21'!o Jaei*. Zondag, December illGCs. A" 108ft,
ykbtbeiu iu:\ i v r volgende statiën
6 FRANKS
'S JAÜRS.
Bekendmaking.
E E M OFFICIEEL
SC II AM D A EL
-)Z(—
Wij antwoorden.
Plvymstryker en Ploeg.
Cuifjae
5-50 7 -in P-O" iumï uta Sa^iiAi'.'fco. Si 1
««Rh. Alllw. 8-30 6-39 I 0 3 kl )7-0S 7-S5 m 3-48 E (1 '2 8 tl.) 6 39
0 k 811 8 17 F n 1 3 kl 'i 1-45 H SS lï-il Uoornvk, Kortryk, Moesereen, Ryssel (Fines
3-10 S-K6 6-16 7-04 8-50 E (1 2 3 kl.) f Ge,Hl) 7-47 E(1 2 3 kl.) 8-44 12-39 3-13 6 39
K 32 des Zoml-V's Si 8"37 E l1 '2' s u0 "oomyk niet begrepen.
in,IV Tliienen I „vk Ver». l.antl. 5-303-47 El'i Doorn Ryes, (langs Ath) 7-85 5-SO WW Doorn.
2 3 kl 9-38 Leuven 9-45 1 1-58 21 2-55 Ninove, Gecrsb Alh, 7-55 9.38 2-45 3-51! 8-»0
3 40 5-50 6-16 Tl,.enen 8 50 15 (1 2 3 kl.) Berger., Quióvram, Namen, 7-m»9-„8 2-4.-,0
VIN iNTAVF.HRFN NAER Sl-Nicolaes, Lokeren, Gend, 3-00 7-30 9-' 0 14-00 2-.40 4-00 ,- 0
VAN GENDNAER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen. 4-40 7-25 9-30 4 0-30 2-25 5-30 6-50.
Te Lei,f. siaen al de konvoys „ytgenomen de Expres. 4e Iüeiïem en Santbergen slatin al de
konvovs - Te Gyseghem' siaen stil al de konvoys.
fe Denderleeuw siaen al de.konvoys uytgenom,en de vertrekken van Brussel 6-00 7-15 8-0n
1 *2-00 3-4 o 6-Ó0 8-05 en nvt Aelst 6-39 8 47 2-38 5-48.
Wrtrèku'rën uyl Denderleeuw naer Brussel 7-46 8-24 6-54 12-10 42-34 3-08 6 05 7-53 9-05.
VAN IOKEREN NAER
Dendcrmonde, Aelst, 7-0.0 9-35 Uendérm 11-25 3-05 Denderm. 4-57 7-40 40-25.
Ninove, Geeraerdsbergen, Alli. 7-00 0-00 4-57 7-40 0-00.
VAN ATH NAER
Geeraerdsbergen, Ninove. Aelst. Dendcrmonde, J okeren 6-35 40-40 4-40 4-39 7 30.
Lessen. Gecraordshertren. Ninove, Aelst 6-35 t0-40 4-40 4-39 7-30.
Brussel (langs Denderleeuw) 6-35 10-40 4-40 4 39 7 30.
Gend. Brugge, Oostende (langs Lede). fi-35' 40-40 4-40 4-39 0 00.
van Bonsse nakr Audenaerde, genu 4-Ufl 8.-05 9-50 41-55 4-45 8-25.
VAN BRUSSSI, NAER
Aelst, Gend, 6-00 E 2 3 kl.) 7-15 E 4 2 kl.) 7-25 8-05 11 20 42-00 2-11 3-45 E (I 2 3 kl.)
5-45 6-00 6-50 8 0.5 E (I 2 3 klj 8-15 14-45 des Zondags.
Ninove. Geeraerdsbergen, Ath (langs Denderleeuw), 7-25 45-45 2-44 5-15 8-15.
VAN DF.NDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelst) 7-30 8-05 E (1 2 3 kl.) 11-55 2>>5 5-25 8-25 (langs Meeli.) 5-56 8-06
8-58 E (i 2 3 kl.) 1U-I2 3-38 5-58 E (I 2 3 kl.) 7-41.
Aelst 7-30 8-05 11-55 2-25 5-25 5-56 8-25 10-50.
AELST, DE.\ 1 DECEMBER 1866.
Al wie een abonnement in ons blad neemt voor
1807 zal van lieden tot nieuwjaer aenstaende den
Dendevbode graLis.ontvaiigen.
Van liet 1,netste N' van den DenAerbede zyn
geene afdruksels meer over.
Wy ontvangen nog uyt verscltilligo streken des
lands vragen uaer de laetste Nrs van den Dander-
bode alsook klagteu dat vele van deze aen onze
ins 'lirvvers niet beliandigd zyn geworden. Wy
verzekeren dat de meeste nanwkeurigheyd in
-| verzenden van ons blad word in aclit genomen,
en mét spyt moeten wy melden dat de laetste N"
teeuemaèt uytgeput zyn. Wy verzoeken vrien-
delvk de postmeesiers en facteurs ook nauw
keurig te z.yu in liet uytdeelen van ons blad.
Wy betalen'zware lasten aen den staet en heb
ben das regl dal onze belangen niet verkreukt
worden.
De gewoone annoncen in den Denderhode kos
ten "20 cèiitinien dei, drukregelde relclamen en
vonnissen in het blad opgeiiomen kosten vyl'tig
eentimen den drukregel.
Dezer dagen bevatte den Voiiileur een konink-
yk bcsluyt, legengeteekend door den heer Bara,
j lirtwelk, "in zake van testament, zoo scbaudig
den wil der lestamefitmaekster miskent, dat wy
ons niet kunnen onthouden -de handelwyze des
(iüuvernements aen de openbare veroiilweerdi-
giug over te leveren.
juffer Theresia Favier is te Familleureux, in
lleiiegouw, overleden, na een testament te heb
ben achtergelaten'; waerin de volgende seliikkWg
voorkomt (wy vertalen volgens den Mouiteur
zekert) f"
Zv laet de helft Imrer goederen aen liet bu-
reel van weldadigheyd van Familleureux, om
het inkomen ér van toe te passen aen den
onderhoud der religieuze dochters, geroepen
om het onderwys te geven aerf de arme meys-
jes der gemeente; en byaldien er geene reli-
«ieuzen met dit onderwys belast mogten wor-
n, dan zou de boeveelheyd goederen, waer-
i kwestie is, verdeeld worden tussclien den
■kraed en bel wclthidigheydsbureel derzelfde
neente, op last voor den raed van missen
doen "lezen, en voor het wëldadiglièydshu-
reel van de opbrengst ervan te verdeelen onder
de armen van gezegde gemeente.
Men moet bekeiipen, dat. de leslamentmaokstcr
met vooruytzictit. gehandeld heeft. Zy vreesde,
dat het Gouvernement de schikking mogté ver
nietigen, vvaerby het onderwys, dat zy wilt on
dersteunen, door godsdienstige dochters moet
gegeven wordenmisschien ook wel t.wyfelde
VVFTIEN JAREN IN DE GALEVEN.
(5C Vervolg' en slol).
Zoodra ik weder geheel vry was, nam den gouverneur
my onder den arm en bragl my, gevolgd door verschil-
lende persponen, naer zyn buys de dames, die zich
"daar bevonden, en elk dien ik voorby ging. vvensehle
i my om hel zeerst geluk, moer den gouverneur geleydde
my spoedig naer zyne kamer om my in korte woorden
j te beriglon hoe myne onschuld cuidekl was.
Ik deel hier eene.copy mede van het verslag dal Lan-
i gonis my gaf
Nadat pater PhilipporL Agues Desnoyers voorzigtig
voorbereyd had op den onvermydelyken afloop Imrer
ziekte, maende hy bacr aen tol cone volledige beken
tenis barer zonden opdat zy nog voor bare dood aflaet
j kon krygen Een gcruymen tyd bloei' zy voortdurend
i weygeren, terwyl den goeden vader den toegang lol
1 haer bvna altyd belet wierd door Plnlippe Lorei, die
meestal" by haer was. Op eenen ochlcnd nog zeer vroeg
kwam paler Philippart van bel sterfbed van een zyner
gomeenteleden, en moest toen de hul van Lorei voorby.
i Dacr hy licht zag scliynen in de kamer der zieke vrouw,
j begon hy te denkén dat zy misschien wel op bet uyler-
ste kon liggen by vond de deur gelukkig niet gesloten
en ging dus naer binnen, den trap op naer bare kamer.
Zy was nóg goed by haer versland en kende den pries-
ter dad.elyk. Hare eerste vraeg was of hy dacht dat zy
nog lang kon leven hy vond haer zoo veranderd by
j den laetsten keer toen by haer zag, dat hy rleze vraeg
I niet anders dan ontkennend moest beantwoorden. Hier-
zy, of bet weldadigheydsbureel zou gemagtigd
geworden zyn, een legaet ie aenYeerden, dat
bestemd was voor bet leeger onderwys.
Zy heeft dan zorg gedragen in haer testament
eene bykomende schikking te doen lassclien,
welke moest uytgevoerd worden in geval haer
eersten vvensch niet zou verwezenlykt worden
én zy hervormt dit legaet, waer minister Bara
misschien zou tegen opgekomen zyn, in twee
volkomen wetlelyke legaten bet eene gedaen aen
den kerkraed, om missen te doen lezen, het
andere aen liet weldadigheydsbureel, voor de
armen.
Nu, wat doet minister Bara? Hy schrapt een
voudig de bykomende schikking weg; hy schaft
de voorwaerde af, die bepaelde dat het onderwys
moest gegeven worden door religieuzen, en hy
geeft de somrae, door de gestorvene achtergela
ten, aen den gemeeiHeraed, hem gelastende
dit geld te doen dienen voor de jaerwedden van
welkdanïge leegere onderwyzers.
Zag men ooyt zoo'h schandalige miskenning
van den uytersten wil eens stervenden?
Dat de hoofdbepaling van het testament it)
stryd was met de wet, zooals de Tessehen en de
Bafa's haer hebben'uytgelegd, dat nemen wy aen;
maer waerom dan de bekomene^ schikking mis
kennen, die in rechte niet het rniust kan acage-
rand worden
Dank aen de binnenpalming van het christen
legaet, door Juffer Favier achtergelaten, zal haer
geld kunnen dienen om een solidair onderwys
te ondersteunenDat er zich thans in de gemeen
teschool van Familleureux eene vrouw kome
nederzetten, van het slacli van Jufvrouw Catti,
daer wy onlangs van spraken, en zy zal zich kun
nen beroemen te leven met geld, afgeperst van
eene hoofdzakelyke catholyke fondatie.
Welnu, wy vragen het aen ieder deffig en
regtschapen man: kan de handelwyze van Minis
ter Bara krachtdadig genoeg geschandvlekt wor
den? En wat vertrouwen, kan men r.og stellen
in eeneu Minister, die zoo stpuiweg de eerste
beginselen der regl,vcerdigheyd niet de voeten
trapt?
'T is onzen konfrater Ikuvzencourant die deze
vraeg doet. na- bovenstaeride regelen te hebben
meegedeeld.
Wat ons betreft, wy hebben er geen het min
ste vertrouwen in, en het zou ons niet verwon
deren dat liet. geven van testamenten aen armen-
of andere liefdadige gestichten niet alleen teene-
mael kwame op te houden, maer dat er vele
reeds gemaekte testamenten voor altyd vernietigd
wierden door de testamentmakers zelve. En
waerom? Omdat deze niet zullen willen verdra
gen dat een despötiek en gehaet ministerie
willekeuriglyk hunnen laetsten wil miskenne en
verkrachte, en wat meer is, de giften of legaten
late dienen om garisch het tegenstrydige van
hunne inzigten te bewerken.
Eu wien hindert, wien beschadigt, wien ver
drukt het ministerie daerdoor? Niemand anders
dan den armen, den ongelukkiger), die van de
op wenschte zy bei» hare biecht ie doen hooren eer
Lorei terugkeerde. Hy voldi I aen !>r:- verlangen, doeli
daer een gedeelte van bare bekenli-nis betrekking had
op dc moord van niynb. en mevr. Evrarl zoyde hy haer,
dit Ie moeten opsehryveii, en door haer te laten oudcr-
leekenen, omdat dit stuk de onsehuid moest bewyzen
van een ónscbr.ldig veroordeelden. Hel kostte voel over
redingskracht liaer bier toe te bewegen
Hét hieronder volgende is de geluvgems dooi* den
priesler Imer woordelyk nageschreven en door haer
zelve onderteê|end
Den eygen morgend van den dag waerop mynli. on
mevr. Evrarl vermoord zyn, bragt mevrouw my een
bezoek en verlangde (lat ik by haer zou komen om haer
middagniael gereed temaken, wyl hare dienslmaegd
naer de begrafenis barer moeder was gegaen. Ik be
loofde dit, en zoodra Fliilippe Loret nu te buys kwam,
zeyde ik hem waer ik heen ging, hy maekle ge. no
tegenwerpingen en (lus vei trok ik onmiddellyk. Me
vrouw deed my open en daer ik alles vond wnL ik voor
het eten noodig had, bleef ik den gebéden dag in buys
by haer. Om vyf uren dineerde men, en daerna ging
mevrouw naei bare bovenkamermynheer was niet
wel en ging dus niet uyttoen ik tegen acht uren den
kofly boven bragt, speelde hy schaek met'mevrouw.
Weynigc oogenblikken later hoorde ik mynen naem
roepen door Philippe, ik vroeg aen de venster wat hy
verlangde. Volgens zyn zeggen had hy een boodschap
voor M. Evrarl, maer ik moest stillekeiis opendoen en
hem binnenlaten, omdat liv my eerst wilde spreken.
Mcyrouw was zeer zenuwachtig en had my bevolen
zeer zorgvuldig cic siraekleur te sluylen, ik deed dus
zoodra ik Philippe en nog een jongen menscli had bin
nengelaten, de grendels weder goed digi, waerop zy
liefdadiglieyd van bermhertige herten moeten
leven. 'T is schroonielyk dat de bitterste ellende,
het ongeluk, den dringendsten nood slagtoffers
moeten zyn van eene hatelyke partypolitiek, van
vuyge driften, en vooral van de goddelooslieyd
die alles wilt overheerschen. Eenen dag zal
komen op welken het nageslacht die rampzalige
afwyking van den weg der regtveerdigheyd zal
vermaledyden. Maer het zal dan misschien te
laet zyn, de samenleving zal t.'onderste boven
gekeerd wezen en den goeden zal 't met den
kwaden moeteri hekoppen.
Ploeg. Wat gelukkig gedacht, Pluymstryker,
van uwen vriend Bancel naer Aelst te doen
komen om onze platbroeken wat te troosten.
Pllymstr. 'T was noodig, jongen, want
g'heel ons boelken lag ottder de buyzen verplet
terd, en ik kende geenen beteren dan Bancel om
ons wat te verligten, en ter zelfder tyd om het
klerikael gespuys eens goed in eene gepeperde
conferentie af te tossen, om ons te reken over
de vreedc afkoking die het ons doen ondergaen
heeft. Ik zeg yreede afkoking, want g'heel myn
l.yf doet my nog zoo ze ere, dat. het my onmogelyk
is myne galante tournure van voorlyds te herne
men
Ploeg. G'hebt gelyk, vriend Pluymstryker,
want ge ziet er zóo styf uyt alsof ge nén bessem-
steel ingeslikt had. Bancel zal n vreken, hy is
den man daertoe, hy is dit stielken gewoon alle
weken geeft hy immers te Brussel op 't stadhuys
conferentie tegen de catholyke religie, en zy
zeker dat den Paus en de klerikale»-er ook van
krygen dat helkraekt.
Pllymstr. Daerin gelykt hy ons uytnemende
wel: hy wilt ook noch van Paus noch van Kerk
hooren, maer hy is grooten vriend van Marten
Luther, Jan Calvyn, Thomas Hobhes, Zwingel,
Jan Huss en andere gasten van den zelfden kali
ber. En 'k hen zeker dat hy altyd zyn beste doét
om de vaTschheden en leugens van die kerels
tegen de Pauzen aen zyne verlichte aenhoorders
op te draeyën.
- Ploeg) Als hy maer niet fe verre ga el, want
ons stadhuys is geene francmac-onslogie, en den
Aeistersehen bourg-potirrigelyk gy hem noemt,
zou niet meer gedoogen dat liet gemeentehuys,
welk met zyn eygen geld gebouwd is en onder
houden word, diene om aldaer door zulke logie-
gasten bespót en in zyne godsdienstige gevoelens
gekwetst te worden. Ik weet dat er te Brussel
zelf reeds geprotesteerd is tegen de goddelooze
cpnferentiën van dien fameusen Bancel.
Pluymstr. 'T was ook myne vrees dat zynen
baet. tegen den papenwinkel hem zou konnen
doen te verre gaen, daerom heb ik hem vermaend
van voorzigtig te zyn, en by heeft mynen raed
gevolgd. De conferentie was kort, zy duerde nau-
welyks eene halve uer. Hy begon eerst met te
zeggen dat hy bly was van daer alleen niet te
staen, hy bedankte die goè liberale zielkens die
hem kwamen aenbooren, en daerna nam hy zy
nen elan met de gebaren, bewegingen en majes-
my in de keuken volgden. Philippe deed my toen ver?
seheyden vragen hellenende mynheer en mevr. Evrarl,
welke ik zeer goed beantwoordde omdat ik niet den
minstc-n argwacn koesterde. Een weynig ia Lor kwam
Al. beneden en ging in den hof wandelen, en hoewel
het reeds half duyslor was, zagen wy toch nog dat hy
een eigocr opsink. Spoedig irad liv echter weder in
buys. Philippe lincldc toen eenen.banier uyt zynen zak,
maer na een paer woorden van den anderen man slak
hy dien weder bv zich en raeplo een bouten hamer op
die jiiyst op don grond lag. Zy deden bey.den toen
hunne schoenen uyt, eene handelwyze die my zeer ver
schrikte, al begreep ik nog volstrekt niet wat dit be-
duydde. Er was slechts een kleyuen afstand lusschim
do keuken en de zael, zoodat ik ben volgde om te zien
wat er zou gebeuren. M. Evrarl stond met zynen rug tot
ons gekeerd naer de slractdctir te kyken. Philippe sloop
naer hem toe en gal' hem met den houten hamer zulk
eenen slag op 'l hoofd dal hy voorover, nedervicl, ver
volgens sloeg by hem nog verscheydene keeren op bel
hoofd en ging toen naer boven, nadat hy eerst bel
moordwerkluyg naest zyn slagtoffer had nedergewor-
pen. Ik volgde hem achterna dacr ik hang was by bet
doode ligchaem alleen te hlyven. Toen wy movrouw's
kamer binnentraden, vonden wy haer in haren stoel
zitten mei de handen onder hel hoofd voorover op tafel
rustende even alsof zv sliep het bloed dat langs bot
hair op den grond neêrvi -l bewees my echter dat zy
vermoord was. Zv was reeds dood toen wy by haer
binnen kwamen Philippe was dus haren moordenaer
niet, maer wel den man, die met hem gekomen was,
en dien wy nu bezig vonden met het doorzoeken van
eenen lessenaer welken op tafel stond. Ikwilde onmid
dellyk hot buys verlaten, doch Philippe w ey geril e dit
teyt van eenen waren peperkoekmarchandZy
nen mond gaepte gelyk rien oven, zyne ooren
stonden regl gelyk die van nen verhongerden
bond die naer lekkere beetjes loert, zyne neus
gaten stonden open gelyk twee paplepels, zyne
oogen geleken aen twee oesterschelpen, en
g'heel zyn lyf ging van den grond behalve zyne
vQëlenEn ons ineengekrompen klieksken
bleef wel 20 minuten onder de betoovering van
hoogdravende, holklinde en opgeblazene woor
den, waervan bet geen een zal vergeten, terwyl
liet geen een verstaèn heeft.
Ploeg. Maer wat gaf hy alzoó afin die ont
zagwekkende houding?
Pllymstr. Hy sprong gelyk non bleekers-
hond op het pausdom en viel aen 't huylen om
de Pauzen af te schilderen als de vreedsle, de
bloedzuchtigste en d'oiimenschelykste tyrannen
van de wereld. Hy kraemde onder anderen uyt
dat er eenen Paus was die alles deed vermoor
den wat er van aen Roomen tot aen Bor
deaux onder zyne banden vieldal er op g'heel
die uytgestréktheyd' nóch rots, noch boom, noch'
land, noch buys, noch berg, noch dal was di&
geen getuyge bad geweest van 's Pauzes vreed-
heyd. En dit deed effekt op ons dom kliekskeit
zoo damekes als heerkens. Meer als eene dameke,.
bad het gedurfd, zou uytgeroepen hebben och
wat is dat sohodne
Zoo een predikatie,
Dal komt nog aen het hert,
'T is als een meditatie.
Die troost oris pyn en smért
Ploeg. Maer ei* was nu een beetje meer
volk?
Plcymstr. 'K geloof het wel, 't was gratis,
zonder dat Bancel stond er alleen. En wat meel
is, zoohaest ik wist dat hy kwam, heb ik al ons
volk by circulaire doen weten dat alleman moest
fix op zynen post zyn, en zy vrsegden niet beter
dart m hun verdriet eenige woordekens van
troost ie hooren. Daeruyt komt dat er al was
wat er koude zyn oud en jong, kreupel en
mank, 't was al op den gank, ofschoon het mees
te n deel zooveel van de conferentie verstond aïs-
iïen os van eyers te pellen.
Ploeg. Hoeveel waren er wel in 't g'heele
Pllymstr. Zie, op conditie van 'f. niet voort
te vertellen, want Zondag ga ik 't Verbond doen
zeggen dat de groote zael proppende vol was
en dat er nooyt zooveel volk geweest is. Onder
ons gezegd er waren 440 koppen, den kop van
Bancel meegerekend 120 mans- en 20 vrouw
koppen, maer koppen die tellen, zuide....
Ploeg. Maer wie waren zoo meest die
vrouwskoppen Waren de vledénnuvzen onder
die 20 meegerekend
Pllymstr. 'K en kan ik u deze allemae! pre
cies niet noemen, met dat ik zooveel achter het
vrouwvolk niet en loop maer onder die 20 was
alles begrepen
Ploeg. 'T is g'heeeel wel 'K versta u
Doch laet dit potje gedekt, 'k rade het u
Maer als met 140 koppen g'heel ons kliekskeit
gelyk het waeyt en draeyt, krinolinen en alh s
meê geteld au grand complet was, dan zal 't volk
en dwong rav met hen de laden en verdere hergpine!sen
te doorzoeken, waer hy mogclykheyd voorwerpen van
weerde Konden geborgen zyn. Met den sleutelbos dien
jikzoo dikwyls aen movrouw's zyde bad zien hangen,
'openden zy kassen en kisten, en toen zy hiermede" klaer
waren, moest ik zoigvuldig alle voorwerpen die op den
grond verspreyd lagen weder byeen zoeken, alsof zy
niet van pl'aels veranderd waren. Het mag even tien
uren geweest zyn toen wy door den hof bet buys ver
lieten. Philippe wierp de hofdeur met zulk een'barden
slag digt dal zy van zelve toesloot, en opende toen de
kleyne deur in den muor; de mannen verborgen zich
daer achter, terwyl ik op straet ging zienoferöók
oh raed was. Geen sterveling was er op straet zoodat
Philippe tol den anderen man zeyde dat zy maer
vooruyt naer ons buys moest gaeii, hy zelf sloot de
kleyno deur toen op het nachtslot en wièrp den sleutel
door het open raein in de kamer van mevr. Evrarl.
Wy gingen den gewonen weg tol wy hy een voetpad
kwaaien, dal dwars over de velden naer ónze hut ieyd,
zoodal wy niemand ontmoetten op onzen terugfogl. |J{
struykclde dikwyls onder hel loopen, zoo beneveld was
mvr. gezigl door myn onophoudelyk weenen. Toen wy
t'huys kwamen, vonden wy den man zitten wachten,
die mevrouw vermoord had. Philippe spoorde my aen
om spoedig hel avondmael gereed te maken, lèrwvj
Andre en hy zouden gaen zien of den boot zeyh-ec w as.
Hy kwam een uer later alleen terug en zeyde, dat André
wachtte en rknkelvk wel aen boord zou gaen, nadat
hy de lading in den kelder bad helpen brengen, ui zag
blocp op zyn kiel en banden, ja zelfs zyn aeiigezigt was
er mede bespa!. Hy trok dadelyk zyn kiel uyt en smeet
dien in het vuer, waschte zyn aengezigt en handen af,
tcrwvl ik nu weder op nieuw begon to schrëyën. Boor
