«laer.
Zondag, 50 Gcloher 1.HIM
VERTREKURMV UYT A EEST AA Eli
VERTREKUREN! UYT VOLGENDE STATIËN
6 FRANKS 'S JAFRS. Aelst 7-23 7"33 i2"02 2~20 3-15 8-10 9"30-
MGR DUPANLOUP,
De wet op de Studiebeurzen.
Let wel op, Lezers.
Mie
Dendcrm. 5-20 8-30 9-43 4-1-25 3-25 6-27 9-10 jg Gend, Brugge, Ostende 0-37 8-28 10-45 -12-28
tokeren 5-20 8-80 0-00 12 23 6-27 3-15 6-18 4e en 2e kins laiigs Dendermonde.
1 Bruss 8-05 12-40 2-50 5-35 5 45 8-45 8-50 9-30 ig Doornvk, Korlrvk, .Moesereen, Hysscl (langs
Mecli. Bros. Antw. 5-20 8-30 9-45 3-20 6-27 gj Gend) 6-37 8-28 12-28 3-15 6-18.
Leuv. Thienen Luyk 5-2u 8 30 9-45 3 20 6-27 DoornyK, Rvssel (langs Alb) 7-55 5-35 0-00
Verv. Land. S-Truyën 5 20 8-30 9-45 3-20 6-27 Ninove, Geerardsb., Alb, '7-55 2-40 5-35 8-50
Gend 6-37 8-28 12-28 3-17 6-18 9-0/ Bergen, Quiévrain, Namen, 7-55 2-40 5-35
j VAN ANTWERPEN NA ER Sl-Nieolaes, Lokeren, Gend, 6-10 7-30 10-30 3-00 6-10 0-00.
j VAN GEM) NAER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen, 6-10 9-05 10 20 2-35 6-15 7-00.
Te Lf.de slaen al de konvoys. Te Idegem slaen deze vertrekkende van Alh 6-30 0-00
10-40 4-30 7-25 en al de konvoys vertrekkende van Denderleeuw,
i Te Gyseghem staen stil al de konvoys uytgenomen deze vertrekkende van. Aelst 0 00 des
morgens en 0-00 en van Dendermonde ten 0-00 's morgens en 00 00.
Te Santbergen staen stil de konvoys van Ath 6-30 10-40 's morgens. 4-30 en 7-25 's avonds.
Van Denderleeuw 0-00 8-20 's morgeus, 3-09 6-00 en 9-05 des avonds.
Dendermonde, Aelst,
Ninove, Gecraerdsbergen, Ath,
l.OKEREN NAER
7-00
7-00
9-30
9-30
3-10
3-10
7-45
7-45
0-0D-.
O-OO.
VAN ATH NAER
Gceraerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-30 10-40 4-30 7-25.
Lessen, Geeraerdsborgen, Ninove, Aelst 6-30 10-40 4-30 7-25.
Brussel Hangs Denderleeuw) 6-30 10-40 4-30 7-25.
Gend, Brugge, Oostende (langs Lede). 6-30 10-40 4-30 7-2'5.
VAN GEND NAER
Audenaerdc, 6-45 9-30 1-30 6-00 8. naer aelst 7-20 11-25 2-05 5-00 5-57 6-45 8-0.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend, 6-05 7-30 7-50 11-20 41-50 2-35 Ö-00 5-40 8-15.
Ninove. Geeraerdsbergen, Ath (langs Denderleeuw), 7-30 2-20 5-15 8-15.
VAN DENDERMONDE NAER
1Brussel (langs Aelst) 7-25 2-20 5-15 8-10 (langs Mech.) 5-45 8-57 10-05 3-40 0 00 7-50.
Caique Suiiin.
AELST, DEN 29 OCTOBER 1864.
REDEVOERING
VAM
Bisschop van Orleans, uytgesproken in het Kongres
van Mechelenden 31 Augusty 1864.
(Vervolg zie ons nummer van zondag.)
Men beeft het ten anderen opgemerkt deze
kwestie, Mynheeren, word met eene byzondere schran-
derheyd behandeld in een nieuw boekwerk, een der
bclangrykste die in lange verschenen zyn, en T welk ik
aen alle scherpzinnige geesten aenbeveel, niettcgen-
slaende de voorbehoudingen welke ik nopens zekere
i punten zou te doen hebben. Ik wil spreken van de
Ht'fom.e socialedoor M. Le Play, Staetsraed. De
landen waer mén minst lawyt mackt van het lager
bndcrwys, waer men minst den hoogmoed des onder-
wyzers opblaest, waer de school en de Kerk elkander
de hand geven en in gedurige betrekking zyn met
elkander, waer de eene leert lezen het geen de andere
leert begrypen, zyn de landen waer het lager onderwys
het meeste verspreyd is, ik zal Zwitserland en Savoyën
aenhalen. Van Savoyën spreek ik met fierheyd, om'dat
het myn vaderland is. Ik heb niets bestaligd voor
Belgiën. Maer Savoyën is welligt het land van Europa,
j dat meest vooruyt is, in wat bel lager onderwys betreft.
Ten minsten beslatigt de statistiek, en eeno zekere
statistiek, dat in onze arme en geliefde gebergten. 89
kinderen op 100 kunnen lezen. Men moet er byvoegen
dat het de jonge onderpastors waren die, onae'ngezien
j de funeliën van het priesterlyk ambt, den iever hadden
om verscheydene uren klas te houden per dag.
Ik zeg dat de school niet alles is, dat is klaerblykend
j voor. het lager onderwys. Maer ik voeg er by dat de
school, met de nieuwe behoeften, zeiïs niet voldoende
is cn ik heb u zoo even doen zien welke nopens
dit punt gansch mvne gedachte was, toen ik sprak van
het beroepsonderwijs.
Ik som deze denkbeelden op, dezelve ondereenen
anderen vorm hernemende.
De school, ver van dc hervormster des menschclyke
geslachls te wezen, is slechts ds helpster van den vader
en de moeder, in de jaren der eerste kiudsheyd en der
eerste opvoeding.
Zy heeft maer eene verhevener, ruymere en heyliger
j rol omdat zy ten zelfden tyde de helpster des Godsdienst
is, om de kennis van God, van de pligt, van het toeko
mende leven, met de kennis van Jesus-Chrislus te doen
neerdalen in de ziel van het kind.
j. Ondet dit oogpunt beschouwd, is de school heylig en
don meester eerbiedweerdig
Buvlen dat, is de school maer eene machien om de
kindeis te leeren stamelen, en den ouderwvzer eeiien
a b c-meester.
VII.
tk voeg er by ver dat den Godsdienst te veel plaets
in de school zou bekleedeu, bekleed by er dus geene
genoeg.
Zulk is het gedacht van alle de praktische en regt-
zinnige mannen.
Nu, men zégt my dat in Belgiën, er mannen zyn die
integendeel, de scheyding van Kerk en school vragen,
na die der Kerk met den Staet gevraegd te hebben.
W«t wilt ge Ik vind dat zeer vrank. Gy hebt lieden die
zweeren dat zy zonder religie willen sterven, zy
zouden willen dat men ook zoo leefde't is-eerloos,
I maor 't is gemakkelyk.
By ons, zyn het verkeerdelyko middelen die men
gehru'ykt. Men rigt zyne aénvallen tegen de geestelyke
kollegiën on vracgt een strenger opzigl tegen de
meysjosscholen door religieusen gehouden, en men
vraegt brevets.
De kollegiën zyn vry, doch die vryheyd is beperkt,
want daer zyn voorwaerden noodig'om zo te mogen
openen, brevets om ze te beslieren, ecu opzigl te onder-
gaen, examen te onderstae» by hol verlaten dcrzelve,
en voor het opzigt en de examen, het eenig werkend
gezag in Tien Staet. Nogtans zy zvri vry, en dat zyn wy
verschuldigd aen den Voorzitter der franshe Republiek,
beden 'den 'Keyzer, het is regtveerdig de gehëugenis
daervan te herinneren en aen dry mannen die ik hier
niet vergeten mag M. de Montalembert, M. de Falloux
en M. Thiers... Ik noem hun alle dry, Mynheeren, en,
tot myn laetsle uer, zoolang er my eene slem zal bybly-
ven, zal ik ze gebruyken om myne herkentenis voor die
mannen uyt te drukken, en le protesteren tegen de
ondankbaerheyd waermede zy sedert dien belaeid ge
weest zyn, voor de uytstckende diensten welke zy
alsdan aen de Kerk en de samenleving bewezen hebben.
(Langdurige toejuyehingen.)
Tegenwoordig zyn bet de brevets van bekwaombeyd
welke men liet gouvernement wilt dwingen aen dc
religieusen op te leggen.
Welnu, in die wet van 4850, ik herhael het, den man
die meest heeft bvgedragen om dien maetregel te be
letten, is M. Thiers hy had oenen natuerlyken, afkper
tegen die brevets van bekwaombeyd welke men van de
religieusen wilde eyschen. By oiis was dien afkeer even
naluërlyk, maer wy hadden misschien de magt niet om
onze overtuyging te doen doordringen by alle de leden
der Nationale Vergadering 't is alsdan dat M. Thiers
ons gezegd heeft Ik zal u in dozen veldtogt niet
verlaten, en, \*oor wat mv aengaet, nooyt zal ik er in
toestemmen dat eene dochter die haer huys* hare familie,
hare moeder verlaten heeft om zich aen het onderwys
der weezen cn der kinderen der armen toe le wyclen,
verpligt zy le verschynen om openbacrlyk een exaem
te ondergaen voor Mynheerenwelke niet weerdig
zyn die doehlers te kennen(Beweging.)
Wat hel opzigt belrefl, men vraegt dat men onze
kollegiën van naderby zou inspecteren. Wat opzigl zou
men uytvinden dat niet lastig va^e en tot afschaffing der
vryheyd diene 'T is wel dal wat men wilt.
Inspecteren, voor zekere mannen, dat wilt zeggen
suspecteren, en suspeeteren is supprimeren. Nopens dit
alles, ziet, Mynheeren, de tegenstrydigheden onzer
tegenstrevers.
Wy willen geene kloosters wat hebben wy die
bespiegelende orders noodig
Welnu wy zullen u werkende orders geven.
Wy willen ze ook niet.
Om de waerheyd te zeggen, zy willen van de kloosters
niet, onder voorwendsel dat de kloosterlingen ledig-
gangers zyn. Welnu, ik verzekero u dat, waren het
iediggangers, men hun nog zoude gedoogenten
minsten tot dat men hunne goederen nog zoude kunnen
binnenpalmen. Maer 't is juysl omdat zy meer en heter
werken dan meu zoude begeeren, dat men er niet van
wilt.
Dus, zooveel geestelyken, zooveel religieusen niet:
't is te zeggen zooveel religie nietziet daer de gansche
zaek. (Van alle kanten 'T is waer'I is waer
Den nenval tegen de meysjesscholen is niet minder
ongegrond.
Men klaegt dat de gemeenten arm zyn. Wy bieden
een onderwys aen dat schier niets kost.
Men zegt dat alles nog te doen is in de opvoeding der
meysjes. Wy antwoorden dat wy 14,000 scholen hebben
door religieusen gehouden, op 21,000 dit is toch altyd
iets 't is waerschynlyk zelfs tc veel yoor onze tegen
strevers.
Men roeptLaet ons zeden verschaffen aen het volk,
laet ons de familie verbeteren. Nu, wy gebruyken maeg-
den om huysvrouwen le vormen, heyligen om moeders
te maken.
Dit alles word aenschouwd als nietig en van geener
weerde.
Alles moet herbegonnen worden en vooreerst, men
moet brevets van bekwaemheyd aen iedereen opleggen.
0 wat scboonc zaek, om le leeren naeyën en lezen.
De zaek is, dat men met de brevets lachtmen hoopt
aldus le hekomen dal voel religieusen van het onderwys
zullen afzien, en 't is hetgeen men bedoelt.
'T is altyd inspecteren, suspecteren, supprimeren.
Men moet, zegt men, den Godsdienst van hef onder
wys, scheideu.
Dit is thans het groot leerstelsel onzer tegenstrevers,
en daer toe gebruyken zy alles, alles wal men denken
kan de romans, do dagbladen, de mengelmerken.
De eencn stellen zich aen als advoknten der familie.
- IK heb dat gelezen en het spyt my dat eenen man
gelyk M. Jules Simon dit ellendig leerstelsel is gaen
oprapen uyt de slechte dagbladen en romans. Zy
geven zich een ernstig en streng voorkomen en zeggen
Let op, ïridicii gy godvruchtige vrouwen maekt voor
mans die het niet zyn, bcreyd gy de scheuring in het
huyshouden Schoo'ne rede, voorwaer 'T is alsof men
my zegde Indien gy ryke dochters kweekt voor arme
mans, voerl gy de ongelykheyd in het huyshouden.
Daerop zal ik iets heel eenvoudig antwoorden Verrykt
de mans als gy kunt. Geenszins wy zullen de vrou
wen verarmen.
Spreekt men aldus in den naem der mans Hoegc-
naemd metden man die nief gelooft, is zeer tevreden
(hoe dikwils heb ik dat niet gezien dat zyne vrouw
gelooft.
Spreekt men in den naem dor vaders? Nog min.
Eenen vader die niet geloofde, zegde my eens Ik
heb hel geloof nietik heb hel geluk niet van christen
te zyn-ik vvierd opgebragt in minder gelukkige tyden
dan de uwe, maer ik wil dat myne kinderen gelooven.
Het is dus niet in den naem der mans, liet is ook niet
in den naem der vaders dat gy spreekt. Is het in den
naem der onderwvzers
Neen Want indien men aen de zending der onder-
wyzers bare edelheyd, bare heylighoyd ontneemt, in
dien men hen verlaegt tot die rol van a b c-onderwy-
zers, indien men hun het genoegen niet laet van te
denken dat zy iets doen voor de zielen, men vernietigt
dc veerkracht zelve van hunnen moed en de belooning
van hunne moeyte.
Neen, neen, men spreekt in den naem der valschc
wysgeeren die. niet wetende hoe de religie ten onderen
helpen en magleloos door hiin olleiidig sophismus, bet
heel gemakkelyk zouden vinden dal men den Gods
dienst hoegena'emd niet meer onderwees, en durven
zeggen Maekt ons vrouwen die niet beter zyn dan wy.
Dit leerstelsel, Mynheeren, is juyst dat van eenen
beruchte» roman, ik heb noodig dat Mgr, den Kardinael
my op voorhand de absolutie geve want ik ben ge-
noodzaokt u dit te belyden, 't is eene biecht die ik doe
Ik kom twee romans'te lezen, heel tegenstrydig met
elkander, wc! is waer ik heb Sibylle gelezen ei> Made-
moiseUe dc la Quintinie.
By de scbryveis dier twee romans, zyn de rollen
heel omgekeerd geweest 't is den man die voor don
Godsdienst slael en de vrouw tegen. Ik heb dit dus
•.villen en moeten zien.
Wat wilt gy Ik ben eenen armen geneesheer, ik heb
zieke kinderen ik heb gedacht dat ik my zeiven eenen
oögenblik de besmetting moest inenten om er de ande
ren van le genezen, en dat ik er niet van zoude sterven.
Nu, ziehier de aenmerkingen die ik gemaekt heb na
deze lezing ik moet, om eenigzins myne zonde le
verschoonen, u bekennen dal ik ten minsten het tweede
dier boeken, zoo wat losselyk gelezen heb - In Si-
oyllc, heeft M. Feuillet, fraeycu geest en edelhert,
willen doen zien dat eene zuyvere en moedige vrouw
eenen bedorven man tol God kan verheffen, alvorens
hem lol haer te brengen zonder hem le beprediken,
raekt zy hem, verwondert zy hem, zy doet hem allengs
kens in haer geloof medëdeelcn doet haer gedurig
bewonderen, raec! hy wal haer wonderbaer maekt. En
nog sterft zy, en 't is welligt do schoonste, often min
sten de edelste gedachte van den schryver. Hy heeft
niet gewild dal zyne twee helden de belooning van
God in deze wereld ontvingen hy, den jongeling, blyfl
bier op aerde, alléén, de armen hemelwaerts en naer
het oneyndige verbeven, en wel naer een oneyndige
dat Sibylle met de verhevenste vvezentlykhevd' heeft
welen te vervullen, en die hem voortaen op de aerde
zullen verlroooslen.
Nu, zicthier eene vrouw die zich in razerny heeft
gesteld (na gelezen le hebben, heb ik geen'ander
woord gevonden) tegen dit bevallig voorbeeld van hei-
gene de deugd in eene vrouw vermag. Zy voert eene
jonge dochter op, Mademoiselle de la Quintinie genoemd
in eene wereld van goddeloozen, die, wel te verstaen,
allen verhevene geeslon zyn, en van godvruchtige lie
den, die allen belachelyk of hatelyk zyn dit kon niet
anders wezen. Maer men moet bekennen dat de kunst
bier waerlyk wal te veel aen de romanscbryfter ont
broken heeft. Hadde ik dien roman gemaekt, ik zon
er nog iets meer in gebragt hebben ik zou er een
eenvoudig en naluërlyk schepsel in gewild hebben, om
de waerheyd te zeggen aen iedereen dat is erniet. Men
verwacht onophoudelyk dit schepsel, dat elkeen in de
eenvoudigheyd en de waerheyd moet brengen. Maer
wat toont men ons in zyne plaets Eene neusvvyze,
er is geenën anderen naem, die, de doenwyzè van
Sibylle spotwyze navolgende, en ze verkeerdelyk ne
mende, die ziel van alle geloof ontbloot, niet om zich
lol haer te verheffen, maer wel om zo lot hem te verla-
gdh. Verders verontweerdigt zich de schryfster en dryft
den spot met hel geloof van Sybille, die een biecht-
briefje sehynl te eyschen van hem die haer beminten
die sehryfsler bemerkt niet eens dat baren verdrietige»
held van zyn arm slagtoffer het tegenstrydige van een
biechlbriel'je eyscht, een bewysschrift van volkomene
ongeloovigheyd. De jonge en minzame Sibylle is byna
voor de oogeu der scbrvfster een inkwisiteur die
dwangmiddelen gebruykt om te doen gelooven. Welnu,
haren waenwyzen held is ook eenen inkwisiteur, maer
eenen japoneeschen inkwisiteur, die dwangmiddelen
gebruykt om hel geloof te doen afgaen en legen Jesus-
Chrislus op te rukken.
En de gevolgtrekking uyt dit alles is, dat hel degenen
zyn welke vreezen dat de kinderen gelooven niellegen-
slaende hen, die alles in T werk spannen om hen le
dwingen niet ie gelooven. 'T is de bederving in de
plaets der bekeering.
Ik heb my deze uytweyding moeten veroorloven
omdat dien roman juyst de ten tooneele voering is van
bet leerstelsel dat ik in de dagbladen lees Scheyd de
Religie van het onderwys der meysjes af, wilt gy de
verdeeldheyd in de buysboudons niet werpen.
Daer zyn er anderen die alle dagen durven schryven
a Scheyd de Religie van de Scholen af, want de
Religie is lusschcn de banden dei' priesters, wier Opper
hoofd de grondbeginselen onzer hedendaegsche grond
wetten veroordeeld heeften hun onderwys is anti-
nalionael.
Waerlyk, jegens persoonen altyd gereed om te verge
ven, die noch in twceslryd noch in de straten vechten',
en die van de processen niet houden, gelooft men zich
alles veroorloofd, alle de beleedigingen, alle de leugens
toegelaten 1
Moet men voor de duyzeridste mael herhalen Om dat
den Paus zich-zeiyen en de eatholyke leering verdedigd
heeft tegen de buylensporigheden van M. de Lamennais,
in 1832, tegen de gewelddadigheden en brulalileyt van
M. de Cavour, in 1861, omdat den Paus zich in openbare
akten verklaerd heelt tegen schroomelyke dwalingen
onder bedriogelyke woorden verborgen, durft men ver
zekeren dat den Paus de belgische, engelsche. fransche,
duyLsehc, amerikaensehe en andere grondwetten ver
oordeeld heeft.
Men vergeet, en de verklaringen der Bisschoppen,
der uwe in 't byzondcr, cn don eed der Kardinalen,
en de herhaelde uyllcgginge», kortom, het zoo wys,
zoo kloekmoedig cn zoo vastberaden gedrag vao den
Heyligen-Sloel, in deze eeuw gelvk in allo do andere,
in 'l bvzyn van alle de veranderende vormen van het
gouvernement der menschen. Toejuyehingen
Ik zal enkelyk zeggen Ik, voor mv. gevoel my diep
gekwetst wanneer men myne burgerdeugd durft betvvy-
felen. Ik heb eene fransche ziel en bemin myn land, en
'tis in den grond myns herten eene.onuylroeybare liefde.
Zeker zyn-wy, volgens Fenelon's woord, allen burgers
van Roomen ik zeg volgens Fenelon's woord, want
de civis romavus sum van den heyligen Paulus, dien men
gisteren aeuhaclde, is niet -gezegd geweest in dezen
zin. AI wal catholyk is, is Roomsch, riep den onster-
felyken bisschop van Kameryk uytcn zyne hand zoude
weygeren hetzelve te geven, en nog duyzendo levens
daerbv, gelyk eenen druppel water, voor de Kerk,
Moeder en Meesteres van alle de Kerken. (Langdurige
Toejuyehingen.)
Word voortgezet
Den leugenzak van Vlcyerman en Belediger uyt
't Verbond schynt, voor den oogenblik, teencmael uyigè-
put, cn 't koppel van twee vind zich genoodzaekt, gelyk
zommige dieren, in andere libcrhatersvuylnispullen to
vroeten om er eene provisie leugens uyt te snuysteren.
Daerby zyn die twee jannen nog zoo slim, dal' zy hun
eygen vonnis stryken, met aen hunne legcnslrevèrs tc
verwvlen dal deze hunne lezers voor nen hoop lompe vlegels
houden, die alles gelooven wat men hun wys maekt. Het
koppel van twee wilt doen gelooven dal, als de Studie
beurzen gemaekt zyn, de Calholyke Universileyt de
EE.MGE Universileyt van den Slael was, en dat, by
gevolg, den Staet over dc Calholyke beurzestiehlingeu
vry en vrank mag beschikken. Daerop klapt en zeevert
het koppel gelyk eene exter en bewyst dat hel ofwel
liegt gelyk nen venynigen ketter, ofwel dat wy 't regt
hebben een paer groole ezelsooren te doen draeyën,
om ze net in 't vuer verguld, op zynen occiput le doen
planten. Wy zullen hier die berekende liberhalersleugenS
of verrëgaende ezelary te regt wyzert cn de schryvelaere
van 't Verbond over de geschiedenis leeren redeneren.
Als die Studiebeurzen geslicht zyn, was de Universi
leyt van Leuven ouafhanglyk van den Staet. Gesticht
in '1 jaer 1426 door Paus Martinus V, op verzoek van
Joannes IV, hertog en souvereyn van Braband, is zy van
toen af tot aen de fransche revolutie volkomen 'ouaf
hanglyk van den Staet geweest. Eeuwigdurende» afstand
van alle regten ten haren voordeele wierd haer gcdaeii
door de stad Leuven den 6 september 1426, door de
geestelyke overheyd den 5 October, en door den sou
vereyn den 7 november. Van toen af bezat den Rector
magnificus, door den academischen senaet onder de
geestelyken gekozen, en van zynen raed omringd, volle
en souvereyne jurisdictie, zoowel geestelyke als wereld-
lyke, op alles dal eenigzins van de univèrsiieyt afhing,
't zy phrsoonen of goederen. Hy mogt, als geestelyk ge
zag, in den kerkban slaen. Als wereldlyk gezag was zyiie
magt zonder palen, en van zyn vonnis kou geen beroep
gedaen worden teu zy lot den Paus of dezens Nuntius
alleen, maer niet tot den souvereyn noch tol de bis
schoppen. Dit zyn historieke daedzaken die wy 't koppel
van twee of allen anderen liberhatersschryver uytdagen
te wederleggen. Ook porren wy de sehaleui s van Belgiën
aen dezelve te onderzoeken om ze aen de doctrhiaire
ministers onder den neus le vryven indien deze "soms
de sloutigheyd hadden met dezelfde bedrieglyke leugens
als't koppel uyt 't Verbond voor den dag'te komen.
Wy zullen nu den leugenartikel van '1 Verbond onder
zoeken en er 't venyn uythalen.
y. B. Dc zinsneden die wy in Kursyfletlers drukken, zyrr
de leugens van 't koppel van twee.
Zoo als velen onzer lezers weten, zyn een groot getai
dor Studiebeurzen aen de hooge school gemaekt geweest
zegt bet Verbond (dit is waer), die alsdan de ecuigc uni
versileyt van den Staet tvas(18te LEUGEN Van haro
inrigting af in 1426, tol aen de fransche revolutie was
zv eene Calholyke universileyt, teenemael ouafhanglyk
van den Slael, zooals Keyzer Frans nog erkende en
verklaerde den 24 juny 1793.»
De geestelykheyd had er niets in te zien, zoo gae.t het
Verbond voort.) Dit is waer als het spreekt van de bis
schoppen vari wier jurisdictie deze Calholyke Univer
sileyt gansch cn g'heel onafhanglyk was. De beurze-
leerlingen genoten te Leuven hel onderwys van den Staet en
niet van de geestelykheyd. (2de LEUGEN Zy genoten het
Catholyk onderwys van Calholyke professors, die alle
onder het souvereyn beheer van den geestelyken Rector
magnificus en yan zynen geestelyken raed stonden.)
Dien slaet van zaken beviel de Callwlyken niet. (3de LEU
VEN en helseh venyn daerby. In dien tyd waren er geene
klerikalcn in den hedendagschen zin van het wóonl
maer het Fcrfrwdskoppel bedriegt schandelyk zyne lezers
met, in eenen sprong, van de oude Calholyke* Universi
leyt tot de hollandsche van vader Willem over to
springen.)
Zie hier wat zy dedeneen klerikael ministerie, dat geheel
ten dienste van de bisschoppen stond, (4d* LEUGEN, eri
wederom eenen sprong Nu zyn wy in ons hedcndagsch
Belgiën, en den maetregel waerop het koppel van tvveo
doelt wierd door de wetgevende kamers genomen)
schafte de ecnige hooge school die te Leuven was af, (5"n
LEUGEN In 1830 en volgende jaren bestonden er dry
Willemsche Staetsuniversiteyten en de gene vair Leuven
wierd niet afgeschaft maer aen de beschikking der stad
overgelaten) om er twee andere te stichten te Gend en te
Luyk. (6dc LEUGEN Zy waren reeds lang geslicht, niet
door de klerikalcn, waer wel door koning Willem, en de
wetgevende magt heeft ze maer behbuden en er cenc
andere inrigting aen gegeven.)
Er bestond dus geene hooge school te Leuven meer. (7dM
LEUGEN Door den staet aen de stad Leuven overgelaten,
den 29 september 1835, heeft zy, onmiddelyk door
overeenkomst der stad met onze bissehoppeu, eene
nieuwe inrigting gekregen.)
Gebruyl: makende van de vcrplaetsing der vniversile.ytcn,
(8ste LEUGEN Geene eene universileyt is verplaetst
geweest) die zy zelve (de klerikale») bewerkt hadden,
(9S,B LEUGEN 't zyn de volksvertegenwoordigers van
Gend en Luyk die bedoelden maetregel bewerkt hebben.)
Stichleden zy eene Catholyke Universileyt te. Leuven (lcd8
LEUGEN De Calholyke Universileyt was reeds een vollo
jaer te Mechelen geslicht, en is naer Leuven overgegaen
op hel dringend verzoek der Leuvensche magistraten
die er over te beschikken hadden.