18^ Jaêr
1804.
.V 929.
VERTREKUREN UVT AELST NAER
VERTREKUREN UVT VOLGENDE STATIËN
6 FRANKS ,'S JA !RS.
1
Catholijken, vereenigt u.
Wat gebeurt er
Het vat geeft uyt wat het in
heeft.
DEFTIGE PRINCIPEN.
Van Gompernolle by Van den Abeel.
ODE.
Denderm. 5-20 8-30 9-45 -12-25 3-25 6-27 9-iO Guild, Brugge, Oslende 6-37 8-28 12-28 3-15
Lokeren 5-20 8-30 0-00 12 25 6-27 £5 6-18 le en 2e klas langs Dendermonde.
Brussel 8-05 12-10 2-50 5-35 5-45 8-45 8-50 «jj Doornvk, Kortrvk, Moesereen, Ryssel (langs
Meel). Brus. Anivv. 5-20 8-30 9-45 3-20 6-27 Genei) 6-37 8-28 12-28 3-15 6-18.
Leuv. Tliienen Luyk 5-20 8-30 9-45 3 20 6-27 Doornyk, Ryssel (langs Alh) 7-55 5-35 0-f 0
Verv. Land. S-Truyën 5-20 8-30 9-45 3-20 6-27 jfi Niuove, Geerardsb., Alh, 7-55 2-40 5-35 8-50
Gend 6-37 8-28 12-28 3-17 6-18 9-0/ Berger., Quiévrain, Namen, 7-55 2-40 5-35
VAN ANTWERPEN NA ER Sl-Nicolaes, Lokeren, Gend, 6-40 7-30 10-30 3-00 6-10 0-00.
VAN GEND NAER Lokeren, Sl Nicolaes, Antwerpen, 6-10 9-05 10 20 2-35 6-15 7-00.
Te Lede staen al de konvoys. Te Idegem staen deze vertrekkende van ALli 6-30 0-00
10-40 4-30 7-25 en al de konvoys vertrekkende van Denderleeuw.
Te Gyseguem staen stil al de konvoys uytgenomen deze vertrekkende vau Aelst 0-00 des
morgens en 0-00 en van Dendermonde ten 0-00 's morgens en 00 00.
Te Santbergen staen stil de konvoys van Ath G-30 10-40 's morgens. 4-30 en 7-25 's avonds.
Van Denderleeuw 0-00 8-20 's morgeus, 3-09 6-00 en 9-05 des avonds.
Dendermonde, Aelst,
Ninove, Geeraerdsbergcn, Ath.
VAN J.0KEREN NAER
7-00
7-00
VAN ATH NAER
9-30
3-10
7-45
0 00.
9-30
3-10
7-45
0-00.
6-30
10-40
4-30
7-25.
6-30
10-40
4-30
7-25.
6-30
10 40
4-30
7 25.
6-jU
10-40
4-30
7-25.
«uiqne
Lessen, Geeraerdsbergèn, Ninove,' Aelst
Brussel Hangs Denderleeuw)
Gend, Brugge, Oostende (langs Lede).
VAN' GEND NAER
Audenacrde, 6-45 9-30 1-30 6-00 8. naer aelst 7-20 11 25 2-05 5-00 5-;
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend, 6-05 7-30 7-50 11 20 11-50 2-35 0-00 5-40
Ninove. Geeraerdsbergcn, Ath (langs Denderleeuw), 7-30 2-20 5-15
VAN-DENDERMONDE-NAER
Brussel (langs Aelst) 7-25 2-20 5-15 8-10 (langs'Mech.)"T>-43 8^57 10^05 3-40'
Aelst 7-25 7-55 12-02 2-20 5-15
8-15-.
8-15.
000
8-10
7 30
9-50.
AELST, DE.\ 18 JUNY 1864.
Zeker is 't dat de Catholyke zaek ernstiger dan
ooyt bedreygd is, niaer niet min zeker is 't dat
de Catholyken meer dan ooyt op d'hoede zyn.
Eenen doodelyken oorlog is tegen den Catholy
ken Godsdienst verjkïaerd, en om dien oorlóg
gemakkelyker te konnen voeren, is de vernieti
ging of ongenadige verdrukking tegen onze eon-
stitutionnele instellingen vastgesteld. Op de
woedende declamatiün der liberale komedianten
in de Kamer is in de openbare tribunen den
schandkreet gevolgd van A bas les Calolins
Wech met de CatholykenEn minister Frere
heeft gladaf in zyne redevoering durven uytkra-
men (lal het aenzyn der Catholyken aen 't bewind
een gedurig gevaer voor Belgiën zou wezen
Dit is dus de veroordeeling, de verbanning duy-
delyk uytgedondércl tégen de Catholyken en bet
maconniek aenrandingsplan bloot gelegd
Hoe verre zullen die aengevuerde driften gaen
Dat de liberasters het afwachtenIndiende
kiezingen, die noodzakelyk welbaest moeten
plaets hebben, niet beantwoorden aen den
wensch van liet maconniek überalismus, wat
blyft er aen 't zelve over De kasseysteenen van
•1857 en niets anders.De liberasters hebben
nu 't masker afgeworpen, zy konnen niet meer
loochenen en voor de Belgen is alle begoocheling
onmogelyk geworden. Het maconnismus is in
ons land 't geen bet overal is, ter uitzondering
dat het hier stouter en meer ondernemend is,
omdat bet steunt op de byzondere bescherming
van deze die de magt in handen hebben. Maer
kan en zal die magtbezitting blyven duren Neen,
als de Catholyken zich vereenigen, zich moedig
loonen en onverschrokken hunne vryheden
handhaven daertegen kan geene verdrukking
opkomen, want hunne magt is diendobbel in het
land tegen die der verdrukkers. Weest dus ge
rust, Catholyken, maerblyft op uwe hoede, toont
dat gy Belgen zyt uwer voorouders weerdigvan
welke den magtigsten vorst van zynen tyd zegde:
dat zy getrouwe onderdanen waren, maer geene,
slaverng verdroegenen met dit wezenlyk en daed-
zakelyk te toónen zal 't sectariscli liaspelken
zyne oorekens wel intrekken. Zyt daervan ten
volle verzekerd.
Sedert eenigen tyd, is er te Brussel een Catho-
lyk-patriotiek genootschap ingerigt 't welk, ge
troffen door de schandtooneelen die in de Kamer
onlangs hebben plaets gehad en door de drey-
gende houding tegen Catholyken ontstaen, in
algeineene vergadering eenstemmiglyk besloten
heeft van
1° Op voorstel van M. Victor Van den Broeck,
een adres te sturen aen den achtbaren heer De-
champs, om hem te laten weten dat hg en zyne
vrienden der Kamer mogen rekenen op de yoed-
keuring van g'heel de Catholyke denkivyze voor
de maetregels die de minderheydin den constitu-
tionnelen zin, zou konnen nemen met het doel van
zich te onttrekken 't zy aen de onwettige drukking
van gouvernement't zy aen de beledigingen
van 't geweld.
M. Van den Broeck heeft zynen voorstel ont
wikkeld in eerfe, geestdriftige patriotieke rede
voering, die zyne gansche verkleefdheyd aen
onze constitutionnele vryheden heeft doen uyt-
schynen, en dan ook zynen voorstel met algemeene
stemmen heeft doen aenveerden. De vergadering
heeft daerby besloten dat er daervan berigt zal
gegeven worden aen al de Catholyke genoot
schappen des lands en dat deze zullen aengewak-
kerd worden dit voorbeeld te volgen van consti-
tutionnelen wederstand aen het stelsel van ge
weld en onwettige drukking die het gouverne
ment op de Catholyke meerderheyd der Kamer
zou willen doen wegen.
2° Zekeren heer Mussche heeft den volgenden
voorstel aen de vergadering gedaen welken ins-
gelyks met eenparige stemmen is aengenomen
geworden Namelyk dat de vergaderingmet
i de aenstaende kiezingen, eenen oproep zal doen
aen al de vrienden onzer onafhanglykheyd en der
vryheyd zonder uytzondenng van denkuryze, maer
steunende op de Gi ondwet, op de overleveringen
van het natiónael Kongres en den edelmoetligen
géést die de patriotten van i 830 bezielde, om ge-
zamentlyk met moed die principen te helpen hand-
haven en krachtdadiglyk te ver (ledigen.
Behalve de deftige besluytnemingen die wy
hooger aenhalen, heelt, de vergadering nog an
dere maetregels vastgesteld en onder andere
dezen van de voortrelfelyke redevoeringen dooi
de Catholyke hoofdmannen in dë Kamer uytge-
sproken, geheel 't land door te verspreyden. Wy
uyten den vurigen wensch dat zy in 't vlaemsch
vertaeld worden voor de streken waer die tael
gesproken word.
Men is liet eens geweest om de krachtdadige
en moedige houding te pryzen waërmeê den
Generael Greindl, gewezen minister van oorlog,
de vergadering voorgezeten heeft.
Moedig aen dan, Catholyken, overal genoot
schappen gelyk te Aelst, te Dendermonde, te
Ninove, te Geeraerdsbergen, te Gend, te Leuven,
te Audenaerde, te Cruysnautem, te St-Nieolaes,
te Brugge, enz. enz. enz., dit is den eenigsten
middel om het maconniek liberael schrikdier in
te toornen en volkomen magteloos te maken.
Met de vereenigde krachten van al hare leden, is
de Catholyke deukwyze in Belgiën onverwinbaer,
met hare vereenigde krachten zal zy den gezworen
vyand van Godsdienst en Vryheyd doen verblce-
ken en sidderen, zy zal hem verpletteren en dan
het pluymken op den hoed mogen steken dat zy
't Vaderland van zynen gewissen ondergang zal
gered hebben. Moedig
magt..
aenEenilragt maekt
Waerby komt het dat Vleyerman en Belediger uyt
iLVeiJmd metzoeveelgee.sidrifL een laslerboekskén
vol hael en gal legen de Jesuileu onder hunne nesener- j-^agt laeJafjen.
ming nemen Waerby koml liet dat zy met zooveel be
lang en iever de verspreyding van dil boeksken hier le
Aelst zoeken te verdedigen Waerby komt hel dat zy
zooveel hertzeer loonen omdat men dil boeksken met
hoopen op de merkt in stukken scheurde, gelyk een
IrefTelyk volk gcwoonlyk met slechte boeken doel
Dit komt hierby, dal zulke kerels 't liei'te vol haet en
vyandschap hebben met alleen legen de jesuiten, maer
tegen al wat religieus of geestelyk is. Zy vinden in dit
laslerboeksken hunne eygene gevoelens, zy zeggen
inwendig 't geen het boeksken van 't. begin tot het
eynde met de brusselsche belaelde schreeuwers her-
haeltWech met de jesuiten in hoop van later te kon
nen roepen Wech met de priesters Wech met de
Kerk Wech met de religie Wech met God zelfGelyk
nog onlangs eenen verwaenden kwant van hunnen has
pel te Brussel uytbraekleDaerom is dit boeksken
hun zoo lief, daerom beschermen en verheffgn zy het
tol aen den hemel.
Deze doenwyze van het koppel van twee moet ons
niet verwonderen. Wat hebben zy tot nu toe anders ge
daen dan vechten tegen priesters en godsdienstNoo-
digen zy de burgers niet gedurig uyt om op het slad-
huvs den klap van T schuym der goddeloosiieyd of op
den schouwburg vveynig stichtende komediespelen te
gaen aenhooren of bywoonen Huppelen zy niet van
.blydschap telkens dat de regenlie ol' 't gouvernement
een besluyl neemt dal nadeelig is aen Kerk of geeslelyk-
heyd Moeten wy hier erinneren de afschaffing der
broederschool, de afschaffing der wettige vergoeding
voor huyshuer aen onzen zeer eerw. heer Deken, hel
verslag "over de petitie voor eene tweede parochie-kerk,
de weynig beleefde antwoord aen Z. il. den Bisschop
en de petitie van't gemeenlebestucr legen den alge-
mêenen wensch nopens de kerkhoven, en eene menigte
dergelyk-e maetregels waeraen zy zoo heitelyk loe-
juyehen Moeten wy erinneren al hunne lasteringen
tegen onzen H. Vader den Paus en zyn lydelyk beheer,
dal zy als tyranniek beschryven en wenschen vernie
tigd le zien Van daeg nog geven zy niet in hun blad
een zoo parlydig verslag over de zittingen der Kamer,
dat zy de schitterende redevoeriugen der Catholyken
als armzaligen rimram met verachting voorbygaen, en
de onverdiende en dolzinnige uylvallen van eenen Bara
en consöorten tegen al wat godsdienstig is, in 't lang
en in 't breed meëdeelen En mèii zou kunnen twyfelen
dat wy hier met gezworene vyanden van de Roomseh-
Catholyke Kerke le doen hebben
Maer hunne poogingen zullen niet gelukken. Ons
Catholyk volk is nog le zeer vastgehecht aen zyn geloof
om zich niét hunnen verzuerden bolermelkpap te laten
vergiftigen het heeft verstaen wal al galle er achter
hunne berekende vriéndelykheyd en belcefdheyd zit.
Judas had ook eenen gezeemden toon en een vriendelyk
gelaet, toen by zegde Wees gegroet, Meester, en
de Catholyken hebben meer als genoeg met eenen
Iscarioter. Als Vleyerman en Belediger uyt 't Verbond
hiin komen wys maken dal er in gemeld boeksken
anders niets staet dan een getrouw en nauwkeurig verhael
van openbare debattenzy zullen die twee kerels naer
den uyl zenden om hem te vragen wat verschil er be-
staet tusschen licht en duyslërnis, want die twee
groote lichtverspreyders ontlerscheyden tusschen goed
en kvvaed gelyk den uyl tusschen klaer en donker.
In de zitting van 14 juny heeft onzen achtbaren
afgeveerdigden, den heer De Naeyer, eene schit
terende redevoering voortgezet die hy zaterdag
begonnen had en die geheel het ministerieel lias-
pelkfsn van deeg op de pynbank drukte.
Den spreker heeft aeugetoond dat men op de
banken der reglerzyde geen enkel lid' kan aen-
wyzéu, wiens verledene tegenstrydig zy mét de
hamels vryheyd. Indien er de regterzyde van
spréékt in liaer programma, is liet enkel alleen
om vrank en openhertig aen liet land te bewyzen
dat'het louter uytvindsels zyn als men beweert
dat zy met een beschermend of terugwerkend
stëlsel wilt aen 't bewind komen.
Hy bevestigt de belofte, door M. Dechamps gc-
daën, van de openbare uytgaven te verminderen
door liet vereenvoudigen der administratieve
doolwegen en de vermindering der moeyaldery
va^ den Staet in liet domeyu der openbare werk-
zaemlieyd.
;Den voortreffelyken spreker beeft met .cyfers
bewezen dat de regterzyde liet beste deel van
bét overschot der openbare penningen kan toe
passen aen de vermiiu|ering der lasten die op de
volksklassen drukken.
Handelende over de afschaffing der octroyën,
heeft den redenaer doen zien dat die hervorming
veel te duer gekost heeft. De accynsregten zyn
mei'kelyk verhoogd. De regten op den genever
zyn 63 ten 100 vermeerderd. De 'regtén op het
hier, den drank van den werkman, zyn meer dan
100 ten 100 verhoogd. Schroomelyke belasting
die op 't volk alleen drukt, wyl de ryken wyn
drinken.
M. De Naeyer, gaf nog de volgende vreef aen
't. ministerie Sedert 1860 tot het eynde van
1864, zal den gemeentefonds 68 millioen opge-
h**gt ltebben. -ie dei_bedeeling gedaen ge-
tVevswr—lu imfViomr—oyn
aen de gemeenten zonder octroy, die er voor
34 a 35 millioen toe bygedragen hadden. Brussel
alleen heeft 12 millioen voor zyn paert gehad,
't is le zeggen de dry vierden van hetgeen de
2400 gemeenten alle te samen hebben gehad. Is
dat regtveerdïgheyd Maer daerop antwoorden
de liberalen niet.
Overgaende tot de ontvoogding der samenle
ving, toont ten spreker aen dat zy niet gemaekt
is ten voordeele van 't burgerlyk gezag, maer ten
voordeele der vryheyd. De burgerlyke magt voert
de besluytselen der Kerk niet meer uyl, maer zy
mag ook in het domeyu der geesten de zending
niet veroveren die de Kerk oefende.
Wat het onderwvs betreft, hieruyt, zoomin
als uyt alle andere zaken, mag nooyt eene voort
durende verhooging spruyten van de openbare
uytgaven. Den redenaer sluyt door eene wel
sprekende protestatie tegen de doctrinaire aris
tocratie die liet land wilt belieerscben, plaetsen,
eeretitels en staetsvoordeelen uytdeelende vol
gens haer goeddunken aen bare lievelingen,
immers den heer De Naeyer heelt met kracht
en klem dien hatelykeu maconnieken kozynljes-
winkel gegeessèid en zich als warmen verdedi
ger aengesteld eener politiek van vryheyd, on-
partydigheyd en gespaerzaemheyd, die zou inge
huldigd zyn geworden, hadden de sehandelyke
inlriguen eener alleenheerschende koterie'de
de vaderlandslievende zelfsopoffëring van de
Catholyken niet komen very del en. Ook daegs
nadien is den geld minister Frère in 't harnas ge
sprongen om de doorslaende redevoering van
M. De Naeyer te bevechten. Maey den man
schermde in 't wild hy zocht en herzocht naer
eenen zwakken kant dier redevoering, maer liet
was mis, alles was zoodanig gevuld en versterkt,
datlden driftigen tegenkanter zich aen eene soort
van liberael Donquicliottismus moest overgeven.
Daerom brak zyne woede los en Broeder Orbanus
was bly er met de kosten van eenen kolerieken
uytval af te komen. De Kamer had de voorlreffe-
lyke en kruvmige redevoering van den heer De
Naeyer te wel verstaen om zich door opgeblazen
en van binnen hollen klap van M. Frère te laten
foppen. Hoe rap en slim men den geldminister
Frère wilt doen doorgaen, nog beeft hy de vaen
moeten stryken voor M. De Naeyer en zich eene
klopping getroosten die hy nog'al lang zal ont
houden.
I
Aelst, 13 Juny 1864.
Mynheer den Denderbode,
lk heb daer gisteren de visicl gehad van nen zekeren
mynheer Van Kompernolle Wannes was juysl bezig
met my te scheeren. Dien heer kwam expres van Brussel
om by my le komen informeren wat er hier voorgevallen
was 5 propos van Pater Huygenszegde hy, en wy
hebben hem alles gezegd wat wy wisten. Mvnen Marcus
heeft alles nettekes op papier gezet wat ik u hier zend
met hoop dat gy dit een plaetsken in uwe gazelle zult
geven.
Uwen onderdanigen Dienaer,
BELLARMINUS EZECH1EL VAN DEN ABEEL,
Meester Schoen- en Bottenmaker in 't fyn.
Van Compernolle. (Binnenkomend). Is 't hier dat
den Schoenmaker Bellarmien Echiel Van den Abeel
woont
Bellarmien Om u le dienen, Mynheer.
Kompernolle. lk ben Van Kompernolle, g'heel
't land door gekend Ik koom expres van Brussel om
hier eenige informatiën te nemen ovpr die fameuse
historie van uwe regenlie Ier gelegenheyd der eerste
vryspraek van dien Pater daer té Dendermomle.
Bellarm. Dit is al wal geleden, mynheer.
Kompkkn. - lk weet het; ik had vroeger gekomen,
maer 'k hoorde dal er appel was en heb raedzaem
gevonden te wachten. Nu dal de zaek ten voile gedeci
deerd is, kome ik in hoop dat den man, die zich zoowel
geïnformeerd loont in den Denderbodemet zal refuseren
mv au courant te stellen.
Bellarm. Met plezier, mynheer. Hjer is Wannes,
den Barbier, die onder geen hoender gebroeyd.is, en
Marcus, mynen jongen wy zullen u alles vertellen wat
wy weten, er is sloffe van materie genoeg om een schoon
komedieken te maken.
Kompern. Het is juyst myn projekt. Er is hier nen
theater
Bellarm. Ja, voor de liberalen want, zeggen
Vleyerman en Belediger uyt 't Verbond, de Catholieken
gaen maer te Brussel naer 't spektakel.
Kompern. Hewel, de Catholieken zullen myne ko
medie le Brussel bywoonen, en ik zal hier eene repre
sentatie of twee komen geven voor de Aelstersche
liberalen.
Bellarm. Om geenen tyd te verkwisten, ik onder
stel dat gy den Denderbode gelezen hebt en de hoofd
zaken reeds weet.
Kompern. Ik heb olies gelezen en nog veel daerby
hooren vertellen. Den fond heb ik vast 't is van den
eepen kant den burgen^pester die order geeft aen den
en van den anderen kant deburgery die pretendeert dat
zy aen niemand rekening te geven heeft van 't geen zy
binnen buys doet. 'K en moet u maer kwesti on neren
over eenige vieze trekken die kapabel zyn het publiek
te doen lagchen. Par exempel, wal is er al voorgevallen
als den vrygesproken fliuys arriveerde
Wannes. - 'K zal 't ik u zeggen. Het was tien uren
van den avond. Hy wierd door de treffelykste heeren
der stad uyt de voituer genomen en op hunne schouders
binnen huys gebragl. Op slraet stonden er met duyzende
menschen die vivut riepen. Daer kwam den poliliekom-
missans met zyne mannen om hel volk uyteen te dryven;
maer 'i was onmogelyk. Ondertussehen had een burger
regiover de poort van 't koilegio binnen huyse eenige
keerskens aengesteken. k Doe die keersen uyt, bromt
den kommissaris. Den braven burger verschrikt, neemt
zyne keerskens weg, maer ontsteekt in de plaets al zyne
quinqnets voor de venster, en den kommissaris stoud
te kykeu gelyk nen hond op een zieke koe.
Bellarm. Men zegt dot er hierover ruzie geweest
is tusschen den kommissaris en eenige jonge heeren.
Maer dit had geen gevolg.
Kompern. lk heb hooren zeggen dat dien avond en
ook den volgenden, wanneer men gedecideerd had eene
algemeene verlichting te doen, zekere dame nog al
aerdige antwoorden gegeven heeft aen de politiemannen.
Weet gy daer iets van
Bellarm. Marcus zal u dit vertellen hy stond er
den eersten avond by.
Marcus. Gaet, zey de dame die voor hare deur
stond, zeg aen den kommissaris dat madame dertig
keerskens ontsteken heeft, en indien hy nog eens
zend, zy er zestig zal doen branden.
Wannes. Inderdaed des anderdags stonden al hare
vensters vol lichtik heb het gezien. Men zegde my dat
dat den politieman wederom geweest was, maer dan
met de komplimenten van burgemeester en schepenen.
Kompern. Drommels Wat hadden de schepenen
hieitneé te doen Den burgemeester is alleen belast
met de politie, dat en regardeert de schepenen niet
meer als nen koeywachter.
Bellarm. Het is noglans zoo. De politiemannen
hadden bevel g'heel de stad rond te gaen, van deur tot
deur, by al de Catholieke familiën, met de komplementen
van BURGEMEESTER EN SCHEPENEN, dat het verboden
was van te vieren. Maer 't was al boler aen de galg
zy kregen over al eene buys voor antwoord.
Kompern. Wat den burgemeester aengaet, 'k heb
te Brussel hooren zeggen dat hy nog al nen goeyen duts
is, incapabel van aen menscli of bcesi eenig kwaed te
doen maer dat hy opgewonden word door zeker koppel
van twee, dat g'heel de regenlie by den neus leyd
Maer wy spraken van die madame. Wal antwoordde zy
den tweeden keer aen den politieman
Wannes. Zy vroeg hem Hebt gy aen den burge-
meester gezegd wat ik u gisteren geantwoord heb
0 neen, madame, ik wil u niet beschuldigen.
Hewel, ga, zeg hem dat ik gisteren maer in 't fyn
deed, maer dal ik van daeg in 'l gróf doe ten zynen
dienste en ten dienste van zynen fameusen scheper..
31arcus. En daer den Sampetler nog zegde Gy
wilt dan blyven op uwen pool spelen antwoordde
de dochter die by hare moeder stond Excuseer,
jongen, ik speel op geen poolen, maer wel op de viool
van mynen vader, als 't van myn goeste is.
Kompern. Die arme politiemannen moeten dien
avond nog al affronten gehad hebben.
Bellarm. 'K geloof het wel. Het was voorop ge-
welen dat het verlichten ging verboden en belet worden
en daerom was er niemand haestig om den eersteü te
zyn. Eene juffer die met hare moeder een groot huys
