N" 1099.
ag\ I! ScplciiilHT 1867.
VERTREKUREN UYT A El.ST NAUR
VERTREKUREN UYT VOLGENDE STATIËN:
6 FRANKS 'S JAERS.
LIBERALEN VOORUIT
GANG.
PHILIFPUS MARN1X
Onder andere.
Het koppel by Pandour, le
Brussel.
«end. 5-25 7-25 8-33 9-45 12-2 t 303-16 6-31 9-18® Gend, (6-05 vrvdag) 7-1 3 (E l*2«36 kl. 7-25
•Lo keren 5-25 8-33 9-45 12 25 3-46 6-31 gg 8-3'» 8-50 4 2-25 12-42 1-30 3-18 G 20 6-42
«rus. 7-55 8-32 E(l 23 k1)9-41 12-01 12-21 2-41 j£? 8-40 (E I 23 kl.) 9-18
2-58 5-48 E (1" 2e 3C k') 5-53 8-36 8-55 Brugge, Ost7-03 E( 1 2 3 kl). 8-30 8-50 12-25
flleeh. 5-25 7-25 7-55 R (1 2 3 kl.) 8-32 E (I 2 S 12-42 6-20 6 42
3 kl.) 9-41 9-45 12-01 2-58 3-16 5-53 6-31 Doornvk, Kortryk, Moescroen, Ryssel (langs
8-36 en 8-55 E (1 2 3 kl.) >fj Gend) 7-03 E(i 2 3 k.)l)oornyk niet begrepen
Aniw. 5-25 7-25 7-55 Efl 2 3 kl.) 8-32 E(1 23kl) ffi 8-50 12-25 12-42 3-18 6-2o 6-42
9-45 12-01 2-58 3-16 5-536-31 8-36 8-55 gfj Doorn Ryss. (langs Alh) 8-00 0-00 Aih 2-45
if.euv. Tliienen Luyk Verv. Landen. 5-25 7-25 «fj 5-50 8-50 Doornyk.
on 8-32 El 23 kl'.) 9-41 9-45 12-01 12 21 2-58 Ninove, Geersb. Alh, 8-00 11-55 2-50 5-53 8-55
3 16 6-31 Thienen 8-55 E (1 2 3 kl.) gj Berger., Quiévrain, Namen, 8-00 2-_50 5-53
VAN ANTWERPEN NAER: Lokeren, Gend, 5-30 7-30 9-00 11-00 2-30 4-00 6-30 7-30
VAN GEND NAER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen, 4-40 7-20 9-30 10-50 2-20 4-25
6-35 7-00.—Te Lede slaen al de konvoys uylgenomen de Expres.—Te Idegem en Santbergen slacn
al de konvoys. -- Te Gyseghem staen. stil al de konvoys.Te Denderleeuw slaen al de konvoys
uytgen.de vertrekken van Brussel 6-30 8-10 12-00 6-00 8-05 en uyl Aelst 8-32 2-38 5-48 8.-36.
Vertrekuren uyl Denderleeuw na er Brussel 8-08 9-54 12-13 12-32 3-13 6-05 9-08.
Dendermnnde, Aelst, 7-00 9-35 Denderm. 11-00 3-05 Denderm. 4-57 7-40
Ninove, Geeraerdsbergen, Ath, 7-UÜ 11-25 4-57 7-40 0-00
VAN ATH NAER
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27.
Lessen, Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27.
Brussel (lang Denderleeuw) 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27.
Gend, Bruggse, oslende (langs Aelsl). 6-33 10-40 1-40 4-34 7-27 Gelid
van Ronsse naer Audenaerde, genu 4-00 8-05 9-50 11-55 4-45 8-25.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend, 6-30 E>( 1 2 3 kl.) 7-25 8-10 11-20 12 0G2-15 5-15 6-00 8-05 E (1 2 3 klj 8 15
Ninove. Geeraerdsbergen, Alb (langs Denderleeuw), 7-25. 11-20 2-15 -5-15 8-15.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (loncs Aelsl) 7-30 8-09 E (12 3 kl.) 11-30 11-55 2-25 5-25 8-30 (langs Meelt.) 5-51
8-11 10-69 3-38 o-25 7-41
Aelst 7-30 8-09 11-30 11-55 2-25 5-25 5-56 8-25 10-00.
van BRAiNE-LE-coMTE naer: Enghien, Geerardsbcrgen, Soltegcm, Gend, 7-10 9-07 4-45 8 15
van genu naeii Sol,legem, Braine-le Comte, 5-55 9-33 3-20 6-50
Uiiiqtic Siuim.
AELST, 1)EN 7 SEPTEMBER 1867.
(vervolg).
Wy hebben gezien in onze voorgaende artikels
Avat de logiën vei slaen door die zoo gezegde ver
betering van den zedelyken toestand der werk-
klassen, die een der byzouderste voorwerpen is
van hare bekommernissen. In 't woordenboek van
maponnismus, verbeterhui der -zeden wilt zeggen
verpesting der zeden, en den zedelyken toestand der
werklieden verbeteren wilt zeggen de werklieden
ieeren leven en sterven gelyk de onredelyke dieren.
Wy hebben ook reeds beginnen verstaen uyt
«den mond van den moortelbaes Golïin in welken
•zin de logiën zich bekommeren met de verbete
ring van deri stoffelyken toestand der werkklns-
sen. Volgens B.\ Golïin, om het werkvolk te
•winnen, om zyn vertrouwen te verwerven, om er
zich meester van te maken, men moet het voor-
mytzigt van eene verbetering in zynen stoffelyken
tóestand voor zyne oogen doen SCHEMEREN,
men moet hem zyne zoogezegde regten leeren
kennen en vervolgen, men moet hem wys maken
■dat de werklieden de slaven zyn van de kapitalis
ten, en dat er voor 't werkvolk maer een middel
•is om zich van die dwingelandy te verlosssn, te
weten, de inrigting van warkvolksmaetschap-
ipyën.
'T is niet zonder reden dat de inrigting van
werkvolksmaetschappyën deel maekt van 't nieuw
sprogramma van den liberalen vooruytgang. Die
.inrigting is voor de logiën van 't allergrootste ge-
wigt. 'T is immers niet genoeg dat de werklieden
gewillige werktuygen worden van 't maponnis-
mus voor 't uytvoeren van zyne revolulionnaire
splannenzy moeten daerenboven als in een leger
dngelyfd en georganiseerd worden, en die maet-
schappyëu ztyn er het middel toe. Zonder die or
ganisatie zou het werkvolk aen het bestier der
liogiën ontsnappen en magteloos zyn, gelyk de
liberale party aen het bestier der logiën ontsnap
te en magteloos was eer dat zy hare organisatie
van de logiën ontvangen had.
De invoering van dien maelregel schynt in ons
«ca'tholyk Belgenland meer moeyelykheden te.ont
moeten dan in andere landen. Diergêlyke werk-
volksmaetschappyën bestaen reeds in verscheyde
Banden en byzonderlyk in Engeland, leder am
bacht, heeft er zyne maetschappy en al die maet-
VAN Ste. ALDEGONDE.
TWEEDE DEEL.
Omstandiger bewys in Luther der gevolgen
van kwade leeringen.
De gewigtigheyd der geschiedenis beslael niet in
gebeurtenissen acn te .teekenen, gelyk leveringen op
een winkeliersboek maer in het sterk verband schit
terend te doen uylkomen tusschen de daden en hare
oorzaken, tusschen de leeringen en hare gevolgen.
Wanneer iemand, legen de verordeningen wegens
<de veepest, komt hoymelyk uyl e<m verpest land met
koeven om zich er van hoymelyk t^ ontmaken zonder
verlies, hy Iracht haestelyk er mede'te bedriegenden
eersten koopman, stoker of landbouwer gereedst. On-
<derUisschen de gierige baelzucht doel de plaeg ontslaen
ha den stal, zy verspreyd zich by het gezónde vee,
geheel de hoeve, geheel het dorp, geheel de streek,
somwylen geheel eene provincie of nog meer staen
in schrik over den schielyken voordgang van 't kwaed.
Welke verbittering zoo men den invoerder komt te ont
dekken, welke verwylsels, men zegt en met rede Hy
is door zyne onwetenheyd, onvoorzigligheyd, baetzuch-
tigheyd, bedriegery, den smeder van al onze rampen.
•Maer welken hoon voor die vrywillig, moedwillig, hard
nekkig de daorstelling van ergere ellende bewerkt
Dit aencluyden en doen blyken, 0111 door de wysheyd
•der ondervinding hel volk te onderwyzen en te waér-
schuwen tegen nieuw hedendaegseh bedrog, daer is
de vollooying der iaek van den reglzinnigen gescbied-
schryver.
Het schondkarakter op Marnix's voorhoofd is niet dat
hv zeer veel zyne handen geleend heeft aen het in
gruys slaen persóonlyk van kerken, maer omdat hy er
van oorzaek is geweest, er toe op^ernyd heeft door
leering, schriften en daden, dat hy vrywillig de oorzaek
'zag in 't gene hy deed van 't gene er ging uylbrocden
dat hy immers voor oogen had al wat onlangs met zoo
veel gerucht rondom hem geschied was. hie van 't gela
den geweer den haen overhaell, en lost is rekenpligtig
van alles waer door den kogel vliegt.
Wy hebben 'l verband gezien tusschen de leeringen
schappyën zyn onder elkander vereenigd door
eene nationale maetschappy. Al liet werkvolk
van een land op die wyze als in een leger ge-
schaerd, moet volgens liet plan der logiën, zich
met liet werkvolk van de andere landen veree-
nigen door eene internationale maetschappy, om
alzoo, op gestelden tyd, gelyk in 1848, liet'vuer
van de revolutie gelykelyk te kunnen aen'de vier
hoeken van de wereld steken.
Dé logiën van Engeland en Vrankryk, om die
van Belgenland ter hulp te komen voor 't inrig-
ten van werkvolksmaetschappyën, waren met
onze belgische logiën overeengekomen om in Au-
gusty 18G5 te Brussel een congres te houden van
werklieden byeengeroepen uyt Engeland, uyt
Vrankryk, uyt Üuytscliland, uyt Italiën, uyt Bel
gië» enz. Eenige werklieden uyt Londen, aenge-
dreveri door de logiën, hadden'reeds een vooraf
gaande reglement opgesteld en al de logiën wa
ren in beweging om in de onkosten te voorzien
en al de overige voorhereydende maetregels te
nemen.
Eene logie van Parys, le Temple des Families,
aenveei'dde het volgende voorstel aen haer ge-
daen door B.\ Firbourg, lid van de logie VAvenir
en correspondent van de internationale maet
schappy der werklieden
De vrymetselary is eene algemeene filoso-
ft fische en mensclilievende confederatie, en by-
gevolg zy moet aenmoedigen, begunstigen en
verspreyden al de goede werken die strekken
tot verbetering van het lot der werklieden.
'T is daerom, zeer weerdige Broeders, dat ik
de eer heb de gunst uwer zedelyke en stoffe-
lyke medewerking te verzoeken voor het groot
werk van ontvoogding dat te Brussel welhaest
zal geschieden. T is in die stad dat het inter-
nationael Congres der werklieden zich moet
vereenigen, en 't is om te voorzien in de 011-
kosten voor de byeenkomst van al de werklie-
den, onze broeders, dat dien penning dienen
moet; zy zyn arm, en bygevolg wy moeten ze
helpen. Enz. enz.
Gelukkiglyk voor ons belgisch werkvolk, er
kwam iets in den weg en 't Congres kon geen
plaets hebben. God geve dat onze catholyke
werkklassen voor altyd aen dit gevaer ontsnapt
hebben. God geve dat zy de oogen openen over
den schrikkelyken afgrond in den welken zy wel
haest zouden gedompeld liggen, indien zy 't on
geluk hadden zich door de logiën in maelschap-
pyën als in regimenten te laten inlyven.
van Lulher en dc gevolgen te Roomen en in Duytsch-
land. Io Zwitserland onder Zvvingli en Calvyn *'t zal
wederom 't zelve zyn.
Vooraleer wy overslaen lot deze modellen waerop
Marnix van meer naby zich gevormd heefl, men stippe
aen deze bemerkingen lot bekrachtiging van den samen
hang onzer aenhaliugen.
Luther schreef in 1517 tot den Paus Leo X Allerhcy-
hgsten Vader, ik werp my voor de voeten van Uwe
Heyligheyd. Ik offer my op met al dal ik ben en heb.
Maer levendig, dood, roept, herroept, keur goed, ver
werp al dat u belieft. Ik zal uwe slem herkennen als
de stem van Chrislus die in u heerschl.
Korls daer na schreef hy aen den Predikheer Prierias
Indien uwe leering de leering is van Roomen, kardi
nalen en Paus, zoo zeg ik vry c!at den waren Anleehrist
zit in den tempel Gods, in het gepurperde Babyion,
dal bet Hof van Roomen de synagoog is des duyvels.
In een geschil over zyne leerstellingen er omvielen
aen Lulher woorden als dezeHet is in den naem
van God niet dat ik dit sp« 1 begonnen heb, hel is in
den naem van. God met dal bet eyndigen zal.
Den 15 Juïiy 1520, alle^langmoedigheyd uylgeput
zynde om den hooveerdigen Augustyn lót inkeer te
brengen, Paus Leo X sprak uyt de veroordeeling van
zyne kelleryen en sloeg hern in den ban der Kerk.
Luther geefl onmiddelyk by eenige gedrukte laster-
bladen de maet van zyne dolzinnige gemoedsgesteltenis.
Men zegt, lezers, dat er eene Bulle van den Paus
^pytgekomen is tegen my. Ik heb ze nog niet gezien,
zoude zy benauwd zyn mv in 't aenschvn le beschou
wen Die donker bulle is een nachtvogel, zy doemt my.
Ik doem haer. Ik wensch aen alle christenen die ze
ontvangen de pynen der hel. Den Paus zegt dal ik de
gevoelens volge van wylen Jan Hus. Inderdaed, alles
wal den Paus veroordeelt in Hus, dat keur ik goed, en
al wal hy goedkeurt, veroordeel ik.
Vlucht, christenen naer de bergen, of dat men het
leven onlneme aen den Paus, aen den moordenaer van
Roomen.
Als een gebod van God aen de menschen verkondig
ik dit orakel gekomen van den hemel
Houd op van den Turk le bevechten tot dat den naem
van Paus weggenomen zv van de oerde.
Den 17 November 152U, Lulher verklaerde te beroe
pen van de Bulle van den Paus lot eene algemeene
Dip zoogezegde ontvoogding of vpymaking van,
't werkvolk by middel van de werkvolksmaet
schappyën is, gelyk al wat de logiën doen of be-
oogen, eene foppery, eene stroopery. Om er ons
van te oyertuygen wy hebben maer te zien wat er
omgaet in die landen waer die maetschappyën
reeds bestaen, in Engeland by voorbeeld.
In Engeland die zoogezegde ontvoogding van
't werkvolk is voor hem eene verslaving zonder
weerga. Het stael er aen de werklieden zelfs niet
vry deel te maken of niet van die maetschappyën,
zy worden er toe gedwongen door de vreedste en
barbaerschte vervolgingen. En als zy er eens deel
van maken, er is geen middel om er van af te ge
raken. Het staet hen ook niet vry van te werken
als het hen belieft; zy zyn verpligt hun werk te
staken zoo dikwyls en zoo lang het belieft aen de
hoofdmannen der maetschappy die onder 't ge
bied der logiën staen.
Wat meer is, al de werklieden zyn verpligt
wekelyks een achtste van hunne winst in de kas
der maetschappy te storten met vooruytzigt van
die spaerpenningen te zien verkwist of gestolen
worden De spaerkas der maetschappy dient tot
onderstand der werklieden gedurende de oproe
rige werkstakingen, maer zy dient ook en vooral
tot voldoening van de begeerlykheyd van zommi-
ge kerels die aen 't hoofd zyn der maetschappy.
De hoofdmannen onder 't bestier en de be
scherming der logiën doen al wat zy willen; nie
mand durft hun tegenspreken, niemand durft
hunne schelmeryën aenklagen uyt vrees van zich
blootgesteiil le zien aen de vreedste vervolgingen.
Wy zullen in ons volgende artikel eenige feyten
aenhalen die aen onze lezers een gedacht zullen
geven van 't geen diesaengaende in Engeland om
gaet.
Terwyl liet nog tyd is, brave werklieden van
ons catholyk Belgenland, zyt op uwe hoede en
wacht u van de klauwen der francmapons; ver
zet u tegen dit lielsch gespuys en zend het met
geheel zynen liberalen aenhang voor altyd naer
den weerlicht.
Pandour. Wat den bliksem hoor ik hier al
van u zeggen? Is 't waer dat gy door den Paus
naer Roomen geroepen zyt, om afle beyde in
'l aenslaende Concilie te gaen zetelen, om de
bisschoppen te gaen onderwyzen en de Kerk te
helpen bestieren Is 't waer Pluymstryker, dat
kerkvergadering. Hy had dil recht niet, eiv ook als er
naderhand eene algemeene Kerkvergadering byeenge-
komen was te Trente in Tyrol, hy weygerde zieli er aen
te gedragen en herkende* noch VausVnoch Kerkverga
dering noch eenig hoegenaemd gezag.
Den 10 December daer na, op de openbare plaets te
Wittenberg digi aen de Oosterschepoorl, Doctor I uther
doet eene groote houtmyn stapelen. Verre rondom is
een schouwburg trap wyze opgeslagen. Ten 10 ure voor
middag verscbynep eenige Professoren der l'niversi-
leyt, een hoop lachende studenten en wal nieu'wsgierige
burgers al door Luther opgeroepen.
Dan komt aen Doctor Marten met zynen leeraerts-
mantel en eenige boeken onder den arm, en de pauze-
lyke bulle die hem veroordeelt in de hand. Anderen
dragen nog verscheyde boeken.
Op een leeken zyner hand tot slil/.wvgen, 'den staf
drager der Universileyt ontsteekt den brandstapel.
Wanneer de vlam knewelend begon le spelen door het
hout, den schaemteloozen Monik toonde de Bulle aen
hel volk, wierp die- in het vuer, en riep Gy hebt het
buys van God eesloord, daerom zult gy geleverd wor
den aen bet eeuwig vuer.
Luther v^tierp daer by in de vlammen
1° De boeken over het kononiek recht
2° De verzameling der Pauzelyke Kerkwetten
3° Hel beroemde werk van godsgeleerdheyd opge
steld door den beyligen Leèraer Thomas van Aciuinên,
een der vermaerdsle meesterstukken van verhevene
wysheyd.
4° Al de boeken door verscheydene geleerden uyt-
gegeven om de misslagen van Luther le beslryden.
De byeenkomst juychle den monik toe leve Lulher
Wech den Pausaenhang
Hoogmoed en magleloosheyd blyken hier te samen
in den Wiltonbergschen Doktoor. Den oproerigen pries
ter brand den slrafbrief van zynen vader. Scheuren en
branden is gemakkelyker dan antwoorden en weder
leggen.
'S anderdags, Luther trad op zyn preekgestoelle als
een overwmnaer en galmde
Ik heb gisteren op de openbare plaets door 't vuer
doen verleeren de werken der Pauzen. 'T ware beter
dat den Paus zelve alzoo zou gebraden geweest zyn,
ik wil zeggen den pauzelyken troon zelve.
Sommigen vermaenden hem tot meerdere bedaerd-
gy gelast zyt met de punten van 't gelooi te ver
beteren, en dat Ploeg de zedeleer gaet perfec^
tionneren g'heel Brussel is daer vol van en
'k wil weten wat er waer van is?
Pluymstryker. Op myn woord van eer, daer
is niets van, Pandour. Bovendien, ge weet wel
wat voor nen grooten voorstaender ik ben van de
geloofsleer. Had het in myrie magt geweest, van
over lang zou er geenen anderen Gatechismus
meer te vinden zyn dan onzen francmagons-Gate-
cliïsmus, en geen andere discipels-dan vryden-
kers en -Solidairen.
Pandr. E11 gy daer, slimmerik, is 't waer
dat gy, tot troost en blydschap van al uwe vrien
den en vriendinnen, de zedeleer gaet perfection-
neren en voltrekken
Ploeg. Dat zyn nu nen keer vervloekte leu
gens, Pandour. Ik zweer ik u by myn schootvel-
dat er niets van is. Ten anderen, 'k zou ik nog al
nen schoonen zyn om de zeden te gaen perfec-
tionrieren.
Pandr. Van waer komt dan dit valsch ge
rucht?
Pluyytstr. Dit zal waerschynlyk komen uyt
den artikel van den Lierenaer die in *t Verbond
gestaen heeft en waerin inderdaed gesproken is
over de zuyvere Evangelische zedeleer en over
't Zedeberf. Wy zegden daer onder andere in dat
de Pauzen, Kardinalen, Bisschoppen, Priesters
en Religieusen de schuld zyn van al de wanor
ders, en dat de Kerk nooyt bloeyender en geluk
kiger geweest is dan als de brave jongens van de
fransche Revolutie de kloosters vernielden, de
tempels verwoestten en al de magt en rykdom-
men aen de Kerk ontrukten. Wy voegden er zelfs
by dat wy nog geestelyken van dien tyd gekend
hebben, maer nooyt betere priesters gezien heb
ben......
Pandr. En staet dit waerlyk in 't Verbond?....
Wel Pluymstryker, Pluymstryker, wat al beestig
heden steekt gy toch uyt
Ploeg. (Grimlachende in de handen vry-
vende.Wel gezegd, Pandour, nu ziet gy dat al
de beestigheden in 't Verbond van uiy alleen niet
komen.
Pluymstr. Maer Pandour, dien artikel uyt
den Lierenaer is' een meesterstuk, en hy kwam
ons uytnemende wel te pas om op de geestelyken
te kounen vallen, om de catholyke scholen te
.konneti bevechten, om de francmaeonsscholen
aen te pryzen o,f voor te staen, en om alzoo het
volk nog beter te kormen by den neus leyden
zonder dal het zulks gewaer worde. Geloof my,
Pandour, t is met schreeuwen en tieren tegen de
papen dat wy ons kraem nog moeten wat aeneen-
heyd, maei hy antwoordde Ik wil voor zulks gehouden
worden by 't volk, dal ik vol van laster ben tegen den
Paus. Gy zoud eerder olie uyl eenen key perssen dan
een goed woord uyl mynen mond.
Hy voegde er wel haesl by 'T is geen tyd meer om
't geweten te pramen ieder geloove wat hy begeert.
Die leering komt overeen met de geene van de rond-
loopsler Clemence Royer onlangs op verscheyde stad-
huyzen en openbare zalen, zoo als te Antwerpen, Aelst
en Gend waer zy opgeleyd was door wylen den univer-
siteylsprolessor Callier, den vriend van Laurent.
Lulher vvierd van dag tot dag buytensporiger. Hy
leerde dat alle christenen Priesters waren, mans, vrou
wen, en kinders, en dat een ieder vrylyk mogt zeggen
Ik ben bisschop en Paus.
Hy beweerde dat de goede werken nutteloos zyn, ja
schadelyk en dal het al zonden zyn.
Hy loochende vier der HIL Sacramenten, te weten,
het Vormsel, de Bicht, het H. Olysse! en 't Huwelyk.
Op dal niemand hem zou tegenspreken, noch opwer
pen dat geheel zyne walgelyke leerkneding slrydig
onder een zvvabbende, zyne uytkomst was
Ik laet niet toe dal myne leering geoordeeld worde door
iemand, zelfs niet door ^1 de Engelen, ik ben zeker
en wil op myne leering zelve den rechter zyn over
allen, ook over de Engelen. Want myne leering is de
leering van God, myn vonnis het vonnis van God.
In verscheyde Hoogescholen, menige studenten lieten
zich misleyden en liepen den vervvaenden hevligschen-
der achleraen. Zy zwierden, gemaskerd met 'pauskroo-
nen op hel hoofd, rydénde op ezeb en schreeuwende
langs de straten. Dood aen de pausreligie. Luther uylte
tegen die wanorders geen woord van berisping.
In April 1521 uther nog altyd in zyne kloosterkap,
predikte te Erfurt. Na 't sermoon de menigte viel de
woonsten aen der Kanoniken. Men plunderde*den avond
enden nacht door vvf en twintig huyzen. Stoelen ban
ken, tafels waren, aen stukken geslagen. De bedden
wierden opengesneden en de pluymen vlogen als
sneeuw Je stad door. Roovers wierpen zich op al vvai
zy vinden, een groot getal rukten voornamelyk in de
kelders. Hel geduld ontbreekt om te tappen bier- en
wyn vaten worden ingestooten. Vele dronke plunde-
raers liggen smorgens als beesten op de slrael. Zeven
huyzen waren gebrand tot den grond. Luther scbrvfl
nadien in vreugd De Bulle van den Paus heeft te Erfurt
