SS'1" Jaer. Zondag, 5 November 111117. N":tlÖ7.
VERTREKUREN UYT AELST NA ER
VERTREKUREN UYT VOELENDE STATIËN
6 FRANKS 'S JAICRS.
LANDGENOTEN. OP
UWE HOEDE
PIIILSPPUS MARNIX
DRIES EN ROCIIUS,
garentwynders.
8-30 8-50 12-25
«end 5-Ï57-S5K-33 «-Ï 1-30 3-16 6-31 9-18 gj Giftd, (6-05 vrydag) 7-' 3 (E («2» 3° lil 7-25
.„keren 3-25 8-33 943 12 23 3-16 6-31 ft 8-3" 8-SO 12-25 12-42 1-30 3-18 0 20 6-42
Urns 7-55 8-32 E(1 23 k') 9-41 12-01 12-21 2-41 8-40 (E 1 23 lil.I 9-18
2-58 5-48 E (1' 2« 3' k') 5-53 8-36 8-55 1 Brugge, Osl 7-03 E(1 2 3 kl).
Mecb- 5-25 7-25 7-55 E (I 2 3 lil.) 8-32 E (I 2 12-42 6-20 6 42
3 kl 9-41 945 12-912-58 3-16 5-53 6-31 gj Doornvk, Kortryk, Moescroeri, Ryssel (langs
'o 36 en 8-55 E (1 2 3 kD 8 6end) 7-03 E(1 2 3 k.)l)oornyk niet begrepen
Antw 5-25 7-25 7-55 E(1 2 3 kl.) 8-32 E(1 23kl) g 8-50 12-25 12-42 3-18 6-2 6-42
9-45 12-01 2-58 3-16 5-53 6-31 8-36 8-55 [f Doom. Ryss. (langs Alh) 8-00 0-00 Aih 2-45
lenv Tbienen Luvk Verv. Landen. 5-25 7-25 5-50 8-50 Doornyk.
en 8 32 E4 23 kl.) 9-41 9-45 !2-"l 12 21 2-58 |j Ninove, Geersb. Ath, 8-00 11-55 2-50 5-53 8-55
3 16 6-31 Thicnen 8-55 E (1 2 3 kl.) 8 Berger^ Quiévrain, Namen, 8-UÜ 2-50 5-53
VAN ANTWERPEN NAER: Lokeren, Gend, 5-30 7-30 9-00 11-00 2-30 4-00 6-30 7-30
VAN GEND NAER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen, 4-40 7-20 9-30 10-50 2-20 4-25
3-35 7-00.-Te Lede slaen al de konvoys uytgenomen de Expres.Te Idegem eu Santbergen staen
8| de konvoys. - Te Gyseghem slaen stil al de konvoys.— Te Denderleeuw staen al de konvoys'
jWlo'en. de vertrekken van Brussel 6-30 8-10 12-00 6-00 8-05 en uyt Aelsl 8-32 2-38 5-48 8-36.
Vertrekuren uyt Denderleeuw naer Brussel 8-08 9-54 12-13 12-32 3-13 6-05 9-08.
VAN LOKEREN NAER
Denderm. 11-00 3-0?
Denderm. 4-57 7-40
7-00 11-25 4-57 7-40
1-40
1-40
1-4U
1-40
4-34
4-34
4-34
4^34
0-00
7-27.
7-27.
7-27.
7 27 Gemf
Ciiiqiie Siium.
Dendermonde, Aelst, 7-00 9-35
Ninove, Geeraerdsbergen, Alh,
VAN ATH NAER
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst, Denöennobde, Lokeren 6-33 10-40
Lessen, Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst 6-33 10-40
Brussel Hang Denderleeuw) 6-33 10-40
Gend, Bruggse, oslende (langs Aelsl). 6-33 10-40
van Ronsse naer Audenaerde, gend 4-00 8-05 9-50 11-55 4-45 8-25.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend, 6-30 E 1 2 3 kl.) 7-25 8-10 11-20 12 00 2-15 5-15 6-00 8-05 E (1 2 3 klj 8-15
Ninove. Geeraerdsbergen, Alb (langs Denderleeuw), 7-25 11-20 2-15 5-15 8-15.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelsl) 7-30 8-09 E (1 2 3 kl.) 11-30 11-55 2-95 5-25 8-30 (langs Mech.J 5-51
8-11 10-09 3-38 5-25 7-41
Aelst 7-30 8-09 11-30 11-55 2-25 5-25 5-56 8-25 10-00.
van BRAiNE-i.E-cOMTE naer Enghien, Geerardsbergeu, Soltegcm, Gend, 7-10 9-07 4-45 8 151
van gend naer Soltegcm, Braine-le Comle, 5-55 9-33 3-20 6-50
AELST, DEN 2 NOVEMBER 1807.
Het is inderdaed diep bedroevend, ja walgend,
■de tael onzer zoogenoemde liberale, en minis-
teriëele bladen te lezen over de huydige gebeur
tenissen in 1 taliën en in de Romeynsclie Staten.
Alle gevoel van regt en eerlykheyd scliynt by de
sehyvers dier bladen uytgedoofd: de eerlooze ver-
radèry van 'l Florentyner Staetsbestuer word, in
plants van naer verdienste gebrandmerkt, integen
deel schier geprezende schending' der geslotene-
verdragen gebillykt. De Garibaldisclie baenstroo-
pers en plunder'aers zyn bevryders en verlos
sers; den eerbiedweei'den Paus Pius IX, den
alom beminden Opperpriester, is een gewetde-
naer, wiens volk onder de verdrukking zucbt, de
roovets der Italiaeusche paroehiegoederen, de
kerkdieven en verdragschenders, zyn de eertyke
mensclien, de party der vrylieyd en bescha
ving!....
Als men dit allemael boort en ziet, zal er nog
iemand durven zeggen dat de liberhatersparty,
de frauemaponsparty niet iszal er nog iemand
Itonnen twyfelen dat die party niet tot alle gru
welen in staet is om haren ingekankerde» liaet,
hare brutale woede tegen den catholyken gods
dienst te voldoen'! zal er nog iemand zyn die niet
leenemael overtuygd weze dat de liberhaters-
fraucmaponspaily niets anders zoekt, wenschten
begeert-dan de volkomene verdelging der religie!
Landgenoten, weest op uwe hoede, wantin
bet donker word er voor Belgiën een toekomende
vnorbereyd, 't geen in rampen en ongelukken de
droevigste tydstippen verre zal overtreffen. Ziet
naer Italië» en daer zult gy een staelken vinden
van "t geen u te wachten staet, indien gy de
francmaponsdwingelandy voor goed - en alleen
meester laet spelen.
Wat doet die dwingelandy
Eerst al de vette plaetsen, de posten van gezag
en magt overweldigen, en dan een groot leger
maken om hare positie te verdedigen eti zonder
stoornis al de wandaden en gruwelen te konnen
plegen die de willekeurigheyd liaer zal ingeven.
Drukt den liberhaters-lrancmaconshaspel u
nu reeds den hiel op de borst met eene tooine-
looze stoutmoedigheyd, wat zal het zyn als hy het
volk niet meer te duchten zal hebben, als hy met
kanon en mitraille gewapend, zal in staet zyn liet
volk een gedwongen stilzwygen, een lyden zon
der kermen, en schroomelyk veel betalen zonder
tegenspreken zal kunnen opleggen?
Wat het zal zyn, wy zien 't in ItaliënDen
koning heeft daér ook niet klaer gezien, hy heeft
zich door dit goddeloos revolutiounaire gespuys
laten meêslepen, en nu is hy zooverre overmand,
dat hy zelfs heelt moeten bekennen dat hy de re
volutiounaire plannen en gruwelen niet meer kan
tegenhouden, zonder zyne kroon en zelfs zyn le
ven in gevaer te brengenDroevige maer wel
VAN Ste. ALDEGONUE.
TWEEDS DEEL.
5. Burgeroorlog van Zwitserland.
Dood van Zwingli.
Koi t overzigt vant vervolg in verband met Marnix.
SLUYTREDE
0 Belgen, gy hebt Luthers pronkdaden gezien, gy ziet
nu hier den uylval der lessen van Zwingli, Marnix is
die wclhaesl gaen vet nemen by Calvyn, en die ver-
verscben in uw land, Holland is er door dwars bloed-
plasschen gesleurd onder den slag gebleven van geloofs
verzaking, en God heeft n gered. Hy heeft u nog gered
na 1789 en in 1830, als nieuwe aenslagen tegen uw
geloof geschied waren.
Waerom zoudet gy nu, Belgen, Marnix dien gy ver-
stooten en verworpen hebt, om aen uw geloof getrouw
te blyven, waerom zoudet gy uwen ergslen vyand en
zielbederver uyt eenen sebuylhoek van schande waer
hv verloren ligt, dooreen standbeeld te voorschyn bicn-
ecn op eene plaets van eer?
Het ware met de koorde aen deti hals eene walgelyke
boetpleging doen voor Europa van wel gednen te heb
ben, erTden rug te koeren aen de eer uwer geschie
denis.
Vrankryk, Pruysen cn Engeland le samen spannende
kunnen Belgenland verwurgen de eer zou blyven. Die
grootmoedige volken zullen dat niet doen.
verdiende les voor alle vorsten die van den wa
ren weg afwyken en de eerste beginsels van het
kwaed niet tegenwerken.
'T is daerom, landgenoten, dat wy u ander-
mael toeroepen weest op uwe hoede, onder
drukt den maconnieken duyvel al waer gy kout,
werkt hem in alles tegen, verydelt zyne plannen
in alles en voor alles, want 't is hy die den vreed-
sten volksgeessel zal worden, als gy er hem,
door werkloosheyd, misplaetste vrees of ander-
zins de magt zult toe gegeven hebben.
Om dit alles niet te zien, te gevoelen en te ver-
staen, moet men noch oogen, noch handen, noch
ooren hebben. Gy Belgen, hebt nu de gelegen-
heyd om, ten gevare eens anders, wys te wor
den, profiteert er van, maekt het u ten nutte, nu
dat het nog tyd is, want. moet ge ten uwen koste
wys worden, ge zult het met bloedige tranen be-
weenen als liet zal te late zyn. Feliciter sapil, qui
alieno periculo sapit
Rochus. Awel, Dries, wat zegt ge van onze
meeting tegen de vervloekte bloedwet die ons
bedreygt.
Dries. Non de twee! Rochus, 'k en heb er
niet konnen tegenwoordig zyn. Maer 'k heb
g'hoord dat er zoo overvloedig veel volk was,
dat er voor de poort van den Gouden Leeuw wel
1000 meuschen stonden die niet binnen konden,
en dat er nooyt meeting met zooveel geestdrift is
toegejuycht geweest.
Rochus. Dit is waer',en moeste liet binnen
8 dagen op de groote merkt nog eens meeting
zyn, g'heel Aelst zou er staen. Daerop zou ik
mynen kop durven verwedden.
Dries. Het spyt my dat ik er niet geweest
heb, maer 't was onmogelyk, wy moesten dien
dag naer 't fabriek gaen eten, en dit heelt daer
zoolang geduerd, dat ik er ten leste pyn in mynen
kop van kreeg en vroeg in myn bed gekropen
hen.
Rochus. Heeft die smulparty daer waeriyk
zoolang geduerd?
Dries. Veel te lang, naer myn goeste, maer
't was met al die ceremoniën en kompiimenten.
Onzen Meester heelt zich daer aen 't klappen ge
steld van Koning Leopold 1 en van Koning LeO'
pold 11, en van al de lange reyzen die koning
Leopold II, over de zee .gedaen heeft, naer de
vremde landen. Daerna is hy eyndelyk op ons
gevallen en heeft gezegd dat wy allemael moesten
■zyne fa'em en zyne belangen voorstaen, dat wy er
alle toe verbonden waren, en nog meer andere
vieren en vyven. Ik en een ander vonden dit la
meus aerdig gezegd, 't was alsof hy in ons geene
trouw had, of vreesde dat wy van hem gingen
wegloopen.
Rochus.lndeidaed,-ik vind dit ook aerdig.
Dries, maer nu, hy moest hy weten waerom hy
dit zegde, 't is te veronderstellen dat hy er re
dens toe had. Maer het spyt my toch dat gy in de
meeting niet geweest zyt, ge zoud daer gezien
hebben hoe 't volk met ons is.
Dries. Waerovei' is daer zoo al gesproken,
Rochus
Rochus. Over de vermaledyddè bloedwet
waeimeê liet Irancmaponsgespan ons land be
dreygt.
Dries. G'heel 't land moet tegen die hatelyke
en verfoeyelyke wet protesteren, zooniet, 't zal
precies gueti gelyk den Demlerlioile over dry we
ken zegde, dat die liberhalersgasten niet alleen-
lyk ons geld maer ook ons bloed zullen uytzuy-
gen. Want 'k heb hel gehoord, die wet is eene
ware bloedzuygerswet.
Rochus.Ja maer, 't en zal niet pakken, Dries,
't volk begint zyne tanden te laten zien, overal
komen er meetingen, de onze is hier in voege
en 't bureel is geformeerd.
Dries. Wie- zyn hier de mannen van ons
bureel
Rochus. Het zyn van onze trèftelykste mede
burgers en van de achlbaersle volksvrienden van
Aelst.
M. Jan Moyersoen is onzen voorzitter,
M. W. De Clippele, ondervoorzitter,
M. L. Verbrugghen, lid.
Diues. Jandorie de libel-haters moeten bis-
keren, want die platzakken spannen altyd met de
ministers tegen 't volk. Moesten de ministers
morgen eene wel voordragen om ons allemael te
doen ophangen, die kerels zouden zulke wet
goedkeuren zoowel als de bloedwet, dit liberha-
tersras zorgt maer voor zicli zei venMaer, Rochus,
hebt 2v daer eeene vnn Hip jihprhurÊrsu/indhrnA».
ken gezien?
Rochus. Ja ik, Dries, 'k heb er daer twee
gezien: eene oude afgelegde windbroek, met een
versleten spriet, net gelyk een oude postillons-
broek, en een jong windbroekske, waerschynlyk
een afzetsel van de pöstiilonsbroëk, 't welk nu
ock onder 't pennelekkersleger geraekt is, maer
niet veel anders zal te branden krygen dan
strooy, als 't dan niet nog nat zal wezen.
Dries. Wat zeggen de verlichlers uyt 't Ver
bond over de meeting
Uociius. Z'en hebben er in hun bladje van
Zondag niet durven aen roeren; zy gevoelen hun
ne magteloosheyd, en sedert al die kloppingen,
spelen zy nu dé laffaerds. Maer weet ge wat ze
gedaen hebben Z'hebben daer nog nen afgewe
zen ezel gevonden dien zy nu aen hunnen wagen
spannen, om te proberen of er nog middel is hun
verzonken gerey uyt het slyk te trekken.
Dries. En is 't zulken kwant die nu 't Ver
bond schryft?
Rocuus. Hy schryft wel precies 't Verbond
niet, maer hy kladdert eene soort van byvoegsel
apn 't Verbondop een partikulier velleken pam-
pier, waervan zyne opperbazen zelve beschaemd
zyn, omdat den vuygen haet, de afgunst en al
wat morsig is er te sterk in doorstralen.
Dries. Hy zal toch onze meeting niet durven
attakkeren, want dit ware aen ons vel raken,
en hoe ezel hy mag zyn of niet, hy moet toch
wel weten dat wy zoo dom niet zullen zyn met
ons te laten prossen gelyk men prosl met ver-
sletene peerden, of met koeyen en ossen die
men naer den abattoir leyd.
Een beeld voor Marnix ware Belgenland hangende
aen eene galg in 't strik der francma<?ons, zonder eer
afgeëten van kraeyen en kouwen, van nachluylen cn
rallen. Immers Marnix bewierooken don dooden Paus
dei Geuzen, is aen Pius IX den rug keeren, den Paus
van 't onsterHelyk christendom.
Dat verstonden wy in 1830, en wy gaven aen Willem
zyn pas, niet uyt afkeer legen hern of tegen bet Hol-
landsch volk, maer om dal zyn bestuer van onzen grond
een Calvinist Marnixhof wilde maken.
Zoudet gy nu, Belgen, dat zelve willen verrigten
Neen zeker, een Belg draeyt niet met den wind, wy
verslaen calholiek te zyn en le blyven. Laet dan de
kerken gerust, laet gerust het beheer h.arer goederen.
Gedoogt' geene opvoeding ten koste der ingezetenen
zonder evenredig godsdienstonderwys Dal de kiezingen
vrymoedig zvn, zonder u Le laten onderki'uvpen door
logieiislcn. Zoo bewaert gy rust en sterkte onder Gods
bescherming.
Anders, gy ziet in den spiegel van Duylsehlnnd en
van Zwitserland wat op godsdienstschending volgt.
Den 11 October 1531 dan Zwitsers verbolgen op
Zwitsers wierden te Cappel handgemeen.
De Calholieken vochten dapper en de Protestanten
van Zwingli, hoewel veel lalryker, wierden verslagen
De Protestanten verloren negentien kanons, vier vaen-
dels, al hunnen krygsvoorraed en ten minste 1509 man,
waeronder27 magistraten en 15 Zvvingliaensche prekers
lelden.
Zwingli gekwetst en zieltogende wierd stervende
herkend en op de vraeg of hy wilde biechten sprak niet.
Zyn lyk wierd gebrand.
Rochus. Awel, Dries, 't is nogtans alzoo dat
dien knoeyer met ons zou willen te werk gaen,
hy heeft reeds onze meeting in zyn pampierkeif
g'attakkeerd.
Dries. O dien Lorias heeft de meeting dur-'
ven attakkeren
Rochus. Zulk ras durft alles, byzonderlyk
als het zynen haet, zyne vraekzucht en afjonstig-
heyd kan voldoen. Hy heeft durven zeggen dat
de meeting eene woelzieke vergadering was,
samengesteld uyt eene bende garentwynders en
uyt verpandde notaris- en fabriekklerken enz.
enz. Hy heeft durven den spot dry ven met de
treflelykste menschcn onzer stad. Maer mannen
gelyk nen M. De Ryck, gelyk onzen gfrrrooten
Jef en consoorten die staet hy voor en verheft,
hv in zyn afzetsel van 'l Verbondof 't Verbond
N° 2.
Dries. O dien gemeenen Wat Eene woel
zieke vergadering! Eene bende garentwyders!!...
Alsof nen garentwynder zoowel geen trefl'elyk
man Kon zyn als den besten die er is. Zou mis
schien nen garenivvynder, om volgens hem, tref
l'elyk man te wezen, zich meer moeten laten
dienen voor kanonvleesch als nenrykeu? Wy
zullen er ons katte van spreken.
Rochus. Dit moet ievers hen kerel zyn zon
der hert of die 't hert averechts liggen heeft
en niet gevoelt wat er in't hert van nen vader,
of van een moeder omgaet, als zy hun kind moe
ten zien soldaet worden of naer 't slagveld op
trekken; nen kerel die waerschynlyk noch vrouw
n/W>n J,-inHorc huaft of Tiao)"» l»». Uin<)ai>c «1i« pp
zich met aen gelegen laet.
Dries. 'T is gewoonlyk zulken bugt die de
grootsle belangen van 't volk tegenkant, en die
zoo ongevoelig anderen zou konnen zien in stuk
ken kappen als nen afgekokten peerdenprossei:
aen een ziek en afgeleefd peerd 't herte kan af
steken.
Hel Aelstersch logiebladje zegt in zyn Nr van
zondag dat M. J. B. Jelie, Vader, zyn werkvolk
getrakteerd heeflAllerbest, dit doet ons
waeriyk groot genoegen, en wy wenscben uyt
den grond van ons bert dat M. J» B. Jelie alle
jaren zyn werkvolk wel traklere. Die brave men-
sclien verdienen liet zeker, zy mogen met hunne
Slt' Ursulafeest ook wel iets meer hebben. Doch
'l is daerom juyst niet noodig dal M. J. B. Jelie
zich derangere met zyne werklieden naer de
fabriek le doen komen om ze te trakteren, zy
zitten g'heel 'tjaer in de fabriek. Ilet ware al
zoowel te doen gelyk er noch achtbare meesters
doen die hunne werkmenschen ook trakteren,,
maer elk in zyri eygen buys. Die menschen heb
ben dit al zoo lief of nog liever, zy moeten dan -
met hunnen lepel, hun mes en fourchet tiaer de
fabriek niet loopen, en t'huys zyn zy beter op
hun gemak, en daerby z'en worden alzoo niet
geern rond de stad geleyd gelyk eene kudde
ossen die naer de weyde gedreven worden. Wat
er meer van is, 't en is den fabriekwerker alleen
dan niet die wel vaert, maer ook de vrouw, de
kinders en g'heel 't huysgezin, en dit is een
dobbel genoegen voor onze deftige werklieden.
OEcolampadius dit hoorende sticiT.
Nieuwe hulpbenden der Protestanten trokken op. Zy
waren nu 30,0U0 en de ealholieken 18,000.
Den 17 october, tweede overwinning der ealholieken.
700 protesianten sneuvelen, 5Ü0 verdrinken iu de rivier
naby bel strydveld.
De Protestanten krygen nog nieuwe magt en beramen
's nachts den vyand te overrompelen. De ealholieken
worden er van onderrigl en overdekken zich 's nachts
met hemden boven op de kleeren om malkander beter
te herkennen. Het was de derde nederlaeg der ketters
met verlies van zes duyzend mannen.
Den 31 october waren de catholieken met 6,000 man
cn de Protestanten met 8,0n(! eene vierde mael aen
'l gevecht. Nu waren de Protestanten door de Catho
lieken zelve hesprongen. Vele Protesianten wierden
gedood en meestendeels het overig gevangen.
De Catholieken schikten aen eene kerk eene prscessie
Ier eer van 0. 1.. Vrouw. Dit gerucht was voorbarig
verspreyd, cn de Protestanten namen hunne maetregeis
om den' stoet te overvallen, het beeld der II Moeder
Gods le ontrukken, aen stukken te houwen en te bran
den De Calholieke landmagl trok haeslelyk ter plaets,
cn men brengt tol 50M) het gelat der Protestanten die
er in het voet/and geraekten.
Hier sluvten wy onze reeks van gebeurtenissen op
dal hel gekletter van wapenen, hel beschouwen van
beblocdde gebergten, beken van bloed, heyligschen-
deryen en dooreen gezakte puynhoopcn den lezer niet
vervelen en vervaren.
Wv sluyten met <le dood van den ketter Zwingli.
Hy vvierd na eenige jaren opgevolgd du»>r den gebrand-
merklen Fransehman Calvyn, die uyt zyn vaderland
gejaegd eerst Straetburg en daerna Geneve ging be
derven.
Zyne geschiedenis bevind zich in alle boeken.
Marnix kwam van Brussel naer Geneve om aen den
beker zyner leering te drinken.
Uyt Geneve kwam de lëcring van Lulher uytgebreyd
door Zwingli herkneed door Calvyn in Vrankryk.
Dan volgen de ongelukkigste jaren van Vrankryks
geschiedenis. Moorden, branden, heyligschendcryen
begaen wierden als dagelyksche oefening.
Tot meerdere ongelukken btKmde de wulpschheyd
van koning Hendrik VIII in Engeland den weg lol het
instropmen der kellery die aldacr volkomen zich ves^
ligde onder de dwingelandy van Elisabeth Nog kwam
Knox, weggeloopen Monik, discipel van -Calvyn gelyk
Marnix, ook Schotland voegen-aen den verwoestingkriiig
der Proteslantscbe ketterven.
Dit was al geschied en in vollen uytvoer loen Marnix
met besef van 't voofgaende de Kamizool van ketlerscli
bedwang eu beeldenstorm kwam uentrekken aen het
vrye Belgenland.
Wy hebben gezegd in '1 1 van 'l eerste deel dat de
beeldenstormers en, oproerbenden zich schaerden in
twee lioopcn volks aen de grenzen van Vrankryk over
Valencyn eu over Yperen.
De plunderaers verkondigden le Hondschote Die
wilt het Evangelie dienen sebryve zich in. Daerop be
gonnen de verwoestingen langs Yperen het land. Den
groef Egmont, gouverneur der provincie, deed niets
om le beletten. De verwoesting en de geuzenpreek ging
dt)or al Vlaemieren in Holland.
Den hertog van Alba wierd door Philiopus II uyt
Spanje gezonden om de onlusten te stillen.
