OJaei*. Zondag-, SJ7 November 1864. IV"9l»2.
vi:«vsKs:iii su uyt aelst aai:is
V E RT R E K UitEN UIT VOLGENDE STATIËN
6 FRANKS 'S JAl-RS.
De Beur zenknipper y.
Een voorbeeld.
Wal is de schijnreden
SL5" Belangryk Nieuws.
AI wederom moevaltlery.
DEN DENDER-BODE
beuderta. 5-20 8-30 9-45 1 ï-25 3-25 6-27 9-10
'Lokeren 5-20 8-30 0-00 12 23 0-27
fiend, Brugge, Oslcnde 6-37 8-28 10-45 12-28
3-15 6- 8 I'en 2" klas langs Dëndcrmonde.
Bruss 8-05 12-10 2-5o 5-35 5 45 8-45 8-50 9-30 Doornvk, Korlryk, Moescrocn, Ry.ssel (laics
Weeh. Erus. Aniw. 5-20 8-30 9-45 3-20 6-27 fiend) 6-37 8-28 12-28 3-15 6-18.
Leuv. Tbiene» Luyk 5-20 8-30 9-45 3 -20 6-27 -f Doornyk, Rvssel (langs Ath) 7-55 5-35 0-< 0
Verv. Land. S-Truyën 5 20 8-30 9-45 3-20 6-27 Ninovc, Gecrardsb., Ath, 7-55 2-40 5-35 8-50
Gend 6-37 8-28 12-28 3-17 6-18 9-07 Berger., Quiévraiu, Namen, 7-55 2-40 5 35
VAN ANTWERPEN' NAER Sl-Nieolaes, Rokeren, fiend, 6-10 7-30 10-30 3-00 6-10 0-00.
VAN GEND NAER Lokoren, Sl Nitolaes, Antwerpen. 6-10 9-05 10 20 2-35 6-15 7-00.
Te Ie»e staen al de konvoys. Te Idegem slaen deze vertrekkende van Ath 6-39 0-00
10-40 4-30 7-25 en al de konvoys vertrekkende van Denderleeuw.
Te Gysechem staen stil al de konvoys uylgenomen deze vertrekkende van Aelst 0 06 des
morgens en 0-00 en van Dcndermonde ten 0-00 's morgens en 00 00.
te Santbergen staen stil de konvoys van Ath 6-30 10-40's morgens. 4-30 en 7-25 's avonds.
Van Dcildorleeuw 0-00 8-20 's morgens, 3-09 0-00 on 9-05 des avonds.
Dcndermonde, Aelst,
Ninovc, Geeraerdsberffen,
3-10
3-10
10 40
10-40
10 40
10 40
7-45
7-45
4-30 7
4-30 7
4-30 7
4-30 7
-25.
25.
25.
Uukjiie Sun:».
VAN LOKEREN NAER
7-00 9-30
A 111. 7-CO 9-30
VAN ATH NAER
Geeraerdsbergen, Ninovc, Aelst, Dendermondc, Rokeren 6-30
Lessen, Geeraerdsbergen, Nmove, Aelst 6-30
Brussel (langs Denderleeuw) 6-30
Goud, Brugge, Oostende (langs Lede). 6-30
VAN GENT) NAER
Audenaerde, 6-45 9-30 1-30 6-00 8. naek aelst 7-20 11-25 2-05 5-00 5-57 6-i5 8-0.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, fiend. 6 05 7-30 7-50 11-20 11-50 2-35 0-00
Nmove. Geeraerdsbergen, Ath (langs Denderleeuw), 7-30 2-20
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelst) 7-25 2-20 5-15 8-10 (langs Mecli.) 5-45 8-57 10-05
Aelst 7 25 7-55 12-02 2-20
5-40 8-
5-15 8-
3-40 0
5-15 8-
7-50.
9-30.
AELST, DEX 26 NOVEMBER 1864.
De liberhaters senaetliecren hebben g'heel de
Week bezig geweest met klappen, redeneren,
discuteren, parlementeren om 't zevenste dei-
tien Geboden te YEltlïËTI'IREN, al bet zelve met
ben vernisken van schynwet te beleggen en liet
aldus eene andere beteckenis te doen hebben,
te weten eene liberhatersbeteekenis, gansch
tegenstrydig met de beteekenis die God zelf er
aen gegeven heeft.
Waclit u van sleten ofonreglveerdig leven, leert
het zevenste Gebod, dit is te zeggen dat wy altyd
aeu elkeen het zyne moeten geven en laten, dat
wy altyd en in alles regtveerdig moeten wezen,
zonder ooyt onzen evenmeusch in't groot of in
't kleyn te benadeeligen. Zyt gy winkelier,
wacht u de menschen te bedriegen, door te korte
mate, te kleyn gewigt of vervalsching uwer
winkelwaren. -Wacht u van stelenZyt gy
koopman, wacht u wel van ooyt uwe aengegane
verbindtenissen, uwe beloften of uw gegeven
woord te verbreken. Wacht u van onregtveer-
dig le levenZyt gy wetgever, oh zwigi u,
zwigt u wel van ooyt wetten te maken die tegen
't zevende gebod stryden, want die wetten, in
plaets van de samenleving legen de begeerlykheyd
der menschen te beschutten, zullen dezelve
enmogelyk maken en ze in eene verzameling van
dieven en roovers veranderen. De kleyne zullen
•zeggen De we/makers leeren dal het zoo nauw
niet en steekt, dal, als men door eenen slimmen
trek, door eene schalke uytleggirig van een kon
trakt, door eenen draey aen 't zevenste gebod,
zynen evenmeosch kan fóppén, zulks toegelaten
is, en als dit toegelaten is, dan moeten wy
ook zoo nauw- niet zien en maer pakken wat wy
kfygen koniien. Als degroote mogen pikken, dan
mogen wy, kleyne, die het meer noodig hebben,
ook pikken, 't en steekt zoo nauw niet meer etc..
etcZoo zal liet, zoo moet liet vroeg of laet
gaen, als 't Goddelyk gebod van regtveerdighèyd
tiyl de herten der menschen gerukt word, als d'ic
maétschappelyke waerborg vernietigt word. Let
dus op, gy, liberhaters-wetmakers, want g'hebt
ook nen stuyver te verliezen, en als ge, door de
Wetten die gy zelve maekt, eens anders goed
begeert, zult gy uw eygen goed verliezen en 't zal
wel besteed zynQui borium alienutn appetil,
imriti proprium amiltit.
Iemand heeft een stuk land nagelaten dat een
revenu van vyfhonderd franks opbrengt. Dit stuk
land is bezet met eene fondatie of liever met den
last dat die vyf honderd franks zullen besteed
Avorden om eenen jongeling te doen studeren in
eene Catholyke school, waer den godsdienst ge
ëerbiedigd en onderwezen word. Daerby word er
besproken dat den pastor der parochie gezament-
lyk met den vrederegter van 't kanton, ten eeuwi
gen dage, den jongeling zullen aenwyzen die deze
gunst zal genieten. En opdat deze voorwaerden
HET MATUOOZEX KIND.
lu eene der aehtcrbuerlen van Rotterdam drukte een
taan en vader zyno vrouw en zyn kind aen de borst.
Dien man was eenen matroos, maer in zyn niatroozen
hert hecrschlen meer edele gevoelens, dan somwylcn
in de borst van eenen groolen der »erde
Zyne vrouw was eene lieve blonde, uyl wier oogon
de liefde voor man en kind straelde. Dat kind was hun
eemg kind, een kuaepken van omstreeks acht jaren.
O, wat stonden haer de tranen schóón, die ze thans
stortte,want het waren tranen van liefde en als zo
den vader omhelsd had, hoe innig drukte zy dan den
kleyr.en knaep aen hol moeder hertc, als wilde ze
zeggen Gy alleen zyt het die my de smert van 't scbey
den kunt verzachten, want als ik u zie, zie ik hm.
Berlhc, sprak den man, met eene door aendoening
afgèlirokenc stem, Bérthe,Troost u, en slack uw schrcyr
en en klagen.
En ter sluyks pinkte hy den Iracu weg die er ook in
zyn ocg was opgeweld.
Ach Berëuds zuchtte de vrouw. Wanneer zult
gy wederkomen Voor hoe la'ug' scheyd gy van my en
ons kind
Ik weet hot niet. Ik wil u niet met eene spoodige
terukkomsl vlcyen, want waerschynlyk zal myn afzyn
van langen duer zyrt.
Maer, cn hy sloeg zyne oogen op den knaep,
die thans zyne knieën omvat hield laet dan uwe hoop
en troost zyn in de toekomst. Als ik terug kóm, mogt
ik hem dan wedervinden als eenen braven en flinkschen
hollandsthen jongen
wel zouden uytgevoerd worden, heeft den gever
zyne fondatie onder de bescherming van 's lands
wetten gesteld al zich tot het gouvernement te
wenden 't [welk deze voorwaerden aenveerd,
goedgekeurd en zich verhonden heeft er d'uyt-
voering van te bewaken. Van toen af bestond*er
een kontrakt tusschen den gever en 't gouver
nement, kontrakt waerdoor het gouvernement in
regt en regtveerdigheyd verbonden is de bepa
lingen van den gever te doen naleven. Ware den
gever niet overtuygd en zeker geweest dat zyne
gifte tot dit goed eyndé zóu besteed worden, hy
zou ze niet gedaen hebben.
Nu komt het liherliatersgouvernement van
Belgiën met eene schandwet voor den dag, waer-
hy een groot getal zulkdanig gestiehtte studie
beurzen ingepalmd worden om die te besteden
niet aen jongelingen die in scholen willen stude
ren waer den Catholyken godsdienst geëerbiedigd
en aengeleerd word, maer wel in scholen waer
dien zelfden godsdienst verloochend, bespot, be
schimpt en gelasterd word, waer men van gedacht
is dat dien zelfden godsdienst in 't slyk moet
versmacht worden
Is dit regtveerdig- en treffelyk handelen Is dit
het aengegane kontrakt uytvocrén? Is dit het
zevenste gebod naleven Wy zeggen openlyk
NEEN, en aenzien als eene welgeconditionneerde
dievery aldus familiegoederen aen te slaen om ze
te doen dienen tot een gebruyk dat gansch tegen
strydig is aen't inzigt van den godvreezenden
gever, want dezen zou er eenen gruwel voor
opgevat hebben, had hy korinen voorzien dat
zyne goederen zouden besteed geworden zyn om
God en dezens Kerk te leeren verloochenen, ver
drukken en vervolgen. Welke schroomelyke vér-
antwo^rdelykheyd weegt dan op de wetgevers
die zoo onbeschaemd de uyldrukkelyke voor
waerden van de testamenten durven onder de
voeten trappen en, door schynredens, de onregt-
veerdigheyd, de dievery zoeken te wettigen
Deo godsdiensthater en Kerkvervolger Josephus
II, de kerk- en kloosterdieven van 1793, die alles
pakten en roofden wat zy krygen konden, den
koppigen Willem, die, door zyne protestantsche
dweepzucht, tot alles aenged'revcn was dat den
Catholyken godsdienst kon nadeelig wezen,
hewel, deze hebben alle de gestiehtte studie
beurzen geëerbiedigd, omdat de overweldiging
van die familiegoederen hun een te hatelyk en
te verfoeyelyk gruwelstuk scheen. Het was dan
aen het magonniek liberhatersbestuer voorbe
houden dien schandakt te plegen en roekeloos te
vernietigen wat er op aerde onder de menschen
geheyligd moet wezen en geheyligd moet blyven
te weten den uytersten wil van eenen doóden
die, mits treffelyke betaling, een uytsiekcnd goed
en godsdienstig werk beveelt.
De liberhaters trekpeerden van den ministe-
rielen wagen vertellen dwaes weg dat, als de
beursgenieters naer eene school moeten gaen
waer den Catholyken godsdienst geleerd en
geëerbiedigd word, men dan hunne vryheyd ver
nietigt Ja wel, de vryheyd van naer eene
Ik zal hem opleyden in eere en deugd, en hy zal
myn zorgen niet onbeloond laten.
Gaet vader weg, moeder vroeg nu de knaep
schreyende, waerom kust vader my van óaeg zoo dik-
wyls, en waerom weent gy zoo, moeder
Kind, uw vader gaet naer do zee en hy komt in
lang niet terug.
En waer gaet gy naer toe, vader?
Naer de Oost-Indien ga ik, Willem
En als het dan begint te stormen en gy verdrinkt
op zee, vader I Och neen blyf toch hier by moeder en
by my. Zie moeder eens aen, vader, hoe ze sehreyt. 0,
neen neen, vader! Gy zult niet naer de zee gaen, want
moeder zou eiken dag weenen lot ze dood was, en
ik ook.
Willem, ik moet naer den' Oosten gaen, anders
zou ik hel zeker niet doen. Beloof my dat gy uwe moe
der voortaen zoo geliooi'zaem zult wezen, als gy hel lol
heden geweest zyt, en dal gy eenen besten braven jon
gen worden zult. Dat zou my veel plezier doen als ik
terug kom.
Ja, vader dal beloof ik u.... 6. geef my nog een
zoen, nog één nog één... zoo... nu moeder nog één...
Ecnige oogenblikken' later was den matroos vertrok
ken, en in het huys'je bleef eene schreyende vrouw en
een schreyend kind achter.
Tien jaren zyn ér sedert verloopen.
Wy treffen Bei the aen, niet in het zelfde huysje, waer
zy afscncyd'van haren man genomen had, maer op een
armoedig bovenkamertje, en helaes op hel ziekbed.
Te vorgeefs zoekt zy er haren zoou Willem, want zyne
drukke bezigheden op het kantoor van den heer B. laten
hem niet loc voor tien uren by zyne zieke moeder te
zyn, en hel is thans even negen uren in den avond maer
magonnieke school van ziel- en hertverderf MET
EENS ANDERS OORDEN TE GAEN, maer niet
de vryheyd van er MET HUNNE EYGENE PEN
NINGEN te gaen
Eenen jongeling zou willen studeren, maer de
geldmiddelen ontbreken hem. Nu, hy komt by u,
geëerden lezer, en vraegt ofgy de goedheid zoud
willen hebben hein jaerlyks vyf honderd franks
te geven om zyne studiën te doen. Gy zegt hem
"Ja. vriendje, dit wil ik volgeern doen, maer nog-
tans onder voo.-waerde dat gy in die of gene
school zult gaen, waer ik zeker ben dat gy zult
wel leeren en braef blyven. Wat zoud gy doen als
den jongeling u zou antwoorden Neen, daer wil
ik niet gaen, wilt gy my alle jaren geld geven,
ik zal naer eene andere schooi van mynen keus
gaen, waer ik vry ben al te doen wat ik wil,
waer ik zoo streng onder de wisse niet zal ge
houden worden en waer ik, met een woord, myn
eygen meester zyn zal Wy gelooven dat gy aen
dien losbol zoud toeduwen. Wilt gy niet gaen,
jongen, naer de school die ik verkies, en waer-
voor ik wil betalen, ga dan naer de school cfie gy
verkiest, maer zie dat ge zelf uwe onkosten
betaelt en haest u maer dat ge buyten zyt
Zoo zoud gy antwoorden en gy zoud wel ant
woordenDeze is de kwestie waeraen de
senaetheeren g'heel de week hebben verknoeyd.
Wy vreezen dat de rampzalige roofwetzal aenge-
nomen worden, omdat er voor het magonniek
gouvernement niets meer geheyligd is en omdat
het er stoffe in vind om zyne magt uyt te breyden,
om de vryheyd van 't openbaer onderwys te ver
delgen en om de jongheyd op zynen liberhaters-
leest te konnen schocyën. Haet tegen Christus
Haet tegen dezens priesterdom Haet tegen de
Kerk Ziet daer de beweegreden der wetEn
de meerderheyd van den Sennet zou dit niet zien
noch gevoelen!... Belgiën ware te beklagen, want
als wetten, die zulke gevolgen moeten hebben
zoo maer onbesuyst weg zouden aengenomen
worden, dan is het groot< lyks te vreezen dat den
val der nationaliteyt aenstaende is. Nooyt zal eene
natie straffeloos de onregtveerdigheyd bekrach
tigen
Gisteren is in den Seuaet, door de gelykheyd
van stemmen, den artikel 49 van 't wetsontwerp
die de studiebeurzen roofde, verworpen geweest.
28 stemmen VOOR en 28 TEGEN hebben dien
uytslag gehad. M. den prins De Ligne was afwe
zig en M. Labbeville lieeft zich onthouden.
Den artikel in kwestie vervatte het princiep
van terugwerking en 't was daeraen dat het
magonniek ministerie meer hield dan aen g'heel
de wet, want dien artikel was de ziel der wet.
God zy gedankt, dit roekeloos en onregtveerdig
princiep ligt in de vuylmande en Belgiën zal
over die schroomelyke liberhaters gedrochlelyk-
heyd niet te zuchten hebben.
«Ion tyd verstrykl, hel word half tien, eyndelyk daer
slacl de klok tien slagen Willem heeft gedaen en op de
vleugelen der moederliefde snelt hy naer haer toe, want
hy bemint haer meer dan zyn leven. Weldra heeft hy
het armoedige kamertje bereykthy treed voor hel
bed hy schuyfl de gordynen weg.
Moeder, hoe is hel met u
Maer geen antwoord. Memel, als zy eens dood ware
Neen, God lof! Ze leeft, want hy hoort immers hare
ademhaling. Zy slaept.
Ze slaepl, spreekt hy fluysterend, myne moeder
slaepl dat zal haer goed doen. O, wat is ze in de biet
ste maond vermagerd, en wal was ze ziek Ach ze is
ziek geworden van verdriet.
En waerlyk, Berthe had in de laetste tien jaren veel,
zeer veel geleden. In al dien tyd had ze nog niets verno
men van den man, die haer hert zoo innig lief had, en
ook nel gebrek had haer zyn pynigeuden geessel doen ge
voelen, want acht jaren lang had ze met harden-arbeyd
het brood moeten verdienen voor haer en voor haren
zoon, die sedert twee jaren werkzaem was op hel kan
toor van den hecrB.. en zyne slechts matige verdien
sten thans geheel en a! besteedde om zyne zieke moeder
te onderhouden, of liever, om haer geen volslagen
gebrek le doen lyden, want immers zelf werken kon ze
sedert een groot jaee niet meer. De lering die ver
schrikkelyke, smertelyke kwael had hare krachten
ondermynd en haer eyndelyk op het ziekbed gebragt,
dat, ze wist het haer laetste ziekbed wezen zou.
En van waer die verandering van wooning
Reeds in het eerste jaer na het vertrek van Berends, had
zc hel huysje, dal haer lief geworden was om dat ze er
in gewoond had van haren trouwdag af, om dal er haren
zoon in geboren was, vaerwel moeten zeggen en op hel
Het liberbateisminislerie heeft in de kamer het
welsonlwerpop.de Kerkfabrieken aengekondigd,
hetwelk nagenoeg van zelfden kaliber is als het
stelsel dal gevolgd wierd onder de regering van
Josephus II. Dezen vorst had de moeyalcfery zoo
verre gebragt, dat hy in de saci istyën alles regelde:
by voorbeeld, hoeveel keersen er mógten branden
voor 't lof, hoe veel Iepelkeps wierook in 't wierook
vat mogten gedaen worden en meer andere
beuzclaryën. Ja, zooverre was Joseohus II inliet
moeyalspelen in de Kerk gegaen, dat /.ynen broe
der den koning Pruyssen, hem BROEDER DEN
KOSTER noemde, en dat dien spotnaem aen den
Vorst gegeven hem overal ten schimp stelde lot dat
hy eyndelyk eenen schop in 't onderste van zyn
ruggebeen kreeg en door 't volk schanduliglyk
't land uylgpjaegd wierd.
Welnu, met dergelyke dwaesheden zullen de
Kamers zich in 't kort bezig te houden hebben. Er
zal dus al wederom op 't klenkael, op de pastors
gaen getamboerd en gebast worden dat het zal
kraken, en de liberhaters afstammelingen van den
Kcyzer-Koster zullen andermael hunne galle gaen
uytbraken gedurende g'heele weken lang en zal er
eenen kostelyken tyd verkwist worden aen zeeveren,
krakeelen, en kyvèu.
Maer wat zal er ondertUsscheh gebeuren?
De verpletterende budgetten die alle jaren zwel
len gelyk de krinolinen rokken zullen gestemd
worden gelyk een fluylje van een ooi dje en 'l vólk
zal betalen.
De onregtveerdige belastingen op hel bier, den
drank des volks, zullen blyveu gelyk zy zyn, en
't volk zal moeten plooyën.
De schandige conlributiën op het zout, dat tien
mael meer belast staet dan het weerd is, zullen
behouden worden, en 'f volk zal mogen leggen.
Hel willekeurig en onregtveerdig palenlregi za!
nog vermeerderd worden, en t volk 't zal moeten
uytzweeten.
De rampzalige bloedwet of conscriptie zal ge-
handhaefd blyven en 't volk zal niet alieenlyk het
meeste contingent naer hel leger moeten zenden,
maer 't zal bovendien zynen laetsten druppel bloed
afgetapt ivorden
De willikeurige en onregtveerdige barreelreglen
zullen de landbouwers blyven plagen en kwellen,
maer buyten dit zullen zy alle jareu langsom
zwaerdere contribulien moeten opbrengen.
De schandige geldverkwislingan aen de antwerp-
gclie kazematten en lonktorens zullen voorlgaen,
en t volk zal mogen zyne b>urs ledigen.
De libei halérsgemeenteraden zullen aen theater
spelen, aen goddelooze lelterkringen, aen yskel-
ders, aen zwemscholen en soorlg -lykpn nutteloo-
zen brol blyven subsidie op subsidié uyt de stads
kassen geven en ondertusschen gedurig opcenten
alhier, opcenten aldaer, opcenten te voete, opcen
ten le peerde, heffen, en 't volk zal altyd mogen
betalen, leggen en plooyen
Met een woord, in de kamer gaet er al wederom
klerikael gesloofd, klerikael gebraden, klerikae!
gebakken, klerikael gezoden met g'heele schotels
opgediend worden, en als die versehillige opdien-
sels zullen verslonden zyn, zal de kamer eenen
armoedig zolderkamertje gaen woonen, want... de buer
van de oude wooning was le hoog.
De kranke vrouw ontvvaekto.
Willem
Wat is het moeder Hoe gaet het
Ik zal niet lang meer lyden, Willem Ik voel wel
dal ik ga sterven.
0 God nu reeds
Och, ik had geerne nog al wat willen leven, als
't geweest ware, voor u, Willem maer als ik dood beu
zal ik niet meer lyden, en gy zult uwe verdiensten niet
meer aen my behoeven le besteden.
0, moederspreek daer niet van. Haddo ik maer
meer voor u konnen doen
God zal u loonen, Willem vaerwelIk sterf.
Blyf deugdzaam, en als gy uw vader nog eens weder-
vind.. groet hem dan... Hier... boven Hier boven
sprak ze.
Ja, naer boven in den hemel zweefde hare zuyvore
zitl henen Ze had niet konnen volayndigen. Zc was
dood.
Weder waren er twee jaren verloopen.
Nog was Willcu Berends by den heer B. in dienst
bare betrekking, en, sedert de dood zyner moeder, had
dezen laetsten hem by zich in liuys genomen. En Wil
lem Was hy thans gelukkig?
Neen, al ware het niet geweest dat de gedachte aen
zyne zoo jong gestorvene moeder zyn leven verbitterde
- er was nog iets anders dat hem deed lyden. In het
hert van den twintigjarige!) jongeling had zich dal ge
voel gevcéligd dat den eenen, een hemel opent vol van
hel zoetste genot... mder-dtn anderen een leven van de
