homlenkot gaen zoeken of een goudgewigte by
eenen bedelaer. Daerom zullen wy er niet op aendrrngen, de
Kiezers zullen de verkrachtte waerheyd vrek en en aen de Kan
didaten, die zich door 't Verbond loteu voordragen, doen onder
vinden op welk broos en slecht bootje zy zich hebben inge
scheept.
Wy zullen op de liberale streken van 't Verbond terngkeeren
maer thans bestatigen dat dit bladje zoo ongelukkig is in den
keus zyner argumenten dan in den keus zyner kandidaten. L)e
kandidaten zyn naer d'argumenten, en d'argumenten naer de
kandidaten. Dit is geenszins te verwonderen, de hakkelaars ver-
slnen elkandcrcn best en 't is gewoonlvk bv de kreupelen dat
de manke ter scbole gaen. Het Verbond wacht zich wél eènen
enkelen titel van bekwaembeyd of geschiktheyd zyuer twee kan
didaten aen te balen, uyt de eenvoudige reden dat het er geene
boegenaemde in die heereu kent.
M. Spitaels is goed om bankier te spelen, om wissel- of trek-
hriot'jes te doen ontvangen en 't geld in zyne kassen tc steken,
maer om in den Senaet te zetelen, oh dit is wat anders. Hy
beeft er nog in gezeteld, den man, doch men zou ons le vergeefs
vragen wat by er gedaen heeft, wy welen niet dat hy er ooyt
dcn'mond opengedaan hebbe, zoodal een stuk naslhoul in den
Senaet evenveel dienst zou bewyzen dan M. Spitaels.
Voor wal M. Van Asschc betreft, "van dezen kan *t Verbond
ook geene titels bybrengen, ten zy dat h\ gcneversloker, koop
man cn velleggcr is. Nu tusscben een stooksel génever tc maken,
eenen os of eene kocy le vellen, een voer graen le ontvangen,
v%al spoeling te verkoopen nf in den Senaet wetten te maken,
.die strekken tot geluk des lands, wetten te maken die de vry-
bedon der Belgen niet kwetsen, wetten die de burgers met
kwellen noch plagen, oh! daerloc is M. Van Assche niet ge
schikt, want met hem daerover bandelen of aen matroosken spre-
ken over slerrekunde, over wysbegeerte of over alle andere weten
schappen, dit isjuystbel zelve. Wy willen aen M. Van Assche
geen hez'waer noch grief maken dat by gansch onervaren en
ongeletterd is, dit is den mnns schuld niet, maer wy moeten be:n
toet» z< ™en dal hy zelf eon bowys geeft van vveynig oordeel of
v.evni" verstand omdat hv zich laet voordragen Lot ecne placts
welke bv niet kan bedienen.
Men zal ons zeggen dal jaknikker, of oeenschuddei) toch ge-
®>akkelvk is. Maer wy zullen antwoorden dal, zyn de liberale
ministers met zulke mannen te vroden om ons des te beter te
lonnen kwellen en plagen, om allo soorten van slechte wetten
ix dry ven ca aldus 't land met de liberale kalkoonzwcep ie
doen dansen gelyk zy schuyfelen, dit onze rekening niet maekt,
de Kiezers denke'n er anders over en zy zullen zulks bewyzen
met te stemmen voor de achtbare uyttredende leden
MM. BARON DELLAF.AILLE en BARON VAN DE WOESTYNE.
HET SPEL VAN 1857 HERBEGINT.
Na afloop van de zitting van de Kamer van Volksvertegenwoor
digers, zaterdag laetsl, wierd den beer Sehollaert, die met zoo
veel talent de belangen zyner geboorte-stad en bel goede regt
verdedigd had, op de Paleys-plaets te Brussel, alvvaer talryke
groepen nieuwsgierigen vereenigd stonden, bejegend door zeer
geestdriftige toejirychingeu. Den heer Sehollaert was aen den
arm van den beer Volksvertegenwoordiger Van Overloop, en
stapte voort, terwyl liv de hem loejuyehènde menigte met ont
dekten hoofde groette* Nauwelyks was die betuyging van sym
pathie begonnen, of geschuyfel en gcgrol wierden van eenen an
deren kant aengeheven, gemengd met de kreten WEG MET
DEN VERRADER
Moet dit tooneel den voorbode zyn van de 2e vertooning van
de komedie der kasjseysternen in 1857 Dat onze landgenoolen
er aen denken en zich' gereed houden ter verdediging, want met
den libei hatersboel te goed zyn of er te veel van verdragen is
geene spelde weerd. Dal volksken is maer le temmen met bun
tanden en vuyslen tc laten zien zoolang zy geenen wederstand
ontmoeten zyn zy stout en onhandelbaar, maer als zy gevoelen
dat het zou scheef zitten, zyn 't laffaerds zoo groot als olifanten.
Ten eynde den achtbaren vertegenwoordiger M.. Sehollaert le
vreken óver de beledigingen hem door de ministeriele bassers
aengedaen, en tevens hulde le bowvzen aen zyn schoon talent,
is hem deze week door de catholyke leden der Kamer een prach
tig banket aengeboden. Aldus beantwoorden de deftigste en
geleerdste mannen van 't land aen uylgekochten liberalen opra-
polingsbugl, die, voor een handvol geld, altyd gereed1 alaet om de
schitterendste verdiensten to bemodderen nyl spyl en nydigbeyd
omdat het liberalendom daer opverre niet aew kan.
De liberale dagbladen schreeuwen da! de eatholyke scholen te
veel studiebeurzen bezitten, waer uyt zy beslnytcn- dat men er
haer een deel moet ontnemen om ze aen de scholen van den Slaet
te geven. In het kort zullen zy zeggen dat tfe catholyke kerken
te veel fondaliën aen missen en jncrgetydcn bezitten, waeruyt zy
zullen trekken dat men haer een deel moet ontnemen om ze aen
de protestantsche tempels en jnodsclie synagogen te geven.
Maer later zullen zy beweren dat de ryken le veel geld en
goederen hebben, waeruyt zy met even zoo veel regt besluvlen
zullen dat men er bun een deel van ontnemen moet om het aen
den armen te geven. (dazelte van Mcchelen.)
BEDEVAERT IVAER O L. VAN LEDE. j
Op 0. H. Hemelvaertdag is de gemeente Ledegeluyge geweest
van een verwonderingsweerdig en slichtend tooneel. Nagenoeg
zeven honderd manspersoonen leden des Genoolschaps van den
11. Franciscus Xaverius van Aelst en Hofstade zyn afdaer des
morgends al zingende en biddende stoelswyze aangekomen om,
met hunnen achtbaren Voorzitter aen 't hoofd, hét vermaerd
Miraculeus Beeld der 11. Moeder Gods te verëeren cn aldus den
deu Zegen des Hemels over Kerk en Stael, over zichzelver
vrienden en bloedverwanten af te smecken.
Hoe deftig boe. neiidoenlyk. was bet die talryke scha er, als
broeders, zich te zien neerzetten aen de Tafel des Heeren om,
naer 'l voorbeeld der Apostelen #en onder de bescherming van
Maria, zich tot het ontvangen van den Heyiigen Geest met zyne
giften cn gaven voor te boreyden, zoo als den eerw. Bestuerdcr
hun, in eene zieltreffende aenspraek heeft voorgebonden, teii
eynde krachtdadiglyk mede te werken tol de Glorie van God en
der zielen zaligheyd, doel van 'I Genootschap, hel verhevenste
dat den monsch oj> aerdo kan beöogen.
Alvorens afschevd van het Miraculeus Beeld te nemen, zyu de
prachtige Standaarden ge\yyd der twee Genootschappen van
Aelst én Hofstade, meesterstukken, die aller oogen op zich
trokken Nahy Hofstade genaderd, is- tic achtbare Gpestelykiieyd
in pleglig gewaed. onder T geluyd der dry klokken, de god
vruchtige Bedevaerders tc gemoed gekomen en- hcefl.ze naer de
kerk.der parochie geleyd, alwaer den lofzang van dankzegging
is gezongen geworden. Vervolgens is't Genootschap van Aelst
prócessiegvwVs naci zyne gëwoone vergaderin'gsptaels terugge
keerd alwaer'een laetsle danklied gezongen wVerd, eerde leden
naer hunne familiën terug gingen om er des middags bet verbael
van deze godvruchtige Bedevaert te doen.
Den 14 dezer is be Weiteren, in de statie, een groot onge-
luk gebeurd. Eenen ingezetenen dier gemeente, K. Schcpens,
voddenkoopman, kwam uyt Gend terug met den expreslreyn die
daer niet stil houd. Aen de slandplaets gekomen bemerkte by
dat men niet staen bleef, en beging de onvoorzigtigbeyd uyt het
konvoy te springen. Dit was hem noodlottig. Tegen de steenen
stortende bekwam hy eene breede wonde aen 't hoofd en ecne
erge verwonding in 'de rigting van bet hert. Het bloed stroomde
uyï zynen mond cn uyt de andere wonde. Meu droeg den onge-
lukki'gen naer zyn buys, alwaer hy na dry uren verscbrikkelyk
lyden bezweek. i
Openstaende pi.aetsen. By de gemeenteschool van Lo
keren zyn er twee plaetsen van hulpondcrwyzer open. Men
verlangt by voorkeur ryksnormalisten. Hunne jaerwedde be
loopt var. 900 5 10(H) franks, volgens verdienste.
Ook te Rouchaule vraegt men eenen hulp onderwyzer. Jaer
wedde 500 fr.
De gcndsche Negenmey merkt, door een heorlyk weder
begunstigd, bad zondag en niaendag eene onlzaggelyke menigte
nieuwsgierigen buyten ue Dampoort en le St Ama'ndsberg gelokt.
Sedert lang zag men zoo veel trek- en werkpeerden niet, zy
vormden eene dubbele lyn vau weerszyden den Anlwerpschen
steenweg, van af de Gouden poort tot achter de laetste buyzen
van Sl-Amandsberg. Nooyt zag men zulke lange l^nen.
Men schat bet geta1. te' koop gebodeue trekpeerden op 4080.
en dat der prnchtpeerden op 2G7.
I 0[) den Berg' en rondom stonden 540 allerschoonste vette
kocyen 415 runderen en kalveren en SG5 verkens, waerby,
i naer oud gebruyk, benige ezels.
j Den handel in vlaemsche trekpeerden is byzonder bedrvvig
i geweest, doch ved d aen'verminderde pryzen, in vcrgelyking.
met die der laatst geboudene merkt. De magere beesten, run-
deren cn kalveren wiorden in eveuredigheyd, duerder verkocht.
Dc speenvarkens wiorden in eveuredigheyd, insgelyks duerder
betaeld dan de loopers.
In pracbipccrdcn wierd ook veel handel gedreven, byzonder-
jvk in Engelsehen en Ditylschen de Hollandschen wierden min
gezocht.
Den 7 mey stond voor bet provinciael geregtshof van Nooni-
Braband teregt den voormaligen secretaris van de gemeente B.
van D., vroeger beschuldigd van aenslag tot moord op den
burgemeester dier gemeente, doch toen vrygesproken, en thans
voor het schryven van eenen brandbrief. Hel openbaer ministerie
requireerde de sehuld.ig verklaring en de veroordeeling tot eene
tienjarige tuchlhuysstraf. Den advokaet des beschuldigden w;ees
op verzachtende omstandigheden. Het bof beeft nog heden
uytspraek gedaen en den beschuldigden tot vyf jaren tuchthuys-
straf veroordeeld.
Verleden dynsdag by zyne terugkomst van Brussel met den
treyn van negen uren 's avonds, is den beer Sehollaert aen de I
statie le Leuven onlbaeld en begroet geworden door meer dan
300 studenten, welke zyne aenkomst afwachtten om hem over
zyne scboone redevoering le bedanken. De heeren studenten
hebben den beer Sehollaert, onder den berhaelden kreet van
leve Sehollaert! naer zyn buys geleyd. In zyne wooning gekomen
heeft den heer Sehollaert dó studenten opregt bedankt over hun
ne geheel vrywillige manifestatie, en heeft bun verzekerd, dat
hy zal blyven voortgaen met de belangen der stad Leuven, der
Hoogeschool, den calholvken godsdienst te verdedigen. De stu
denten zyn dan in orde huyswacrls gekeerd onder den kreet
van Leve SehollaertLeve de catholyke Hoogeschool
Wy vernemen mei genoegen dat de herkiezing van M. Alph.
Van den Peereboom en van M. De Florisone zal bestreden worden
door Catholyke kandidaten M. den burggraef Du Parcq heeft de
kandidatuer'aenveerd, en men spreekt ook van degene van M.
Sartel, regter te Yper.
In bel Luxemburgsch zal de worsteling algemeen zyn, daer
worden er immers niets anders dan liberalen gekozen.
In 't begin van february lestleden was er eene diefte van
meer dan 7000 fr. gepleegd te Parys ten nadeele van M. graef
Lewis de Mirepoix door zynen dienstbode, Belg van geboorte,
en dien men vermoedde met zynen roof naer Belgiën terugge
keerd te zyn.
De vlytigste opzoekingen wierden bevolen en zaterdag avond
eyndelyk is den dief te Üccle kunnen aengehoudeu worden, nog j
in 't bezit van omtrent 3000 fr. in bankbiljetten.
Zondag' ïs'de politie er ingelukt bovendien te St-Joost-ten-
Noode nog eene andere som van 3000 fr. te ontdekken, als mede 1
verschillige voorwerpen voorlskomende van den zelfden diefstal.
Men sehryfl uyt Hasselt, den 41 mey
Sedert eenigen tyd leefde den genaemden H... oud 84 jaren,
te Curingen, in geschil met zyne schoondochter, Catharina J...,
dewelke hem zonder opbonden verweet dat hy niet meer werkte.
Niet meer werken, als men 84 jaren oud is, welk eene groote
misdaad Den 4 mey laetst was er weder ruzie omtrent dat punt
ontstaen, on de schoondochter greep onder 't kyven eene plank,
zwierde ze als een slok, en bragt den ouderling op het hoofd en
de armen verscheydene slagen toe, die hem aen bel voorhoofd
en de band deerlyk kwetsten. Catharina J... is door de gendarmen
aengehoudeu.
GROOTEN BRAND TE VERVIERS.
In den nacht van zaterdag tot zondag, rond 5 uren, hooide
men de geroepen brand brand eh het geklep der nood
klok. Het vuer was- ontstaen in de kapel van Maria, ter Onze-
Iseve-Yrotrw-kerk
Eenige persoonen hadden vlammen en eenen dikken rook zien
komen uv.t eenen keérzen-winkel, die nevens den hpofd-ingang
der kerk staet. Welhaast was de geheelc stad to been en van alle
kanten kwam linlp opdagen maer iiitusschen bad den brand
groote verhoudingen genomen de kapel van Maria stond geheel
In vlam, en bet vuer, de koorden der klokken volgende, deelde i
zich weldra mede aen den toren.
Op wevmg tjrds was dezen vernield. Het kruys, dat er boven
slond, stortte'naer beneden, en viel op bet zinken «dak van een
klevn aenpalend gebouw. De vlammen, die zich tol eene groote. j
hoogte verhieven" omringden den toren langs alle zyden, en ver
spre vdden zich welhaesl op bet dak. De eerste zorge was voor I
die plaets. Den toren, die dan niet meer kon gered worden, wierd
aen dc vlammen overgelaten, cn de spuyten werkten voor het
behoud van het dok. Binnen de kerk stonden de balustraden, de
harmonium, scboone schilderyen, in een woord, al wat zich in j
de kapel bevond, in brand.
Den allaer van Maria, prachtig versierd voor den Mey-dienst,
wierd schier geheel en al verslonden welhaest bleef er niets
anders van over dan zwarte muren cn verkoolde stukken hout.
Rond een ure was men den brand meester. Den toren is weg,
ma r de klokken hangen nog. Men sch.U het verlies op 14,000 fr.
Hel gebouw was verzekerd voor 160,000 fr.
Dit is den tweeden brand welken dit gebouw vernield. Den
eersten had plaels in 4810.
i Volgens den Journal de Havre is erspraek dat den Keyzer
1 der Fratischen, in den loop ddzer roaend', aen den Koning der
I Belgen een- bezoek zou brengen.
Eenen ryken Franschman, M. Couvrcur, die sedert eeni-;
gen tyd te Castellamare verbleef, heeft zich in buytengewoon
wetensweerdige omstandigheden gezelfmoord. Hy wierd voor
zinneloos gehouden en heeft zicbzeJven geguillotineerd.
Nooyt kwam er iemaud in bet groot vertrek, hetwelk by
alleen "bewoonde. Plotselings- zag men hem niet meer uyt-,
gaen. De policie drong met geweld, doch met alle voorzorg'
in zyne kamer. In de 'duysterriis stootten de agenten op een1
toes'tel, hetwelk in de opening eener deur was vaslgemaekl
en op welk toestel bel lyk van M. Couvreur lag.
Zyn hoofd was door een hangende byl afgesneden. Door eenen i
brief deed by zvn teslamcnts-bepalingen kennen, alsook den j
aerd vafi dood, die hy zich bad uvtgekozen. Dezen zinneloozcnj
werkte gedurende twee jaren alleen, aen hel toestel voor die
zonderlinge zelfmoord.
Dén paryschen Figaro meld bet volgende
Eene zeer bescheyden en zedige dienstbode bood zich by-
eene dame te Parys aen. Zy beviel de dame zeer goed, en deze!
nam haer in dienst.
Ik ben zeer goed voor mvne dienstboden zeyde de dame
iedere week kunt gy uylgaen, maer ik wil niet dat gy iemand
in buys ontvangt, en" vooral geene militairen, zoo als myne
vorige mevd
«c Maer mevrouw, voor wie aenzicl gy my zeyde de mevd.
boog blozende - vooral de militairen hacl ik.
Eenige weken later kwam de dame by toeval in de keuken en
rook tabakslucht. Zy kreeg eeing vermoeden en opende onder
een of ander voorwendsel eene kas en daer slond eenen lan-
cier in vollen tenue. Dc dame verschrikte eerst en ontstak daerns'
in toorn.
a Ongelukkige, voldoet gy op die wyze aen uwe belofte;
is dal een bewvs van uwe zedighevd Is dal den hael, dien gjt
voor militairen koestert Vertrekt dadelyk.
Maer mevrouw, was het antwoord, ik kon dien maul
niet.
I Kent gy hem niet Hoe is by dan in die kas gekomen j
j Dat weel,ik, met,, mevrouw maer ik denk, dal dc vorig*,
dienstbode hem zal hebben laten staen.
