Jaci*. Zondag', 7 Oetobor 1800. j\" i Odl.
V ERTR EK UREN l'Yt AELST NAER
C FRANKS VS JAEUS.
VEKTIIEKUIIEN UYT VOLGENDE STATIËN
NIEUWE FRANCMA-
CONSUHOLEN
Maer is dit timer
'T is genoeg.
Langsom klaerder.
Oehderm 5-30 7-25 8-28 9-45 12-20 3-10 6-16 l-euv. Thienen Luyk Verv. Land. 5-308-47 IS 1
9.18 1 2 3 kl.) 9-38 Leuven 9-45 1 1-58 12 21 2-55
lokeren 5-39 8-38 9-45 12 20 3-10 6-16 9-18 1 3 10 W» 616 T'"J"e" ./i (J ''.l
Brus. 6-39 E(l«2»3« _k'J 7-0» 8 08 8-47 E(1 23 k') jg n ffwo 6-39
9-38 11-58 12 21 2-38 2-55 5-48 E (lc 2e k') ft [)oornv|ii Korlryk, Moesereen, Ryssel (langs
5-50 I 40 8-3) 8-50 10 .32 des Zondags. 7 i- E(2 3 H «.44 15.39 3.13 6-39
Meeh. Aniw. 5-30 8-39 1 (1 '2 3 kl.)7-0S 7-25 3.37 e (1 2 3 kl.) Doornyk niet begrepen.
8 08 8 3'! 8-47 E Cl 2 3 kl.) 9-45 11 58 12-21 Doom Hyss. (langs Alll)7-55 5-50 8-50 Doorn.
2-45 3-10 5-50 6-16 7 04 8-50 E (1 2 3 kl.) Si pjjpov.e. Goorst)., Ath, 7-55 9-38 2-45 5-50 8-50
10-32 des Zondags. gg Bergen, Quiévrain, Namen, 7-55 9-38 2-45 5->50
VAN ANTWERPEN NAER St-Nicolaes, Lokeren, Gend, 5-00 7-30 9-00 11-00 2-30 4-00 7- 0
VAN GEND NAER Lokeren, St-Nicolaes, Antwerpen, 4-40 7-25 9-30 10-50 2-25 5-30 6 50.
Tc Lede staen al de konvoys uytger.omen de Expres. Te Idegem en Santbergen staen al dè
ionvovs. Te Gyseghem staen stil al de konvoys.
Tc Denderleeuw staen al de konvoys uytgenomen de vertrekken van Brussel 6-00 7-15 8-05
12-00 3-15 6-00 8 05 en uyt Aelst 6-39 8-47 2-38 5-48.
Vertrekuren uyt Denderleeuw naer Brussel 7-16 8-21 6-54 12-10 12-31 3-08 6 05 7 53 9-05.
mmmm
l'idqac Kuusa
VAN i.OKKKRN NAER
Dendermonde, Aelst, 7-00 9-35 Denderm. tl-25 J-05 Denderm. 4-57 7-40 10-25.
N'inove, Geeraerdsbergen, Ath, 7-00 0-00 4-57 7-40 0-00.
VAN ATH NAER
Geeraerdsbergen, N-nove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-35 10-40 1-40 4-39 7 30.
Lessen, Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst 6-35 10-40 1-40 4-39 7-30.
Brussel Hangs Denderleeuw) 6-35 10-40 1-40 4 39 7-30.
Gend, Brugge, Oostende (langs Lede). 6-15 10-40 1-40 4-39 0-00.
van Ronsse naer Audenaer.de, gend 4-00 8-05 9-50 11-55 4-45 8-25.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend, 6-00 E 1 2 3 kl.) 7-15 E(1 2 kl.) 7-25 8-05 1! 20 12-00 2-11 3-15 E (1 2 3 kl.)
5-15 6-00 6-50 8 05 E (l 2 3 klj 8 15 11-45 des Zondags.
Ninove. Geeraerdsbergen, Ath_(langs Dendorleèuw),'' 7-25 15-15 2-11 5-15 8-15.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelst) 7-30 8-05 E (t 2 3 kl.) 11-55 2-95 5 25 8-25 (langs Mech.) 5-56 8-06
8-68 E (1 2 3 kl.) 1. -12 3-38 5-53 E (1 2 3 kl.) 7-41.
Aelst 7-30 8-05 11-55 2-25 5-25 5-56 8-25 10-50.
AELST, DEN 6 OCTOBER 1866.
Minister Van den Peereboom komt, door een
koninglyk bestuyl van 1 September, eenen rees-
sem van versclieyde duyzende nieuwe liberha
terssciiolen aen te kondigen, om de volwassene
nu ook op den staelsleest'te schoeyën, die, gelyk
elkeen weet, niets anders is dan den francma-
eons-leestwant M. Peerèboom en zyne ko»-
fraters zyn maer ministers door de gratie der
logie, om de zaken niet van het land, maer wel
van den fraucmaponswinkel te verrigten.
Als men dit gröndwetsehendend besluyt wel
overweegt, zou men waerlyk zeggen dat minister
Peereboom maer spreekt van millioenen en
scliolen, om het belgisch volk te beschimpen.
In zynen omzendbrief van 30 ,juny zegt hy dat
er sedert 1842 voor liberhaterssciiolen betaeld is:
1° Door de gemeenteus TWAELF MILLIOENEN
281 DUYZEND FRANKS.
Door de provinciën VIER MILLIOENEN 17
DUYZEND FRANKS.
Door den staet ACHT MILLIOENEN 66 DUY
ZEND FRANKS.
te samen VIER EN TWINTIG MILLIOENEN
364 DUYZEND FRANKS.
■2- Dat sedert 1861 tot 1864 do kosten voor liber
haterssciiolen jaerlyks beloopen tot de som van
TWEE MILLIOENEN 364 DUYZEND FRANKS.
13" Dat er onder andere vyf buytengewoone kre
dieten zyn toegestaen geweest, ieder krediet
van EEN MILLIOEN, dus te samen VYF MIL
LIOENEN FRANKS.
4" Dat er nog eenen nieuwen voorstel komt acu-
genomen te worden van wederom een krediet
van VYF MILLIOENEN FRANKS. Dus te samen
in buytengewoone kredieten voor het bouwen
van scholen 10 MILLIOENEN FRANKS. Het laet-
ste millioen, zegt M. Peereboom, nauwelyks over
dry maeuden gestemd, is reeds omtrent ver
zwolgen. Er blvft nog veel te doen, voegt hy er
by, voor het bouwen van scholen. Maer de zaek
is in vollen gang, laet ons de goedwilligheyd van
't volk waernemen, alsof hy wilde zeggen, laet
ons liet yzer smeden lerwyl liet heel is, den boer
zal 't al betalen
Wy verhopen, zegt. minister Peereboom nog,
dat de gemeenten en provinciën ons ook nog
voor eene somme van TIEN MILLIOENEN
FRANKS zullen byspringen. Kan het geld beter
besteed worden dan aen liberhaterssciiolen
vraegl hyDe gemeenten moeten zich zelve
alle slapii van opofferingen daervoor opleggen en
zoeken aen geld te geraken, 't zy door vrywillige
iuschrvvingen, 't zy door buytengewoone belas
tingen; 't zy zelfs door geldleeningen Is dit
't volk niet beschimpen in bywezen der zoo
schroomeiyke contributiën waeronder het ver-
pletterd ligt En om de lastenbëtalers rnoed
te geven, voegt dien slimmën Yperschen minister
er bv, dat nadat al die millioenen zullen gestort
wezen, men nog verre zal zyn van gedaen te
hebben al het geen liet liberliatersonderwys ver-
eyseht, want, zegt hy, na hel opbouwen der
scholen, zal er ook moeten geld gezocht worden
om die scholen te meubeleren, te onderhouden
en te herstellen
Kan men te veel opofferingen doen, vraegt hy
nog, voor eene zaek van onderwys? Alle geleerde
en weldenkende mannen, gaet hy voort, zyn
van zyn gedacht dal van 't onderwys afhangt de
verbetering van zeden en versland
Van een catlïolyk onderwys, JA zeker, da ervan
hangt de verbetering der zeden af.
Van een liberhaters- of IVaucmagonsondervvys,
WEEN, duyzendmael NEEN, wel integendeel
En die weldenkende mannen die 'l onderwys van
minister Peereboom goedkeuren, hebben hier
geenzins ons vertrouwen in punt van onderwys,
die mannen kennen wy te wel, zy hebben ons
te veel bewyzen van hun weldennen gegeven.
'T zyn immers die zelfde mannen die in 1865
te Brussel een. onderrigtingsverbond hebben ge
sloten, en ouder hunne voornaemste aenvoer-
ders het fynste puyk tellen der francmagons en
solidaire vrydenkers. Onder andere, 1° M, Van
Bemmel, professor van filosofie te Brussel, die
ïï^^wVrüssÈTV krinolien Royerom-
-mtëlde en dén voorstel deed een vrydenkers-
kon gres voor de maend maert. byeen te tromme
len, zeggende dat de solidaire genootschappen
voor dit, tydstip zouden bereyd zyn.
2° Dit onderrigtingsverboud telt onder zyne
bestierders nog eenen POTVIN, door zynen ge
zworen haet tegen Kerk en priesters gekend als
eenen der hardnekkigste vyanden van den cailto-
lyken godsdienst. Hy is professor te Brussel van
letterkundige geschiedenis. 'T is hy, Potvin, die
op 10 October 1865 voor 't standbeeld van den
opperfrancmagon Verhaegen die afschuwelyke
woorden plaetste in den rno.nd van de jonge kin
deren hunner liberhaterssciiolen WECII MEI
'T GELOOF 1 WECII MET DEN MESSIAS, dit
is te zeggen WECII MET JESUS-CHRIS 1 US
En die jonge kinderen zongen die afschuwelyke
göddelóoze coupletten met eene onverschillig-
heyd die van schrik doet sidderen
5° lil dit onderrigtingsverboud vind men ook
eenen Van Meenen die onder de kopstukken is
van den boekenwinkel waer in 't. licht verschv-
nen de werken van den vermaerden kerkdief en
beeldstormer Marnix, in wier voorrede er gedrukt
staet dat men den callwlyken godsdienst niet alleen
moet ontëeren, maer. hem zelfs in modder en slyk
versmachten....... In dien zelfden boekenwinkel
vind men ook hel afschuwelyk werk van eenen
priester apostaet, 't welk zeer wel voor opschrift
draegtLE MAUDIT (den verdoemden), en de
schimpredens tegen 't heylig Evangelie van den
godsloocheuaér Proudhon, die leertdat God het
Imaed is, dat den eygendom eenen diefstal is, enz.
immers zyne werken die in Vrankryk door de
regtbanken veroordeeld en geschandvlekt zyn...,.
4" Dit zelfde onderrigtingsverbond telt van
gelyke een fraucmagonskopstuk met name Van
Humbeeck, die in de kamer zit en die 't ver
slag heelt opgesteld om de kerken te berooven
van 't bestier barer goederen en ons alzoo
allengskens te gelcydeu naer den "afgrond der
kerkvervolging.
Wy zouden nog al veel andere van die welden
kende mannen van het onderrigtingsverbond kon-
nen voor de.pinne brengen, maer't bovenstaende
is genoeg om te doen begrypen welken den
schroomelyken uytslag zon wezen van eenen
reessem francmaconsscliolen door zulke welden
kende kerels goedgekeurdNiet alleenlyk zou
den zy onze in kommer en zweet gewonnen en
afgeperste millioenen gulziglyk verslinden, maer
nog bovendien in Belgian liet catlïolyk geloof
versmachten en van al de inwooners, 't zy ryke
of arme, 'tzy koop mans of werkmaus, ja, 't zy
bedeljjers zelve liberhaters maken, fraomagons
eu solidaire». Meteen woord, in de liberliaters-
stichtingen zouden zoodanig het verstand en de
zeden ontwikkeld en verbeterd worden, dat de
volwassenen er alle jaren wat min mensch en
en wat meer verbeest zouden worden, en aizoo
zouden de francmagons hunnen wensch volbragt
zien namelyk het roomsch, catlïolyk alleenzalig-
-^in mnitiiw t.-Ai-gmylit
MASRi.
Ja, MAER valt nu te weten of de Belgen, de
Kiezers, die rampzalige onderneming, die liel-
sclie plannen dor francmacohs en solidairen
zuilen ondersteunen. Valt nu te zien ol de
Kiezers, met in de aenslaen Ie stemming, voor
de liberhaters-kandidaten te kiezen,, die de ver-
siaefde werktuygen zyn der Jrancmaconslogiën,
zullen medewerken aen de versinachting van
't geloof, aen de vernietiging der'zeden, aen hel
ongeluk van 't Vaderland
Ja, dit bfvft te bezien nogtans, wy konnen
noch durven zulke gruwelyke mqgeiykbeyd on
derstellen, het ware de catholyke Belgen eflenaf
iu 't gezigt spuwen en liun verwyten dat zy moed
willig, dooreeue heipeltergende medepligligheyd
de geesseis des hemels op 't land roepen.
Doch neen, zooverre zal 't niet komen, de
kiezers zullen de groote gewigtigheyd hunner
taek begrypen en zich doordringen dat van hun
alles afhangt. Zouden zy kiezen voor de liber
haters, zy zullen verstaen dat zy 't Vaderland
overleveren aen zyne ergste vyanden, die met
geweid, het vergift der goddeloosheid zullen
inenten aen de jongheyd zoowel als aen de be-
jaerden. Met te kiezen voor treffelvke goede
'catholyke kandidaten, zullen de frauemafous, de
ministers en de solidairen niels meer konnen
doen, en 't land zal bevryd wezen van 't grootste
ongeluk dat. het te vreezen heelt. Het rampzalig
ItaViën ondervind wat bet is onder de klauwen
van het francmaeonnismus te zuchten VYF DUY
ZEND MILLIOENEN schulden in eeltige jaren,
vernietiging van allen koophandel, het afgrys-
J1YX EERSTEN EN LA ETSTEN
DIEFSTAL.
(Pte Vervolg).
Lan"e ryen van met witte steenén bedelde graven
blonken in den manesehyn, hier en tlaer beschaduwd
door bet loot van enkele wilgonboomen die er geplaetsl
waren en van sommige verheven graf-monumenlen die
van lusschen de meer nederige graven verrezen Wan
neer de takken der wilgen zich in de nauwelyks le
bemerken avondkoelte bewogen, was bol voor myne
gespannen verbeelding, als of de geesten mei spoed m
hunne graven nedergleden, uyt vrees dat eemg men-
schelvli oog hen mogt zien.
Tei'w'vl ik op den uytkyk was naer geesten, deden
mvne makkers hun best om le onderzoeken of zich ook
Indianen op de begracfplaels bevonden, maer daer er
geen te bespeuren viel, zoo gingen wy naer het midden,
vraerbv ik zeer zorgvuldig de achterhoede uytmaeUe,
daer ili nog steeds in groote vrees voor de onslerfelyke
wezens verkeerde
Onder dc schaduw van het grootste gedenkleekcn
bleven wv staen zonder eeltig verder oponthoud zette
mynheer Brown zich onmiddelyk met zyn houweel aen
't 'werk acn eene steenen placl van het voetstuk en was
er spoedig in geslaegd om eene opening te maken voor
liet hreekvzerdiL werkluyg van l welk nu den man
met de nalenlleerzen my ontlastte, wiord door dezen
niet groote handigheyd gebezigd en daerdoor al spoedig
den steen afgeligt.
Gelvk in het sprookje van Abtdm, was nu de opening
var, eèn donker hol ontdekt, maer geene vootslappuu
lykste zedebederf, rooven, stelen en moorden,
en daerby schier onherslelbate armoede en
eilende, ziet daer de hittere vruchten van dit
nooyt genoeg vermaledyd fiancmaponsgewéld....
O ja, wy durven, wy moeten 't u zeggen, kie
zers van g'heel 't land, gy zyt het die, door uwe
stem, gaet beslissen over 't geluk of ongeluk van
Belgiën. Overweegt, mediteert en doordringt u
wel van uwe hoogst belaugryke taek, en wy zyn
zeker dat gy den val en de volkomene verplet
tering zult zweeren van dit gruwelyk maoouniek
schrikdier, 't geen gereed is om Delgiën's bloed
en merg zoodanig uyt te zuygen, dat het aen
Italiën zal gelyken 't welk, door de scbroome-
lykste armoede en zedeloosheyd, lot den slaet
van 't afschuwelykste ontvleeschde geraemle ge
komen isDe zelfde oorzaken hebben ge-
woonlyk de zelfde uytwerksels, Kiezers, en gy,
gy zyt zoo gelukkig, dat gy, ten koste van eens
anders ongeluk, kont wys woideit en uwen on
dergang voorkomen
De francmagonsinzigten worden langsom klaer
der en moeien de catbolyken dus ook langsom-
meer op d'hoedé zeilen. Leest en oordeelt, land
genoten
Hel jodenblad, de Independence, wenscht mi
nister Peerèboom geluk, omdat hy, door het
koniiiülvk besluvt yan'i sAnfPiphf>i- h»» «"d*
"cfër volwassenen. Dii inaconniek liberhatersblad
vraegt ook dat men het zedelyk onderwys uyt
de lagere scholen zou verbannen en de wet ver
anderen wan 1842 die zulke dwaesheden, te
weten de leering van Christus, toelaet!
Hoe vind gy de vraeg, gy, catholyke ouders,
die uwe kinderen naer de stadsscholen zend?
Gy vind ze schandelyk en snood, dit weten wy,
nogtans die vraeg zal zeer in 't kort ingewilligd
worden.
En wat zal het gevolg wezen
Dat do zedeleer van Christus en zyner Kerk zal
konnen vervangen worden door de zedeleer van
de krinolien Galti de Gamond en van de krinolien
Royer, ol nog beter door de gemakkelyke en
toegevende zedeleer die wekelyks uytgelegd word
in de paryssche courriers van d'Independence
met reden'door den Bi en Public genaemd forgone
de la pollissonnerie internationale, den tolk van
vuylen klap onder de volkeren.
Redekundiglyk gesproken, is den staet, vol
gens zyn liberael stelsel, oubekwaem van te on-
derwyzen. Onderwyzeu is bevestigen. Nu, om te
bevestigen, moet men op een grondbeginsel ge
steund zyn, en wel voornamelyk in het punt van
zedeleer. Maer welk grondbeginsel heeft het on
derwys ten koste van den staet gegeven? Waerop
steunt de zedeleer van den staet? Is'l op de lee
ring van 't catlïolyk geloof? Is't op de christelyke
zedeleer? Zekerlyk neen, want den staet ver
werpt dit alles gladaf,is't op de zoogezegde
vrye zedeleer of morale indépendante Dit is ons
dunkens, alleen mogelyk, maer dit zal men niet
openlyk durven bekennen, omdat men zou vree-
lielen zich bespeuren. Zoo donkeren akelig was hel
daer binnen, dal eene buyvering my overviel wanneer
ik er wilde inzien. Verbeeld u dus welk gevoel my be
ving, loon myn vricndelyken, declnemenden viiend inv
op de beleefdst mogclyke wys beval om langs de
louw welke bv, lerwyl by sprak met een eynd naer
heneden wierp, lerwyl hy hel andere eynde aen oen
uytstekend stuk metselwerk vaslniaekle, naer beneden
le glyden en daer de jonge vrouw van bare overtollige
diamanten te ontmaken.
HeL wierd my nu op eenmael duydelvk, met welk
doel die vrienden my hadden mede gevoerd en ook dal
myn persoonlyk belang hierby volstrekt geen invloed
bad nytgeoefend, maer ofschoon nu ook allen tvvyfel
dienaengaende bv my was weggenomen, zoo kan ik
daerom toch niet zeggen dat die oplossing eenige de
minste aengename ge waer wording by my le weeg
bragt. Zoo 'weynig inderdaed was ik met dat voorstel
ingenomen, dat ik zonder een woord ter verontschul
diging in le brengen my omkeerde en wegliep, zoo snel
als het my slechts mogelyk was. Oaer myn noodlot mv
echter tegen was, zoo had ik nauwelyks den afstand
van tien ellen afgelegd, ol ik slruvkelde en viel over
eenen steen en was, eer ik kon opslaen, reeds geval.
Myn vriend had nu een knipmes uytgehaeld en lerwyl
bv de punt er van Ier lengte van een kwart duym zeer
beleefd in een leeder deel van myn ügchaem slak, zev-
dc bv op een loon die mei den minsten tvvyfel by my
overliet dat by in ernst sprak myn jongen vriend,
wanneer gv dat spelletje nog eens begint, dan zal ik u
door middel van dit mes geheel buyien staet daerloe
moeten stellen.
Daer ik maer al te zeer vreesde dal hy woord zou
houden, zoo vond ik het maer geraden om le gehoor
zamen cn ging dus hodaerd weer met hem terug.
Toen wy weder by^dnt yzingwekkeiide hol gekomen
waren, herhaeldo hy zyn aanzoek nog ma els eensklaps
kwam er nog eene kans lei ontsnapping voor myn geest
en ik zeydc u ik kan die juweelcu nergens bergen.
Leen my uwen zakdoek. Brown.
Ik heb dal voorwerp nu juysi niet mede genomen.
zcyde mynheer Brown.
Waer is de uwe. Price
Ook ik heb vergelen hein mede to brengen.
Geen hunner bezat en zakdoek. Eyndelyk kwam er
eene schitterende gedachte hy den hoofdman op cn ik
wil u wel verzekeren dat. ik zyne viugheyd van geest
niet zegende. Zog Brown zeyde by ontdoe u van
die leclzeu dan kan den jongen ze aendoen en den buyt
in de kappen bergen
We! dal is eens een kapitalen inval van u zcyde
den bewondc-remlen Brown cn liv deed zyne leerzen nvt
en trok ze mv aen de voeten. Nu had ik geene veront
schuldiging meer. maer hol kostte toch nog herhneldde
ernstige aenrakingen met hel mes eer ik er toe kwam
om de' touw vast le nemen on er de zwaerte van myn
ligehaem aen toe te vertrouwen
'lk vergal nog te varhalen, dal zy my vooraf den
hamer, den beviel, een eyndje waskeers cn eene. vonk-
doos hadden gegeven, hetgeen ik in de borst van myn
hemd slak, even als ik bel myn brood en myncn kaos
bad gedaen. lk gleed nu langs dc touw af on bereykle
al spoedig bet eynde cr van, maer vóelde volstrekt nog
geeneu grond onder mvne voeten. Dit was een hagebe-
ïyk oogenblik. Zoude'ik de louw loslaten cn dan mis
schien eenige bonderde voelen diep verpletterd neder
vallen, of zonde ik weer opklimmen om ongeveer acht
duym slacl in myn ligehaem le ontvangen Dit was
vvczenlyk een schrikbeeld, dat zyn puntige hoornen
scherp deed gevoelen.
lk aerzelde echter niet lang, want den toestand waer-
in ik my bevond was verre van aengenaem. Den muer
legen welken ik aenbiug was koud en vochtig en byna
geheel bedekt met kruypeude insecten, die zich al spoe
dig ook aen myn spersoon gingen aenbechten. Buylen-
dion schilderde myne levendige verbeeldingskracht my
nog liet aenw ezen van een of ander afschuwelyk mon
ster onder, my, dal my naer beneden zou trekken en
daer eene aengename macllyd van my zou maken. Ik
klom dus zoo spoedig ik kon weer naer boven. Eer ik
ec'itcr het bovencynde van de louw was genaderd,
maakte dat varwciisehle mes- reeds weder kennis met
myncn schouder cn myn beleefden vriend, welken deze
kennismaking-uytwerkte, zwoer een duren eed dat,
wanneer ik niet onmiddelyk weer afda« Ide, hy nn hiel
alleen naer den bodem, maer naer de eeuwigheyd
levens zou helpen.
Ik liet my weer afglyden, nu vast besloten om wat
er ook van komen mogt aen bel eynd van de louw
gekomen naer hem den le springen, maer niettègèn-
staende myn stellige voornemen, bleef ik, toen ik zoo
ver gekomen was, toch weder hangen.
Was ik nu echter ook verzekerd geweest dat eene
gewisse dood my daer beneden wachtte; zoo had ik
toch onmogolyk langer in dezen tóestand kunnen' bly-
ven. Langzamerhand begon de louw my door myne
vingers heen le glyden (nog een langen lyd waren de
teekens van dien (ioortogt in myne handen ziglbaer),
eyndelyk had ik niets meer vast le houden en ik
stortte'naer beneden. 0 w«i vrecsselyken oogenblik!
Van alle gewaerwordingen die ik immer ondervond
was deze wel de ergste, zelfs eene nachtmerrie is hierby
