21<lc Jaer. Zondag, 7 July 11167. !\T° 1090. VERTREKUREN UYT AELST AA ER VERTREKUREA UYT VOLGENDE STATIE A 6 FRANKS 'S JAI5RS. LIBERALEN VOORVYT- GANG. Want leest Wal meer is. GEtlEEMTERAED. OEN DENDER-BGDE. l)cnd.5-257--238339-45 12-2 1-303-16 6-31 9-18® Gend, (6-OS vrydag) 7-03 (E lc 2e 3° ld. 7-88 Lokcren 3-25 8-33 9-45 12 25 3-46 6-31 gj 8-36 8-50 12-25 12-42 1-30 3-18 G-20 6-42 Rrus. 7-55 8-32 E(l 23k1)9-41 12-01 12-21 2-41 ty 8-40 (E l 23 kl.) 9-18 2-58 5-48 E (1e 2e 3e k') 5-53 8-30 8-55 Brugge, Osl7-03 E( 1 2 3 kl). 8-30 8-50 12-25 Meel). 5-9-5 7-25 7-55 K (I 2 3 kl.) 8-32 E(l 2 gj 12-42 6-20 6 42 3 kl.) 9-41 9-45 12-"1 2-58 3-16 5-53 6-31 T. Doornyk, Kortryk, Moescroen, Ryssel (langs 8-36 en 8-35 E (1 2 3 kl.) gj Eend) 7-03 E(1 2 3 k.)Doornyk niet begrepen Aimv. 5-25 7-25 7-55 Iifl 2 3 kl.) 8 32 E(l 23 kl) 8-50 12-25 12-42 3-18 6-2 u 6-42 9-45 12-01 2-58 3 16 5-53 6 31 8-36 8-55 jp Doorn Hvss. (langs Alh) 8-00 0-UU Aili 2-45 I ouv. Tbienen Luvk Verv. Landen. 5-25 7-25 gj 5-50 8-50 Doornyk. on 8-32 E I 23 kl.) 9-i l 9-45 12-0-1 12 21 2-58 f| Ninove, Geersb. Alh, 8-00 11-55 2-50 5-53 8-55 3 16 6-31 Tbienen 8-55 E (1 2 3 kl.) Berger., Quiévrain, Namen, 8-00 2-50 5-53 VAN ANTWERPEN NA ER: Lokeren, Rend, 5-30 7-30 9-00 11-00 2-30 4-00 6-30 7-30 L VAN GEND NA ER Lokeren, Sl-Nicolaes, 'Antwerpen, 4-40 7-20 9-30 10-50 2-20 4-25 5-35 7-0O.— Te Lede slaen al de konvoys uytgenomeii de Expres.—Te Idegem en Santbergen slaen al de konvoys. - Te Gysegiiem staen stil al de konvoys.Fe Denderleeuw slaen al de konvoys uytgen.de vertrokken van Brussel 6-30 8-10 12-00 6-DO 8-05 en uyt Aelst 8-32 2-38 5-48 8-36. Vertrekuren uyt Denderleeuw uaer Brussel 8-08 9-54 12-13 12-32 3-13 6-05 9-08. C'iiique Siium. VAN LOKEBEN NAER Denderm. 11-00 3-05 Dcnderm. 4-57 7-40 7-00 11-25 4-57 7-40 0-00 Dendermonde, Aelst, 7-00 9-35 Ninöve, Geeracrdsbergen, Ath, VAN ATH NAER Geeracrdsbergen, Ninove, Aelst. Dendermonde, Lokeren 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27. Lessen, Geeraerdsbergen, Ninove. Aelst 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27. Brussel Hang Denderleeuw) 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27. Gend, Bruggse, ostende (langs Aelst). 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27 Gend van Ronsse naer Audenaerde, gend 4-00 8-05 9-50 11-55 4-45 8-25. VAN BRUSSEL NAER Aelst, Gend, 6-30 E 1 2 3 kl.) 7-25 8-10 11-20 12 00 2-15 5-15 6-00 8-05*E (1 2 3 kl.j 8-15 Ninove. Geeracrdsbergen, Alh (langs Denderleeuw), 7-25 11-20 2-15 5-15 8-15. VAN DENDERMONDE NAER Brussel (langs Aelst) 7-30 8-09 E (12 3 kl.) 11-30 11-55 2-25 5-25 8-30 (langs Mech.) 5-51 8-t l 10-U9 3-38 5-25 7-41 Aelst 7-30 8-09 11-30 11-55 2-25 5-25 5-56 8-25 10-00. van braine-le-comte naer: Enghien, Geerardsbergon, Soltegem, Gend, 7-10 9-07 4-45 8 15 van gend naer Soltegem, Braine-lo Comle, 5-55 9-33 3-20 6-50 AELST, DEN 6 JULY 1807. (vervolg). Wat wilt liet mat;onismus met zyn verpligtend volksonderwys? Is het noodig dat de werklieden leeren lezen en schryven, óm te leeren kasseyën opnemen en zich met kasseysteenen wapenen? Ten minsten niet; maer 't is noodig dat de kinde ren der werklieden naer francmae'onsscholen gaen om aldaei' eene maponnieke opvoeding te ontvan gen, om gewillige werktuygen te worden van de logiën in 't uytvoeren der revolutionnaire plannen van '1 maponnismus. Eene maponnieke opvoeding is eene ongods dienstige opvoeding, en by gevolg het spreekt van zelfs dal al de logiën t'accoord zyn om het christelyk onderwys uyt de scholen te verbannen als eene pest. Maer hoe bekomen dat onze catholyke werk lieden hunne kinderen naer francmaponsscholen zenden! De logiën hebben verstaen dat het zal nioeyte kosten, en 't is daerom dat zy ook t'accoord zyn om onze catholyke werklieden met 't mes.op de keel daer toe te dwingen. Wy hebben gezien welke liatelyke dwangmid dels ons Aelstersch moortelboeike voordraegt. Volgens onze moortelkneukels, de beste middels om onze catholyke werklieden te dwingen, zyn de berisping, de boet en 't prison. De logie van Antwerpen spreekt noch van boet noch van prison, maer behalve de verwittiging en de berisping, zy vraegt de berooving van het voogd schap, het verlies der regten van kiezer en ver- kiesbaer te zyn, het verlies der bekwaemheyd om eenig hoegenaemd openbaer ambt uyt te oefenen, de ontrukking van het kind aen zyne familie en zyne opsluytimj in een der gestichten welke door den staet ten dien eynde zouden opgeregt worden. Wat .de opvoeding aengaet volgens de Ant- werpsche logie,de lusschenkomst van den priester, als wettige magl, in 't onderwijs, verijdelt en vernie tigt noodzakelyk de werking van den onderwyzèr zy beroo/l de kinderen van alle zedelyk, logiek en ra- tiomieél onderwys. I)e leering van den catechismus is het grootste beletsel dat men stellen kan aen de ont wikkeling der faculteylen van het kind. Den geest van den mensch ontlast van dien hoop dingen die hem verdraeyenzou juyster, regter en zedelyker zyn. Wat zegt gy, catholyke werklieden? Is het niet om er stom van te staen?.. Zoo dan, onthoud het wel, in de scholen welke de logiën ,voor uwe PHI LIPPUS MARiVIX VAN SteALDEGONDE. Terwyl men te Roomen bezig is met de verheerlylong van de 19 Marielaers van Gorcum, onder welke 5 Bei gen, die in 1572 voor'l geloof door de Geuzen vree- delyk zyn vermoord geweest, willen onze belgische liberalen ook hunnen held, den Geus Marnix, verheden en een standbeeld oprechten aen den invoerder der Geuzen kóllèry van Luther en Calvyn. De godlooZe pooging van den Geus Marnix is ongelukkiglyk door- gegaeu in Holland maer, God dank, in ons catholyk vaderland heeft zy mislukt. De verheerlyking van den geuzen heihamel Marnix die geheel Belgie door van elk eerlvk man mét veronlweerdiging moet verslooten wordeiu heeft aenstonds byval gevonden by de liber- haters drukpers, waer onder het verlicht Verbond van Aelst. Er is dan, zoo als dit prulbladje over korten lyd zegde, door het volk stellig te weten of de verheer lyking van den Geus Marnix een loffelyk of wel een afziglelyk feyt is. De kweste is allergcwigligsl, zy zal op eene tastbare wvze over geheel de liberhatorspnrty voor altyd doen oordeelen. en een harden klop toebren gen aen 'l francmaponsgespuys, om dal zy aen vele de oogen zal openen. Men mag den Geus Philippus Marnix van Ste Aldegon- de, van wie hier gewag is, niet vermengen met den veldoversten Philippus van S,e Aldegonde de Noircarme, die ten zelfden lydp, leefde, en die gouverneur van Henegouw was, een zeer voortrcflvk man le'eiiemael verschillend van gevoelen en daden, aen wien den rechtsgeleerden lydgenóot DAMHOUDER van Brugge zyn latynsch werk Over de criminele strafvordering heeft opgedragen. Den Geus Philippus Marnix van Slc Aldegonde oor- kinderen willen opregten, zal er geene kwestie zyn van christelyke leering, ofwel, indien er kwestie van is, 't zal zyn om aen uwe kinderen wys te maken dat al wat den catechismus voor houd prullen zyn, goed om hunnen geest te ver draeyen, enz. enz.... De zelfde logie wilt dat de werklieden hunne kinderen naer de francmaponsscholen blyven stieren tot den ouderdom van 18 jaren. Wat dunkt u daervan, brave werklieden? Uwe kinderen zullen alzoo schoone gelegenheyd heb ben om eenen stiel te leeren en schoone daghuren winnen, niet waer? En indien gy niets anders hebt dan uwedaghuer, waermeê zultgy aen uwe kinderen zoo lang kost en kieeren geven Voor de francmapons is dit het minste daer vagen zy hunne hielen aen. De logie van Luyk belyd den zelfden eerbied voor den catholyken godsdienst. Volgens haer het spreekt van zelfs dat den invloed van den priester op 't onderwys moet verdeiiflyk zyn, vermits HET DOELWIT VAN DEN CATHOLYKEN GODSDIENST LYNItEGT TEGENSTRYDIG IS AEN DIT VAN 'T LIBERALISMUS. Wat zegt gy daervan, liberale huychelaers? Ah ziet daer hoe gy spreekt onder u in 't ge- heym van uweklubsen; maer in uwe gazetten voor de eenvoudige menschen en voor uwe dupen, bezonderlyk ten tyde van de kiezingen, daer moogt gy niet bekennen dat het doelwit van 't liberalismus even gelyk het doelwit van 't maponnismus, lynregt tegenstrydig is aen dit van 't Catholicism us,. Neen, gy moet dan uw inas- ker aentrehken, en zeggen dat gy vol eerbied zyt voor de "religie van onze voorvaders gy moet zeggen gelyk onze jannen uyt 't Verbond over eenige weken, dat het liberalismus van zyne natuer verdraegzaem is ten opzigte van 't catho- licismus-, ja dat de verdraegzaemheyd zelfs een der uytstekende karakters is van 't liberalismus. O die vuyge huychelaers Het verslag van de logie van Namen is eeuen walgelyken hutsepot van gestoofde en herstoofde lasteringen tegen den klergé en tegen den gods dienst. Volgens de moortelbroers van Namen, de zedeleer heeft niets gemeen met het catholicis- mus. Voor overige, voegen zy er by, 'tiseygen aen t verpliglend onderwys van zich niet bezig te houden met godsdienst, noch misschien zelfs met zedeleer. De moortelgasten van Verviers verklaren met eeuparige stemmen dat zy onder andere straffen, ook de boet en 't prison zouden willen". De logie van Brussel vraegt de zelfde dwang middels als die van Antwerpen, en daerenboven de gedwongene inlyving van al de ongeleerde in de kaders van 't leger, met de boet en 't prison voor d'ouders. De logie van Leuven spant de kroon. 'T is te betreurenzegt zy, dat men den vergiftigen invloed van 't catholicismus op de werlcklassen melden moet. spronkelyk van Piemonl, welken onze vrymelselaers, lol spot der Kerk, niet een standbeeld willen vereeren, ging studeren te Geneve, in Zwitserland, en vvierd aldaer den hertvriend van Jan Calvyn. Hy zoog zoo wel de godslasterende gevoelens van dien aiTskeller in. dal hy zyn geloof verzaekte. Schrikkelyk gevolg, gelyk men op onze dagen nog ziel, van hel verkeer mét de booze. Tot in 't merg toe bedorven, en zoo als Calvyn vol hnet legen Paus en Kerk, kwam hy in Gelgenland, en liet niet na om al wien hy kon van 'l catholyk geloof al lel rek ken. Al wat zedeloos en goddeloos onder dc grooten was, schaerde zich met zyne parly. Sluw en driftig, hv vvierd den brandstoker der beroerten die welhaesl hol vader land zoo bloedig en zoo lang gingen scheuren. Menige edelen wierden ingewikkeld in dien' warlkring én wierden van flauwe catholyken aenhangers der ergste vyanden van God en van den vrede, onder het voor wendsel van vrydenken. 2. Beramingen. Het jaer 1566 begon in beramingen der plannen. Philippus Marnix had zyne woonst gevestigd Te Breda, waer Willem Prins van Oranje zich gewoonlyk hield. In February 1566 kwamen in 'l hoys van Marnix te samen zyne voornaemste parlyvrienden, en hy stelde een geweldig schrift van haet en laster op da 't land door verspreyd de hevigste opschudding te weeg bragt. Den 3 april bad eene tweede vergadering plaets te Brussel, waer aen 25') edellieden deel namen. De eene door protestantsche dweepzucht begeesterd, aenzagen Marnix als hun bckwaepiste werktnvg om door schrif ten en loopingen het sipeulende vuèr le doep ontvlam men de andere, gasten van plezier, van dans.- en wyn- paiTyeh, losse en waggelende catholyken, lieten zich meóirekken uyt opzigt hunner eet- en- drinkmakkers. Men viel uyt legen de inquisitie, rechtbanken van Spanje; men schilderde die af als de afschuwelyksche vvanden van 'l mcusehdom, barbaerschcr dan al de barbaersch- flet protest antismus heeft beter verstaen dan U catho licismus wat eene zedelijke en menschen beschavende religie zyn moet. het evangelie is den grondsteen WAER OP HET PAUPEIUSMÜS EN DE ONWETENHEYD GE ROUWD ZYN. Wat de ouders aengaet die de stoutigheyd zouden hebben van niet goed te vinden dat hunne kinders in die maoonnieke gevoelens opgebragt worden, de logie van Leuven vraegt ook dat men ze in de boet slae en in 't kot steke. Den Hoogen Raed alzoo verlicht en aengedre - ven door de logiën, heeft zich zelf aen 't werk gezet en zelf een wetsontwerp aeneengeknoeyd, samengesteld uyt 23 artikels. Ziet er hier eenen korten uyt trek van - 1° Pligt voor den vader en voor de moeder weduwe van met geweld hunne kinderen meysjes en*jongens naer 'de school te leyden. 2° Afschaffing van alle geestelyk onderwys. 3° Iiischryviiig van den naem der ouders aen hunne pligt te koi-t gebleven op eene lyst ten toon gesteld voor 't gemeentehuys. 4° Veroordeeling der ouders tot eene boet van 100 PRS. ten hoogsten, en indien zy niet betalen kunnen, tot dén dwangarreyd voor dertig dagen ten langs ten, ten profyte van de gemeentë, of tot eene gevangenhouding van vyf dagen ten langslen. 5° ontrukking van het kind aen 't bestuer Van zyne ouders. Ziet daer, catholyke werklieden, op welke wyze den Uoogen Raed die aen 't hoofd is van ons staetsbestier, met u zal te werk gaen, indien gy er niet in voorziet om dien francmagonsboel met geheelzynën liberalen aenhang te helpen wegvagen. Openbare zittiutj van W Juny. De zitting van vrydag 28 juny wierd aengevan-\ gen met de lezing en goedkeuring van het proces- verbael der laetste zitting. Vooraleer de beraed- slaging over den teruggezonden budget te openen, doet tien liepr Burgemeester den 'voorstel van Z. M. den Koning tot een bezoek aen de stad Aelst uyt te noodigen. Dezen voorstel goedge keurd in princiep mei algemeene stemmen word naer de eerste sectie verzonden. Vervolgens word de algemeene beraedslaging over den afge- keurden en teruggezonden budget door bet voor malig bestuer opgemaekt, geopend. M' VAN WAM BK K E yetklaert eenige algemeene aenmerkingen te willen maken vooraleer tot de beraedslaging der artikels over le gaen, In deze algemeene aenmerkingen legt M'Van Wambeke de droevige wezenlykbeyd van den heden der dwingelanden, brengende ondei de volkeren bloedstorting, verdrukking en' slaverny. Den 8 april, met do bykomsl van nog eenige edellieden, ging men de protesialie alïezcn voor de Gouvernante, zuster van den Koning Philippus II van Spanje, verzekerende scbynhcylig dal men geen ander inzigl had dan de ge varen van verwoesting te vcrwyderen indien de iukvvi- sitie kwaaie ingevoerd le worden, dat zy al le samen niets voor oogwit hadden dan gelioprzaemheyd aen den koning den luysler zyner regering en de redding van 't vaderland. Na die schoone woordenhield de Marnix-païty, waer in Brederode en den Prins van Oranje, als hoofden stonden, doch deze laetste min openlyk, eene derde vergadering in July to Sl-Truyon, bisdom van Lnyk. Nu was hel een meeting van 2Ö01. |iersoonen met wa pens, deels aangekomen te peerd, deels vremdelingen, deels ketlersebe dvveepgeesten. Zy namen verblyfin de kasteden en hofsteden, of kampeerden in de weyden en veldtm, niet zonder vervaerdheyd der invvooners. ben vergaderingskreet, was Leven de Geuzenben prins van Oranje en den graef van Egmonl wierdcn er door de Gouvernante gezonden om de rust le bewaken. Onderdnyms trachtte prins van Oranje, den koning van Spanje in 't land hatelyk le maken: hy zegde hy voor beeld aen eenen vertrouweling dal koning Philippus maer zocht zyne zuster de Gonvernante en 'L land te- bed ricgen. Onderlusschen de byeenkomst van St-ïruyen wierd zeer buy'tensporigen op den boord van'Vrankrvk vloeyden toe nog ergere benden. Van daer kwamen boekjes, bladeren, liedekens, altoos van een en den zelfden inhoud, tegen de inkwisitie van Spanje en ge- zamentlyk van godlastering Legeii den calholvken golls'- dienst. Ilil dooide in-mey en Juny. Menige prolrsfant- selie.predikers waren onder de henden gemengeld om hel volk op te winden, Na dat alle deugnieten genoeg- zacm toegesneld waren, verdeelde men zich in twee muytersbenden om de religie van 't gemak te preken die niemand in iels bedwong. fiiiancieien toestand klaer voor de oogen, en zegt dat by en zyne medeleden van de meerderheyd zeer verre zyn te denken gelyk den voorgaenden verslaggever des budgets M' Eyermart, die stout weg in zyn verslag heeft durven schryven dat den toestand van stadsfinanciën bloeyend is dan, wanneer de burgers onder den last van TWEE EN ZEVENTIG EN HALF TEN HONDERD OPCENTEN gebukt gaen, en dat de stadsscliuld van f7o DLYZEND FRANKS gelyk zy in f848 was, tot de onbegrypelyke en ónuytlegbare somme van VYF HONDERD TACHENTIG DUY- ZEND FRANKS geklommen is. Wat zou wylen den liberalen M' Impens zeg gen, hy die in 1848 tranen stortte gelyk duyveh- eyers, omdat er 175 DUYZEND FRANKS schuld op de stad drukte? Wat zou dien liberalen man nu zeggen, nu dat de 175 DDYZEND FRANKS door zyne vrienden veranderd zyn in eene schuld van 580 DUYZEND FRANKS??Ha dan riep hy uyt dat wy de goüdmynen van Californiëh noodig hadden om die verpletterende schuld van 175 duyzend franks te dekken I... Welke goüd mynen zouden eruiu noo'dig zyn om die anders verbazende, ónuytlegbare enburgerruinerende schuld van 580 DUYZEND FRANKS te betalen?... Eene schuldverhooging van niet minder dan VIER HONDERD EN VYF DUYZEND FRANKS, en dit wel in liet kort tydbestek van 18 jaren Moest dit Iiberael spel zoo nog wat hebben mogen voortga.en, 't en zouden geene goud- maer diamantmynen moeten zyn oin die liberale lief- hebberyën te dekken. En dan komt den fameusen Mr Eyerman vertellen dat den linantietoestand onzer stad bloeyend is, dat hy fier is over dien toestand en soortgelyke liberale snorkeryen, die wy veeleer als eene bittere beschimping- tegen de gedrukte burgers aenzien dan als waer verslag. M' Van Wambeke beeft dan gezegd dat hy en zyne ambtgenoten der meerderheyd vast beslo ten hebben de ware principen eener wyze ge- spaerzaamheyd te doen gelden, om, al de schul den waeronder de slad verpletterd ligt at' te lossen, ter zelfder tyde, om door de vermindering der uytgaven, niet meer genoodzaekt te zyn de burgers nieuwe lasten op te leggen. Wel integendeel, 41' Van Wambeke heeft ons de blyde tyding aengekondigd dat de meerder heyd er in voorzien zal oni voor 't aenstaende jaer de TWEE TEN HONDERD op bet kadastrael inkomen ons door bet iiberael bestuer op den bals gelegd, af te schaffen en die liatelyke buyten- gewoone liberhaterscontribulie te doen verdwy- nen. 'T is ai veel gewonnen van den eersten keer, byzonderlyk als wy nog bovendien 't voor- uytzigt hebben van dien schroomelyken lioop OPCENTEN te zien verminderen die" onze stad in eene vreeslyke verhouding betaelt tegen an dere steden. Want, en den spreker heeft groot 5. Vorming der benden. De eene der muytersbendeii was lusschon Valencyn on Doornyk, de andere over Yperen en Belle. De pro- lostanlsche prekers verstoutten en kwamen alsdan iu- waerls 't land, op 't laetsle van Juny, vielen zy tegen 7 catholyk geloof uyt in de nahyhey'd van Gend'. Hunne uytzendcüngen gingen de menschen uytlokken in de slad, en zoo waren le Gcndhrugge lol 6B00 aeniloor- ders, nieuwsgierigen en andere,'ook vrouwen on hin ders. Mon liep er onvoorzigtig als in de strikken der hel, gelyk naer eene kermis ol' fecsl. beu bnlliu Croe- sens van Gcndhrugge willende zich legen dien geuzen- toeloop verzetten, wierd van zyn peerd geslagen en mot steenen doodelyk gekwetst, ben predikant welken hy in hechtenis ging nemen vluchtte in de bosscben. Vele zulkdanige oproerige vergaderingen overal hereyd- den den grooten aenslag der Mainix of Geuzenparty voor de mnend angnsty. Men hemerke dat terwyl die onlusten dreygden en aanvang namen, in niev, juny, july, den graef van Egmonl, gouverneur van Oost- en, West-Vlaenderen, en den prins van Oranje, gouverneur van 'l gebied 'van Antwerpen, de meest bedreygde deelen des lauds, geen de minste maelregelen van voorzorg namen, noeit van verdediging, noch van pliglbeleyd. noch van nianhaf- tiglleyd. Men ziet gecue werkzaeinheyd legen die over treders, geene vergadering van laiidhuigt. geene verma ning aen de besturen van sleden en doipen, noch aén ónderhoorige ambtenaren Marnix, een vriend van Calvyn en nit ook van Oranje was maer altyd aen schryven legen de catholyken. Te beginnen met angnsty 1566, was alles gereed. n,: plunderbenden voorzien van haken, hamers,gevzerdé knotsen, pyleil en andere veriiiobiigsloygen hegonueu hunne vufiiieliilgen in 'l zoydwesteii van Vlaenderen Marnix. Iiezteltl niet'den gèl'sl van Calvyn, wiis voor- nanielyk aedgedaen van liaêl tegen hel Roomsoii catho lyk gélóof, om de Kerk le verdelgen, den Pon» van Oranje slagtofferende geweien aen lieei-sclinppyziiehi (Het vervolg luier.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1867 | | pagina 1