2i'le «faer.
N° 1092.
Zondag, Ö1 July 1867.
VERTREKUREN UYT AELST NAER
VERTREKUREN UYT VOLGENDE STATIËN
6 F RAAKS 'S JAHRS.
ONDERWYS.
Dend.S-2ö7-258-339-451?-2'.IÏ03-t6.6-3f9-18^ Gend, (6-OS vrvdag) 7-' 3 (E 1* 2« 3° kl. 7-2S
Lokeren 5-25 8-33 945 12 25 3-16 6-31
Briis. 7-55 8-32 E(1 23ll')941 12-01 12-21 2-41
2-58 5-48 E (I* 2« 3' k') 5-53 8-36 8-55 5
Meeb. 5-23 7-23 7-55 K (1 2 3 kl.) 8-32 E (I 2
8-30 8-50 12-25 12-42 1-30 3-18 6 20 6-42
8-40 (E 1 23 kl.19-18
Brugse, Osl 7-03 E( 1 2 3 kl). 8-30 8-50 12 25
12-42 6-20 6 42
3 kl.) 9-41 945 12-ai 2-58 3-16 5-53' 6-31 Doornvk, Kortryk, Moescrocn, Ryssel (langs
8-36 en 8-55 E (1 2 3 kl.) H Gend) 7-03 E(1 2 3 k.)l)oornyk niet begrepen
(1
Antvv./5-25 7-25 7-55 Efl 2 3 kl.) 8-32 E(1 23kl) g
9-45 12-01 2 58 3 16 5-53 6-31 8-36 8-55
I.euv. Thienen Luvk Verv. Landen. 5-25 7-25
8-50 12-25 12-42 3-i 8 6-2- 6 42
Doorn Ryss. (langs Alh) 8-00 0-00 Alh 2-45
5-50 8-50 Doornyk.
en 8-32 El 23 kl.) 9-41 945 12-01 12 21 2-58 j§ Ninove, Geersl). Alh, 8-00 11-55 2-50 5-53 8-55
3 16 6-31 Thienen 8-55 E (1 2 3 kl.) Bergop., Quiévrain, Namen, 8-00 2-50 5-53
VAN ANTWERPEN NAER: Lokeren, Gend, 5-30 7-30 9-00 11-00 2-30 4-00 6-30 7-30
VAN GEND NAER Lokeren, Sl-Nicölaes, Antwerpen, 4-40 7-20 9-30 10-50 2-20 4-25
5-35 7-00.— Te LEDEStaen al de Iconvoys uylgenomen de Expres.—Te Idegem en Santbergen slaen
al de konvoys. Te Gyseghem slaen stil al de konvovs.— Te Denderleeuwstaen ai de konvoys
yytoeti. de vertrekken van Brussel. 6-30 8-1(5 12-00 6-00 8. 05 en nyt Aelst 8-32 2-38 5-48 x-36.
Vertrekuren uyt Denderleeuw naer Brussel 8-08 9-54 12-13 12-32 3-13 6-05 9-08.
Dendermonde, Aelst, 7-00 9-35 Denderm. 11-00 3-05 Denderm. 4-57 7-40
Ninove, Geeraerdshergen, Alh, 7-00 11-25 4-57 7-40 0-00
VAN ATH NAER t
Geeraerdshergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27.
Lessen, Geeraerdshergen, Ninove, Aelst 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27.
Brussel Hang Denderleeuw) 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27.
Gend. Bruggse, ostende (langs Aelst). 6-33 10-40 1-40 4^34 7-27 Gend
van Ronsse naer Audenaerde, genu 4-00 8-05 9-50 11-55 4-45 8-25.
VAN' BRUSSEL NAER
Aelst, Gend. 6-30 E 1 2 3 kl.) 7-25 8-10 11-20 12 00 2-15 5-15 6-00 8-05 E (1 2 3 kl.j 8-15
Ninove. Geeraerdshergen, Alh (langs Denderleeuw), 7-25 11-20 2-15 5-15 8-15.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelst) 7-30 8-09 E (1 2 3 kl.) 11-30 11-55 2 95 5-25 8-30 (langs Mech.) 5-61
8-11 1<M.I9 3-38 5-25 7-41
Aelst 7-30 8-09 11 30 11-55 2-25 5-25 5-56 8-25 10-00.
Igg* van BRAiNE-i.E-coMTE naer: Enghien, Geerardshergen, Sollegem, Gend, 7-10 9-07 4-45 8 15
van gend naer Sollegem, Braine-le Comte, 5-55 9-33 3-20 6-50
Unique Swum.
AELST, DEN 20 JULY 1867.
Den provincialen raeJ van Oostvlaenderen
heeft geweygerd het volk te doen betalen voor de
volwassenscholen. Den raed heeft bewezen dat
hv 't gevoelen heeft van 't regt. Die scholen zyn
tnaèr ingerigt om 'l vry en Christen onderwys den
oorlog aen to doen.
De lastenbetalers, 't is te zeggen voor 't grootste
gedeelte, de werklieden, boeren, burgers en am-
bachlsmans betalen reeds voor 't leeger onder
wys ieder jaer ELF MILLIOENEN. 'T is't cyfer
van M. Vandenpeereboom. 'T is te veel ingezien
oen gedeelte van dat geld verbruykt word, onder
voorwendsel van onderwys, ten voordeele van
kozyiis en lievelingen
Wy zyn er vau overtuygd. Met dat zelfde geld
zoude men aen veel kinders onderwys en beter
onderwys geven.
Onderwys! onderwys! roept de minderheyd
van den provincialen raed. Volkomen wel.
Als de volwassen scholeirzoo nuttig zyn, waerom
rigt gy er geene in met uw eyyen geld, gy liberale
millioenaircu? Kan er maer onderwys worden
gegeven met hel geld der werkende klas of der
kierikalen?
Eli als er geen onderwys genoeg is, waerom
wilt gy de Broeders en zuslersscholen vernielen
die 't onderwys goed en goedkoop geven? Waer
om ondermynt gy de vrye scholen die geenen
cent koster, aen de gemeentekassen en waer de
kinderen ruym zoowel leeren dan in uwe olliciele
scholen, die meermaels de ruiue zyn eeneretad
of gemeente
Waerom gebruykt gy onnoozéle redens in den
zin van M. Vervier? die heeft ontdekt dat de
buylengemeenten zoo ongeleerd zyn als over dry
honderd jaren!
Een dingen is zeker, te weten, dat onze buy-
tengemeenten verre min ongeletterden tellen dan
de groote steden, Brussel voornamelyk. Dit blykt
uyt officiële opgaven.
De buytengemeenten hebben min ongeletterden
dan de groote steden. Daertoe werken dry oor
zaken, 1. de zustersscholen die 't onderwys niet
geven uyt geldstekkei-y. 2. de zondagscholen. 3.
;t gelool der buytengemeentenaers 't welk maekt,
dat omtrent al de ouders hunne kinders ten min
ste twee jaren ter school zenden om ze te be-
reyden voor de eerste Communie.
Dat en zyn geen zeggende woorden gelyk die
van M. Vervier. Het zyn daedzaken. Maer op dit
alles zult gy niet regtzinnig antwoorden, omdat
gy zoud moeten bekennen dat uw eenig doel is de
opkomende jeugd op den francmapousleest te
schoeyën. Wy zullen in ons aeustande Ni over
dit stuk eens dwars door klappen.
PHILIPPUS MA RN IX (i)
VAN Sic. ALOEGONDE.
5. Vervolg over den bloey voorde Marnix-Geuzen).
A. In 'l algemeen.
Terwyl wy aen die aengenaiue taek zyn, Liet
ons nog spreken van den bloey onzer voorvaderen,
eer wy 't walgelyk en verstikkend stof der geusche
plunderingen roeien. Keyzer Karei V noemde zich
gèerne inboorling en burger van Gend. Eens was
hv daer streng geweestedoch zoo hoog steeg den
voorspoed, dat de Gentenaren het vergaten, zoo
danig beschermde hy den handel van Gend en dei-
Belgen op zee en te lande.
De costumen of wetgevingen van de steden en
verschillige gewesten wierden door de zorg van
den Keyzer en van den koning Philippus II zynen
zoon meest overal vastgesteld.
Vlaenderen, Brabant, overtreffen in vooruyt
gang alle de andere provinciën. Van over lang,
Vlaenderen alleen bragt vier tnael meer op dan
Vriesland, Holland en Zeeland te samen.
In vruchten van den akkerbouw, gaf het kleyn
Belgie zoo veel als het wyd uytgestrekte Engeland.
In de XVII Provinciën waren ongeveer 550 be-
(1) Voorgaende nummer, Erratum Het keyzer
ryk deed hy overgaen aen zynen oudsten zoon. Lees:
aen zynen broeder Ferdinandus.
Wat is het spytig dat er op de Expositie van
Parys geene gouden medaille, te bekomen was i
voor de liberale gazette die de grootste leugens j
zou afgeven om te beweeren dat de treurige dood j
vau Maximiliaen geene schandvlek is voor 't li- j
beralismus! 'T was eëne gouden medaille te meer
geweest voor onze stad, want de opstellers van
ons Aelstersch francmagonsbladje zouden er zon
der twyfel meê afgekomen zyn, zelfs in 't geval
dat den jury niet zou geweten hebben dat zy
francmagons zyn, en zonder dat hetnoodigzou
geweest zyn schoon te spreken of te doen
spreken om eenë gouden medaille in plaets van
eene zilver e te bekomen zoo uytstekende is hun
talent van liegen! Onze lezers zullen oordeelen.
Over veertien dagen draeyden die mannen aen
hunne lezers op dat de Juaristen, alhoewel zy
den naem van liberalen dragen, nogtans kierika
len zyn, dat de kierikalen hunne genegënheyd
aen de Juaristen geven.
Over acht dagen in tegendeel maekten zy aen
hunne lezers wys dat den Mexikaenschen klergé
zich voor de voeten van Maximiliaen was gaen
werpen om hem te smeeken van met de lransche
troepen niet te vertrekken, en om hem een leger
met eene som van twintig millioenen piasters aen
te bieden om den oorlog tegen Juarez voortle-
zetten.
Welke van die leugens is nu de grootste En
hoe die leugens aen een knoopen
Van den eenen kant, alhoewel Juarez den ge
zworen vyand is van den catholyken godsdienst
en van den klergé, den klergé,' volgens 't Ver
bond, is juarist
Van den anderen kant den klergé, alhoewel
Juarist, smèekt Maximiliaen van den stryd tegen
Juarez voorltezetten, en belooft hem daer toe
eene som van 20 millioenen piasters met een
legerEn 't is op die belofte, zegt het Verbond,
dat Maximiliaen, die voornemens was v^n naer
Europa met de fransche troepen terug te keeren,
zou gebleven en tot zyn noodlottig eynde geko
men zyn-
Den klergé wiens goederen door Juarez ge
plunderd waren, zoti aen Maximiliaen eene som
beloofd hebben van 20 millioenen piasters (100
millioenen franks/ met een leger En Maximi
liaen die wel wist dat den klergé doodarm was,
vermits hy zelf de plundering van zyne goederen
door Juarez bekrachtigd had, Maximiliaen niet
tegenstaende zou op die belofte zich laten over
halen hebben om te blyven en den stryd voorte-
zetteri Aen wie zult gy dit wys maken, door
luchtige leugenaers
M. Rouher, staetsminister van Napoleon, heeft
verklaerd in de lransche Kamer dat het fransch
gouvernement alle mogelyke poogingen gedaen
heeft om Maximiliaen met de fransche troepen
naer Europa iescloen te terugkeeren. En welk was
volgens M. Rouher, de antwoord van Maximili
aen?Vrankryk zegde hy, om te vertrekken,
muerde sleden, of in uytgestrektheyd en aenzien-
lykheyd de benmerde weerd.
Men rekende boven de 6500 gemeenten, Holland
in begrepen, 'l welk meer dan dubbel in als nu.
Europa was vervuld vau de weefstoffen lakens
en linnen der Belgische handen. Europa droeg een
belgisch kleedsel. Hel handwerk der Brabanders
en Vlamingen drong in Afrika en Azia dooj', Spanje
opende hun Amerika.
Er waien wevnige uytvindingen van nyverheyd,
werktuygen of nieuwe handelwyzen die van Belgiën
niet kwamen, of door hem niet verbeterd waren.
Dat nien niet zegge Wat gaet dit den Geus
Marnix aen en zyne bedryven. Wy zullen in 't ver
volg vragen of het. hem vry stond, aen hem en aen
zyiien aenhaug dien kostbaren vréde te stooren
dat den lezer gelieve wat geduld .te nemen, wy
zullen te samen onzen weg wel vinden.
.Met aen de fabrieken en werklieden, met aen
den werkgast te denken van onze voorouders on
der keyzer Karei en zynen zoon Philippus 11. wy
toonen onze achting voor de fabrikanten en voor
hunne onderdanen van heden en als wy 's noens
ontelbare menigte langs alle kanten vermoevd en
doch blyde zien snellen naer het familiedak, naer
de eenvoudige rookende vaderstafel, waer 't dage-
lyksch zuynig brood der Voorzienigheyd hen in
vrede verwacht, wy overtuygen ous met genoegen
Dat zyn nog altyd de zelfde Belgen altyd het
roomsch kruys voor eten, altyd catholyk, altyd
beroept zich op zyne eygene belangen wat my
aengaet, ik heb geene belangen waerop ik my
kan beroepen, en zoo lang de Mexikaensche natie
zal getrouw blyven aen haren keus. Ik kan noch
ik wil verzaken aen eene zaek die ik op my ge
nomen heb met alle hare gevaren, gebeure dat
kan. Aen wie moeten wy nu gelool geven,
aen M. Rouher of aen ous francmagonsbladje
De moorteljannen van 't, Verbond storten tra
nen over hel noodlottig, eynde van Maximiliaen,
maer't zyn Krokodillen tranen; wy gaen liét be-
wyzen.
Waer by komt het, geveynsde logiekrysehers,
dat gy tot hier toe nog geen enkel woord ge
schreven hebt om de verradery van Lopez en de
moordery van Juarez ie schandvlekken Waerby
komt het dal gy in uwe rouwklagt bedenkingen
maekt aen de welke den ongelukkigen prins
wiens dood gy betreurt, zeer gevoelig zou wezen,
ja, waerover hy ten uyiersten zou verontweer-
digd zyn, indien hy dezelve kon lezen?
Ziet hier, geëerde lezers, eenige van die be
denkingen.
En zietmet op het vry Amerikaensch grond-,
gebied een latynsch Keyzerryk te willen stichten
trachtte men enlcelyk de politieke magt der callio-
lyke priesters te herstellen. Maximiliaen, broeder
van den monark die den Roomsche klergé zoo lief
had, was slechts vertrokken op het verzoek der
kierikalen en na den zegen en den i aed van den
Paus te hebben ontvangen enz. enz.
He wel geëerde lezers, wat zegt gy van die
valschaerds en van de schimpende komplimenten
welke zy naer het hoofd roeyën van den onge
lukkigen Maximiliaen?
Hoja, vuyge huychelaers, wy verstaen u, gy
zyt francmagons, Juarez is francmagbn, ën
Maximiliaen, die catholyk was is uw spel daer
gaen verbrodden; Maximiliaen was broeder van
den keyzer van Oostenryk die zoo catholyk is, en
aen wie gy om die reden een lot gelyk dit van
Maximiliaen uyt gauscher liert zoud wenschen;
Maximiliaen in plaets van den raed en den zegen
te gaen vragen van M. Defacqs opperbaes van
ons belgisch' magonnismus, is den raed en den
zegen gaen vragen van den Paus; ziet daer al
dingen welke gy, zoo als het blykt, niet kunt
verkroppen, en die u doen krokodilen tranen
storten.
Zegt eens, moortelmannen, terwyl gy bezig
zyt met tranen te storten, is het niet waer dat
uw francm agon sliert opspringt van blydschap,
en dat gy 't accoord zyt met al het francmagons-
gespuys door geheel de wereld verspreyd, om
toetejuyehen aen de verradery van den mexi
kaenschen Judas Lopez en aen de bloedzucht
van den indiaenschen tiger Juarez? Indien het
anders ware, gy zoud geene echte" francmagons
zyn is 't niet waer
Waerom zouden de francmagons niet topjuy-
chen aen den mexikaenschen verrader Lopez,
zy die zoo hateiyk toegejuycht hebben aen de
neerstigvele zwarte wolken zvn over 't hoofd
gewaeyd, vele harde brokken zyn verzwolgen ge
weest, maer de werklieden weten dat God leeft
en betrouwen zy welen dat na vlaeg komt zon,
en noch Lulher noch Calvyn, noch Marnix noch
Oranje, noch duyvel noch honger zyn bekwaem
geweest hun geloof of vryheydzucht uyt de ziel
te rilkken.
Wy zien nog wel fabrieken en den aengroey
er van, maer de lakenweveryen zien wy niet meer
in Vlaenderen en Brabant, zy houden zich in den
hoek van Vervie~s. Wie zal die wederom lot aen
de Belgische zeekunst overbrengen
Waer den Belg geradig vind in tentoonstellingen
deel te nemen nog komt hy er niet vau zonder
eer.
Betrouwen is in den beker indien 't liberael
gewemel dien niet stoiten doet, vooruvlgang zal
voortduren, Belgies nyverheyd zal niet ontkroond
worden noch ook zyne vryheyd.
B. Zeevaert der Belgen.
Van in de XVe eeuw waren de Belgen in gesladige
koophandelbet! ekking met de toen vrye en ryke
Republiek van Venetiën, nu onder Garibaldi en
zyne monikjagers, gebukt.
Venetiën zond jaerlvks uyt de Adriatische zee
voornamelyk dry vloten eene naer de zwarte zee,
eene naer kusten van Syriën, eene dorde naer
Vlaenderen.
De vloot uaer Vlaenderen ging uyt in April.
italiaensche verraders Lanza, Pianelli, Liborio
Romano, tyunziante, Buoncompagnien tutti
quanti
Waerom zouden de francmagons niet toejuy-
chen aen den mexikaenscben moordenaer Juarez,
zy die zoo hateiyk toegejuycht hebben aen den
italiaenschen brigand Garibaldi, alswanneer hy
een pensioen deed geven aen de weduwe van
Milano, moordenaer van den koning van Napels 1
Den verrader Lopez en den moordenaer Juarez
hebben gedaen hetgeen allen waren francmagon
moet bereyd zyn te doen in dergelvke omstan
digheden, wy zullen het bewyzen in onze artikels
over den liberalen vooruytgang.
Volgens de magonnieke zedeleer, de plunde
ringen, de brandstichtingen, de moorden, ja,
de koningsmoord zelf zyn wettige weêrvraken
wy zullen het doen zien in een volgende artikel
over den liberalen vooruytgang.
Ja, volgens de magonnieke zedeleer, de kerkett
en de kloosters plunderen en in brand steken,
de bisschoppen, de priesters en de kloosterlin
gen in ballingschap zenden of in de prisons
laten verrotten enz. enz., dit alles is liberalen
vooruytgang, dit alles is zeer loffelyk, zeer ver-
dienstig voor den francmagonshemel, en 't is
daerom dat den geus Marnix beylig verklaerd is
door de logiën, 't is daerom dat men hem gaet
een standbeeld opregten.
Allons, allons vuyge moorteljannen, stelpt-
uwe krokodillen tranen over de noodlottige dood.
van Maximiliaen, Juarez is uwen moortelbroer,.
Juarez gaet het mexikaensch magonnismus op-«
de puynhoopen van 't catliolicismus wederom
doen bloeyen aen wie zult gy wys maken dat
gy den ondergang van Maximiliaen' en van het
mexikaensch keyzerryk regtzinnig betreurt? Acli-
teruytl Achteruyt! valsch francmagonsgespuys!!..
Men leest in de Paix: Eenige dagbladen vin
den heel slecht, dat den burgemeester van St-
Nikolaes gezegd heeft, dat de stad zich moest
onthouden, groote kosten te doen voër het be
zoek der koninglyke familie. Ons dunkt integen
deel, dat den burgemeester zich heel wys en
regtveerdig heeft getoond, toen hy, hierin, de
grootste steden van het koningryk niet heeft na-
geèept, welke eene groote pracht doen zien ten
koste der massa belasting betalers, zorgvuldig;
buyten die feesten gesloten. Diners, spectakels,
bais en koncerTen, gegeven met het geld der ge
meente, ten pleziere van een kleyn getal bevoor-
regte burgers, stellen, naer ons inzien, een on-
dragelyk en onrechtveerdig mlsbruyk daer.
Die opmerking is heel jüyst; men geeft groote
en blinkende feesten uyt dën zak der belasting
betalers en men sluyt zorgvuldig de deuren voor
de massa, om slechts eenige personen te laten
binnensluypen en die daerenboven nadien nog:
met eer en lint beloond worden. Het volk heelt,
betaeld. moet buyten blyven en mag zich heesch-
schreeuwen. Ziedaer alles Daerby moet of kan
Elke galey had 180 roeyers en 12 boogschutters.
De lading bedroeg lot 500,000 penden, en moest
bestaen voor twee \yfden ongeveer in koopwaren
van prys en van weynig gewigt, zoo als Speceryën,.
kruydery, welriekende stoffen, immers ai wal l'yn.
en koslelyk was.
De Venetiaensche schepen bragteri zoo de wynem
van Cyprus, fruyten, suyker, indigo, zeep, bóomr-
wol. ruw en gesponnen en al wat het Ooslen ople
vert. In het vertrekken, na lossing, in de Belgische-
havens, de italiaensche vloot nam mede in 't ver-,
trekken, de lakens van Brugge, Yperen, Gend,.
Brussel. Mechelen, Leuven, om verkocht te worden
in geheel den omloop der middelandsche zee. Men:
loefde byzonderlyk in die terugkomst t'e Kadix en,
aen het eyland Majorca.
Uyt eene verhandeling toegeschreven aen de
hand van onzen regerenden koning, zien wy beves
tigd met den zwier van een vaderlandsch hert en
van eene deftige pen dat den uytzonderlyken bloey
van 't Belgisch volk toenemende in de XVIe eeuw
en dan stil staet, plotselings nederzakt, en valt
zwabberende in puynen en bloed. Marnix zal onzer
tyiigenoten er over rekening geven, toen zal aen-
getoond worden juyst waer men nedergeploft is,
hoe, waerom en door wien, wie volk en land in
den afgrond gestort heeft, en hoe diep.
Er bestond een byzonder koopbandelverdi;ug
tusschen de zeventien nyverigsle steden. Aen het-
hoofd waren Brugge en Yperen. Dit verbond van
