i9'le Jaer. Zondag', 6 Ang'usly I Itllo. A" 090. .VERTREKUREN UYT AELST NAER VERTREKUREN UYT VOLGENDE STATIËN 6 FRANKS 'S JAURS. m m. EN. De liberhaters zyn de Kerk genegen Maer welk eene kerkt Wat zal het zyn EN nmiierm 5-20 8-28 9 45 12-20 3-16-16 9-12 Genii, Brugge, Oslemle 7-47 8-25 184* 94$ Blren 5-2" 8-28 0T0Ó 12 20 640 (lend) 12-119 3-10 3-18 0 16 6-39 8-37 9-18 (iciis 6-39 E(t''2eeV 8-05 8-!2 9-38 11 -">8 12-15 a? Doornvk, KoiTryk., Moesereen* Rvssel (lungs *2-38 2 55 5-27 E (I® 2e c') 5-50 6-20 8-50 9-35 |1 (ifend) 6-47 8-44 12-39 3-18 6 39' 8-39 Mecli. Aniw. 5-20 6-39 7-or» 9-45 12-10 12-31 ,j. Doórnvk, Rvssel (langs Alh) 7-55 5-35 0-00 3-10 3 20 5-50 6-16 6 1* 848 8-50 J Nintvo, 'Gocrardsb., All), 7-55, 2-35 5-35 8-50 ieuv. Thienen l.uvk Verv. hand. 5--208-I2 9-38 94512-15 3 10 ill "ergon, (Jinevrain, .\amen, 7-i,5 i-oo .>-*»• VAN ANTWERPEN NAER St-Nicolaes, Lokeren, Gend, 5-00 8-30 11-00 2-30 4-00 7- 0 9-00. VAN OEM) NAER Lokeren, St Nicolaes, Antwerpen, 4-0') 6-30 9-20 10-35 2-25 6-25 7-25. To Lede slaen al de konvoys nylger.omen cle vertrekken uyt Brussel van 7-15 8 05 12-00 6-00 8-05 en die van GoikI 612 11-25 2-05 5-00 6-02 8-05 Te Idégkm en Santbergen staeri al de staon slil de konvoys. Te Gysegiiem slaen stil al de konvoys. To Denderleeuw staeii al de konvoys .uylgcnomen de vertrokken van Brussel 7-15 8-05 12-00 6-00 8-°5 8-40 en uyt Aelsl 6-39 9.-3,8 2-38 5-27 6-29 8 30. Vertrekuren uyt Denderleeuw uaor Brussel 8-12 8-17 12-10 12-28 3-0S 6-03 6-06 9-05. Dendormoncle, Aelsl, Ninove, Geeraerdsbergen, Alh, VAN 'LOKEREN NAER 7-00 7-00 VAN ATI! NAER 9-30 3-05 8-00 0-00. 0-00 3-05 7-45 0-00. 6-30 10-40 1-40 4-35 7-25. 6-30 10-40 1-40 4-35 7-25. 6-30 10 40 4-33 7-25. 6-10 10-40 1-40 4-35 7-25. Cuique SiiEim. Lessen, Geeraerdsbergen,. Ninove, Aelsl Brussel Gangs DenclérMmw)' Gelid, Brugge, Oostende (langs Lede). VAN GENU NAER Audenaerde, 6-45 9-30 1-30 fi-00 8. - naer aei.st 8-00 9-00 11-35 4-3o 5-00 5-57 6-45 8-0, VAN BRL'SSEI, NAER A eist, Gend, 7-15 7-25 8-00 S 05 11 20 12-09 1-20 2-35 -4-35 5-00 5-15 6 00 8-05 8 10 8-40 Ninove. Geeraerdsbergen, Alh (langs Denderleeuw), 7-30 2-20 5-15 8-15. VAN DENDERMONDE NAER Brussel (langs Aelsl) 7-30 7-55 2-20 5-05 8-25 (langs Meeli.) 5-45 6 37 8-00 10-05 3-30 7-30. Aelsl 7-30 7-55 11-38 2-20 5-05 8-25 9-45. AELST, DEN 5 AUGIJSTV 1865. ?V&, ken den iten die .LIE e», of .ten en, .le yke nor reu C", po- Rkte, 'K "a aeid, -gal. h'i'id, Join B* - lenen in de 2*TA met 5 de yeri- >niik ence ne et laeg- taen. ruikt M. •der- a, en W. rloOf- 816: :ven. die ip en cden 1,721 ilard nden iddel I kilo DÉH rgen. tge- ever- 1,000 igsla Hoe menigmael hebben de liberhatersschryve- iaèrs, en onder deze het koppel van twee. uyt 'i Verbondniet gezegd en herzegd dat zy vol eerbied en achting waren voor Kerk en Gods dienst? Iloe tnenigmae] hebben zy niet regis èn links, mondelyk en by sehrifte in vergaderingen en in hunne vuylbladen iiytgekraennl dat zy niets legenden Godsdienst, niets legen -de Kerk heb ben; ja, dat zy den Godsdienst meer toegenegen zyn dan de eatholyken zelve. Welnu, om die pailjassen wel te kennen, vergelykt inaer hunne werken met hunne woorden en gy zult aenstonds verstaen wat geloof hunne artikels in hunne sclumdhladen verdienen. 1" Zij zijn de Kerk genegen, macr zy miskennen den Paus die haer opperhoofd is en zouden hem door den inacohuieketi revolutionnairen italiaen- -sclien brosse! Willen zien van kant helpen. 2" Zy zyn de Kerk genegen, maer zy willen van de bisschoppen niet en keeren hun den rug. 5" Zy zyn de Kerk genegen, maer zy beschimpen en vervolgen de religieusen en de priesters. 4" Zy zyn de Kerk genegen, maer zy schryven en vryvett'oin haer te döeii berooven van liaer goed dat zy van doen heeft om in hare noodwendig- lieden te voorzien. 5" Zy zyn de Kerk genegen, maer zy juyehen toe. zy ondersteunen en keuren goed als hare kerkhoven geschonden, ontëerd en geroofd wor den. 6" Zij zyn de Kerk genegen, macr zy willen, haer de vryhëyd ontrooven al vvaer zy konnen, zy stoppen den mond aen don priester op den predikstoel. 7° Zij zyn de Kerk genegen, maer zy verach ten hare zalige teering, zoeken alle middels uyt om haren lieylzamen invloed ie vernietigen, in het onderwys der jeugd, ja, zelfs zy willen met aile cliristeiyk onderwys gedaen maken, en den priester, den dienacr der Kerk, buyten alle scho len verbannen. 80 Zy zyn de Keilc genegen, maer zy schreeuwen en tieren tegen de bevelbrieven van 'l Opperhoofd der II. Kerk, zy leggen de Encyclieken verkeer- delyk uyt en werpen spot en hlaern op die stuk ken die de eatholyken op groot e straffen moeten en gewillig aenveerden, eerbiedigen en volgen. .9" Zy zyn de Kerk genegen, maer nog over veer tien dagen valt het koppel uyt tegen onzen lioog- weerden bisschop en tegen geheel onze bevol king die den achtbaren herder ontvangen heeft zooals liet betaemdePen haet dezer twee jannen gaet zoo verre, dat zy aen den bisschop DE DRY WEiYSCIIEM. II, 'S avonds om negen uren uyt Parys vertrokken, kwa men de twee reyzigers 's anderdaegs 's morgens om acht uren met dé koels te Floury aen. By 't uylshippni liet don goeden heuler cencn zucht van voldoening liooreu hot was de herlelyke vreugd van zich wederom in 't midden zyner beminde kudde tc bevinden. Kom, myn kind, sprak by en nam Horaz by den arm in twee minuten zyn wy i'liuys. En ueyde trokken de straot door, terwyl den horder by icderen stap hier eenen landbouwer, daer een vroiiwmensch of een kind groette, die hem eerbiédiglyk over zyi e terugkomst geluk wonsehlenen terwyl bndertusseheu .-Horaz overal met nieuwsgierighevd rondzag naer cle kleven boerenliuyzekens met stroov bedekt, en naer hunne met bloemen en fruyl versierde vooi'ltofkens. Als zy voor de deur dor pastory kwamen, die open stoinl, zy boorden eone slem van binnen'roepen Wel, Mynheer pastor wat geluk 'T was Ju Her Margriet, de meyd, een kleyn, oud en mager vrouwke, op welkers geel en gerimpeld gezigl men nogUins. gelyk op dit van baren meésfeF, bené ('ugelsetie zaglmoediglieyd en goedhertiglieyd zag uyt- scltynen. Ja, Margriet, hier hen ik, en ik kom niet alleen, ziude 't, ik breng eenen vriend mem Margriet, bezag Horaz, gaf hom eene vnendelyke gi'oelenis en sprak 11c wel, Mynheer pasl'or, aengezien gy hem medbrengt, by is welkoir, Zal mynheer eenigen lyd by ons blyven Zoo lang het hem believen zal, nieyske. Goed, goed, mynheer pastor. Ik vracg dit maer omdat-ik zal moeten zorgen... benydén het buys dat hy bewoont, het kleed dat hy draegt, de koels die hem vervoert, den knecht die hem dient, ja, tot zelfs liet bisschoppelyk gouden kruys toe dat hy op zyne horst draegt..... Doch wy zien met vreugd dat de openbare ver- ontwe rdiging en verachting die hel koppel tref fen algemeen zyn en dat er zelfs vele liber haters zyn die liet koppel afkeuren. Hoort hoe eenen liberliaier daerover sprak: Wat dwaze beestigheyd, zegde hy, voor 't Verbond alzoo over de int'i ede van onzen bisschop te gaen schryven. En hoe schryven zy er over? Gelyk Tartuffen, zeggende: Van dit alles willen wy niet spreken, en zy stellen juyst alles aen 't hoofd van hun hladje, 'tzyn hunne eerste woorden, zy beginnen er mede omdat hun dit alles hoven loodzwaer op 't lierte lagAls gy er niet wilde van spreken, waerorn spreekt gv er van, liuyclielaers?.... 10 ja, gy zyt de kerk genegen Eene aerdige, wonderbare kerk, die nooyt be- slaen heeft noch zal bestaen, namelyk Eene Kerk zonder opperhoofd; Eene Kerk zonder bisschoppen; Eene Kerk zonder priesters; Eene Kerk zonder bedienaers; Eene Kerk zonder bestaensmiddelen; Eene Kerk zonder plechtigheden ol'diensten; Eene Kerk zonder kerkhoven; Eene Kerk zonder onderwys; Met een woord, eene Kerl;' zonder bestaen en zonder ledenZiet daer de kerk die de liber- ha.lc.rs en 't koppel van twee genegen zyn. Wy zullen voorlaeu weten wat de woordenWy zyn de Kerk genegen, in den mond of onder de pen der liberhaters van allen kaliher weerd zyn; te vergeefs zuilen zy zich nog onder dit scliylieylig masker zoeken te vermommen, hunne eygëne tael heeft hun verraden. 'T is nu byna negentien honderd jaren geleden dat Judas den Iskarioter sprak gelyk onze liberhaters nu sprekenWaer orn al die kosten, ai die verkwistingen? Men zou dit geld beter besteed hebben om den armen te spijzen Zoo sprak Judas, en zao spreekt gy Maer onze bevolkingen zullen dit wel onthou den zoowel elders als.hier te Aelstmet de aen- staende kiezingen zullen zy boven de stadhuys- poorten een plakschrift hangen luydende,: Hier verkoopt men uyt! en na de uytverkooping een ander met deze woorden: Bij verliuijzing, huys té huren Zoo zal liet gaen, catholyke landgenoten, maer op conditie dat gy. niet, gelyk voortyds, door verdeeldheden, onverschilligheyd of misplaeiste vreesachtigheyd 'tgelukeu den zegëprael der goe de zaek komt beletten, en oorzaek wezen dat den dwiiigeiandigen fracmaconshaspel, die u thans met den hiel op 't lierte staet, zyne rol van verla ging, schande en verdrukking voortzette. Want Om eene kamer gereed le maken, zeker Margriet en by zal niet genoeg hebben met eene kamer; gy zult hem nog moeten... Maer wv zullen daer later af spYekcn Voor het oogenblik, bereyd ons aenstonds een ontbyt. Mynheer Horaz en ik hebben groolcr. honger. Ha, mynheer heet Horaz Ja, meyske, en Horaz zal voor u cencn vriend zyn, gelyk hy ook reeds den myuen is. Als gy hei goed vind, sprak Hortte, en bood haer zyne hand. Waerom zou ik hel niet goed vinden, ja wel. Maer zet u neder, ik ga u aenstonds eenen goeden kraehtigen eyerkoek bakken. En zy liep naer de keuken Gy ziet daer, sprak den pastor, geheel myn gezel schap. Het eenvoudig gesprek van Margriet, het gebed en liet lezen van myneu brevier en andere geestelyke boeken, liet kweeken van eeuige.rooselaerkcns achter deze venster, daer zyn al mvne verzettingen. Wal myne pligten aen gaet buylen den dienst van myne kerk, ik tracht degene die my willen aenhooren lo onderwvzen en le verlichten, ik troost hun als zy lyden, en ik be reyd hun op hun sterfbed om voor God te verschyneu. Alzoo vergael myn leven. Gelyk het leven van eenen weerdigen en beyligen herder, sprak Horaz. Gelyk het leven van eenen mensoh die geloof, hoop en liefde oefent, hernam den pastor; terwyl,Margriet haren eyerkoek bakt, lael ons eens zien vvaer wy uwe vverkplaets zouden kunnen stellen. Myn buys is niet groöt, gelyk gy zielmaer ik geloof toch dal bovon... Horaz nam den arm van den pastor, eii zegde op eenen emsligen loon Voor aleer wy ons bezig houden mei voor de kerk le werken, peys'l gy niet, vader, dat bet beier ware. haer eerst oen kort bezoek afteleggen Gv, die lang van haer verwvderd geweest zyt, zult ze met voldoening weerzien; eii ik... ik moet toch de plaels kennen waer gy uwe sehildery wilt hangen. Ik dank u, lief kind, sprak den goeden man, ik dank u ja, gy helit gelvk, lael ons het aenstonds gaen bezoeken, het arm kerkske... 'k dacht dal gyle zeer weet liet wel, catholyke landgenoten, zonder uwe onversclulliglieyd, zonder uwe verdeeldheden, zonder uwe inoedelooslièyd, is't, aen de fraucma- gons onmogelyk zich regt te houden; 't is aen hun dat gy in deze stof moet lesse nemen doet voor 't goed 't geen zy doen voor 'l waed, en ondanks al de bedrieglyke fopwetten, zal van den eersten keer overal de victorie voor de eatholyken ver zekerd wezen. Wy hebben het te dik wils gezegd en herhaeld dan dat wy uoodig öordeelen hierop verder aen te dringen. Het gemeentehestuer van Aelst doet iu 't Ver bond van zondag de inrigling aenkondigen van eene nieuwe meysjes-school, gesteld onder de liooge waekzaemheyd der pverheyd, maer van welke overheyd, zeg,t het Verbond niet. Het is natuerlyk dat wy, deze aenkondiging lezende, eerst en vooral vragen wat voor eene school zal het zyn, eene catholyke school of eene niet catholyke school Die vraeg is voorzigtig, want op heden vind men hier en daer nogal drollige gemeentebestu ren; en bovendien iedereen weet dat het gemeen- tebesteur van Aelst thans samengesteld is uyt vier franemaeons en de resie uyt byna al liber haters jaknikkers en dit zegf nog al veel in weynig woorden. Trouwens, g'heel T land begint de liberhatery te kennen en te ondervinden hoe zy schier overal neerstig aen 't werk is oni, onder het opperbevel der franemaeons, de ge- heymen van ongodsdienstigheyd le verspreyden. Schier overal immers ziet men de liberhaters met ons geld volksboekerycn inrigten die in vele plaetsen niets anders zyn dan wapenhuyzen om 't geloof te bestryden en iu d'onhedaclitte lezers alle grondregels van godsdienst en zeden te niet te doen. Byna overal ziet men hun met ons geld scholen slichten om de jeugd volgens de l'racma- ponsleer op te voeden en den oorlog te voeren tegen de catholyke leering, die zy voor eene dwaze bygeloovigheyd uytgeven. Ziet hier een bewys van 't geen wy zeggen Onlangs heeft het iiberüatersgemeentebestuer van Seraing, een volkryk dorp by Luyk, in zyn schoolreglement vastgesteld dat 'men op de-Zon dagen slavelyke werken aen ijo kinderen moest aénleercn. De meestersscu legen haer geweten niet willende handelen, hehbma het gemeente hestuer verzocht dc .b*avolykc werken zooals naeyën, stoppen en breyëu, op alle andere dagen der week, te mogen leeren, maer met op den zon dag, die den dag des licuren is. liet liherhaters- bestuer heeft liaer geantwoord dat zy te kiezen hadden ofwel den zondag slavelyke werken aen de kinders te leeren, olwei haer ontslag van meesterssen te geven..... Dit geell ons een stael- Ije van zommige liberhatei'sscholen alvvaer onze constitutie zoowel als de geboden yan God en vermoeyd vva rl van de reys, daerom durfde ik het u niet vragen.. Ja, ja, het is zeker voor my eene voldoe ning.. Kom En tervvvl hy de keukendeur opende Margriet, riep hy, maek de tafel maer gereed in een kwaerl uers zyn wy terug. Wel, mynheer pastor, maer niet later, als 't u be lieft- den koek zou koud worden. Hel was inderdaed een arm kerkske de muren waren van onder tol boven geborsten den loren was zonder naelde en stond byna intevallen het portael met trappen van uyteengegane vuyle sleenen, en voor den toegang tot hel zelfde eene.plaels vol slyk en mod der Van binnen vier bloole muren zonder eenig sie- raed, slechte banken op eenen ruvyen vloeraulaer, vonte, predikstoel, alles even ellendig en hall' versleten. En nogtans, Horaz stond daer nadenkend en als in diepe gedachten verslonden hy was g.elroflen, den Parisien, den artist, met een woord, den ongeloovi- gon....'T is dal dit armzalig gebouw hel buys Gods was, bewoond door het gebed, de aeadaoiil en de on derwerping aen Gods wil Achter de kerk gingen zy voorby de verrotte palen van het kerkhof langs een straelje, al waer zy eenen grooten boerjongon onlinoellen. Ha, sprak hem den herder toe ge zyt daer, Vig- non 11e wel, vriend lief, begint gy wal vvyzer te worden Den jongen was een oogenblik beschacmd voor de lëgénwoordigheyd van den vremdon heer doch hv aul woordde met eenen grimlach Maer, mynheer Pastori ik heb altyd nog al braef.geweest. Ik weel niet waerom gy my meer bepreekt dan een ander als gy my tegen komtmet kersdag ben ik zes en twintig jaer'men amuseert zich wel somtyds een beelje, macr men is daerom toch niet op lu hangen. Indien er anders niets vandoor) ware om irelfelyk le zyn, dan de galg niet Ie verdienen, Vignon, gy xvaerl de perl der jongelingen. Ik weet zeerwel, dal gy nooyt naer een anders mans goed getracht hebt. van de II. Kerk versmaed worden. Welk ver trouwen kunnen zulke scholen aen de catholyke ouders inboezemen Het. is niet genoeg aen het hopfd van een schoolreglement een schoon uyt- steekberd te plaetsen 't geen kan hedrieglyk wezen, er is grootere waerboï'g noodig voor, de ouders in eene zoo gewigtige zaek gelyk de op voeding hunner kinderen. Daerom dan, in't be lang der ouders en hunner kinderen, zal liet ons toegelaten zyn aen 't Verbond een vraegsken te dóen. Terwyl liet liherhafersbladje ons in zyn N'van zondag de opening aenkondigt van eene nieuwe meysjesschool te Aelst, vragen wy Wat zal het zyn eene catholyke school of eene niet catholyke school 'T is waer, het reglement zegt wel dat die school geplaetst is onder de liooge waekzaem heyd der overheyd, maer liet zegt niet van welke overheyd Is 't van de geestelyke overheyd Of is 't van de liberhatersoverheyd Daerin is uytneinende veel verschil, zooals het gebleken is hy de onthaling van onzen hoogacht- haren bisschop, toen de liberhatersoverheyd zich jegens de geestelyke overheyd zoo onverschillig loonde. Wy lezen wel in 't reglement en aen 't hoofd van 't onderwys de sehoone woordekens GODS DIENST' en ZEDELEER...... Muer wie gaet dit godsdienstig onderwys geven Zal liet M. Eyer- man zyn die de grondregels van den godsdienst aen de jonge juffrouwkens zal uytleggen om haer den geest en 't verstand te: verlichten Zal het M. De Ryck wezen die haer de ze- deleer zal voorhouden, otn hare. herten te vor men Wy konnen dit niet gelooven, wyl die heeren daertoe geene zending hebben. Het is immers aen de stadlmysmunnen van Jerusalem niet, die Scriben en Phariseëu waren, dat den Zaligmaker gezegd heeftgaet en onderwijst alle volkeren, iu den Godsdienst en de Zedeleer, maer wel aen zyne Apostelen en hunne wettige opvolgers, en dus aen den Bisschop of die den Bisschop daertoe zal goedkeuren en bemagligen. Twee puntjes blyven dus op te lossen voor aleer de nieuwe meysjesschool ons vertrouwen kan verdienen 1° Of zy onder onder de GEESTELYKE waek zaemheyd geplaetst is 2° Door wien GODSDIENST en ZEDELEER zullen voorgehouden worden. Van de antwoord za! afhangen of wy de nieuwe school zullen aenzien ais eene catholyke school, of als eene niet catholyke school. Deze antwoord is noodzakelyk en wy zullen ze zonder uytstel verwachten, want de catholyke familiën moeten weten waeraen zich te houden... Ita, gy bekent het...'T is goed dat gy het nog bekent. He wel, als ik braef werk en niemand te kort doe, wat hebt gy meer te cysschen, Myn héér pastor Wal ik eyssehe, hernam den pastor, terwyl tiy hem de hand op de schouder legde, gy weet hel, Vignon en in plaels van my spotwyze aen te spreken, gy zoud my ten minsten eerbied moeten beloonen, ;!ls gy my niet gehoorzamen wilt. Den boerjougen trok zich ucbtéruyt, zette zyne muts op, en liep weg al roepend lk versta geen raedsejs. Den pastor trok bedroefd de schouders op. Armen zot, zegde hy: hy gclool'l zich sterk, omdat hy den moed heeft eenen ouderling te trotseren Wal is (lil voor nen vogel sprak Horaz, die dit gesprek met varonlweerdiging aenhoord had. Wal by is zegde den pastor, weder aen den arm van Horaz, ik heb liet u straks gezegd, vriend lief, eenen zot., en van de ergste soort, eenen kwaden zot. Sterk gespierd gelvk niet eenen, hy mishruykt de kracht die God hem gegeven heeft, om alles te slaen dal hem niet aenslact of zich tegei) hem verzet. Hy is zoodanig gewoon gee nen meesier te kennen,, dat er voor hem geene wel meer is. In plaels van, gelyk al myne jonge parochianen zyn lief voor God en vooi'de mensehen let vrouw tc nemen in do kerk, gelyk het behoort, Vignon heeft goed gevonden en meysje le vetluyden, dal daer woont, zie, ginderachter, met hare moeder en sedert heeft dit meysje-, dat le voren zoo godvrugtig was. niet meer te biecht geweest, ja zelfs gecueu voet meer in do kerk gezet. Den goeden man had de tranen in de oogen, en Horaz voelde eene aondoening van medeiyden, die hem no" daegs le vra'en.zou oninogelyk geschenen hebben. Toen zy in de pastory kwamen, de tafel stond gedekt, macr den eyerkoek was koud. 'T is uwe schuld, myne heeren, zegdo Margriet. is onze setiuld, antwoordden bcyde zy namen het onlbyt met goeden appetyd, en dronken een gms goeden appeldrank wacrna men begon naer hel logist van Horaz omtczieu.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1865 | | pagina 1