- 1.9d" Jaer. Zondag, IJl Decern bei* 1864. IV' IKio.
VERTREKUllfiN UYT A ff: LSI NAER
VERTREKUREN UYT VOLGEXDE STATIËIY
6 FRANKS 'S JAERS.
DE NIEUWE KIESWET.
Eerste liberhaterskneep.
Tweede liberhater skneep.
Derde liberhater skneep.
Vierde liberhaterskneep.
Den brief ran den Koning.
Slenderm- 3-'20 8-:'.0 9-45 12-25 3-25 6-27 9-10 jg fiend. Brugge, Oslemii; 6-37 8-28 10-43 12-29
i.'i. Lokeren 5-20 8-30 0-00 12-25 6-27 sg 3-15 6-18 I8 en 2° klas langs Dendcrmonrie.
Bruss 8-03 12-10 2-50 5-35 5-45 8-45 8-50 9-30 Doornvk, Kortryk, Moescroen, Byssel -(langs
m Mech. Brus. Antw. 5-20 8-30 9-45 3-20 6-27 (lend) 6-37 8-28 12-28 3-15 6-18
Leuv. Tliienen Luyk 3-20 8-30 9-45 3-20 6-27 Doornvk, Ryssel (langs Alh) 7-55 5-35 0-00
is Verv. Land. S-Truycn 5-20 8-30 9-45 3-20 6-27 S N'inovc, Geerardsb., Alb, 7-55 2-40 5-35 8-50
aB Gead 6-37 8-28 12-28 3-17 6-18 9-07 Bergen, Quiévrain, Namen, 7-55 2-40 5-35
VAN ANTWERPEN NA ER Sl.-Nicolaes, Lokeren, Gend, 6-10 7-30 10-30 3-00 6-10 0-00.
VAN GEND N'AER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen, 6-10 9-05 10 20 2-35 6-13 7-00.
Te I-eöe slaen al de konvoys. Te Idegem staen deze vertrekkende van Ath 6-30 6-00
s' (o-40 4-30 7-25 en al de konvövs vertrekkende van Denderleeuw,
lie
Te Gvseghem slaen stil al de kobvoys uytgenornen de/.e vertrekkende van Aelst 0 00 des
morgens en 6-00 en van Dendennondc ten 0-00 's morgens en 00 00.
Te Santbergen staen stil de konvoys van Ath 6-30 10-40's morgens. 4-30 en 7-25 's avonds.
Van Denderleeuw 6-ÜO 8-20 's morgens, 3-09 6-00 on 9-05 des avonds.
>n
ui -
('aitjue Suuin.
9-30
•MO
7-45
0-00.
9-30
3-10
7-45
0 00.
6-30
10-40
4-30
7 28.
6-30
10-40
4-30
7-28.
6-30
10 40
4-30
7 25.
6-ïü
10 40
4-30
7-28.
VAK r.OKKRF.N N A115
Dendcrmonrie, Aelst, 7-00
Ninove, Geeraerdsborgen, Ath. 7-00
VAN ATH NAP.R
Gecraerdsbergen, Ninove, Aelst, DendermomJc, Lokeren
Lessen, Gecraerdsbergen. Ninove, Aelst
Brussel (langs Denderleeuw)
Gend, Brugge, Oostende (langs Lede).
VAN GF.NI> NAFR
Audenaerde, 6-45 9-30 1-30 6-00 8. naer aelst .- 7-20 11-23 2-05 3-00 3-57 6-45 8-0.
VAN BRUSSEL NAFR
Aelst. Gend, 6 05 7-30 7-50 1120 11-30 2-35 0-00 5-40 8-13.
Ninove. Gecraerdsbergen, Ath (langs Denderleeuw), 7-30 2-20 5-15 8-13.
VAN DENUERMONUE NAER
Brussel (langs Aelst) 7-23 2-20 5-13 8-10 (langs Moeb.) 5-45 8-37 10-05 3-40 0 00 7-80.
Aelst 7-25 7-58 12-02 2-20 3-15 8-10 9-30.
AELST, DEN 17 DECEMBER 1864.
Het liberhntersministerie heeft een nieuw ont
werp van kieswet gefabrikeerd en aen de kamer
voorgedragen. Dit nieuw ontwerp kenmerkt zich
door de verregaende looze streken die het bevat
en door de dwang- en vreesaenjagende middelen
die het in handen geeft aen de agenten van het
gouvernement. Eenen oogslag er op geworpen
heeft vergenoegd om ons te overtuygen dat dit al
wederom een werk is van duysternis, van
schalkheyd en foppery. Wy zullen aen onze lezers
eenige artikels onder de oogen leggen en er, de
doortrapte liberhatersknepen van aenwyzen.
Den art. straft met eene boete van 26 tot
200 franks al wie zich op eene bedrieglyke wyze
zal hebben op de kieslyst doen stellen. Dit is
wel, zeer welmaer het venyn steekt in den
steert van dien artikel, vermits er onmiddelyk
bygevoegd word nogtans zal de vervolging geene
plaets mogen hebben ten zy op de vraeg van den
gouverneur
V\m zegt gy er van, landgenoten De uytvoe-
ring of de nietuytvoering van eener\ wetsartikel
word aen 't welbehagen van eenen agent van
*1 gouvernement overgelaten. Is 't eenen klerikael
die beschuldigd word van zich bedriegelyker
wyze op de kieslyst te hebben doen slellen, oh
dan zal eenen liberhatersgouvernenr voorzeker
geen oogenblikske wachten den klerikael te cföen
vervolgen en veroordeelen. Dit spel kennen wy
van over ouds. Maer is 't integendeel eenen
liberhater die zich met bedrog en looze streken
heeft doen op de kieslyst brengen, oh dan zal
't aen den liberhalersgouverneur maer weynig
moeyte kosten om de oogen toe te doen en van
vervolging noch te kikken noch te mikken. Is
dit niet fyn uytgepevsd Doch, er is nog wat
meer: deze straf is niet toepasselyk aen de burge
meesters, schepenen en secretarissen die val-
sche kiezers zouden inschryven of op de lyst
behouden deze die geen kicsregt meer hebben,
ten gevolge van niet betaling. En dat zulks maer
al te veel gebeurt daervan hebben wy meer dan
een voorbeeld. En evenwel zyn die ambtenaers
niet strafbaer voor de wet
Den artikel 10 van dit nieuw ontwerp straft
alle gifte, aenbieding of belofte voor doel hebbende op
de kiezers invloed uyt te oefenen den art. laet
enkelyk toe de kiezers te vervoeren. Zoodan, als
alle gifte of aenbieding strafbaer zyn, dan zal het,
op pene van boete, niet meer toegelaten zyn, op
den dag der kiezing buyten kiezers aen zyne tafel
te noodïgen of hun, in geval van ballotering, het
logement aen te bieden. En waerom dien liber-
hatersvossentrek. Enkelyk om de buyten kiezers
van de stembus verwyderd te houden en aen de
steden alle kiesvoordeel te schenken. Men zal de
DE LIEVE VllOUW VAN 'T GLAS WATER.
Gelyk hoi zoo natnerlyk is dengenen, die dorst heefl
een glas traier aen te bieden, vlogen Bernard en Hicro-
nynrus naer huys. Bernard bragt een flesch wyn en
llieronymus een kruykje met frisch water, hy bedankte
de kinderen en omhelsde hen met eeno leederheyd en
aendoéhing, die verwondering baerdo.
Na eenen oogen blik' slilzwygens. en eenigzins tot
zich zeiven gekomen zynde, zeyde hy tot Jacobo Deze
boyde kinderen, mynheer den Pastor, zyn waersehynlyk
tiwe neefjes
0 noen, tnynhoer, neen het zyn, wel is wacr,
myne nengenomene kinderen, doen niettemin myne zeer
geliefde kinderen.
Deze jonge lieden worden groot, mynheer den
pastor, hebt gy nog niet aen lumne toekomst gedacht?
Ja, monseigneur, ik denk er acn maer ben daer-
mede -zeer verlegen. Ik ben weynig bekend met de
tydclyke omstandigheden, en heb groolelyks verlichting
en leregtwyzing noodig. Gy, monseigneur, die beter
dan ik de zaken der wereld kent en dio zoo goed schynt
gelief my toch daerovcr raed te geven.
Zee» geerne wil ik u dien mededeclcn, mvnhcer
den pastor. By do beschouwing dier jonge lieden vind
ik dat zy zeer'lovcndig, geestig en moedig uyt zien. My
dunkt, dat zy in de compagnien des konings wol zouden
doen
In do compagnien des konings, monseigneur, gy
denkt er nielaen.
Ik denk er zeer wel aen.
Het is zoo moevelyk daerin te komen.
Ik zal er u tóe behulpzaem zyn, mynheer den
pastor.
Hertelyk dank, monseigneur hcrtelvk dank.
kiezers mogen vervoeren, zegt den art. 10. Dit
is al wel. Maer wilt het gouvernement de kiezin
gen waer, regtzinnig en zonder bedrog doen ge
beuren, wel dat. het de kiezers in hunne gemeente
of ten minsten in hunne kantonshoofdplaets late
stemmen, dan zullen er noch maeltyden, noch
logementen, noch vervoeringen moeten belet
worden. Doch dit zal den liberhatershaspel nooyt
doen. En waerom niet Omdat hy door regizin-
zige, ware, en ongedwongene kiezingen, overal
zou buytengecyferd zyn. Het is, door bedrog,
door listen en geweld'dat die kliek moei leven,
ontneemt haer die vuyge elementen en zy zal, als
door eene subiete dood getroffen, van den eer
sten keer van het kiestooneel weggevaegd zyn.
Dit weet de liberhalery maer al te wel, en daer-
om moei men er zich niet aen verwachten dat zy
ooyt. t'oor de regtzinnigheyd der kiezingen zal
werken maer altyd tegen Men zal eerder yzer
Iceren zwemmen dan van de liberhatery regtzin
nigheyd bekomen, en veeleer eenen ouden vos
zyne streken ontleeren dan de liberhatery hare
listen, geweld en bedrog doen laten.
Den artikel 15, juyst het Judaspunt, straft met
eene gevangzitting al deze die invloed op eenen
kiezer zullen uytoefènen al hem te doen vreezen dal
zynen persoonzyne familie of zyne fortuyn zouden
konnen schade lyden.
Let op, landgenoten, wat men met gevangzet
ting bestraft: volgens dit arlikel zal het verboden
zyn aen eenen kiezer te doen bogrypen dat hy
wel moot toezien voor wie hv kiest want, kiest
hy voor dè ministeriele ktrotUepoiien, voor kan
didaten die altyd gereed zyn alle goddelooze
wetten te stemmen, wetten die den godsdienst
en den priester uyt de scholen jagen, wetten die
de gewyde kerkhoven schenden, wetten die aen
de Zielenherders verbieden hunne gewetens plig-
ten te kwyten, wetten die studiebeurzen stelen,
wetten die toelaten dat kerels zonder geloof,
zonder zeden, zonder reputatie in de Kerken den
meester spelen en op alle manieren de Pastors
den duyvel aendoen, wetten, met een woord die
't volk niet, alleen vergoddeloozen, maer het
bovendien tot den laetsten druppel merg uytzuy-
gen, als men dit alles of iets diergétyks aen dén
kiezer zal onder d'oogen leggen en't.komt uyt,
seffens in 't kot en daerby nog nen g'heelen hoop
proceskosten op den hoop, want zulks ware den
kiezer doen vreezen dat hy schade in zynen per
soon, in zyne familie, in zyne fortuyn zou konnen
lydenGelyk men ziet, is dit den hoog-
sten trap van dwingelandy willen beklimmen en
de vryheyd van spreken", van zyn gedacht in
materie van politiek of godsdienst te uyten, letter-
lyk in staet van beleg verklaren. Men moei van
den mac-onnieken dweepzuchtduyvel bezeten zyn
om zulke vryheydsmoord'eiide ontwerpen te kon
nen verzinnen.
Door eene andere schikking van het nieuw
wetsontwerp gaet men den kiezer achter een
poschenia of marionettenkot steken om hem
daer, zoo men beweert, de volle vryheyd te ver-
leenen zyn stembriefke te verwisselen tegen een
ander dat men zou konnen opgedwongen hebben
Dit slach van pieperkensdnykspelen heeten wy
effenaf belagchelyk en oogen verblindend, want
'l en is daer niet dat den kiezer de ware vryheyd
bekomt, vermits er nog veel andere middelen
blyven bestaen waeraen men den kiezer kennen
kan. Dat men gedrukte stembriefjes gebruyke,
eenslachtig papier, eene dubbele of tweedubbele
kandidatenlyst, waerop men enkelyk de namen
hoeve uyt te schrabben die men niet kiezen wilt,
en dit wel mei eene enkele inktlyn zonder meer,
en men zal aen den kiezer de volle vryheyd
geven, het geheym der stemming en de regtzin
nigheyd der kiezingen waerborgen. Maer dan
ook dienen er aen'I. bureel te zitten niet leden
alleen die gekend zyn om hunne liberhatersdenk-
wyze, maer ook en wel in gelyk getal leden die
aen de catholyke denkwyze toebehooren en daer-
voor algemeen gekend zyn. Het is niet teveel
eysschen met namelyk te vragen dat de twee
partyën in gelyk getal vertegenwoordigd zyn om
de opening der stemmen gade te slaen, en over
de geldigheydder stembriefjes uytspraek te doen.
Wy achten dit des te noodzakelyker, omdat het
byzonderlyk met deze nieuwe w.et, zoo gemakke-
lyk gebeuren kan dat er erreuren, ornissiën of
nog wat anders gebeuren zou. Wy roepen op
dezen laetsten maetregel de byzonderste aen-
dacht onzer volksvertegenwoordigers en verzoe
ken hun hierop ernstig te willen aendringen.
Indien het ministerie wezenlvk de vrvhevd der
Jsiezmgcu en oe regummgheyd oer stemming
wilt, het zaTzïch verhacsten dezen voorgestelden
middel aen te nemen. Verwerpt het denzelven,
aan zullen de catholyken konnen oordeelen wat
erop handen is. Wy willen hierin niet dieper
ingaen, men verstaet ons genoeg, maer de catho
lyke representanten moeten byzonderlyk doen
gevoelen dat zy den zwakken kant der nieuwe
wet kennen en verstaen, en dat zy zoo gemakke-
lyk niet gefopt worden dan de liberhatery wel
denken zou.
Men schryft uyt Brussel dat M. Frëre-Orban
dringende poogingen aenwend om den koning
te dwingen den briefin te trekken die, namens
Zyne M., door den intendent der burgerlyke
lyst geschreven is geweest'aen M. den pastor-
deken van Brussel. Den heer minister van
o finanticn dringt hevig aen om te bekomen dat
er eene nota door den Moniteur zoude aenge-
kondigd worden welke M. den burggraef de
Conway zoude blameren en afkeuren. Tot
hiertoe zyn zyne poogingen vruchteloos geble-
ven maer moesten zy gelukken, niemand zou
zich misgrypen nopens het bereyk der terug-
trekking voor het hoofd van den Staet beko
mt men. Elkeen weet te Brussel dat M. burggraef
de Conway, sedert vier-en-dertig jaren aen het
Hof gehecht, een voorzigtig, verstandig en
kiesch man is en die zich nooyt zoude veroor-
Er is echter slechts eene zaek, inynlieer den pas
tor, waermede ik u niet onbekend inng laien. De com
pagnien des konings bestaen uyt jonge lieden, die lot
do voornaemsle familien van Spanje behooren. Niemand
word erin torgelaten, indien hy niet een jaerhksch
inkomen heeft van 400 dukaten. Gy zult dus elk jacr
8900 dukaten moeten verschaffen.
In dit geval, monseigneur, moet ik den raed, dien
gv my geeft, niet als ernstig boschouwen. Gy kunt
ligtelyk dojnken, dat eenen armen dorps-pastor in zulk
eene "uylgave niet kan voorzien. Ik raedpleeg u in alle
zorg, want ik heb die arme kinderen zoo lief, en gy
lacht.
-- Ik lach niet, mynhoer den pastor, ik spreek zeer
ernstig. Indien gy my ook vracgdet wat ik van uwe
pastory denk, zal" ik tl zeggen Werp dit oqiver, hel is
u niét weerdig, en ik zou ernstig spreken. Wildot gy
myne gedachten weten betrekkelyk uwe kerk, ik zou
zeggen Breek dal af, het is den goeden God niet weer
dig, dien gy zoo wel dient, en ik zou ernstig spreken,
zoodanig zelfs, dal ik u de teekeningen en bestekken
oener andere pastory en pener nieuwe kerk medebreng.
Ik zal u zelfs zeggen dat uwe inkomsten niet loereykeiid
zyn, noch voor u, noch voor uwe armen, welke gy zoo
zeer bemintik zou u aenraden er eene jaerlyksche
rente van 6000 dukaten by te voegen, en ik zou zeer
ernstig spreken.
Den goeden eenvoudigen Jacobo begreep niets van
alles wal hy hoorde. Het scheen hem even zoo moeyelyk
toe zulks ernstig op, te vatten, als dat hy hel voor eene
boertery moest boschouwen. De aeugeduyde zaken
waren klaerMykend onuytvoerbaer. En toch had den
grooten vremden heer een zeer bescheydcn, weerdig
vvolwiilend voorkomen.,Hv scheen ai te regtschapen te
te zyn, 'om met eenen eerbtedweerdigen priester, door
iedereen als den b2slen der vaders bemind, den spot te
dry ven. Zyn. gezegde kon slechis een verdichtsel zyn,
en bevatte zeker een raedsel. Jacobo in groote vorlo-
genheyd gehragt. wachtte slechts op bykomende hulp
ter zyner leregtwyzing.
Den vremdeling, dio hevige aendoening intoomde,
schepte behagen in de verlegenheyd, waorin zich den
goeden pastor bevond, en terwyl hy het woord weder
opvatte, zeydo hy hom Ik heb een gewigtig punt
vergeten, mynheer don pastor. Indien gy erin toestemt
zal uwe kerk heeten Onze Lieve Vrouw van het glas
water.
By deze woorden Ome Lieve Vrouw vin het glas
water, sehoot or een lichlstrael door den geest van den
hoer Jacobo. Hy herrinnerde zich het verledene en
daerop nader het gelnet beschouwendo van den voorna
men heer, welk hem reeds niet meer zoo.onbekend
voorkwam, riep hy uytLieve hemel zoud gy
Ja, mynheor den pastor, ik ben den vremdeling,
dien gy over elf jaren gezien en aen uwe lafol toegela
ten hebt welken gewapende lieden gekwelsl en byna
stervend in uwe pastory gebragl hebben, wiens zonen
gy met eene zoo teedére, zoo edelmoedige goedheyd
hebt op-en acngenomen.
Gy kent de algemeene omkeeringen en beroeringen,
die sedert zoo vele jaren ons ongelukkig land leysleren.
Op het bekende tydslip was do party, waeraen ik toe
behoor, overwonnen ik was van myne goederen be
roofd, vogelvry verklaard. Thans is die party zegepra
lend. De gawapende mannen, die my alsdan achtervolg
den en als op wild op my schooten. biedcn thans hunne
wapens aen als ik hen voorby ga. Ik kom om u mvnen
dank ie betuvgeö voor uwe edelmoedigheycl, die ik
nimmer genoeg zal k»innen erkennen, en mv met u
lofd hebben eenen brief te schryven gelyk den-
genen die tien M. den pastor-deken van Sle-
Gudula is gezonden geweest, zonder zich op
a voorhand te verzekeren dat dien brief wel de
uytdrukking der koninglyke gedachte was.
Indien er dus eene "nota in den Moniteur
moest verschynen, zou zy M. den burggraef de
Conway niet kunnen treffen alleenlyk zou zy
a eene nieuwe overwinning van M. Frère op de
a onafhankelykheyd en de weerdig heyd der
Kroon bestatigen.
Wy hebben den briefin kwestie medegedeeld
zonder er belang aen te hechten. Van den eenen
kant zien wy den koning tcekenen het wetsont
werp dat de catholyke studiebeurzen steelt en
ministers behouden'weike alles wat catholyk en
godsdienstig is verdrukken en benadeeligen
welke aen eene party beboeren die schryft. dat
men den catholyken godsdienst in 'l slijk moet ver
smachten, welke rampzaliglvk de catholyke gewy
de kerkhoven laten schenden enz. enz. En van
den anderen kant zien wy den koning onder-
standsgelden geven om een christelyk broeder
schap te helpen nytbreyden en daèraeudoor
bedoelden brief, zyne volle goedkeuring geven,
dit alles, wy zeggen bet regluyt, verstaen wy
niet en hechten er dus weynig ja, zelfs geenen
prys aen dat er eene nota die dezen brief afkeure
of intrekke in den Moniteur verschyne of niet. .Wy
hubben sedert eonigen tyd te veel geleerd om
niet klaer te zien.
LauObu uw
VO 4*o
Eenen trcfïelyken landbouwer nvt het kanton
Sottegem, die de r.aek van liet wefonds Dy onder
vinding kent ener daerby al de noodige inlichtin
gen over genomen heeft, heeft ons hieromtrent
zyn gedacht en zienwyze laten gewoulen. Wy ver
hacsten ons dezelve meê te deden verzekerd dat
zy veel licht over bedoelde vraegsluk zullen sprey-
den eu niet weynig zullen i>ydrug'*ti om, in T be
lang van den landbouwer, die liateiyke belasting te
doen afschaffen. Ziet hier hoe den schryvër zich
nytdrukt
Ik durf verklaren dat gezeyd landbouwersfonds,
alhier onder de houders van peerden, .hoornhees-
ten en schapen een algemeen misnoegen veroor-
zaekt, by zoo verre, dat het van sommige een
beestenfonds genoemd word, en van in 'I begin
alhier, met verwondering en afkeer is beschouwd
geweest Met verwomlei ing omdat het reeds de
pioef gedaan had, en ond r't gewigt zyner menig
vuldige misbruyken gevallen was. Met afkeer, om
dat het niellegenslaende die menigvuldige mis
bruyken, wederom even als eenen herkokten aen-
gebranden hutsepot word voorgediend.
Dus ware het niet te verwonderen, dat er in ons
Kanton, op tien belanghebbende nog geen eenen,
en misschien geen eenen op honderd het behoud
van het provinliael veefonds vraegden, maer we!
de afschaffing Deze denkwyze is nog meer geves
tigd op de volgende beweegredens t
i" Omdat het reglement regtvecrdiglyk onuyt
voerbaer zynde, eene onreglveerdige belasting
vereenigen, om de opvoeding onzer kinderen to vol-
tooyën.
I)il laetste woord was hel zachtste voor hut oor van
den goeden Jacoho, en liet tooneei van vreugde, liefdo
en erkentenis, dal erop volgde, was znyvor en onver
deeld voor allon.
Eenige maendon later verving eene nieuwe paslory,
van de bevalligsle bouworde de oude, die onder den
hamer gevallen was Op de plaels der oude. kerk verhief
zich eene golhische kapel, in de zuyverstö en bevallig
sle vormen. De inkomsten van den heer Jacobo waren
zeer achmorkelyk vermeerderd; maer den goeden herder
was daerom niet min arm, wanl indien hy meer bez.at,
gaf hy meer. Lang nog bediende hy de parochie van
Oiuo Lieve Vrouw van hel glas water. Hy verliet haer
niet, dan om plaets te gacn nemen in de grooio cathe
drae! des hemels, do heerlykste van alle, de eenige
welker verovering hy had gcwcnscht en die hem weer
dig was, die welke allen moeten drachten te verdienen.
Om haer te verdienen nioel men geven. Indien er een
woord bcslaet, zacht voor het oor, liefelyk voor het
hert, alvermogend voor God en de menschen, dan is
't hel woord geren. Hel bevat in zich de wel en het
geluk der liefde. Bewondereuwoerdigo zaek Hel be
hoort zeer wel tot het gebied der armen als tot dat der
ryken. Want om te gevon en edelmoedig te zyn, is
het niet noodig ryk te wezen en veel te geven het is
genoeg als men met een goed hert geeft. Walde weerdo
der aelmoes uylmaekt is de vrywiiligheyd, de hertelyk-
hevd, de opoffering en de kieschheyd. Het glas water
onbekend, niet oen goed hert gegeven, bövat meer
genade en verdiensten, dan do rykste offers, waenn
ydelheyd, hoogmoed, snorkery, ja soms zelfs winstbejag
doorstralen.
