2l,le Jaer. Zondag*, 2*$ Aimuslv 1897. J\° 1097.
VERTREKUREN UYT EEST \AER
VERTREKUREN UYT VOEGENDE STATIËN
6 FRAi\k""'S JAEIIS.
LIBERALEN VOORUYT
GANG.
PHILIPPUS MARNIX
Is genoeg
Nederlaeg van 't ministerie.
44° Conferen'tiën,
O X7
Oend. 5-25 7-25 8-33 9-4512-2 1-303-16 6-319-181 Gend, (6-05 vrvdag) 7-' 3 (E l*2e3°kt. 7-25
Lokeren 5-25 8-33 9-45 12 25 3-16 6-31 8-3» 8-50 <2-25 12-42 1-30 3-18 G 20 6-42
Briis. 7-55 8-32 E<l 23k»)9-4l 12-01 12-21 2-41 j{j 8-40 (12 1 23 kl.) 9-18
2-58 5-48 E (1e 2e 3C k') 5-53 8-3G 8-55 i Brugge, Osl7-03 E( 1 2 3 kl). 8-30 8-50 12-25
Wech. 5-25 7-25 7-55 K (I 2 3 kl.) 8-32 E (1 2 12-42 6-20 6 42
3 kl.) 9-41 9-45 12-»t 2-58 3-16 5-53 6-31 W, Doornyk, Kortryk, Moescroen, Ryssel (langs
8-36 en 8-55 E (1 2 3 kl.") Gend) 7-03 E(1 2 3 k.)Roornyk niet begrepen
Anivv. 5-25 7-25 7-55 E(1 2 3 kl.) 8-32 E(l 23kl) 8-50 12-25 12-42 3-18 6-2» 6-42
9-45 12-01 2-58 3-16 5-53 6-31 8-36 8-55 gj Doorn Rvss. (langs Alb) 8-00 0-00 Alb 2-45
l.euv. Tliienen Luvk Verv. Landen. 5-25 7-25 5-50 8-50 Doornvk.
en 8-32 E123kl'.) 9-41 9-45 12-'M 12 21 2-58 gj Ninove, Gecrsb. Alii. 8-00 11-55 2-50 5-53 8-55
3 16 6-3.1 Thienen 8-55 E(1 2 3 kl.) Bergen, Quiévrain, Namen, 8-00 2-50 5-53
VAN ANTWERPEN NA EB: Lokeren, Gend, 5-30 7-30 9-00 11-00 2-30 4-OC 6-30 7-30
VAN GENL) NA EP» Lokeren, Sl-Nicoiaes, Antwerpen, 4-40 7-20 9-30 10-50 2-20 4-25
5-35 7-0».— Te Lede staen al de konvovs uytgenömen déÉxpres.—Te Idegem en Santbergen slaen
al de konvoys. Te Gyseghem staen stil al de konvoys.— Te Denderleeuw staen al de konvoys
yytgcn. de vertrekken van Brussel 6-30 8-10 12-00 6-00 8-05 en uyl Aelst 8-32 2-38 5-48 8-36.
Vertrekuren uyl Denderleeuw uaer Brussel 8-08 9-54 12-13 12-32 3-13 b-05 9-08.
Unique Smini.
Dendermnnde, Aelst, 7-00 9-35 Denderm. 11-00 3-05 Dcnderni. 4-57 7-40
Ninove, Geeraerdsbergen, Ath, 7-00 11-25 4-57 7-40 Ó-00
VAN ATH NAF.R
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendennondc, Lokeren 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27.
Lessen, Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst 6-33 10-40. 1-40 4-34 7-27.
Brussel (lang Denderleeuw) 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27.
Gend. Bruggse, ostende (langs AelsO. 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27 Gend
van Ronsse naer Audeiiaerde, uend 4-00 8-05 9-50 11-55 4-45 8-25.
VAN BRUSSEL NAEU
Aelst, Gend. 6-30 E 1 2 3 kl.) 7-25 8-10 I1-2t» 12 00 2-15 5-15 6-00 8 0,5 E (12 3 kl) 8-18
Ninove. Geeraerdsbergen, Alb (langs Denderleeuw), 7-25 11-20 2-15 5-15 8-15.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs AelsO 7-3D 8-09 E (1 2 3 kl.) 11-30 11-55 2 95 5-25 8-30 (langs Mecli.) 5-51
8-11 10-09 3-38 5-25 7-41
Aelst 7-30 8-09 (1 30 11-55 2-25 5-25 5-56 8-25 10-00.
van braine-le-comte naer: Enghïen, Geerafdsbcrgen, Sollegem, Gend, 7-10 9-07 4-48 8 15
van gend naer Soüegcm, Brainc-lc Comle, 5-55 9-33 3-20 6-50
AELST, OEM 24 AUGUSTY 1807.
(vervolg).
Het blykt zoimeklaer uyt onze voorg&ende
artikels dat het verpligtend volksonderwys en
■de volksboekeryën in 't inzigt der logiën voor
■oogwit hebben de magonnieke opvoeding, 't is
te zeggen, de verbeesting der werkklassen.
Maer als de werkklassen, by middel van de
francmagonsscholen en van de volksboekeryën,
zullén geleerd hebben dat al wat den catechismus
voorhoud maer prullen zyngoed om dm geest te
verdroegendat het Evangelie den grondsteen is
waerop het pauperismus en de onwetendheyd ge
bouwd zynenz. enz.;
Als de werklieden hunne magonnieke opvoe
ding zullen voortgezet hebben door't lezen van
■eerlooze romans gelyk die van Eugène Sue, zoo
hoog geprezen door de logiën, door 't lezen van
romans die geschreven zyn met een klaerblykend
oogwit, van zedebederf, waer men op ieder bladzijde
de loochening vind van al de grondstelsels waerop
den godsdienst, de zedeleer en de zamenleving rus
ten, waer de godsdienstige zedeleer gesmaed en
vermomd is, de goede zeden onteerd door zedelooze
beschrijvingendoor oneerbare en onluchtige tafe-
reelen, de openbare zedeleer miskend en vernederd
■door een stelsel van vei'ontschuldiying voor feylen
zoo hatelijk als crimineel ten allen iyde en by alle
volkeren geschandvlekt
Als do werklieden door 't lezen van dergelyke
romans zullen geleerd hebben dat den oproer
de moordery, de plunderingde brandstichtingde
maegdescliennis, de koningsmoord enzregtveer-
dige en wettige weêrvraken zyntot welke hel volk
regt heeft tegen de vorsten, tegen den edeldomtegen
de rykelegen den klergé, legen de magtige, niet
alteehlyk voor de smerten uytgestaen, door degene
die deze weêrvraken zouden uytoefenen, maer ook
voor de smerten uytgestaen door hunne voorouders
en voor degene die' zullen uytgestaen worden door
hunne nakomelingen
Met epn woord, als de magonnieke opvoeding,
ft is te zeggen de verbeesting der werkklassen
op die wyzezal voltrokken zyn,,zullen de werk
lieden dan genoeg verlicht en verre genoeg voor-
uytgegaen zyn
Neen. "Fis niet genoeg voor de logiën dat de
werklieden leven gelyk de beesten, zy moeten
ook leeren sterven gelyk de beesten.
Als de werklieden zoodanig zullen verbeest
zyn, dat zy van hun hert eenen steen zullen
gemaekt hebben om zich zonder vrees over te
leveren aen al de kwade driften van hunne be--
dorvene naluer, en om te willen sterven gelyk
zy geleefd hebben, 't is dan en dan alleen dat
zy voor altyd gewillige werktuygen zullen zyn
VAA' Sle. AL'JEGOiVDE.
TWEEBE DEEÏ,.
1Leering van Marnix. Welke rampen hy zelve
er van voor zyn vaderland moest verwachten.
Al de voorgaende aenhajingen waren als grondsteen
noodig om te doen zien tol welken trap van groolheyd,
rvkdom en magt Belgie kwam van de oudste tvden 'tol
aen den dag op welken Marnix en de zyne alles ver
giftigd, gebroken en vernield hebben. Tot aen dien dag,
lot aen die uer biel' Belgie zich steeds hooger in alles,
alsdan hacslig en ellendig verviel geheel den welstand,
en lol lieden toe is in veel, zoo als by yoorbeeld de
schcepvaert, nooyl hervonden geweest.
Wy kunnen niet alles ontleden en bewvzen wy zou
den vervelen, wy komen op den voornaèmsten "dader
van al 't onheyl. Marnix.
Na zyn verblyf te Geneve by Calvyn kwam hy terug
in T land opgeblazen van pestleeringen en als niet
cenen overgrooten zwaren bagnedjekofter van de gruw
zaamste vergiften, bestemd in uylerste versteendhoyd
om zonder genade poeh erbarmiiig, zonder ophouden
zyn leven lang, bederf, goddeloosbeyc! en ramp, door
lisi, bedrog en geweld, kost dat kost. Bclgenland door
te zaeyen en te strooyen dik en dubbel, by ryken en
armen, door schimpschriften, liédjes, vluchschriften.
paskwillen lasterboeken en alle middelen.
Hy verslond wel, gelyk den eeuvoudigsten menseh
van 't magonnismus voor 't uytvoering van de
revolutionnaire plannen der logiën.
De logiën hebben zeer wel verstaen van boe
groot gewigt bet is voor 't. magonnismus dat zy
't werkvolk zoo verre brengen, en 't is daerom
dat de iurigting van solidaire volksgenootschap
pen noodzakelyk deel maekt van ft programma
van den liberalen vooruytgang, opgesteld, zoo
als wy gezien hebben door den moortelbaes
Goffin.
'T was in 1855 dat B.\ Goffin zyn fameus pro
gramma uytgaf. Maer by hield zich daermeè niet
te vreden. 'T was volgens hem niet genoeg voor
de logiën dat zy den weg aenwezen, zy moesten
den zeiven ook banen, en 't is met dit inzigt dat
by in 4858 te Verviers eene nieuwe logie stichtte,
de logie der vry denkers, uytsluytelyk zamenge-
steld uyt vrydeukers.
Al wie wilt deel maken van die logie moet een
magoimiek testament maken en schriftelyk ver
klaren dat by als vrydenker wilt leven eri sterven,
by gevolg, komt hy te trouwen, dat by voor de
kerk niet zal trouwen, dat by op zyn sterfbed
den priester zal verstooten, en dat by insgelyks
voor zyne begraving noch van priester, noch
van kerk wilt. Ziet.bier letterlyk de bezonderste
schikkingen van dit magonniek testament.
De overtuygingen van geheel myn leven zyn
deze geweest van eenen vrydenker, en ik wil
sterven gelyk ik geleefd heb, hier of elders,
van daeg of later. Ik smeek dus alle myne
vrienden en logiebroers, als, myn laetste uer
zal gekomen zyn, by myn bed te willen waken
om een beletsel te stellen aen de poogingen
van deze die uyt eygen belang my zouden
willen lastig vallen om de meuschelyke zwak-
heyd te overwinnen.
Vry heb ik geleefd, vry wil ik sterven.
Uyt den Groolen -Al voortgesproten, ik zal
er in terugkeeren met de gerustbeyd van een
onberispelyk geweten. Dit is mynen uyter-
sten wil.
Wat .zegt, gy, geëerde lezers Moet men niet
lot den lesten graed van verbeesting gekomen
zyn om zulk een.testament te maken
De nieuwe logie zamengesteid uyt 22 en korts
daerna uyt 35 welbeproefde leden, verloor den
13 maert 4859 B.\ Victor Crespin, die te Brussel
gestorven en aldaer als vrijdenker begraven wierd
met de medehulp van de Brusselsche vrijdenkers,
die reeds, volgens ft gedacht van B.\ Goffin, twee
volksgenootscliappen ingerigt hadden, het ge
nootschap les Sotidaires en bet genootschap
Affranchissement. 'T is B.\ Goffin zelf die dit
alles verhaelt in zyne Ilistoire populaire de la
Francmaponnerte.
Welhaest al de logiën, van 't land willen de
eer hebben van een dergelyk genootschap inte-
rigten, en onze stadgenoten weten dat een kop
stuk van onsAelstersch moortelboelke overeenige-
jaren in een estaminet onzer stad bet voorstel
brgrypl, dat in penland waer't callioliek geloofalgc-
meen van ouds diep ingeworteld en bloeyende was,
in een land dat, sedert de bekeering van den koning
Cicdovocus van Doornyk in 496, gedurig zyne verkleefd-
lieyd fen 't roomscli callioliek geloof geloond had, hy
een volk dat alles gewaegd had voor 't geloof twee
honderd jaren lang m de kruysvaerten, goed en bloed,
Marnix verslond wel dal aldaor de overrompeling in
ketters klauwen met kon geschieden zonder aenslagen
van uylerste geweldenary.
Wat kwam immers Philippus Marnix, den Paus dei-
Geuzen, zoo als men hem noemi, wal kwam hy brengen
in zyn vaderland, wat kwam hy stellen in de plaels "van
den waren godsdienst
Niet min dan de dwalingen van den geloofsverzaker,
den ellendigen, gevluehlen monik en priester Luther,
daerop gestapeld de verrykingen van dwaling van den
lossen Zwingli, daer by nog gevoegd de helsche gruvv-
zaemheden van den gebrandmerklen Jan Calvyn^ f.lar-
nix's meester.
liet geen Marnix hatelyker maekt, is dat hy alles ver-
riglte wetens en willens levendig voor ooger.' hebbende
wat de zelfde leeringen een'voor een veroorzaekl had
den van schelmstukken, moorderyeu, plunderingen,
rooveryen en brandsliclitingen in eik gewest waer de
zendelingen van Paus- en kerkhael versch waren inge
drongen.
Indien de zeilde sloffen, t'elkens dat zv by een ge
bouw aengewend zyn. ieder mael liet vuer doen grypen
en hei gebouw in asch leggen, is den pligligen die "we
derom 't zelve doet, niet te hatelyker omdat hy den
rampzaligen uylslag van gelyke handeiwyze reeds zoo
vele malen heeft gezien
Indien llalien, Duytschland, Zwitserland. Vrankryk,
Schotland en Engeland in korten tyd voor Marnix in
deed van bier ook te beginnen moer het pakte
niet en 't kopstuk zal waerscbynlyk nog lang
wachten eer bet zal pakken ons braef werkvolk
begint bet francmaponsgespuys voor goed te
leeren kennen. Ondertusscben, als er in 'l om
liggende eene solidaire indelving plaets heelt,
den grooten baes van ons Aelstersch moortel-
win kei ken aenziet bet voor hem als eene pligt
van er tegenwoordig te zyn.
Hewel, brave werklieden Begint gy nu te
verstaen welly bier de zending is van die twee
apostels van den liberalen vooruytgang? En gy
allen, catholyke stadsgenooten, begint gy te ver
staen waer die twee mannen met u naer toe
willen Welnu die mannen moeten nu ook begin
nen verstaen dat hun spel hier uyt is, uyt voor
altyd sedert uwe solemnele manifestatie van
vandaeg verleden vier weken kunnen zy daer
niet meer aen tvvyfelen. Lol en eer aen ons
braef werkvolk Lof en eer aen onze catholyke
burgers !- Lof en eer aen onze deftige en uooyt
genoeg geloofde Bokkenryders 1
By de kiezing van eenen voorzitter waren er
maendag 86 leden aenwezig men vond 4 witte
briefkens in de bus, zoo dat de volstrekte meeiv
derbeyd tot 42 buliep.
M. Ern. Van den Peereboom, kandidaet, van
bet ministerie, bekwam slecht 55 stemmen M.
Notbomb. kandidaet der catliolyken, kreeg er 52;
M. Dolez, 7 M. Tesch, 4 M. Orts, 3 M. de
Theux, 4.
Niemand de volstrekte meerderheyd bekomen
hebbende, zoo wierd er overgegaen lot. eene bal-
lotagie tusschen MM. Van den I^ereboom en
Notbomb 86 stemmers 5 witte briefkens
volstrekte meerderheyd, 44. M. Ern. Van den
Peereboom stemde voor zyn eygen, en bekwam
alzoo 44 stemmen, juyst de volstrekte meerder
heyd. M. Notbomb bad 54 stemmen, M. Dolez, 6.
'T is dan aen zyrie eygene stem dat M. Ern.
Van den Peereboom verschuldigd is van nog
te mogen zetelen als voorzitter doch 't is eene
zedeiyke nederlaeg die hy e»i bet ministerie
ondergaen hebben, nederlaeg die in de Kamer
groolen indruk te wege bfagt.
Over eenige dagen passeerde Louis den Klod
deman voorby het buys van nen liberalen slim
merik uyt 't. Verbond, die spotswyze aen Louis
vroeghebt ge my geen acht. tlesschen zonder
gat Neen, vriend, zey Louis, 'k en heb er
maer zes met gaten, en deze zyn niet te koop,
ze moeten dienen om er binnen twee jner uwe
zes liberale stadhuysjannen in af te trekken.
Den liberalen slimmerik gevoelde dat hy zynen
neus voorby geklapt bad en vertrok.
vlam en puyn waren gesteld door de lont welke Marnix
kwam ontsteken onder zyne medeburgers, zal het niet
zonueklaer bewezen zyn dat met zulke daed Marnix
niets anders kan verdiend hebben voor wat een stand
beeld aengaet, dan indien er ergens een 'bestond, het
openbaer onder de voelen gestampt zou worden met duy-
zoiid mael moer rede dan het beeld van den hertog van
Alba te Antwerpen is afgebroken geweest
1 Om hel Belgisch volk in slacl te stellen gegrond te
oordeelen over Marnix, wy moeten dan hier kort by-
brengen wal de uytbreyding van de Protestanlsche of
hervormde leering van Lulher, Zwingli, Calvyn en Jan
Knöx, om ïiiel'verder te treden, onmiddelyk voor Marnix
bad vcroorzaekt.
2. Inval der Protestanten te Roomen.
Als Marnix van Geneve kwam in Belgenland, liv, zen
deling van Calvyn en geleerden, kon onmogelyk' met
onbewust zyn van T geene kort te voren te Roomen
was geschied.
In 1527, keyzer Karei V was naer Spanje getrokken,
en dewyl oorlog onlstaen was lysselien hem en den
koning Frans I van Vrankryk, den Paua Clemens VII
toonde zich voordeelig aen dezen. Immers de over-
groote magl van Keyzer Karei deed menigeen wensclien
dat Vrankryk lol evenwigt zich zou in stand houden.
Een fraiiscben uytwykeling, den Konnoiabel de Bour
bon was in krygsdicnsl aenveerd geweest by den Keyzer
en in Italië gezonden om aldaer de keyzerlyke belangen
voor te stami.
Den overlooper der Fnnscben Bourbon roept uyl
Duytschland eene versterking van krygsvolk. Daerop
Kómen aen den graef Geofgius Fron'd'sbcrg en Prins
Philiberlus van Oranje met veertien-lot achttien duyzend
Duytschers. Die bende, doordrongen van de onlangs
Eene liberale krinolien riep ook op Louis
Louis, wilt gy myne klodden koopen
Neen ik, Madame, 'k en koop geene liberale
klodden meer, de motten zitten er in en z'eten
al d'anderé klodden op.
De liberale koppen dezer stad klagen bitlerlyk;
zy gevoelen zich zoodanig met den budget gene
pen, dat ze de catholyke raedsleden tot in den
diepsten afgrond zoudeii verwenschen. FEU
FEU roepen zy tot hunne Verbondknoeyers, en
deze, op dit kommando, lossen een g'heele bat
tery van 42 stukken met nen keer tegen dien
vervloekten budget. Maer ze schieten mis, want
de kanoniers zyn jichtig en konnen niet poin
teren.
Het Verbond van zondag gelykt aen eenen prys-
courant van eenen likeurmarchand. G'lteel bet
bladeken is opgevuld met nen aeneengeknoef-
felden artikel bestaende uyt twaelf titels, juystals
waren bet twaef differente soorten van likeuren,
en dit alles tegen den stadsbudget, waervan de
nieuwe catholyke meerderheyd veertig a vyftig
duyzend franks afgepitst beeft om, door gespaer-
zaemlieyd, de burgers te konnen verligtcn.
Dien knoeffelartikel heeft voor verschillige
komparti meuten de volgende koddige opschriften:
1° Budget,
2° Kennissen,
3° Maetregelen,
4° Gevolgen,
5° Regtsghending,
6° Buytenschool,
7° Welke mannen,
8° Stadsredienden,
9" SUBSiüjEN,
40° Maetschappyen,
42° Kortom
En Wat bevat deze litanie
Niets anders dan smakeloózen Zêêvef, bitter
gejammer, luyd gekerm tegen de catholyke meer--
dérbevd, omdat deze den kostely'kën liberalen
charlatanswinkel beeft overhoop gesmeten al eene
notabele vermindering in den budget te brengen
en aldus de liberale zuygers te stoppen dié de
stadskas ledig trokken. Dit gekerm en gezeever
serieus beantwoorden, wave 't werk van eenen
zot en dit laten wy aen de liefhebbers over.
Onze medeburgers zullen welhaest gewaer
worden wat zy met de afkoking der liberale
fenixen gewonnen hebben, en dit zy genoeg.
Wanhopig geblaf domme broodschryvèry zullen
nooyl dit uytwerksel konnen vernietigen. Dat de
Verbondsjannen dan maer voortknoeyen op dien
voet, zeker is *t dat zy er geen enkele flesch van
bunnen tandentrekkerslikeur zullen meê ver-
koopen.
verspreydde leer van Luther, begeeft zich aensfonds
voorwaerts naer Italië. Zy zyn verblvd als razende
hyenen om de proef van hun nieuw geloof tot aen
Hoornen le gaen geven.
Den Konnetabel Frondsberg en Oranje met geheel
Don leger trékken met cIp gezwindsle snelheyd voorts,
als beducht dut den Keyzer uyt Spanje tegenbevel zou
zeilden.
Philiberlus van Oranje was den bloedverwant van
Willem die daerna Marnix voor vertrouweling.had.
Den gerierael grncf Frondsberg droeg een gouden
kelen, zoo by zegde, om er den Paus mee le ver
wurgen.
Men had begonnen met de Milanen hel goud en zilver
der HH. Vaten aen le slaen en te verkoopen tot vol
doening van liet krygsvolk.
Verder kotnencie, stierf Frondsberg van eene goraelu-
heyd onder weg Men kwam onverwachts onder tie
muren van Roomen.
Nauwélyks had den Paus kunnen vlugten in het kasteel
Sl Angelo. Slechts 2000 mannen boden onbereyd
oogenbiikkelyken wederstand.
Van 's anderendags der koni3t, den oploop word be
volen. Den Konnelnbel Bourbon valt doodgeschoten.
Den Prins Philiberlus van Oranje neemt het opper
bevel en het prolestaiilsch leger dringt met de overige
keyzersehen binnen.
Nu is te bescbryven het looneel der proteslantsclic
dweep-razerny. Zy kende in de pauzelyke stad geene
palen van vreedlievd.
Maenden lang duerde de verwoesting, erger dan
duyzend jaer le voor in de plunderingen der barbaër-
sclie Gothen en Wandalen.
Den kcllersclien bant sleepte zoo geweldig onderweg
naer Roomen, dal Bourbon zelve als overmand en er
naer toe getrokken was.