Inzigt der Ooctrinairen.
'ÜT BEKKXDMAKIXG.
Om aen bet schotelkcn le kunneo blyven, zoekt bet doctrinariseh
liberalismus de letter en den geest onzer nationale instellingen
te vervalschen, met de gemeentekiczingen op het politiek terreyn
te brengen en aen de zelve eene beteekenis toe te eygenen welke
zy nooyl gehad hebben noch hebben konnen, zonder dat de
gemeentebelangen er groote 9chade door lyden. De miskenning
van de eenvoudigste principen van rust en vrede der gemeenten,
van huyshoudelyk welzvn des volks, heeft by het doctrinariseh
liberalismus een voorop berekend doel ditgene van alles ALLEEN
te boheerschen, van allen voor zich te doen buygen en, ten
slotte, ALLE slofielyke voordeden ALLEEN te genieten.
Spreekt aen het doctrinariseh liberalismus van onparlydigheyd
en verdraegzaemheyd, het verstaelu niet, omdat dit stelsel zyne
politiek van overheersching onmogelyk maekt.
Spreekt aen hel doctrinariseh liberalismus van gelykheyd van
alle Belgen voor de wet, het grynst u legen en snauwt u toe
ik moet ALLES ALLEEN hebben, ik en myne aenhangers alleen
moeten alle gunsten, alie voordeden, alle profyleu genieten,
zonder dat, moet myue politiek verkwyncn en ten gronde storten.
Spreekt aen het doclrinarismus van reglvcerdigheyd, het
verbleekt op hel hooren van dit woord, omdat het deszelfs be
teekenis nooyl toepast uvt vrees van elkeen te moeten geven wat
hem toekomt en aldus niet alles alleen te konnen inslikken.
Spreekt eyndelyk aen 'i doclrinarismus van vryheyd, het huy-
vert van schrik en snauwt u toe de vryheyd ja, de vryheyd
voor ons ALLEEN, en niet voor allen, want de vryheyd voor
ALLEN is myne dood.
Zietdaereen getrouw afbeeldsel van de coterie die ons
beheerscht en die ons onder haer vernederend juk zal blyven
knellen, indien de Kiezers daeraen geen eynde stellen, met na-
melyk de kopstukken le beroovon van alle mngt, van alle gejtag
en tegen d'overige aenvoerders mannen te stellen die bekvvaem
zyn hoofd te bieden en de belangen der burgers, in 't algemeen,
zonder uytneming van persoouen, zonder nenzien van gezindheyd
le verdedigen.
Wilt gy dan van dit vernederend juk omslagen worden, burgers,
schud de voogddy af van eene despotieke coterie die, tot uwe
oneer, beweert inaglig genoeg te zyn u besluerders op le dringen
tiaer haer goddunken, of die besluerders u bevallen of niet, of zy
kinderen zyn der gemcenie of vremdclingen, of zy uw vertrouwen
genieten of niet.
Doet die drukking eyndigen en bewyst, door uwe stemming,
dat gy beu zyt van. gelyk eene onedele kalkoenentroep, met de
liberalo-docli inaire "zweep voortgedreven le worden en dit door
mannen welke verre zyn van uwe achting te bezitten. In Therte
verfocyt gy hunne doenvvyze, en in daekzakc vergen uwe eer,
uwe weerdighcyd en hel geluk uwer medeburgers dat gy ze van
alle gezag verwydert. Neemt dan den moed in de twee handen,
onnfiianglyke Kiezers, rukt de kelen vaneen die zooveel afhang-
Ivke iinvooiiers knelt en onder de dwingelandy ecner sloulmoe-
moedige kotei'ie doei zuchten verlost dio ongelukkigen, doel
voor hun ook de zon der vryheyd opdagen en gy zult aen 't Vader
land eencn onschatbare» dienst bewyzen.
EENE NIEUWE TERGING TEGEN HET CHRISTELYK. ONDERWYS.
Den minister komt op nieuw eene lage vervolging togen het
christelyk onderwys, in do seholcn gegeven, in te spannen. Ten
allen Ivde by het bèhandigen der pryzen van de konkoersen aen
de leerlingen die ze behaeld hadden, wierden deze in de hoofd-
nlaets van het ressort, ten koste van het gouvernement, met een
«jerin^e maellyd onthaeld. Dit jaer heeft den minister laten weten
datergeene tafel zou gegeven worden aen de leerlingen die de
pry ze n der christelijke leering gewonnen hadden, de eerstelingen
van het letterkundig onderwys alleen hebben naer gewoonte hel
eetmael genoten. Den minister geeft voor reden dezer uylsluyling,
dat het er niet af mag, dat deze onthaling het gouvernement te
diier zou geslarn hebben.
Wat kale excusie Indien de beurs van het gouvernement zoo
weynig voorzien is, waerom de uytshiyting juyst op de prysbe-,
halérs der ehristelyke lecnng doen vallen Wat verachtclyke
plageryIloo 'hel christelyk onderwys word reeds eenen mond*
voluten misjond Wal zal men nog hooren
Wy zyn met groote rampen bedreygd Den eenen dag of den
anderen zal men aen da bclgisehe vloot orde geven van zich naer
Alexandria, in Egypten, te laten slepen en een bombardement te
«racn voeren dat de wereld lot in bare versie hoeken zal doen
schokken Zie hier wat wy lezen in eene brusselsche korres-
pondeneie
Vóór zyn vertrek, heef' den heer Hogier instruction naer
Alexandria gezonden, om onverwykl genoegdoening te bekomen
voor den hóón en de belediging, welke den heer Zizima. konsul-
«•■cnerael van Belgiën aldaer, hooft ondergacndezen wierd
namelyk geslagen door eenen jeugdigen Griek, tegen'wien by
en proces haci gewonnen.
Daer in Egypten de eoropascbe konsuls reglsmagt over
hunne landgenoten uitoefenen, wierd den konsul van Griekep-
land in mora gesteld den aanvaller le strnfi'cn ma ér aengezicn
by hieracn niet voldeed, eyselit de In-lgische regering dat den
onder-koning van Egypten omniddedyk dit verzuym lierstelle.
Een verloog van gelyken amd is aen 'onzen vertegenwoordiger
te \thenen gezonden.
EERE AEN DE' GENDSCïlE If. IN Gil ES- LEDEN
Eenen paryzischcn dagbhulsebnAer, die naer Belgiën het
Kongres van Gend was komen b.vuooiien, heeft de indrukken
zvner revs beschreven in eenen brief, welken den Sancho opsomt
in do volgende voege
Aldus, bel mnnnelyk deel van het belgische volk, en wel
voornamclvk de gendseho bevolking, is samengesteld uyl durn-
koppen, verbeest en verbasterd door een dagelyksch gebruyk
l( van tAvaelf uren róoken en drinken
t< pc madnen zyn er ieclyk, afséhuwclyk, afziglbaer, gemeen,
grotesk, enz enz.
De gedekoteerde werklieden zyn luyaerds
De kringen zyn vergaderingen van domkoppen, door depyp
on bier verdicrfykt men seliuyl'elt, als inen er niet rookt, of
als men er geen'e aerdpppi len eet.
De vrotiwolvke bevolking is in dien brief met vergeten zy is
erin bet voerwerp van .heusr.hiieden van een heel ander slaeb,
ia van eenen zoo kieseacn aerd, dat de eerbaerhevd ons belet
deze nierover te nemen.
En zeggen dat den schrvver van dien brief naer alle waer-
schvnhkheyd een dier daghladsehryvers is, welke den heer
i ur^emebslcr van Genu rond zyne tafel heeft vereenigd, en voor
dewelkcrï hy Diet gevreesd heeft zich te verlagen, door hen als
de koningen der bedendaegsche samenleving uyl le roepen Wy
waren benieuwd om le weten, wat den heerr De Kerehove-Deli-
mon zoa mogen denken van die vneiidelykheden, die hem uyt
Parys by wyze van dankbetnygeiiis toekomen. Mogten zy hem
ten minsten leeren in het toekomende omzigliger te wezen, en
wat beter zyn volk te kiezen Vele lieden zyn verergerd geweest
te zien hoe den eersteq magistraet van «en onzer groote steden
de vertegenwoordigers heeft onthaeld van zekere bladen, die
eenen gestadige» oorlog voeren tegen onzen godsdiensttegen
onze zeden, en zelfs legen onze ndiionulitcyt l
BREVE VAN DEN PAUS AEN DE CATIIOLYKEN
VAN HET KONCllES VAN MEEDELEN.
Eenige weken geleden, spraken wy van de zoo sehoone breve
by welke X. H. den Paus geantwoord had aen het adres dat Hem
door de' algemeene Vergadering der calholyken toegezonden
was geweest. Heden kunnen wy onze lezers den tekst mede-
deelen van dit zoo gewigtig stuk. Het luyd als volgt
Aen onze beminde zonen, dar baron de Gerlachc. Ilendrik-Eduard
Manning, Jan-Baptist Casoni, enz., le Mechelen,
PIUS IX, PAUS.
Beminde zonen, zaligheyd en aposlelyken zegen Wy hebben
eene zeer groote vreugd gesmaekl by het ontvangen van uwen
brief van 8 augusty laetstleden, door u en door een groot getal
andere persoouen onderleekend die de vergadering der eatholy-
ken te Mechelen bywoonden. Wy hebben, inderdaed, zeer ge
lukkig geweest te zien, door dezen brief, hoe levendig de ge
voelens zyn die u cn de andere leden der zelfde vergadering
wegens Ons en wegens dezen Stoel van Petrus bezielen. En het
is ook met eene groote voldoening dat Wy vernomen hebben dat
gy en de andere leden van hel Kon'gres van Mechelen niets meer
ter herte neemt, in liet bywezen der uytgestrekte samenzweering
gerigt tegen de catholyke Kerk door hare vyanden, dan uwe ver
slandvermogens en uwe poogingen le vereenigen om dapperlyk
de zaek, de leering en de instellingen dezer zelfde Kerk te ver
dedigen.
Deze beslissing die gy genomen hebt met de andere leden der
voormelde vergadering en die voorzeker den groolstén lofver-
dient, beeft Ons overvloedige Vertroostingen bygebragt te midden
der zwaervvigtige redens van droefheyri die Ons van alle kanten
overvallen. Wy vvenschen vurig dat, in deze zeer ongelukkige
lyden, de catholyke geloovigen zich toeleggen, under het geleyde
hunner herders, om onzo Inylige religie en liarc heylzame lee
ring te verdedigen.
Eyndelyk, aenveert, als voor leeren van alle de hemelsehe
gaven en als eenen onderpand Onzer byzondere goedwillighcyd,
den Apostelyken zegen, dien wy u geven met do gansehe gene-
genhcyd en de gansehe liefde onzes herten, aen u, geliefde
zonen, en aen alle degenen die Ons met u bovengcmelden brief
hebben loegesluerd.
Gegeven te Roomen, by den 11. Petrus, den 10 september van
het jaer 18G3, het 18e van ons Pausdom. PIUS P. P. IX.
Een kongres der proteslantsohe kerk heeft op dit oogehblik
plaels le Manchsster, onder het voorzitterschap van den bisschop
van dit diocees. Ziehier do naïve bekentenis die er door een der
leden gedaen is geweest
M. den eerw. d'Orsay beklaegt zich dat het persooneel der
geestelykheyd heden zoo weynig ouderwezene mannen telt,
dal zy genoodzaekt zyn zich tot openbare schryvers te wenden
a om hunno sermoenen le doen opstellen welke zy daerna al
slapende uylbrengeri.
Ninove, 20 October 1863.
Mynheer de Opsteller van den Denderbode.
Haest en spoed is zelden goed zegt den ninofschen korres-
pondent van 't aelslerseh Verbond, en hv neemt deze zoo oude als
echte spreuk te baet, om eene benoeming van den kerkenraed van
den 4Ö' dezer mauud te beknibbelen. Ik zal den schryvelner enkel
antwoorden dat hy, vooraleer do vervanging van Mynheer
V. b. B. door zyn zoon, aen ie randen omdat zy den zelfden'dag
zyns overlydens is gedaen diende te weten dat den zoon in de
plaets zyns vaders niet is gekozen ter oorzaek van dezes laestens
overlydens, maer *vel uyt hoofde zyns onlslags dat gegeven was
wanneer men aen zyn overlyden niet dacht. Wist den schryver
zulks niet, dan vereysehte de welvoegelykheyd dat hy zynen bek.
in zyne pJuymen hield, liever als van onbekende zaken te raes-
krillen, en zich bloot te stellen te moeten hooren haest en spoed
is zelden goed, en waer klappen goed is, is zwygen nog beter.
Acnveerd etc. X. X.
Dc Bibliotheek van Goede Boeken, ten gebruyke der
ehristelyke t'amiliëu dezer stad, komt thans met een aen-
zienlyk Supplement van allerley schoone, onderrigtende,
nuttige en sinakelyke werken vermeerderd le worden en
eerlang zal een nieuw Supplement nog daerby gevoegd
worden. Door die merkelvke vermeerdering is 'l bestuer
genoodzaekt geworden de Boekenzael te verhuyzen naer
een schoon en uytgestrekt Lokacl in de Stoolstraet j\To 13.
De Boekenzael zal open zyn des Zondags van 8 tot 10
uren voormiddag en des Donderdags van 2 tot 4 uren
namiddag.
Wy gelooven een zeer vèrf lenstrvk werk te doen met
deze Bibliotheek uyt alle onze ki achten aen te bevelen aen
al de burgers dezer stad die, verkleefd aen den bloey van
godsdienst en zeden, slechts willen lezen en laten lezen het"
geen onze Moeder de II. Kerk, tot lydelvk en eeuwig geluk
barer kinderen, toelaet.
Den West-Vlaming van Donderdag is ons niet toegekomen,
wy verzoeken den heer uytgevcr.ons dat Nr le willen zenden.
Verleden Dynsdag heeft de gennemde Maria Catharina Van
Welle, geboren le Aelst den 20 ocloher 1763 en woonachtig
alhier, haren honderdjarigen julnlé gevierd. Des inorgends had
men aen de achtbare eeuwelingc, de II. Commiuiie ten haren huyze
gedragen en in den morgond is zy nacr de kerk gevoerd, alwacr
zy eene plegtign mis van Dankbaerheyd heeft bygewoond gedu
rende de welke onzen zeer eerw. heer Deken eene welgepaste
en zielroerende aunspraek tut de jubilarisse en groote toege-
i stroomde menigte volks geslticrd heeft.
De brave vrouw, heeft dan een bezoek by den heer Deken
afgelegd en is wel gemoed en ten uylertsl verheugd over hel
haer tc beurt gevallen geluk, huyswaerts gekeerd, alwaer zy
voortdurend de kleyne bezigheden van 't Imyshouden die haer
vermaek zyn, blyft voortzetten. Zy is overigens zeer wel te pas| i
en geniet zoo wel al hare verstandelyke vermogens dat men zou
zeggen dat zy nauwelyks 70 jaren oud is.
M. Prosper De Coomai: van Ninove komt zyn eerste doctoraei;
in genees- heel en vroedkunde voor den groolen jury van Luyk-j
Leuven af te leggen. i
Lof volgens verdiensten. Ik ondergeteekend verkiae»*!
by deze, dal Karei Gosyn, 2oon van M. B. meester schrynwerker!
te Ninove, voor de kerk van Selioonaerde gemaekt en aldaer ge-1
plaetst heeft dry autaers, welke met de daervoren opgemaekte
teekening en bouwtrant der kerk, zoo overeenkomstig, aen de
grootte- der plaetsen zoo geevenredigd en, nieltegenstaende de i
gematigheyd van prys, zoo ter trouw en volkomen zyn bewerkt,
dat ze als dusdanigen de volle goedkeuring en achting van allen
deskundigen komen te verwerven.
F. Van Droogenbroeck, pastor van Schoonaerde.
Berigt. Het publiek word verwittigd dat, te rekenen
van 1 november aenslaende, bet luyde» een kwaert uers voor i
het vertrek der treyns, alsook het kleppen gedurende twee minu-
ten om het vertrek aen te kondigen, zullen afgeschaft zyn in alle i
de statiën van den yzeren weg van den Staet. Waer toe' dient die
afschaffing ten zy om de reyzigers in achterdocht en ongerust-
heyd le houden Wy begrypen de onnoozele grillen van den
minister van openbare werken niet.
De miliciens der ligtmg van 1863, van het regiment der i
genie, zullen, zooals wy reeds gemeld hebben, den 30 dezer
naer Antwerpen vei trekken, om aldaer gebruykt te worden aen i
de werken der fortifikalien. Denzelfden dag' zullen naer Gend
hunne wapens er. erteklen komen neerleggen de militiens der j
klas van I860 alsook een deel dergenen welke tol die van 1861
behooren en welke, op ditoogenblik, respectievelyk aen hooger i
gemelde verslerkingswerken gebruykt worden.
Den 31 dezer of den 1 der opvolgende maend, zullen de i
militiens dezer twee laelsle klas&en in verlof gezonden worden I
tol voorder order.
Verscheydene opperoffieieren, officieus geraedpleegd door
Z. K. 11. den hertog van Braband, hebben verklaerd dat de
tegenwoordige schikking der fortifikatiën van Antwerpen onvol
doende is, dat eenen aenval langs den kant van bet Vlaemsch-
Hoofd met gemak en goede gelukking zou geschieden en in
alle geval onvermydelyk zoude zyn, en dat er nog groote werken j
moeten bvgevoegd worden, zelfs in de onwaerschynlyke veron
derstelling dat er eene oorlogszeemagt zoude tot stand gebragt
en de noorder-citadel zoude bevvoonbaer gemaekt worden.
Dit gevoelen door bevoegde mannen geuyt en door M. Chazal 'i
niet tegengesproken, heeft eenen zeer hevigen indruk teweeg
gebragt op hut gemoed des hertogs van Braband, die daerover
met de opperhoofden des kabinets een gesprek zoude gehad
hebben. De schriften van Mangor.neau hebben eene ware popu-
lariteyt in het belgisqji leger bekomen waer de besluylselen van i
dien geleerden algemeenlyk aenveerd worden. Geenen eenen
onzer generaels heeft er willen in toestemmen ervan eene weder
legging le teekenen. (La Paix.)
Wy vernemen dat, van af de opening der Vertegenwoor
digers-Kamer, er twee wetsvoorstellen, aen het parlementair
voordraglsregt verschuldigd en de drukpers betredende, op
het bureel zullen neergelegd worden. (Idem.)
De vlaemsche geestelykheyd komt een gevoelig verlies te
doen in den persoon van M. Richard Joannes Raepsael, aerls-
diaken-deken van het kapittel der hoofdkerk van St-Baefs en
vikaris-generael des bisdoms van Gend. Dien eerbiedweerdjgen
priester is dynsdag nacht godvruchtig in den Heer ontslapen,°na
eene ziekte die sedert eenige weken, reeds geene hoop op'ge-
nezmg meer overliet. M. Raepsael was in 1792 geboren.
Te Elsene heeft de liberale Associatie den naem van den
heer L. Hymans vervangen door den heer Coenraels, broeder
van den bouwmeester van dien naem.
Deze beslissing wierd genomen in de zitting van vrydag. Van
zynen kant vertelt den beer Hymans dat hy de vernieuwing ni« t
meer wilt van een mandaet, dat hy zoo gretig betrachtte in mey
laetstleden. Zou den heer Hymans de druyven te groen vinden?
Den heer advokael A. Verkest, van De'ynze, lid der besten
dige deputatie van Oosl-Vlaenderen sedert 1836, ridder der
Leopokls-orde en lid van den kerkraed van 0. L. Vrouw te
Dcynze, is vrydag in laetstgemclde stad overleden in den ouder
dom van 36 jaren.
Men sellryft uyt Leuven
Wy hebben reeds doen kennen, dat onze sladhuysmannen
de aengenomene school der Broeders van Liefde afgeschaft
hebbende, deze religieuzen het onderwys zouden blyven voort-
geven en dal hunne school voorlaen den titel zou dragen van
Vrije school der Broeders van Liefde.
De opening dezer nieuwe school heeft plaets gehad den 1 oc- I
tober en op dit oogenblik telt zy reeds 9(J0 leerlingen.
300 kinderen der burgerklas betalen een schoolgeld en zitten
in klassen die afgeschoyden zyn van die der nietbelalende, Het
onderwys is zeer wel ingerigt en laet niets te wenschen.
Omtrent 600 kinderen der werkklas ontvangen by de Broe
ders van Liefde hel kosteloos onderwys. Dit onderwys kost geenen
centiem aen de stad, noch aen het bureel van weldadigheyd.
Door hel vast ouderwys dat de jongelingen in de school der
Broeders ontvangen, door de ganseh vaderlyke zorgen waervan
zy omringd zyn, door de godsdienstige lucht die zy er inademen,
beantwoord deze school aen alles wat de huysvaders het reg't
hebben te verwachten voor het wclzyn hunner kinders. Wel oii-
derwezene jongelingen, deugdzame christenen en goede aen 't va
derland verknochte burgers vormen, zulkdanig is de dry dubbele
laek welke de Broeders van Liefde zielr hebben opgelegd, en het
is eene laek dip zy zullen met zelfsopoflering blyven vervullen,
niellegensjtaende de lasteringen van hel magonniseh liberalismus'.
BUYTENLANDSCH NIEUWS.
Dynsdag 20 en Woensdag 2l October.
Kcyzer Napoleon beeft reeds eenen opvolger gegeven aen
M. Billault, minister des woords en minister van Staet. 'T is
M. Rouher, voorzitter van den Slaelsraed, die den aflvvigen
minister opvolgtM. Roulann, zegelbevvaerder. is geroepen tot
het voorzitterschap van den Staetsraed. Hy blyft gelast, met drv
ondervoorzitters van dit korps, by het Senact en hel Wetgeven-
de-Korps do betrekkingen uyt le oefenen bepaeld by ail. 51
der Constitutie.
Tol hiertoe was er by den Staetsraed maer eenen ondervoor
zitter r het was de Parieu De twee kollegas die hem toege
voegd zyn door een dekreet insgelyks in den Moniicur af^ekor-
digd, zyn MM. de Foreade la Roquelte, oud minisier vaiMinan-
tien, en M Chaix d'Est-Ange, oud prokureur generael. M. Vuitrv
bestierder der Bank van Vrankryk, is eere-ondervoorzitter van
het zelfde korps benoemd.
MM. Rouher, Rouland, de Parieu, de Foreade la Roquelte
en Cbaix. d'Est-Ange vormen dus den staf der verdedigers van
