<jO,,e Jaer. Zondag, 18 Meert 11186. N° 1022.
VERTREKUREN UYT AELST NAER
VERTREKUREN UYT VOLGENDE STATIËN
6 FRANKS 'S JAI'RS.
II.
HET SPEL BEGINT.
Nog iets fraeyer
Samenspraek lusschea pach
ter Ja o en eenen Li herhaler.
n™derm 5-20 8-28 9-45 12-20 3-10 6-16 9-12 ffi Gend, Brugge, Oslende 7-47 8-25 (8-44 9-45
fokerén 5-30 8-28 0-00 12 20 6-16 1 Gend) 1-2-39 3-10 3-18 6-16 6-39 8-37 9-18
lirus 6-39E(1e2ec'J8-05 8 12 9-38 11-58 12-15 Doornvk, Kortrvk, Moescroeri, Ryssel (langs
2-38 2 35 3-27 E (ie 2e c1) 5-50 6-20 8-50 9-35 Gend) 6-47 8-44 12-39 3-18 6-39 8-39
f Ulceh. Antw. 5-20 6-39 7-55 9-45 12-10 12-31 Doornyk, Ryssel (langs Alh) 7-55 5-35 0-00
3-10 3«20 5-30 6-16 6-24 8-45 8-50 Ninove, Geerardsb., Alh, 7-55 2-55 5-35 8-50
I ieuv. Ti enen Luyk Verv. Land. 5-208-12 9-38
9 45 12-15 3 10 |j Rcrgec, Quievrain, Namen, 7-5o 2-oo 5-35
VAN ANTWERPEN NAER Sl-Nicolacs, Lokeren, Gend, 5-00 8-30 11-00 2-30 4-00 7- 0 9-00.
VAN GEND NAER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen. 4-00 6-30 9-20 10-35 2-25 6-25 7-25.
i Te Lede slaen al de konvoys uytgenomen de vertrekken uvt Brussel van 7-15 05 12-00 6-00
I g-05 en die van Gend 6-12 11-25 2-05 5-00 6-02 8-05 Te Idegem en Santbergen slaen stil
al de dc konvoys. - Te Gyseghem staen stil al de konvoys.
Te Denderleeuw slaen al de konvoys uylgenomen de vertrekken van Brussel 7-15 8-05 12-00
fi-00 8-H5 8-40 en nyt Aelsl 6-39 9-38 2-38 5-27 6-29 8-30.
I Vertrekuren uyt Denderleeuw naer Brussel
Dendermonde, Aelst,
Ninove, Gecraerdsbergen, Alh.
7-25.
7-25.
7-25.
fnique Su«m.
O- OU.
8-1'2 8-17 12-10 12-28 3-08 6 03 6-06 9-OS.
VAK LOKEREN NAER
7-00 9-30 3-05 8-00 0-00.
7-00 0-00 3-05 7-45 0-00.
VAN ATH NAER
Gecraerdsbergen, Ninove, Aelsl, Dendermonde, Lokeren 6-30 10-40 1-40 4-35
Lessen, Gecraerdsbergen. Ninove, Aelsl 6-30 10-40 1-40 4-35
Brussel Gangs Denderleeuw) 6-30 10 40 4-35 7-25.
Gend, Brugge, Oostende (langs Lede). 6-30 10-40 1-40 4-3/5
VAN GEND NAER
Audenaerde, 6-45 9-30 1-30 6-00 8.—naer aelst 8-00 9-00 11-35 4-35 5-00 5-57 6-45 1-0
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend. 7-15 7-25 8-00 8-05 II 20 12-00 1-20 2-35 4-35 5-00 5-15 6 00 8-05 8-10.
Ninove. Geeraerdsbergen, Alh (langs Denderleeuw), 7-30 2-20 5-15 8-15.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelst) 7-30 7-55 2-20 5-05 8-25 (langs Meelt.) 5-45 6-37 8-00 10-05 3-30 7-38.
Aelst 7-30 7-55 11-58 2-20 5-05 8-25 9-45.
AELST, DEN 17 MEERT 1866.
,N.
XTT?<^r7tttt^ Onze geabonneerde» die over
1865 en vroeger nog niet voldaen
hebben, worden vriendelyk ver-
l zocht ons hunnen inschryvingsprys in een man-
-daet op den post te laten gewordenom ons
de moeyte, de onkosten en werk van inzameling
te sparen.
Gelyk wy reeds gemeld hebben komen ver-
I «cheydene heeren dekens en pastors, die krach
tens uytdrukkelyketestamenten en fondatiéakten,
als wettige bestuerders en vergevers van studie
beurzen zyn aengesteld, voor de regthanken be-
trokken te worden om hun te pramen de titels
eii stukken betrekkelyk die studiebeurzen, af te
leveren in de banden der commissiën door de
heurzenrooverswet benoemd. Wv voegden .er by
i dat al die geestelyken gladaf hebben geweygerd
aen dit bevel le gehoorzamen en geantwoord dal
I hun geweten hun volstrekt niet toeliet regt- of
i «nregtstreeks mede te werken aen de uytvoering
ecneronregtveerdige wet, eene goddelooze wet die
onbeschaemd het zevende en tiende van Gods
f geboden afschaft.
IVaf word ons verboden in het zevende en tiende
4itbod? vraegt den catechismus, en hy antwoord:
Alle onregtveerdigheyd en ongelyk, met het-
welk wy ons naesten beschadigen of willen be
schadigen in zyne tydelyke goederen.
Noem eenige zonden tegen de regtveerdigheyd?
zegt den catêchismns, en hy antwoord
Eens anders goed stelen, TOT STELEN HEL-
j PEN, gestolen goed koopen of bevaren etc.
Nu, wat doen deze geestelyken als zy effenaf
weygeren aen de hatelyke grypwet op de studie-
I beurzen te gehoorzamen?
Zy doen niets te veel, niets te weynig, zy vol
brengen eenvoudiglyk eene geweténspligt, die
hem streugelyk oplegt niet alleen van te onder-
wvzen dat de menscben zich moeten wachten
van te stelen en lot stelen te helpen, maer zy
zelve moeten er zich zoowel van wachten dan
andere.
De wet op de studiebeurzen is eene wet die
regis treek s het princiep van eeuwige regtveer
digheyd aenrand en verkracht, al namelyk aen
een ander te ontnemen wat hem toekomt om het
te geven aen anderen die er geen regt op heb
ben, en dit byzonderlyk om er misbruyk van te
maken tot verderf der herten en verlies der
zielen.
De overledene geestelyken, die studiebeurzen
gesticht hebben, hebben in hunne fondatieakten
uytdrukkelyk besproken dat dien en genen, de
ken, dezen en genen pastor of den bisschop zei
ven alleen die beurzen mogen besturen en verge
ven en dit uytsluytelyk aen jongelingen die zich
bestemmen tot den geestelyken staef en daertoe
in roomsch-catholyke gestichten moeten stude
ren. Nu, die wet komt, zv schaft brutaellyk al die
conditiën af en, in plaets van de jongelingen te
doen studeren in catholyke scholen en gestichten
wa<T hun de deugd, de waerheyd en de cliriste-
lyke zedeleer zouden ingeplant worden, laet zy
ze gaen naer gestichten waer zy willen niet om
Roo Lsche-catholyke priesters le worden, maer
om op den liberhatersfrancmaQonsleesl geschoeyd
te worden, om hun geloof en zeden te verliezen,
om den catholyken godsdienst in modder en slyk
te helpen versmachten en eydelyk om God zeiven
te leeren verloochenen.
Hadden de geeslelyke, godvruchtige en god-
vreezende stichters geweten dat men zulk af-
schuwelyk misbruyk van hunne giften zou ge-
maekt hebben, zouden zy wel een en cent bezet
hebben? Voorzeker neen, en 'tis hierin byzon
derlyk dat de schreeuwende onregtveerdigheyd
bestaet, dat men den laetsten wil der bezetiers,
die gansch uytdrukkelyk voor 'tgoed was, roeke
loos ziet verkrachten en tot het schroomelykste
kwaed, tot de ergernis, tot het verderf der herten
en ondergang der zielen verkeeren.
Wat meer is, er bestaen kontrakten, overeen
komsten, voorwaerden wettelyk met het wette-
lyk gezag van die tyden, rn naem des lands, aen-
g'-gaen. Nu die kontrakten overeenkomsten en
voorwaerden nopens eene wettige zaek schenden
en verscheuren en de goederen direr voor ver
pand stonden inpalmen, dit is eene schreeuwende
onregtveerxligheyd, eene stellige diefte en al wie
er zich pligtig aen maekt is in geweten tot resti
tutie' verpligt.
Maer gaet aen liberhaters-francmacons over
regtveerdigheyd en restitutie spreken. Ziet hier
Wy vernemen dat de commissie van Henegauw
zyne hoogweerdigheyd den bisschop van Doornyk
komt voor de regtbank te dagen, om hem te
dwingen aen die commissie de fondatietitels der
beurzenstichting Neute, die aen het seminarie
van Doornyk in vollen eygendom waren bezet, al
te geven.
Ziet hier nu de schreeuwende schande van
deze zaek:
Ofschoon de roofwet op de beurzen nog ver-
klare dat het openbaer gesticht 't welk in bezit
zal wezen van goederen belast met fondatiën, er
't, bestuer zal blyven van behouden, wilt men het
doornyksch seminarie er, in den persoon des
bisschops, van berooven.
De studiebeurzen Neute zyn gesticht voor al de
takken der geestelyke studiën en de eerste con
ditie die gemaekt is om deze beurzen te konnen
genieten, is dat de jongelingen die ze vragen
zich tot den geestelyken staet bestemmen. Nu,
zullen het de leden zyn dier wereldlyke commis
sie die zullen konnen beoordeeien of de jongelin
gen die de beurzen Neute vragen, geschikt zyn
tot den geestelyken staet? Deze vraeg doen, is
dezelve beantwoorden. Eenen jongeling uvt een
publiek zedeloos huys zou, by voorbeeld eene
dier studiebeurzen komen vragen, omdat zy voor
alle takken tot het geestelyk onderwys, te begin
nen met de leegste studiën, geschikt zyn, zou de
commissie van Henegauw bevoegd zyn daerover
ïeoie
1NCK,
lever-
U,U0D
ligSt#
DEN BEDELAERSJONGEIW
EENE VERTELLING.
Kaspar verdroeg zeeziekte, wind en weêr met de
volherding van eenen ouden zeerol). Zyne vlugheyd,
leerzaemheyd, ordeliefde en dienstveerdigheyd maekien
hem weldra den lieveling van liet scheepsvolk, zoo als
hy dien van den kapiley» reeds was. Hy maeide het
eerste jaer eene revs meê naer Amerika, vervolgens
naer Spanje, en bleef des winters by den kapitevn, die
ongetrouwd was, te Rostock. Dezen beminde hem als
een kind. Gedurende den winter liet den wakkeren
map hem onderwyzen in hel lezen, schryven, rekenen
en andere dingen lesgeven; want Kaspar kende geen a
voor eene b Zynen iever en vlyl, en bovenal zyne val-
baerheyd deden hem reuzenschreden maken. Wat hy
des winters te Rostock had geleerd, wierd des zomers
op zee in praktvk gobragt. Zoo ging het vier jaren ach
tereen. Kaspar Deuvik was matroos geworden, en ver
volgens onderstuerman Overal en ten allen tyde had hy
doen zien, dat hy geen alledaegsch mensch vvas, en, on
danks zyne prille jeugd, veelvuldige blyken van schran-
derheyd en moed gegeven.
Den kapitevn wierd hom hoe langer hoe meer gene-
Ken; het scheepsvolk was wel een beetje jaloersch op
hem, maer had toch eerbied voor zyne begaefdbeden en
zyne verworven kennis van het zeewezen. Toen derhal
ve in den vyfden zomer den ouden stnerman stierf, wierd
hy, zonder dat iemand er iets tegen bad, in des/ölfs
plaets aeDgestëld.
te oordeelen en zou zy die beurze mogen verlee-
nen
De goede reden, de kanonieke princiepen en
de regtveerdigheyd antwoorden NEEN, maer de
walencommissie antwoord JA.... Waer gaen wy
naer toe met zulke schandwettén?Relgen,
let wel op want het volgende zal ook gebeuren
Jan N. gy bezit een stuk land van vier bunders
dat u door uwen oom, hy testament, gegeven is,
met last van er alle jaren 200 franks van te beste
den om eenen armen jongen uyt uwe familie te
doen leeren. Dit land bézit gy van over twin
tig jaren en hebt er steeds het rustig en onge
stoord gebruyk van gehad. En nu wat zal het
zyn De provintiale commissie zal komen en u
dit stuk land zonder complimenten afpakken zeg
gende dat gy die fondalie niet meer kont bestu
ren, dat dit land u niet meer toebehoort, dat den
staet er krachtens de beurzenroofwet alleen
meester van geworden is
Wat dunkt u daervan, landgenoten Is dit
regtverdig Is dit wettig Neen, duyzendmael
neen, zult gy antwoorden, nogtans dit en nog
meer zal geschieden, indien aie vermaledydde
wet in voegen fclyft en indien dex kiezers den
liberhaters-maconnieken haspel niet uyt de kamers
zetten.
Maer wat nog erger is, is dat de commissie
van Henegauw volkomentlyk onbekwaen is, zelfs
krachtens de schandvvet die zy inroept, van stu
diebeurzen voor de godsgeleerdheyd te besturen.
Zy moet door hare eysschen de vraekroependste
inbreuk maken op de regten des bisschops, op de
regten der Keek en de Constitutie roekeloos
vaneenscheuren. Zal den Koning dit gedoogen
Zal het volk zulks verdragen Zullen de kiezers
van Doornyk over die akten van geweldig onregt
de oogen .sluyten
Wy konnen het niet aennemen, want een land
waer straffeloos zulke akten konnen gepleegd
worden, loopt zienlyk naer zynen ondergang en
zal niet moeten verwonderd wezen word het heen
of morgen door den vremdelirig ingepalmd die
met regt en reden zou zeggen: ik kan niet dulden
dat aen myne deur zulke principen in voege
komen, want ik heb te vreezen dat. zy zich, gelyk
alle slechte voorheelden, tot myn eygen volk
overzetten.
Landgenoten, weest dus op uwe hoede, en red
u zelve met de aenstaeude kiezmgen of gy zult
het tiendobbel beklagen en betalen, als het zal te
late zyn.
Den lirerhater. Hew el, pachter Jan, wat
zegtgy nu van de liberalen, de barreelen zyn nu
ook; afgeschaft?
Pachter Jan. Ja, Mynheer, zy zyn afgeschaft,
en dit is 'L geen de catholyken van over jaren en
jaren gevraegd hebben, maer 't geen de liberha-
ters altyd belet hebben.
Den liberhater. Wel, pachter Jan, gy schynt
niet al te kontent van die afschaffing, 'k en versta
my aen de boeren niet, die kneukels zyn nooyt
te vreden. Wat is de reden daervan. g'hebt u
zeker door uwen pastor laten opmaken
Pachter Jan. Lomperik die ge zyt. T is altyd
uw zelfde liedeken van de pastors meent ge dat
de boeren ook geen oogen hebben om hunne
belangen te zien, en dat zy altyd bv hunne pas
tors moeten loopen om te weten wat hun voor-of
nadeelig is
Den lirerhater.Pachter Jan, g'en moet u
niet kwaed maken.
Pachter Jan M. g'en zyt my zooveel niet
weerd dat ik my in u kwaed make, maer 't is zoo
beestig als onverdragelyk dat den liberhaterwin-
kel altyd met de pastors voor den dag komtge
zoud zeggen dat die gasten nen pastor ingezwol-
gen hebben. En als men met hurt eens serieus
wilt redeneren, staen ze seffens te kyken gelyk
nen uyl in een ankergat.
Den liberhater. Nu, nu, pachter, zegt my
eens waerom gy niet te vreden zyt over de bar-
reelafschaffing.
Pachter Jan. Wel ik ben daer kontent van,
maer 'k zou u over de liberale afschaffingen zoo
veel moeten zeggen, dat den eynd er aen verlo
ren is en dat ge zoodanig uwe goeste zoud
krygen, dat g'in geen acht dagen zoud moeten
eten.
Den lirerhater. Zeg maer op, Jan, 'k zal u
antwoorden.
Pachter Jan. Zet dus uwe ooren "open.
Sedert dat de liberhaters aen 't roer zyn, hoort
men van niets anders meer spreken dan van af
schaffen. Al wat goed is word afgeschaftde lief-
dadigheyd word afgeschaft, de gewyde kerkhoven
worden afgeschaft, de testamenten worden afge
schaft, zy hebben de studiebeurzen of in andere
woorden het zevende gebod afgeschaft Cartouche
schafte ook de beurzen af,) de vrylieyd van den
predikstoel is afgeschaft, al waer zy konnen,
schaffen zy de chrislelyke opvoeding der kinde
ren af.... Die liberhuterskwanten gaen zoo verre,
dat zy de HH. Sacramenten afschaffen en openlyk
zeggen geen doopsel meer, geen eerste com
munie meer, geen sacrament van het huwelyk
meer, geen laetste sacramenten der stervende
meerWaerlyk, M. die jannen zyn te veel
ieverig voor het afschaffen wees verzekerd dat
cie Relgen hun op dien weg niet zullen volgen,
want zy gaen zooverre dat, zooals men te Luyk
en te Brussel gehoord heeft., zy ons Geloof, Chris
tus, God zeiven willen afschaffenWat de
barreelen aengaet, dit is oogenverblinding Van
Gend en kompagnie kan daer van profiteren met
zyne pakwagens en de groote heeren met hunne
cheezen en voituren. maer voor ons boeren, zal
dit weynig of geen profyt bybrengen, terwyl hef
maer op de wegen van den staet is dat de barree
len zyn afgeschaft. De boeren zullen op de pro
vintiale en gemeentdyke wegen blyv.en betalen
gelyk te voren. 'T is immers 't oud liedje der
liberhaters Den boer zal 'i al betalenMet een
woord, Mr 'k wenseh ik maer eene zaek dat God
ons en alle menscben van die liberhaters-afschaf-
fers zou verlossen. Maer wilt gy welen wat my
meer plaisir dóet dan uwe afschaffing der etaets-
barreelen, 't is dat, naer alle waerschynlykheyd,
De fortuyn scheen nu ook nllerwege den jongen zee
man le vergezellen Het schip, dat aen eenen reeder te
Rostock toebehoorde, had nog geene a vary van belang
gehad. De revzen hadden allen ruym voordeel opgele
verd. Kortom; den reeder was niet minder over.Kaspar.
voldaen dan den knpitcyn.
Zyn stand was nu reeds zeer voordeoltg, daer hy niet
een onaerdig sommetje voor den kwaden dag op zyde
kon leggen Hv deed dit dan ook, en liet datgene, wal
hy niet volsliekt noodig had, by zynen kapitevn op in
trest slaen. Aen dezen laetsten was dit ook acngmacm,
daer hy een zoo uytslekend jongen mensch daerdoor le
meer aen zich verbond.
Om echter me: myn verhael niet al le uytvoerig te
worden, wil ik het overige met weynige wóórden sa
menvallen. Kaspar verwierf zich hoe langer hoe meer
hel vertrouwen van allen, die hem omringden, den
kapitevn wierd oud, en trok zich terug, om zyne overige
dagcn'in rust door le brengen, en met zyn acht-en twin
tigste jaer. was Kaspar Deuvik kapitevn van het koop-
vaordyschip de Vrouw Edda, van Rostock.
Zoo als gy weet (aldus ging mynen reysgezel voort)
zyn de zeelieden anders dan andere menschen. Zy
zyn meestal kort van slof, ernstig en koel. Ook
Kaspar had zich deze wyze van doen eygen gemaehf
maer onder de ruwe schnel sloeg een warm hert. De
dry of vier maenden in het jaer, dat hy niet op zee was,
bragt hy steeds by zynen vaderlyken vriend door. Den
kapileyn was oud geworden, en de vele ongemakken
van zyn vroeger leven deden zich nu allen gelden, Ier
wyl de kwalen zyns ouderdoms, die meer en meer toe
namen, het denkbeeld in hem deden opkomen, dat zyn
evnde wel zeer naby kon zyn. Hy had slccbtg eenen
weDsoh, d'ien namelyk om in Kaspar's armen te sterven,
dezen wensch mogt echter niet vervuld worden. Mv
wierd plotseling ziek, en zoools het met menschen gaet,
die geheel hun leven gezond zyn geweest, hel liep
schi 1 yk met hem af. Den kapileyn was inlusschen een
man .van overleg. Voor dal hy stierf, liet hy eenen nota
ris komen, en maekle zyn testament; kort daerita ont
sliep hv
Kaspar vermoedde niet, welk een harden slag hem le
Restock had getroffen, toen hy legen eenen hevigen
storm in de Tafolbaey moest kampen. Hy kwam er ech
ter door, en liep tegen don herfst gelukkig te Rostock
binnen.
Nauwelyks had hy den voel aen wal gezet, of hy
'wilde lei stond naer zynen vaderlyken vriend snellen
maer den reeder, die den ouden kapileyn ook in eere
had gehouden, zegde bedroefd Haesi u maer niet,
'kapileyn! Hem, dien gy zoekt, vind gy niet meer. Hy is
eyndeïyk de haven der rust hinnengeloopen.
Hel aengezigt van Kaspar, hoe zeer ook door de zon
^verbrand, verbleekte van schrik.
Dood? vroeg hy. Ja. sedert vier maenden
was het antwoord van den reeder. Kaspar stond eene
poos geheel verslvfd, alsof er geen loven tn hem was.
Maer de tranen, die over zyne door het weêr gebruynde
wangen liepen, getuygden genoeg, hoede tydinghera,
had getroffen.
Nauwelyks was het bekend, dat kapileyn Deuvik was
binnengeloopen, ot' hy wier Ivoor de regtbank geroo-
pen, om, op verlangen van den testamenleur, de onlze-
gelir.g van hel testament des kapiteyns by le woonen-
Hoe stond Deuvik verbaesd, toen'uvl het testament
bleek dat hy den eenigen erfgenaem var) den overleden
kapitevn was, die hem als zyn eygen kind had lief ge
had. Op eens was hy nu een ryk man geworden want
hel vermogen van den overledenen was zeer aenzieniyk
en hy zelf had nu.ook reeds een fraey kapiiaélljé bycen
vergaerd.
Er waren derhalve menschen genoeg, die hem rieden
de zee te verlaten. Maer hy zegde: Bednyd den dolfyn
eens, dat hy op het drooge moet gaen. Zoo min u dat
zal gelukken, zoo mm kan ik de zee vaerwel zeggen.
Reeds dry maenden rust des winters brengen m'y lot
wanhoop.
Daerover verwonderde zich menigeen. Anderen lach
ten er over; maer den reedcr was er best. mee in zynen
schik, en Deuvik ging weder in zee, en dat duerde zoo
tot hy zeventig jaer oud was, en niet meer kon.
Maer zonderling was het, te Roslook wilde hy niet
blyven. Er overviel hem een verlangen naer zyne vader
stad, dal hoe langer hoe heviger wierd. Ily bragt zyn
vermogen in zekerheyd, en trok toen het zal no
zeven jaer geleden zyn - zyne geboorteplaets na lang
afzyn weder binnen. In het eerst wilde hem niemand
meer kennen nu was daer in dien tyd alles veranderd,
zoo als zich begrvpen laet. Toen men echter vernam,
hoé hel met het vermogen van den ouden Deuvik stond,
ja toen kon men zich dm knaep nog zeer goed herinne-
ren. Dén eenen had he.m eens zvn genoegen talen eten*
een anderen had hem een afgelegd vestje gegeven; een
derden had altoos gezegd dat er in den jongen wel wat
stak; en een. vierden had hem'juyst ih huys willen ne
men, toen hy was wcggeloo'pen. leder kwam den
ouden man met een bezoek lastig vallen, en trachtte te
hewyzen dat hy of zv nog een verre neef of nicht van
hem was.
i Wat was het gevolg er van Valenlyn, zyn knecht,
wees hun allen het gal van de deur. Hy voegde hun toe,
dat zyn heer op geen gezelschap gesteld was, het mogt