1 iVv Jaor. Zondag*, lo January ItlOii. ÜV' SKiJ). VERTREKUREN UYT AELST XAKR VERTREKUREN UYT VOLG EN DE STATIËN 6 FRANKS Nog den Omzendbrief van den Paus. Óórdeelt gy ook, Landgenoten. En nog meer. Hawelyk van den Hemel gezegend. PROTESTATIE Ijl'IIU VAN ANTWERPEN NA ER Sl-Nieohies, Lokercn, (lend, 6-10 7-60 10-30 3-00 6-10 0-00. VAN GENII NAER Lokcren, SI Nicolaes, Antwerpen. 6-10 9-05 10 20 2-35 6-15 7-00. Tfi Leuk slaen nl dc konvoys. Tc Idegem slacn deze vcrlrekkendc van Ath 6-30 0-00 (0-40 4-30 7-23 en al de konvoys vertrekkende van Denderleeuw. Tfi Gyseghkm slacn slit al de konvoys uytgenoihen deze vertrekkende van Aclsl -0 00 dos morgens en 0-00 en van DendcrtTionde len 0-00 's morgens en 00 00. Tc Santbergen slacn slil de konvoys van Alh C-30 10-40's morgens. 4-30 en 7-23 's avonds Van Denderleeuw 0-00 8-20 's morgens, 3-09 6-00 en 9-03 des avonds. imnic fciinm Dondermoiidc, Aelst, Ninove, Geeraerdsbergen, Alli, AN I .OK Eft EN NAER 7-00 9-30 3 (0 7-43 6-00. 7-00 9-30 3-10 7-43 6-00. VAN ATH NAFfl Geeraerdsbergen, Ninove, Aclsl, Dendoimondc, l.okeren 6-30 10-40 4-30 7-23. Lessen, Geeraerdsbergen. Ninove, Aclsl 6-30 10-40 4-30 7-23. Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 10 10 4-30 7-23. Geud, Brugge, Oostende (langs Lede). 6-30 10-40 4-30 7-23. VAN GENU NAER Audenaerde, 6-43 9-30 1-30 6-00 8. naer aelst 7-20 tl-25 2-05 5-00 5-37 6-45 VAN BRUSSEL NAER Aclsl, Cend, 6-05 7-30 7-50 1120 11-50 2-35 0-00 5-40 8-15. Ninove. Geeraerdsbergen, Ath (langs Denderleeuw), 7-30 2-20 5-15 8-13. VAN DENDERMONDE NAER Brussel (langs Ae Aolst 7-25 2-20 5-15 8-10 (langs Mecb.) 5-45 8-57 10-05 3-40 0 7-25 7-55 12-02 2-20 5-15 8- -50. >-30. AELST, DEN 14 JAMiAÏ'.V 1805. Hoe meer licht er verspreyd word over den waren zin en de echte beteekenis van den Paus- lyken omzendbriefhoe heter de catholyken dit manhaftig stuk hegrypen hoe welwillender zy hel onthalen en hoe eerbiediger zy er zich voor neêr- buygen, hoe grooter ook de woede, de razerny en de vërlegenheyd worden der francraagons- liherhaters-solidairen, omdat hunne snoode poo gingen van geweld, hedriegery, valschheyd en verleyding zich komen verbryzelen tegen die opregt bewonderensweerde eenheyd waermeê g'hcel de catholyke drukpers bezield is om de groote stemme van den H. Vader mei lèerzaem- heyd te aenhooren en met dankbaerheyd te aen- veèrden. Dit laeiste is het onmisbaer uytvverksel der Waerheyd op herten en geesten die voor en van de Waerheyd zyn, terwyi het eerste de straf is der hardnekkigheid die liet magonniek be- iaeld schryfgehroed gebruykl om de Waerheyd te vcrvalschen, te miskennen en te bestryden. l)e Waerheyd en het Goed zullen onverander- lyk de Waerheyd en het Goed blyven, omdat zy voortvloeyën uyt Hem die de Waerheyd en het 'Goed zelve zynde, onveranderlyk is'. De dwaling en het kwaed zullen altyd dwaling en kwaed bly ven, omdat zy tegen de Waerheyd en 't Goed opdruysschen. De Encycliek van den Paus veroordeelt het stelsel dat de magonnieke liberhaters voorstaen en waerby zy verklaren dat de vryheyd van het kwaed le doen een regt is voor den mensch en aenbevelensweerd als het ideael en 't opperste Goed voor de grootheyd van volkeren, familiën en persoonen. Die grove en verpestende dwaling veroordeelen en verwerpen wy met den Paus en zulks des te liever, omdat wy, al tol spyt der godsdiensthaters, onderdanige en toegenegene kinderen der Kerk te blyven, wy ook getrouw aen onze grondwet te konnen wezen. Wy roepen .de ernstige aendacht onzer lezers op dé hieronderstaende gevolgtrekkingen, welke wy letterlyk uyt la Pair van M. Coomans over- schryven en die met onze deiikwyze volstrekt overeenstemmen. De kwestie die men opwerpt is de eeuwige vraeg, te weten in hoeverre de burgerlyke wet moet overeenstemmenn met de godsdienstige wet, in hoeverre de voorschrilten van den cate chismus moeten bekrachtigd worden door de wetboeken. Nauwziende godsgeleerden, by voor beeld Jesuïten van den Paraguay, hebben, be weerd dat het geoorloofd en nuttig was de bur gers te hervormen in geloovigen en dezelve te pramen, zich naer den catechismus, op straf van burgerlyke kastyding, te gedragen. Deze theorie, toegepast door koning Lodewyk IX op de gods- lasteraers, is begrypelyk, en krachtens de logiek kan zy staende gehouden worden wy hegrypen, dat zy sommige styve geesten kan verleyden, wier ónverbiddelyk geloof regt naer de volstrekte gevolgtrekkingen leyd. Hare laetste uytdrukking is eenvoudig de ómkeering van eenen catechismus tot wetboek', door het geweld aengeleerd en in prakt yk gesteld. Maèr, zy geleyd verre de logiek dergenen die beweeren dat de maetschappy moet geregeerd worden volgens de voorschriften van den cate chismus, cn dat het burgerlyk gouvernement, door gevangzitting of boet moet straffen, alles wat verboden is door den catechismusInder- daed, indien men de vryheden van om.** wys, van drukpers, der eerediensten, van associatie, enz., moet bannen, dan moet men om dezelfde reden en uyt alle noodwendigheyd, insgelyks ver bannen de vryheyd van godslastering van vleesch te eten op de vastendagen en eene menigte ande re vryheden die door den catechismus gedoemd zyn. Onder het godsdienstig oogpunt, en in goede logiek, is den catholyken wetgever niet meerver- pligt om door de wet de misbruyken der pen vry heyd tegen God te kastyden, dan de misbruyken der vryheyd van het woord tegen dien zelfden God. Den H. Lodewyk was slechts loyaellyk con sequent, wanneer by de long der godslèsieraers deed doorsteken op een tydstip waer hy strenge- lyk die niet orthodoxsche daghladschryvers zou gestraft hebben. Wanneer dus onze liberalen beweeren dat de belgische vryheden moeten afgeschaft worden door de catholyken, als veroordeeld in haer zel- vcn onder het zuyver doctrinael oogpunt, dan begaen zy eene plompe dwaling, want zy verkla- te gelyker tyd, en door dezelfde reden, dat hel de strikte p'ligt der catholyken is, morgen al de mogelyke tekortblyvingen aen de voorschriften van den catechismus te verbieden. Enkel de catholyken die eene vys los hebben, zullen hen op hun woord gelooven. De Encycliek levert dus in onze oogen niet eene der moeyelykheden op, welke onze tegen strevers er met genoegen in vinden, en zekere catholyken de zwakheyd hebben er in te ontdek ken. Zy is de gansch natuerlyke en zeer ach- tingsweerdige bevestiging der catholyke leerin gen zy is onverdraegzaem omdat zy zulks moet zyn, zy eyscht voor de waerheyd alleen de onver- jaerbare regten der waerheyd, zy doemt en ver oordeelt de dwaling, zy erkent aen deze het regt niet te bestaen en zich le verspreydén in een woord, zy is het ideael en het licht des gewe tens. Het kan niets anders zyn, vermits zy het werk is, van een onfeylbaer 'gezag, dat eenen onbetwistbaren wil en onbetwistbare voorschrif ten aen den dag legt. Den Paus heeft dus-volko men gelyk, hetgeen niet belet dat wy ook gelyk hebben. Van dan af is^ het niet te vreezen, wy waerschuwen er de heeren liberalen van, dat wy in het minst zouden wankelen in de verdediging der grondregels van immmer toenemende vry heyd, welke wy nooyt hebben opgehouden uyt te roepen. De liberhaters geven voor dat de Encycliek alle vryheyd veroordeelt. Dit is eene grove leu gen en eene schaemtelooze valschheyd, alleenlyk geschikt om de catholyke gewetens te veront rusten en te misleydcn. Den heer burggrael'Dc Kerkhove komt deswegens eenen hoogst merk- weerdigen brief aen de magonnieke liberhaters- In Engeland aengokomen, zy verliet de reyzigers en kooplieden cn bevond haer in wcynige dagen le Lon den zy doorliep al de straten der stad zonder verslaen te kunnen worden. Zy wierd acnzien als eene uytzin- mge déwyl nien hare tael niet verstond en dewvl zy als eene sarrazynsche gekleed was. Zy diende aldus tot spot van hel gemeene volk en der kinderen die met deze vremde lachten. Eyndelyk liet God toe dat Ricliar- dus, den knecht van Gilbertus, haer op de merkt ont moette en erkende. Men kan geenszins de vreugd uyt- drukken van deze princes wanneer zy Ricltardus zag en bemerkte dal hy denzelfden was die zy met Gilbertus in het gevang van haren vader gezien had. Wat doet gv hier, vraegde haer Richardus Ik hen hier geko men, antwoordde zy, om my inden Catholyken Gods dienst le doen onderwyzen. Blyf hier, hernam dan Richardus, ik ga er aonslonds mynen meester van ver- willigen. Gilbertus geloofde aenslonds niet hetgeen Richardus hem zeyde, zich niet kunnende laten voorstaen dat eene zoo teere jonge dochter, en van zoo hoogen rang zoo vele lauden en provinciën doorreysd zoude hebben om naer Engeland le komen maer ziende dal Richardus bleef aenhouden cn hem van du waerheyd verzekerde, verwonderde liv den moed en het geloof van die doch ter en twyfclde niet meer of Gods Voorzienigheycl was Indépendance te schryven, die zich wel gewacht hoeft dien brief op te nemen omdat zy en hare dwaellceringen er zoo duchtig in geklopt worden. Ziet hier, geëerde lezers eenen uyttrek uyt dien brief God heeft de vryheyd aen den mensch gege ven, dit is onbetwislbacr. Wat is die vryheyd Het is 't vermogen of de faculteyt van te kiezen tusschen het goed en het kwaed, het vermogen van't goed of het kwaed te doen. Maer de vryheyd van den mensch is geen volkomen regtzy is beperkt, alle oogenblikken, door de maetschap- pelyke noodwendigheden, door de burgerlyke wei. door de staetkundige wetten. Den mensch als vry wezen, heeft hy wel 't regt xan 't. kwaed te doen? Geenzins. Men erkent hem zelfs niet altyd het regt van 't goed te doen maer spreken wy hier' alleenlyk van 't kwaed, 't is al genoeg. Ik heb het vermogen of de faculteyt van mynen evenmensch te beminnen of hem le dooden, maer heb ik het regt van hem te dooden Neen, ongetwyfeld, het strafwetboek heeft zorg my daervan te verwittigen. Ik heb de faculteyt van te stelen, van overspel te begaen, van te laste ren. Maer is die faculteyt een regt Ook niet. Ik stel die zelfde vraeg voor alle akten die door de menschelyke wet gestraft worden overal vind ik de vryheyd, maer nergens heet noch kan zy het regt heeten van 't kwaed te doen. Nergens zie ik anders dan het regt van het goed te doen en de pligt van my van 't kwaed te onthouden. Het is 't zelve voor alle werken die door de zedelyk- heyd veroordeeld maer door't menschelyk geregt niet voorzien zyn. Aldus straft de positive wet niet en zy kan zelfs niet straffen den ontaerden zoon die de dood van zynen vader wenscht. En nogtans zou alle treffelyk geweten opstaen indien dergelyken booswicht ons durfde zeggen lk heb het regt te doen al wat de wet my niet ver bied ik heb het regt de dood van mynen vader te wenschen. Wie zou durven voorstellen zulk een regt te aenveerden Aldus gaen de zedeleeraers veel verder dan de welzy veroordeelen vele zaken die de wet ge- praemd is aen kant te laten. Maer, zegt men daervoor dat de leeringen der zedeschryvers de tegenwoordige maetschappy in gevaer stellen Op zyne beurt gaet den godsdienst verder dan de zedeleer. Men zegt hem De wet laet my toe te drukken en te verkondigen dat er geenen God is, dus heb ik het regt van dit te doen. Den Godsdienst antwoord 't geen de wet u toelaet te doen, is voor u een betrekkelyk regt maer niets jneer. Men heeft altyd het vermogen van 't kwaed te doen in zekere palen heeft men daertoe het betrekkelyk regt, maer nooyt heelt men daertoe een volkomen regthet regt eygentlyk ge zegd. Dit is g'heel de Encycliek: de theorie van't regt volgens de veropenbaerde waerheyd. Wat is er daer zoo benauwdmakend in Zie daer, Landgenoten, de ware beteekenis van den Pauzelyken omzendbrief, waertegen de liberhaters-francmagons zoo geweldig uytvallen. Wat dunkt u daervan Is het niet eene der groot ste weldaden die wy van onzen H. Vader konnen ontvangen Hy leert ons de waerheyd en ver oordeelt het bedrog, het verderf, de leugen tael, de goddeloosheyd die de samenleving ongelukkig maken, die de familiën naer de schande leydcn, die de persoonen eer, reputatie, goed en alles doen verliezen. er mede bezig. Hy wilde haer om goede redens in zyn buys niet nemen, en gebood Richardus haer le gelcy- den by eene mevrouw van zyne kennis met verzoek van voor haer gelyk voor haer eygen kind zorg le willen dragen. Des anderdaegs ging Gilbertus bv die mevrouw; zooïiaest als de jonge Sarrazyno hem zag. was haer bert zoo gesloten en verrukt van blydsebap, dal zy haer voor zyne voelen wierp, zyne knien omhelsde en die met bare tranen bevochtigde. Wilt mv niet verstoolen, zeyde zy hem, gy zyt dien welken God geschikt heeft om my te bekeerèn en cbristene te maken. Gilbertus wierd geraekt door bare woorden die haer groot geloof te kennen gaven, en wierd als van God verlicht om haer le trouwen, opdat zy met meerder gemak onderwezen zoude kunnen worden, in onzen Godsdienst. Nogtans niet wetende wat besluyt nemen, dewy] hy aen God beloofd had in den oorlog "der christenen legen de ongeloövigen te dienen, ging hy zynen bisschop to rade welken hy met nog vyf andere bisschoppen verza meld vond. Gilbertus hun de zaek en voorvallen van tlje juffer verhoeld hebbende, zeyden zy hom allen, dat dien roep van God kwam, en dat, dewyl zy beyden eene zoo heylige en zuyvere meeuing hadden, den hetnel hun liuwelyk zou zegenen. Gilbertus onderwees do jonge princes in do myste riën en grondregels van den Godsdienst. Zy vond smack in de waerheden van het geloof cn ontving de onderriglingen met zoo heylige gesteltenissen, dat zy in korten tyd bekwacm was liet doopsel te ontvangen, tot hetwelk zy haer door liet gebed en in den geest var Vader, wat zond gy zeggen van uwen zoon, die u zou toed uwen Ik heb het regt van niet te werken, van den luyaerd te spelen en daerby losbandig te leven, in koten en kroegen te ver- keeren en my op myne mode te amuseren, want de wet verbied my dit niet? Moeder, wat zoud gy zeggen van uwe dochter, die ti zou toesnauwen ik werk in 't huyshouden niet; ik heb het regt van my op le tooyön, g'heele dagen te zwieren en te drillen en daerby al de de hegeerlykheden van myn bedorven hert in te volgen en te voldoen, zoolang ik de burgerlyke wet niet overtreed Vader en Moeder, hoe liberhalersgezind, gy ook zoud konnen wezen, gy zoud eenen gruwel opvatten voor zulke tael en duyzendmael zoud gy de schryvers en predikanten vermaledydcn die zulke leerstelsels aen uwe kinderen zouden inboezemenEn nogthans, dit zyn de leerin gen van al die gasten welke zoo onbeschaemd en eerloos tegen de Encycliek van den Paus uytval len en ze door alle slach van bedriegelyke schyn- redens verscheuren en lasteren. Dit zyn de ge volgen dier leeringen welke gy noodzakelyk zult te verduren en te verkroppen hebben, indien de liberhaiers-magonnieke principen zich algemeen versprcyden en in zwang komen. Want uyt de verachting der waerheyd, uyt den opstand tegen de wet G5ods en tegen de voorschriften zyner Kerk vlocyt alle kwaed zoo voor de volkeren als voor de individu's. Wy zullen op deze stof terugkèerén. van Mgr den aerlsbisschop van Kamer yk tegen den omzendbrief van M. Baroche, in date van den 1 January 1865. Wy ontvangen mededeeling der wonderbare proteS- lalie welke Mgr Renier, aerlsbisschop van Kameryk, komt toe te slnren aen M. Baroche, minster der «ere diensten van het Irausch Keyzerryk. Wy verbnesten ons aen onze lezers de vertaling te geven van dien aki waerin eene gansch catholyke kloekmocdigheyd uyt* scbynt Kameryk, deo 3 january 1869. Mynheer den Minister. Ik heb den brief ontvangen welken ft we Eminentie my de eer heeft gedoen my toe le sturen, in date van den 1 dezer, om my te verwittigen dat bet eerste deel der Encycliek van 'den 8 december en het stuk dal er bygevoegd is onder den titel van Syllabus compltctcnn prmcipuos nostra1, cetatis mores, cm., niet mogen gedrukt worden in de onderriglingen welke ik zou gelooven te moelci; toesturen aen de geloovigen voor den jubilé of Ier andere gelegenbeyd. Ik kan, mynheer den minister, hier maer herhalen hel geen rk. m eene dergclyko omstandigheyd schreef, nu achtlien jaren geleden, aen eenen uwer voorzalen Zonder wegens dit verbod, in «enige diskussie van princiepen le treden vvaervan Uwe Excellentie gansch de zwaerwigtigheyd kent, moet ik doen opmerken dat in myn bisdom gelyk overal elders, bet arlikel 1 der wal van den 18 gcnmlral jaer X, voor de vryheyd der diuk- pers van eene onmogelyke uylvoering geworden is. De aklen van den Heyligen Stoel, waermede deo Slaelsraed zich bezig houd, zvn in de handen van al de geloovigen. Sedert lange reeds zyn zy gedrukt en afge kondigd door de dagbladen die, verscheydene dagen lang, er in alle de zinnen den tekst hunnel' diskussien van gemaekt hebben. boetveerdigheyd bercvddc. - Den bisschop van Londen wilde haer zelf doopen. Vooraleer hy die verhevene plegligbeyd begon, vraegde hy haer volgens bel kerk- gebruyk of zy gedoopt wilde worden Zy antwoord de me'l-eenen heyligen leveren overvloedige tranen, die al de omstaenders bewogen, dat zy bel uyt geheel haer bert verlangde dat zy daerom met levensgevaer van oen zoo ver afgelegen land was gekomen. Den bis schop doopte haer en veranderde haren nnem in dien van Mathilda. Gilbertus trouwde hnor daer in hel byz\n van den bisschop die den buwelyken zegen gaf. Nadat de plegligbeyd des huwelvks verrigt was, be vond Gilbertus zich in gröole onrust over hetgeen hy doen moest. Van den eenen kant had hv vast besloten de belofte te houden die by aen God gedacn bad van naer den oorlog tegen de ongeloovigen weder te keeren, cn van den anderen kant, durfde 1 y, eene oclil- gonoole, die hem van zoo ver was komen zoeken, niet verlaten. Mathilda wierd zyne onrust gewner en zeyde hem Wal hebt gy zyt gy bedroefd omdat ik de eer l.eb uwe buysvrouw te wezen Neon, antwoord de Gilbertus, dc icden myner ongerustheyd is omdat ik naer den oorlog moei vertrekken om voor Jesus legcD de ongeloovigen te slryden en ik vrees dat myn ver trek en myn afwezen u zullen bedroeven. Neen, zeyde alsdan die deugdzame vrouw, vertrekt naer eenen zoo heyligen oorlog, ik zal er niet over droef zyn, aen- gezien hcl Gods wil is. Ik heb slechts gcwcnSclit met u te zyn om voor Christus le leeren leven. Gy held my verklacrd by mynen vader gevangen zynde, dat gy he reyd waert de offerande uws levens aen Jesus to doen, en' ik ben insgelyks bereyd de offerande te doen van uwen persoon Ofschoon hel my pynlyk valt van u af- gescheydcn te worder., ik beu nogtans verblyd van aen God weder le geven eenen echtgenoot dien ik slechts om God gezocht heb. Ga dan, bruydegom, God zal uwe onderneming zegenen wees voor mv niet bevreesd den Heer, die my bermher igheyd gedaeu beeft toen ik nog ongeloovig vvas, zn! mv nu mcor beschermen dewyl ik cbristene ben. Zy namen, tranen stortende, alsclicyd van elkander na zich wederzyds in elkanders gebeden bevolen te hebben. Gilbertus, die niet kon ophouden dc heylige edel- moedighevd zyner echtgetioote le bewonderen, vertrok en liet liaèr Richardus om zorg voor haer le drager. Hy bleef dry jaren en half in den oorlog en keorde weder. God strekte zynen zegen'over een zno heylig huwelyk zy bekwamen eenon uylverkorcnen zoon. Mathilda had gedurende haro zwangerheyd verscheydene inspraken cn inwendige voorlcekenen die hoer voorspelden dat haer kind groot zon zyn voor den Heer. Zv bragl in het jaer 1119 dat zalig kind ter wereld het welk Thomas genaemd wierd. Mathilda is in hare nieeningen geens zins bedrogen geweest. Haren zoon Thomas is eenen grooten heyligen geworden hy wierd aerlsbisschop van Canlorbury en ontving de martelkroon ter verdedi ging der Kerk. Men viert zynen feestdag daegs na dien der onnoozelu kinderen.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1865 | | pagina 1