[0,lc Jaer. Zondag', i Oeiober liiGo.
J VERTREKUREN EVT A EEST AA Ell
VERTREK UREA UYT VOLGENDE STATIËN
G FRANKS 'S JAFRS.
VEEPEST.
Zou hel waer en genoeg zyn?
Verzoekschrift aen den
Koning.
'""•nricrm R-90 8-9R 9-4* (Ï-Ï0 3-10 6-10 9-12 Hi Gwid. Brnggc, Oslende 7-47' 8-9* (8-44 9-48
L, 8-90 8-28 0-00 12 20 6-16 Ccnd) 12-39 3-10 3-18 6 16 6-39 8-37 9-fS
us 0-39 E(1c2ecV 8-05 8 12 9-38 IU58 12-13 tg Doornvk, Kortryk, Mocscroeri, IIvssel (langs
n -as 2 55 5-27 E (lft 2e c') 5-50 G-20 8-50 9 35 |j (;eiK|) E.-E7 8-44 12-39 3-18 6-39 8-39
-'sell. Alllw. S-20 6-39 7-33 9;«i 12-10 19-81 s Doomyk Hvsse] (langs Alb) 7-88 8-38 0-00
8-20 8-, 2 9-38 I «»-. A«b. 7-88 2-86 8-38 8-80
9-45 12-18 3 10 Bergon, QniëVraïn, Namen, 7-88 -2-SS 8-38
ANTWERPEN NA ER St-Nicolaos, l.olicren, «end, - 8-00 3-30 11-00 2-30 4-00 7- 0 9-00.
iN GENO NA EK Lokoren, Sl-Nicolaes, Antwerpen, 4-(>o 6-30 9-20 10-35 2-25 6-25 7-25.
cD|.; slaen al de konvoys uytgenomen de. verlrckkcn iiyl Brussel van 7-15 8 05 12-00 6-00
8-03 en die van Genei 6-12 11-25 2-05 5-00 6-02 8-05 Te In eg km en Santbergen slaen al de
i\i stam slil de konvoys. - Te Gysegiiem slaen slil al de konvoys.
i'Ocndcrloenw slaen al de konvoys uytgenomen.de vcrirckkon van Brussel 7-15 8-05 12-00
0-00 8-A5 8-40 en uyt Aelsl 6-39 9-38 2-38 5 27 6 29 8 30.
jrlrekuren uyt Denderleeuw naer Brussel 8-1*2 8-17 12-10 12-28 3 OS 6-03 G-06 9-05.
9-30
3-05
8-00
0-00.
0-00
3-05
7-45
0-00.
6-30
10-40
1-40
4-35
7-25.
6-30
10-40
1-40
4-35
7-25.
6-30
10 40
4-35
7-25.
6-30
10 40
1 -40
4-35
7-25.
VAN l.OKEREN NA KR
Dendermonelö, Aelsl, 7-00
Nin'ove, Gecrnerdsbergcn, Ath, 7-CO
VAN ATH NAER
Gceraerdshergen, Ninovc, Aelsl, Dendermonde, Lokeren
Lessen, Geeraerdsbergen,, Ninove, Aelsl
Brussel (langs Denderleeuw)
Gend, Brugge, Ooslende (langs Lede).
VAN GEND NAER
Audcnaeudc, 6 45 9-30 1-30 6-00 8. naer aelst 8-00 9 00 11-35 4-35 5-00 5-57 6-45 8-0.
VAN BRUSSEL NAER
Aelsl, Gend. 7-15 7-25 8-00 8-05 II 20 12-0') 1-20 2-35 4-35 5-00 5-15 6 00 8-05 8 10 8-40
Ninove. Geeraerdsbergen, Allr.(langs Denderleeuw), 7-30 2-20 5-15 8-15.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelsl) 7-30 7-55 2-20 5-05 8-25 (langs Meeli.) 5-45 6-37 8-00 10-05 3-30 7-30.
Aelsl 7-30 7-55 11-58 2-20 5-05 8-25 9-45.
CuujiR' Swum.
ELST, DEi\ 50 SEPTEMBER 1805.
erljjDen Monileur kondigi een verslag af aen den
spuing, van den heer Minister der Buylenland-
'esclie zaken, over de heerschende runderpest,
Bn^iwclk opgevolgd is van het volgende koninglyk
èsluyt, strekkende tot wering der runderpest,
[e séhynt veel verspreyd te worden door het
hóuden van jaermèrkten.
.9 1' Artikel. Zyn tot nadere beschikking, en
elioudens de hier achter bepaelde uyt/.onderiug,
érhoden, de jaermerklen en den verkoop der
oorubeesten van alle slach.
2. Artikel. Zyn uytgezonJerd van de voor-
KEoeiule schikking* de* merkten dienende tol de
Ikoopstelling en den verkoop der hoornbeesten,
lesteind voor de slachtery.
a Evenwel zullen op de merkten van dit slach
fijner de dieren aenveerd worden, welker gcley-
00 iors zullen voorzien zyn van een certilicaet,
(geleverd dóór het bestuer der gemeente van
jVvnor do dieren afkomstig zyn, en bestaligende
'"''lat, den besmellyken typhus' aldaer niet bestaet,
nsc|'d:it hy opgehouden heeft er te bcstaen sedert
en minsten een 20lal dagen.
.'ILL
ht- NV>' vinden nog, aen 't hoofd van het niet offi-
e,'|ë(!le gedeelte van den Moniteur van zondag,
ie volgende eirkulair, door den lieer Minister
n Ier hinnenlandsche zaken aen de provinciale
Gouverneurs toegezonden
Mynheer den Gouverneur;
Ij Ik.heb dè eer, U eene copie van het koninglyk
iesluyt van 22 September toe te sturen, hetwelk,
ot nader bevel en behoudens eene uytzondering
dodo jaermerklen verbied en de merkten, voor zoo
•eneei die tot voorwerp hebben de te koopstelling
nfën den verkoop der hoornbeesten van alle slach.
Apilet verslag aen den koning, hetwelk dit bcsluyt
ILvjergczelt, legt er de schikkingen van uyt en
fpglveerdigt die. De jaermerklen en merkten, die
«jiytsluytel.yk bestemd zyn tot den verkoop der
hoornbeesten, zyn ep eene volstrekte wyze ver
boden, behoudens de uytzondering voorzien by
Jhet2" artikel.
iw Degenen, daerentegen, die een gemengd karak
ter hebben, en tc gelyker tyd dienen tot den ver
koop van hoornvee en andere huysdieren of lan'd-
Ijouwwaren, zyn maer verboden voor wat de
hoornbeesten betreft.
:iel' Door de merkten te behouden, die tot verkoop
£an liet vee dienen bestemd voor de slagtery,
p.fiheb ik gehoorzaemd aen eene dringende nood-
rhttzakelykheydvoorlvloeyende uyt de manier waer-
rdmop den handel van het vee is ingerigt, en uyt de
^'„behoeften der verbruyking, vooral in de bcvöl-
infkiugsplaetsen.
Deze uytzondering is, inderwaerheyd, niet vry
on"van erge moeyelykheden, docli ik lioop dat. de
.„"jvVyzc, wnerop de schikking die liner veroorlooft,
wi'zal uytgevoerd worden, ei' zal toe bydragen om
Mdczelve te verminderen. Geen hoornbeest zal op
e,idie beperkte merkten worden toegelaten, tenzy
I™! er door een certificaet, afgeleverd door den bur-
Ringemeesler dor plaets van herkomst, va sties leid
dat het voor de vleeschlial is bestemd, dat
eilrt
'1 DEN MOEDIGEN BEELDHOUWER.
rlotf t
fllf
TTTTr1.' 1
;,4 llcl was op eenen zaterdag niorgend der maeiKl no-
ip«vcmlier 1744. In de herberg Plat d'étain, le Parys,
'™J waren dé leerlingen van den beeldhouwer Lemoine, die
zoo even huiitven weekloon hadden ontvangen, luyd-
fuclilig cn luslig aen t'redekavelen. Terwyl zy vrolyjc
jjj, elkander den schtivmenden Beker ovcrbraglen, was
een kleyner. knaiTp op een houten hanksken gczelen i n
lii heei smakelyk in een grooteri blozenden appel. Dit
cellier beletle hem niel, aendaehlig naer hel gesnap der
JÉ" luslige gezellen le luysteren.
Wie 'zal onzen makker Joseph Lclun vervangen
vroeg eencii hunner.
Ik niel, antwoordde eenen der gezellen; want
Lclun was buyten twyfel den behcndigslen van ons
IT(, allen, en niemand ging gemakkelykcr dan hy mei den
((j0 sleckheytcl om.
Ik zal zyue plaels ook niel innemen, sprak eenen
derden.
Noch ik voegde er eenen vierden hy.
Gedurende die woordenwisseling was der. knaep op-
ig* gcsiaen en had reeds een der leerlingen, die hel digsle
i by hem zal, mei dc mouw van zyn kleed gclrokkcn,
wanneer op eens eene venster van het tegerióverslaende
hnys wierd geopend en mecsler I emoine zviic leerlin-
gen mei eene doordringende slem lot het werk riep.
het zich naer eene bepaelde merkt begeeft, wel -
ker aenduyding op het certificaet zelf zal gedaen
zyn, en dat den besmeltelykeu typhus niel bestaet
in de gemeente, of er sedert 'ten minsten een
20tal dagen niet beslaen heeft. Gy zult hier ne
vens de modellen vinden van dit certificaet, dat
ik u verzoek aen de plaetselyke besturen uwer
provincie te willen overmaken.
Het is niet nutteloos te herinneren, dat de per-
soonen die, van de gemeenten waer den besmel-
lelyken typhus zich heeft verklaerd naer de
merkten of jaermerkten vee brengen, al ware
't zelfs gezond, strafbaer zyn met eene boet van
oüO fr. voor iedere overtreding, gelvkvormig het
0'" artikel des besluyts van 19 july'1746 en dat
den burgemeester of andere politieofficieren die
in de gevallen voorzien by bet. besluyt van den
22 september, certificaten zouden afleveren, stry-
dig niet de waerlieyd, eene boet van 1000 frank
zouden inloopen, gelykvormig het art. des zelfden
besluyls' van den Kaed.
Een sireng toezigt zal, ten overige, op iedere
merkt moeten uytgeoefend worden door den vee
arts, dien gy te dien eynde zult aenstellen. In
dien, van het vee d.at niet als vee voor de vleeseh -
hal zou kunnen beschouwd worden, aldaer was
aangeboden met bet klare doelwit om liet 1*
artikel des besluyts van 21 september te onlwy-
ken, zou den man der kunst liet onmiddelyk
moeten aentoonen en van de merkt zelve doen
verwyderen door den agent gelast met de politie
aldaer.
Ik lioop, ten overige, dat de plaetselyke over
lieden en de belanghebbenden eene bereydwillige
medehulp verleenen zullen ter uytvoering eens
niaetregels, welks duer destemin lang zal wezen,
daer men hem krachtdadiger makende, des te
eerder de oorzaken zal vernietigen, die hem heb
ben doen voorschryven. Gelief hun te doen ver-
staeu, dat hy vooral in hun belang is genomen,
en dal, zonder de belemmering die hy brengen
moet in de circulatie van het zieke of verdachte
vee, men liet land niet zou kunnen behoeden
tegen de verwoestingen der Runderpest.
Dén Minister der Binnenlandsche zaken,
Alp. Vanden Pekukboom.
In zyn bladje van Zondag lest, berigt bet kop
pel van twee dat er eenen priester benoemd is
om het cliïjstelyk onderwys in de nieuwe liber-
liatersmeysjesschoo! te geven. 'T is al iels, maer
op verre na niet genoeg, want christelyk onder
wys is nog geene chrislelyke opvoeding. Men
heeft immers in Belgiën nog al scholen gezien
waer eenen priester 't christelyk onderwys gaf
en waer noglans de le'erlingen ongodsdienstiglyk
opgevoed wierden. Den priester diende daer
slechts als uythangbord om het compelle inlrare
of kom binnen te bewerken, cn tot meer niets.
Hy deed er wel alle weken een uerije catechis
mus, maer de vrucht dier catechismusles was
welhaest versmacht, dank aen de liooge waek-
zaemlieyd van officiële karaklermannen die liet
beheer over deze scholen hadden.
Zal het hier te Aelst beter gaen God gave het
doch wy vreezen er voor, omdat de ondervin
ding ons leert dat het princiep van officiële
karaktermannen byna overal hel- zelve is. Se-,
Eenieder verliet gezwind de herberg en-in ocnigo oogen-
blikken wnren allen in hel vverkhuys.
Eensklaps zagen zv niel wcynig verhaesd op, daer zv
den knaep, dien zy over eenige minuien in de herberg
Ier loops opgemerkt hadden, de 'werkplaols zagen bin
nen treden. AI. Lemoine zelf scheen over de vry moedige
houding van den jongen verwonderd cn vroeg hem
Wiezyl gy? en wat is uw verlangen
Mynheer antwoordde den knaep, terwyl hy zyno
wollen muls in zyno handen ronddraeyde, lk heb zoo
even geboord dal uwen besten leerling u had verluien
ik kom my in zvne plaels aénbieden.
By die woorden begonnen al de leerlingen liiytle le
lacbcn, waerdoor den jongen ziglbaer ontsteld wierd.
Eehler hield uil dadclyk op, toen ineesler Lemoine hen
op slrengen loon tol zwygen vermnende. Daerna wierp
hy eenen onderzoekenden blik op don knaep en vroeg
hem
Hoe is uwen nacm?
Augusl Pajou, was hel antwoord.
Hoe oud zyl gv
Hier acrzelde hei jongskon een oogenblik en zegde
vervolgens, een vveynig verlegen, dal hy hel niel vvisl.
En gy will beeldhouwer worden, hervatte M.
Lemoine.
Ja, Mynheer.
Hebt gy reeds gewerkt?
Ja, mynheer, en ik heb den vaslen wil dal ik er
loc zal geraken. Aen iever en moed zal het my niet
flhlhrekcn.
dert dry maenden hebben wy niet opgehouden
te vragen en t'hervrngen ol hunne school eene
catholyke school zal wezenen tot nu toe
geen antwoord ten zy gaet, vraegt het aen
M. den Pastor-Deken. De karaklermannen zwy
gen dat ze zweeien, een gespan van zes poerden
zou geen enkel woordje uyt hunnen mond kon-
nen trekken. Zoo deed den grooten verslaggever,
M. Eyerman, die het onderwys onzer vrye scholen
als onvoldoende en onvolledig had afgeschetst. Als
wy hem stellig uytdaegden aen 't publiek bekend
te maken waerin dit onderwys onvoldoende, on
volledig was, Avat antwoordde hy hy kikte noch
mikte een enkel woordeken, hy zweeg gelyk het
standbeeld van Dirk Martens, 't was hem genoeg
onze vrye en alle vertrouwenweerdige scholen
te kort gedaen en alzoo den weg tot de nieuwe
liberhatcrsschool gebnend te hebben. Hadden wy
vrye schoolmeesterssen geweestwy zouden
dien beleefden lieer, eens we! en beleefdelyk be
dankt en op zyne plaets gesteld hebben, want
dasertoe was overvloedige slofie.
Maer nu dat de nieuwe meysjcsschool alhier
tof stand gekomen is, nu dat er aile weken eenen
priester wat catechismus zal doen, mogen de
ouders nu gerust zyn? Zullen hunne kinderen
nu, onder de hoogc waekzaeinheyd onzer karak
termannen christelyk opgevoed worden Is
alles nu gswaerborgd voor het toekomende Wy
gelooven het niel. De karaktermannen hebben
wel eenen priester gevraegd maer waerom?
Omdat zy geene school konden houden zonder
leêrlingenen geene leerlingen 'zouden gehad
hebben zonder priester in de school.
Onze karaktermannen wisten zoowel dat hun
ne hooge waekzaemheyd alleen voor d'ouders
niet vergenoegende zou wezen, de ouders be-
grypen te wel wat die liooge waekzaemheyd
weerd is, zy zien veel' tc wel hoe verre die waek
zaemheyd zich over ons sladhuys uytstrekl als
er kwestie is van er apostaten, goddelooze pre
dikanten en predikantinnen le laten komen
als er kwestie is van komediespelen, liherha-
tcrsletlcrkririgen en byzonderlyk zien en ge
voelen zy wat die hooge Waekzaemheyd geld,
als er kwestie is van opcenten alhier, opcenten
aldaer, opcenten te voet en opcenten te peerd,
zoodanig, dat de opcentenlasten byna zoo zwaer
zyn dan de coiitributiën zelve. Neen, neen, die
hooge waekzaemheyd zegt ons niet veel, en met
dc wete dat er eenen priester was gevraegd,
hebben al dc liberhalersbazen ziel: de schoenen
van de voeten moeten loopen, jan en alleman
smeeken, beloven en bidden, om loch hier en
daer eene leerlinge te krygen en aldus de school
met een beetje eer le konnen openenZoo is
het ook te Brussel gegaen met de karakterschool
van joft'r. Gatli, die nu, na nauwelyks een jaer
bestaen, volgens men ons verzekert, zestig leer
lingen met eenen keer verliestZal het hier
te Aelst ook zoo niet. gaen Dat men het afwach-
te, maer ondertusschen zullen de ouders vragen
Zal den priester hier gezag genoeg en volle
vryhëyd hebben om zyne zending met vrucht te
vervullen?
Hoe lang zal. den priester in dc school blyven
Zal hy niet feeslëlyk afgedankt wórden als al
dc vrye scholen zullen vernietigd zyn en de ou
ders geene andere occasie dan de stadsschool
zullen hebben om hunne kinderen te doen leeren?
itmws'-gnfa-Beeia
t— Myn kind, gy slnol my neu, zogdo den hoolil\iou-
\ver, na eenen oogenblik bedeiikeus, en in weerwil uwer
zonderlinge dcnkwyzc van niynen bcslcn lom ling Ic
komen vervangen, wil ik u op de proef stellen, wanl
hel tluf)kl mv, dal gy zuil gelukken. Neem dien klomp
idey, raep dien sleekbeylel op, bezie dil model, cn maek
hel na, of nog beier zoo gy zulks kunt.
Na deze woorden ligllc M. Lemoine eene gordyn op
cn-lrad in zyn afgezonderd werkhuys, na zyne leerlin
gen lol zwygen aengemaend le hebben. Niemand sprak
een woord, doch zy hielden tie oogen onophoiulelyk op
den klcynen leerjongen gevesligd, die zich op eene bank
voor eenen klcyklomp had nedergezet.
Langen tyd bleef hy als in gedachten verzonken en
even alsof hy half was ingeslapen, lol dat hy op eens
tie zware slem zyns meesiers hoorde, die hem toeriep
Maer, jongen! gy hebl nog niels verrigl! Wal
schceil cr aen
lk was aen T denken, meester? antwoordde August
schielvk de oogen opslaontle.
Ditmael begon den meester ook le lngehcn, waerin
hy naiuèrtyk door al zyne leerlingen nagevolgd wierd.
Gy zyt toch zeker niel luy? \oegde er den beeld
houwer by.
Den knaep zweeg; doch grooto tranen biggelden over
zyne wangen, en hy zag bedroefd voor zich.
Nu, moed gcseuepi, mynen vriend, sprak M.
Lemoine, lerwyl hy hein vrieudelyk op' den schouder
tikle; en zoo iemand hier u tluii'i bespollen, zal by er
Zal het voor de ouders niet voorzigtig zyn dit
nog wat af te wachten om ziehzelve de keel niet
to.e te binden, al mede te helpen aen het sluyten
van ai de vrye scholen
In 4856, had mevrouw Deblier eene school, le
Flemalle, gesticht, waervan den Bisschop van
Luyk ten eeuwigen dage den bezorger zyn zou.
De stichting-Deblier wierd toemnaels (in 4856)
door't gouvernement van koning Leopold goed
gekeurd. De gift wierd toegelaten en aenveerd.
't Kontrakt was voltrokken.
Het gouvernement van koning Leopold heeft
overeenige dagen de stichting-Deblier vernietigd
voor wat aengaet de voorzorg toegekend aen den
Bisschop van Luyk.
Het kontrakt van 4856 was gesloten en on-
breekbaer. Dat zegt* liet oude regt. 't Nieuw regt
is gclyk de mode, veranderlyk volgens tyd en
plaets. Dit Jaetste schynt bet tegenwoordig gou
vernement van koning Leopold te volgen.
De Patrie van Brugge, ter gelegenheyd van de
September-feesten en van de nieuwe koninglyke
besluyten tegen de veeziekte, beeft het volgende
verzoekschrift aen Z. M. deu koning eerbiediglyk
toegestierd:
Sire
De catholyken zyn uwe Majesteyt ten hoogsten
dankbaer voor al de zorg en bekommernis waer-
mede uw staetsbestiér tracht af te keeren al wat
aen het runders - en veikens geslacht kan scha-
delyk of bemetlelyk zyn.
Zy voegen zich volgeern aen alle de maetrege -
len welke uwe raedsmannen voorgeschreven
hebben om den voortgang der veepest te belet
ten.
Zy bekennen met genoegen dat onder ditop-
zigl uw staetsbeslier nauwkeuriglyk zyne pligt
heeft volbragt, en er met regt verdient* over ge
prezen te zyn. Maer, Sire, de catholyken smeeken
u van te willen zorgen dat de bekommernis van
uwe staetbestierders voor liet welzyn der bees
ten, zich ook insgelyks uyistrekke over de men-
schen en byzonderlyk over de jeugd.
Gebied, Sire, aen de raedsheeren uwer kroon
van zich niet nlleenlyk te bekommeren met het
rundergeslacht maer ook met het menschelyk
geslacht.
Gebied, dat er een eynde gesteld worde aen
die oproerige, die zedelooze en staetsvernielende
leerlingen die de herten en zielen der menschen
verpesten.
Dat den godsdienst, die bron en oorsprong
aller zedelykheyd, uyt hel onderwys niet meer
gebannen zy.
Dat den naem of boedanigbeyd van catholyken
in de ministeriele luchtstreken niel meer gehou
den worde als het merkteeken van verwerping,
of nog slechter, (signum besliie) als het merk
teeken der beeste.
Dat men die oneerbare en onkuyssche printen
verbiecle, gelyk men het vee verbied dat met de
peste besmet is.
niet lang bJyven, daer moogl gy op rekenen. Ik meen
nog al goz.igtkenncr te zyn, uw gclael belooft my iels
goeds. Wees wal minder vreesachtig, en, nu mei lust
aen 'l werk
By deze woorden verliel den beeldhouwer hel ver
trok.
Aygusl scheen eehler niet bemoedigd, cn toon het
middag sloeg cn de leerlingen gehaesl het werkhuys
verhelen om hel nocnmael te gaen nemen, zal hy daer
nog als gedachteloos, terwyl het angstzweet óp zyn
voorhoofd stond. Noglans, wanneer hy bemerklc dat
allen weg waren en-dtis de spottende blikken niet meer
op hem waren gevestigd, was het alsof eenen zwaren
last van zyne schouderen violhy hief hel hoofd op en
zellc zich aen licl werk.
Hol scheen alsof hel kunslvuer eensklaps in hern was
gedneld, want na verloop van eenigen tyd had hy eeneir
groep in klcy gevormd hd waren dry'engelljes, wier
kleyne vleugelen zich nytspreyddcn alsof zy opwaerts
gingen stygen. Alles was keurig, ualuerlyk bewerkt en
overtrof zelfs hel model.
Wanneer, een uer later, de leerlingen in hel werk
huys lerug kwamen, stonden zy ten hoogslcn verhaesd
en konden nauwelyks hunne oogen gelooven by het
zien dier zoo kunslig vervaerdig de groep. En toen M.
Lemoine eenige oogenblikkcn later binnen irad en het
lieve meesterstukje aendaehlig beschouwde, riep hy ir.
vervoering uyt, terwyl liv zyne hand op hel blonde
hoofd van den knaep legde
