22<!e Jaer. Zondag,' 24 November 1867. N° 1110»
VERTREKUREN UYT AELST A VE 15
(5 FRANKS 'S JA15RS.
VERTREKUREN UYT VOGLENDE STATIËN t
DE DRANKWINKELS.
Een voorbeeld.
Hel koppel van twee.
DEMBERB01E
Denfl. 8-25 8-33 12-2 3-15 6-15 1 Gend. (6-05 vrvdag) 7- 3 (E 1«9»3° kl. 8-32
U'keren 5-95 8-33 12-25 3-15 6-15 S 8-32'9-25 12-48 3-18 C IS 6-30 9-10
Bras. 7-58 8-31 E(! 23 k1) 8-40 11-40 11-57 1-20 si Brugge, Osl. 7 (.13 E 1 2 3 kl). 8-32 8-32 12-25
2-45 5-47 E(l' 2« 3' k1) 5-52 8-80 12-48 6-15 6 30
lleeh. 5-23 8-31 E(1 93 kl.) 8-33 8-46 U-40 X. [roornvk, Kortryk, Moescrorn, Byssel (langs
11-37 1-20 2-43 3-15 5-52 8-30 S Gend) 8-32 8-52 12-25 12-48 3-18 0 30
Antw 3-25 8-31 Efl 2 3 kl.) 8-33 E(1 23 kl) 8-46 D
11-40 11-57 1-20 2-45 3 15 5-528-50 >001 n RWS: j
tol Korlrvk 7-alerd. en Zondag.
Ieuv. Thienen Luvk Verv.,.Landen. o-25 8-31 37
8-33 El 23 kl.) '8-46 11-40 11 57 3-15 5-32 Ninove, Geersb. Ath, 7-58 2-45 5-52
8-50 H Bergen, Quiévrain, Namen, 7-58 2-45 5-52
VAN ANTWERPEN NAER: Lokeren, Gend, 5-30 7-30 9-00 11-00 3-00 0-00 6-30 7-00
VAN GEND NAER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen, 6-30 9-30 10-50 2-50 5-35 6-55.
Ie Lede slaen al de konvoys uylgenomen de Expres. Te Idegem en Santbergen slaen
de konvoys. Te Gyseghem staen stil al de konvoys. Te Denderleeuwstaen al de konvoys
uylgen. de venrêkken van Brussel 6-30 8-12 12-15 5-50 0-00 en uyl Aelsl 8-31 TI-40 1-20 5-47.
Vertrekuren uyl Denderleeuw naer Brussel 8-11 8-59 12-10 2-58 6-05 9-02 9-07.
fuique Sunn
VAN LOKEREN NAER
Dendermnnde, Aelst, "7-05 10-55 1-55 K-0'0 7-38
Ninove, Geeraerdsbergen, Ath, 7-05 1-55 5-00 'O-DO 0-00
VAN ATH NAER
Geerae'rdsb, Ninove, Aelst. Dendermonde, Lokercn 6-55 8-12:Geernrdsb. 10-35 4-15 7-35.
Lessen, Geeraerd3bergen, Ninove, Aelsl 6-55 8 12 Geerards. 10-35 4-15 7-35.
Brussel (lang Denderleeuw) 6-55 10-35 4 15 7-33.
Gend, Bruggse, ostende(langs Aelsl). 6-55 8-12 Gend 10-35 4-15 Exp.
van Ronsse naer Audenaerde, gend. 8-05 11-25 3-20 4-25 fr-22.
VAN BRUSSEL' NAER
Aelst, Gend, 6-30 E 1 2 3 kl.) 7-30 8-12 11-20 12-15 Exp. 2-)4 5-10 5-50 8-13
Ninove; Geeraerdsbergen, Alh (langs Denderleeuw), 7-30 10-30 2-14 3-10 0-00.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelst) 7-36 U-33 OIM'O 2-92 5-29 8-18 (langs Mech.) b-50 8-56 3-36 8-< 9
Aelst 7-36 0-0O i4 33 00-00 2-22 5-29 8-18 0-00.
van BRAiNÉ-i.E-cöMTE naer Enghien, Geerardsb, Sottegeni, Gend, 6-51 11-04 4-07 7-53
van gend naer Soltegem, Braine-ïe Comte, 6-10 0-00 3-25 0-00
AELST, DEN 25 NÖVEMBEH 1867.
Om liet dobbel doel te bereyken, namelyk 0111
liet kiezerskorps te zuyveien van 'een groot getal
persoonen welke er tegen alle regl deel van
maken, en om 't land te verlossen van den kan
ker der drankwinkels, die den ondergang van
zooveel familiën en gemeentens veroorzaken
0111 dit dobbel doel te bereyken, is een voorstel
door onzen afgeveerdigden, M. Lienart, ter volks
kamer neergelegd. Ongelukkiglyk wilt het Minis
terie, 't geen, dank zy aeu een twaelftal .valsehe
kantienkiezers van Gend, de meerderbeyd be-
iiouden lieéft en behoud, zich van deze onont-
beerlyke medewerkers niet-ontmaken, en is M.
ïu'óre, met al de doortrapthèyd zyner walenlael,
dit voorstel komen bestryden. liet kwaed loo
chenen dat de sterke dranken by de volksstanden
aanrichten het vermenigvuldigen der genever-
kroegen aeu onweêistaenbare oorzaken toesehry-
vtrtr, en de houders der drankhuyzen afschil
deren als voorbeelden van order en zedelykheyd,
die, onder alle opzichten weerdig zyn in de kie-
nijigen te gebieden, ten nadeele der begoederi en
des treffeiyken werkmans aeu de openbare zaken-
deel te-nemen, ziet daer, landgenoten, wat mi
nister Frère met eenen droevigen moed gedaen
heeft, en waerin hy zoo wel gelukte, dat dit zoo
hillyk als reglveerdig voorstel door de slaefsche
nreèrderbeyd is verworpen geweest. Dit was te
verwachten, want die meerderbeyd zou alles
sfemmeu, ze)t's dat Ons fleere Hendrik heet.
Ondertusschen groeyt liet kwaed meer en meer
«en en zal welhaast, wanneer de gebruykeu te
«eerzuilen ingeworteld zyn, zonder geneesmid
del wezen. Dë-openbare zeden en gezondlieyd
«ellen er meer door verliezen dan men door al
de rnaetregels van gezondheydsleer, door alle
■rnaetregels van verlichting, beschaving en on-
derwys zal konnen goed stichten, terwyl liet
testuer van Siaet, Provincie en Gemeente zal
werheerscht wezen, (gelyk liet reeds op zommige
jplaelsen is,) door een element welk, in menige
omstandigheid, aen de wezenlyke belangen der
samenleving, vyaudig.is.
En men zegge niet, dat de drinkhuyzen zich
vermenigvuldigd hebben ingevolge de noodwen
digheden, of door het verhoogen des dagloons,
in een woord, door den welstand by de werken
de standenNeen, den heer Sabatiêr, libe
ralen volksvertegenwoordiger, heeft klaer bewe
zen, dat het overgroot getal gepatenteerde drink
huyzen geboren zyn door de staetkundige driften,
eu dezelve altyd en overal volgens de hevigheyd
des stryds aengegroeyd zyn.
Hebben wy hier van geene voorbeelden byna
in alle steden of gemeentens waer eene plaetse-
lyke of staetkundige verdeeldheyd heefscht
Is liet getal herbergen en kantienen aldaer
niet verdubbeld, enkelyk om hierdoor kiezers
te maken welke op voorhand altyd aen eene
party verkocht zyn
Ja, deze daedzaken zyn te klaer om te konnen
geloochend worden en nochtans veynst het
ministerie dit niet te weten aengestooten door
die geheyme dryfveer van de welke M. Lienart,
in zyne redevoering gewaegde.
Eene kleynearenlialing tot staving van dit. alles.
Op eene 'gemeente welke ik bovenal goed ken
ontstond er, over vele jaren eene plaetselyke
verdeeldheyd. Het bestuer, na eene klopping,
legen zyne verwachting in de kiezing gekregen
te hebben, willende dezelve herstellen, besloot
dat den eenigsten middel was het maken van
kiezers, meest allen door den verkoop van sterke
dranken. Den gemeente secretaris, hoofd eu
aanvoerder der party zag hierin een dubbel be
lang het behoud zyner oppermacht in de ge
meente, en het verkoopen van zynen genever'
aen de kantienbazen, daer by slyter van sterke
dranken was. Onnoodig te zeggen, dat er dan
metiever en vlyt. gewerkt'wierd, ook klom het
getal der debitanten spoedig van 20 tot 53 en zag
men in alle wyken en straten kargienen openen.
Tot op den voorvloer van een klei/n hups, den welken
tevens voor koepstal diende, wierd er gedurende
eenigen tyd snaps geschonken. (Ik waerborg
deze bezonderheyd). Dezen middel had /.ynge-
wenscht uytwerkselzooveel genever jaerlyks
meer verkocht, zoo veel kiezers gewonnen welke
den zegeprael in de kiezing gaven, want de
tegen party, door gebrek aen goede verstand
houding of andere beweegredenen, volgde dezen
middel niet naer en bezweek onder de slagen der
geueverbazen.
Onderwyl is den drift en genegenheyd voor de
sterke dranken by het volk aldaer ontstaen, te
meer daer zy in den eersten, wekelyks eenige
liters mogten gaen kosteloos drinken doch nu,
dat de gemeente bedaerd en de tweedracht uyt-
gedoofd schynt, blyveu de kantieuen nog bestaen
en ziet men, vrouwen, dochters, jongelingen enz.
aengepovd door die gewoonte welke als eene
noodzakelykheyd is geworden, dagelyks met. hun
eygen geld gaen borrels drinken gelyk zy vroe
ger met liet geld en op rekening van de stichters
der kantienen dronken. Welken stoffelyken en
zedelyken voortgang!
Ziedaer het uytwerksel van den genevercyns
op eene kleyne gemeente De ware uyidrukkiug
der kiezingen vernietigd, en hét zedebederf, door
het inisbruyk der sterke dranken ouder het volk
verspreyd
Wanneer zullen onze wetgevers zulks begry-
pcn Wanneer zullen zy de welvaert van liet
volk en der zamenleving raedplegen in plaets
van de belangen hunner party Ah ik vrees
uiaer al te zeer, dat men er té laet zal aen den
ken, wanneer de kwael ongeneesbaer zal gewor
den zyn.
In dezen toestand hebben wy allen eene pligt
te vervullen dat meesters en oversten hun gezag
gebruyken om hunne onderdanen en dienstboden,
door overtuygeude en andere middels, van de
sterke dranken al te trekken; dat zy eerst liet
voorbeeld geven dat de bestuurders ook alle
poogingen aanwenden om dezen uytslag te be
reyken, dat bovenal de lieeren geestelyken, wier
zending van zedelyking hiertoe eerst geschikt is,
met iever moed en hardnekkigheyd Ie velde trek
ken, tegen dit schendig inisbruyk, dat zoo vele
ongeluk'kigen maekt. Medegedeeld,)
Ploeg. Maer vriend Pluymstreker, terwyl
wy hier np toch alleen zyn, zeg my eens, wat
peyst gy van onze affairekens My dunkt dat z'er
uytneinende sober uytzien, en riat wy, in plaets
van te winnen, gedurig meer en meer aehteruyt-
gaeu.
Pluymstryker. Dit vind ik niet, Ploeg, ter
conti arie, onze affairekeus, volgens my, staen
g'heel brillant. Onze logiebazèn zyri tegenwoor
dig bezig met het francmaponsbestier zoodanig te
grondvesten, dat het, na korten tyd, met Belgiën
en met g'heel den belgischen papenwinkel zal op
geschept zyn.
Ploeg. Als 't maer waer is, vriend 'k zal
't gelooven als ik het zal zien. Zeker is 't dat wy
hier te Aelst kompleet uytgebrand zyn en niet
meer moeten peyzen van hoven'te geraken. 'T is
onzeggelyk' wat al kwaed de publieke zittingen
van den raed aen ons kliekske doen. AI onze
klodden komen daer aen den dag, en de stad ziet
var, langsommeer wat onzen winkel is.
Pluymstb, Maer waeronr slopt Zander den
bek niet aen die negen nieuwe kerels En gy, in
uw bladje, dryf er den spot meê, maek ze belag-
chelyk, eu, is't uoodig, trek ze maer door de
goot.
Ploeg. Dit alles word genoég gedaen,
Pluymstryker. Had gy inde laetst zitting geweest,
ge zoud onzen Zander bewonderd hebben. Zonder
exageratie, hy overtrof al de Martins van al de
opera's comiek. Hy was waerlyk ravissant om
zien als hy in eens vol majesteyl zich opregtte,
de borst vooruyt, 't hoofd in de iocht, met d'èene
hand een papierke zwaeyde, en met d'andere
hand op het papierke sloeg, om te zeggen (luer
staët liet menschenÉn dun met een air van
volle viktorie 't papierken op de tafel roeyende,
stelde hy zich met zyne twee handen in zyne
twee broekzakken aen 't grimlagchen naer het
publiek net alsof hy een mirakel kwam te doen...
Dit was waerlyk verrukkend, en nog byzonderlyk
als hy zyne oogblikken op Lienart en Betliuire
neêrschotmen zou gezegd hebben twee blik
sems welke deze mannen gingen in stof en
poeyer slaen.
PluymstbHet publiek was zeker getroffen
van de rol die Zander speelde?
Ploeg. Ba 'l en doet't klerikael gespuys
zat te lagchen dat het schokte, en in 't uytgaen
hoorde ik eenen zeggen Zander heeft maer eene
lange baguette meer te kort om den sehoonslen
liedjeszanger van de wereld te zyn. Aen dit
volkske is geen hand te steken.
Pluymstr. Het spyt my voor Zander, 'k zie
ik wei dat den man zyn besté genoeg tracht te
doen om 't logieklieske slaende te houden, maer
'k geloof met u dal het hier niet meer zal pakken.
Doch, ge moet hem wat encourageren en goeden
raed geven. Ge moet hem zeggen dat hy zynen
haet tegen de meerderbeyd wat beter moet
cacheren, en wat min Jan Klaes spelën, daermeê
zai hy zich zoo belugclielyk eii zoo hatelyk by
't volk niet maken.
Ploeg. Zander veynst fyn genoeg dat hy
zicii daer boven stelthy heelt noch raed noch
encouragement uoodighy verstaet hy heel
wel zyne valsehe positie, 'hy weet heel wel
dat hy hier, tegen den dank van 't volk, den,
meesier speelt, en hy is zeer ferm gedecideerd
in zynen post te biyvèn zoolang liet mogelyk is,
wel verzekerd tla! lïy binnen twee jaren neit teen
tegen zyn aclnerste zal krygen en voor altyd zal
moeten rusten. Maer iets wat ik niet versta, is
uwe goê opinie over den staet onzer affairkens.
Ge vind gy dat ze zoo brillant staen.
Pluymstb. Zeker, en g'heel brillantweet ge
niet dat onze logiegnsteu hyna overal aen 't hoofd
zyn van 't onderwys, aen 't hoofd der gemeen
tens, aen 'l hoofd van vele tribunalen, aen het
hoold van het leger, van de kamers, van den
senaet. Zy beschikken over alle vette piaetskens,
over alle eerepostjes, immers zy zyn byna mees
ter van alles. 'T en is maer liet kerkegoed dat zy
nog moeten trachten in te palmen en dit zal ook
komen, als de bloedwet eens in de kamer zal
doorgegaen zyn.
Ploeg. Gy geeft my een beetje moed, Pluym
stryker, maer 'k vrees, dat wy eens met eene
slechte kiezing allermiel gelyk zullen door de
mande dingeren 't volk is boos tegen ons
Maer peyst gy dat de bloedwet zal doorgaeu
Pluymstb. En waèrom niet? Wy zyn de
meerderheyd pi de kamer, en dus konnen wy
alles doen doorgaeu wat wy willen. Zoo lang de
domme Belgen voor de libei haters kiezen, blyven
wy meester en d.oer, wy de Belgen dansen gelyk
wy flüyten.
Ploeg. Maer 'k geloof niet dat zy voor de
bloedwet zullen kiezen die wet is zoo hatelyk.
Pluymstb.'T is waer, die wet is .hatelyk,
maer 't meesteudeel der liberalen zullen ze stem
men, omdat de logïën hun den duym op de keel
zetten. Oiidertlisscheri werken onze brusselsche
kopstukken om klerikale stemmen te winnen in
de Kamer, en de lioerhatersgazetten trachten het
volk te blindlappen over die wet, terwyl de groo-
te catholyke dagbladen zvvygen, iets wat ik niet
begryp. Moest het volk weten wat schroomëlyke
gevolgen die wet gaet hebben, nooyt zou zy kon
nen doorgaeu.
Ploeg. Het vólk weet het genoeg 't is daër-
om dat liet overal meetings houd om tegeri die
bloedwet te protesteren.
Pluymstb. Wy moeten die meetings bevech
ten, want onze opperbazen vreezen die volks-
betooningen gelyk 't vuer in hunne oogen. Daer-
oni moet er den spot meê gedreven worden en
trachten door leugens en schalkheden te doen
gelooven dat er geene bloedwet te vreezen is,
dat. de meetings eenen oorlog zyn tegen wind
molens, gelyk 't Verbond nog al fyn afgegeven
heeft. Ondertusschen zyn onze mannen ernstig
bezig met die wet te bewerken om er de koppige
klerikale Belgen eens duchtig meê af te geesselèn
en ons francmafonsryk in Belgiën voor goed te
grondvesten.
En wat nog't beste is vo'or onë, ;t is dat wy
met de wet op de kerkgoederen ook zullen mo
gen meêlekken aeu den klërikalerf vetpot. Wy zul
len van den kerkraed benoemd worden om te
helpen hel kerkegoed bestieren, en gy weet wal.
goê bestierders wy zyn. Maer wacht u van er af
te spreken in uw bladje, ge zoud onze francma-
Consplanneu verraden, gelyk eenen onzer man
nen, den faineusen Victor Hugo, onlangs gedaen
beeft.
Ploeg.Hoe heeft dien kérel ons verraden?
'K meende dal dien vent zooveel verstand had.
Pluymstb. Ja liberael verstand, 't is te zeggen
om goddelooze eu zedelooze boeken te schryven,
gelyk meest al onze mannen van verstand
Ploeg. En waerin heeft hy ons verraden
Pluymstb. In zyn losbollig klappen", hv was
over eenige dagen de schoone cathedralé van
O. L. V. te Antwerpen gaen bezigtigen, en ver^
rukt over dien prachligen bouw, Weihoe! zey hy,
in dien kostelykeu tempel gedoogt gy nog ËEN
KRLYS 'T is onverdragelyk, waer is dan
uw progres?
Ploeg. Ik zie ik niet dat hv ons daerrtit'ë
verraden heeft. Wy liberhaters-francmaeons zyn
al van zyn gedacht.
Pluymstr. Ja, maer hy voegde er nog wat
anders by, waerdoor hy de wel op 't kerkegoed
zou konnen doen mislukken. Hy gaf g'lieel zyli
gedacht over die wet, en zyn' gedacht kwam
grootendeels overeen met 't gedacht onzer brus
selsche kopstukken, met dit verschil dat lly het
met meer vryheyd durfde Uyten dan onzë liberale
mannen. Hy zey onder andere dat de revolulië
alleen bekwaein is dien staet van zaken tê veran
deren; dat dekerken loebehoorennietaehde kerk
fabrieken, maer aen de gemeentens dat het volk
zelf en niet den staet den priester nioet betalen,
en dat den priester zyne kerk moet huren. Die
kerk van O. L. V. mag den priester gebruyken
mits er jaerlyks 300,000 franks voor te betalen
en is hy niet ryk genoeg, dat hy eene andere kerk
iiure, 't zy die van St-Andries, of van St-Jacobs,
of van d'Augustynen, ol' van St-Antonius. Deze
zyn boter koop. Wy hebben immers kerken te
verhuren aen alle pryzen.
Wat aengaet de cathedrale kerk van O. L. V.,
het spyt ons, maer er is nen jood die ze in huer
gevraegd heeft voor 300,000 hanks, dus wy ver
huren de cathedrale aen de Joden enz, enz...
Zoo sprak dien liberalen kerel, en onder ons ge
zegd, ik ben geheel van zyn gedacht, maer laet ef
ons toch niet van spreken, want moest ons plan
uytkomen, de wet over het kerkegoed zou hief
nooyt konnen doorgaen.
Ploeg. Reken op mynë discfëtiehet zal
nooyt van myne tong vallen. Salut,
Pluymstr. Adieu Ploeg
De mannen uyl 't Verbond korideri hiiri riydig'
spyt niet verkroppen omdat, ter gelegënheyd der
stadsrekening over -1860, de meerderheyd van
den gemeenteraed, al den neus te steken in de
zaken die door de afgekookten beridderd zyn
geweest, misbruyken en onwettigheden heeft
aen den dag gebragt die de liberale bestuerders
geern zouden verdoken houden.....
Om die reden speelt M. Monfils ill zyii vërslng,
volgens 't Verbond, den moedwilliger!, den nydi -
gaerd, den onkundigen, den Schynhëyligeh en
wat weet ik nog alom die zeilde reden zyn
MM. Lienart, Gheeraerdts en Bethune riietwetëfs,
schooljongens, sukkelaers en meer andere dingen
te veel en te lang om te meldenMaer den
burgemeestero dit is, volgens 't Verbondtien
anderen Jan, nen financier zonder weêrga, liet-
moddel der hestilefders, nen kerel dié boven op
zyn lyl' vail nen meter en half lehgt'ë tiert kop
staen heeft, Waerin al de kennissen, wetenschap
pen, geleerdheyd kunde wysheyd ende zoo
voorts gelogeerd zyn gelyk de haringen in de
tonne, immers nen kadé dié Wel zeventien mi
nisters van finantiëp zou deh baerd afdoen Zon
der zeep noch scheermes, Ongelukkiglyk hééft de
slad Aelst maer weynig met al die geleefde, fyiie,
kundige en diepgrondige kennissen gewonden
integendeel, M. deii Burgemeester Heeft ze Zoo
danig helper! in den krot dompelen, dat in 18
jaren tyd, hare sëhüld niet Over de VIER HON
DERD DUYZEND FRANKS VERMEERDERD is!.,
Dit weten de burgers maer al té wel, dit onder
vinden zy als zy op hunne CoutribüliebiIjetten dë
verpletterende opcentenlitanie lezen. En 't geen
zy ook weten, is dat M. Van Langenhove, als hy
schepen was, zeer nauwkeurig opletlede om tot
den laetsten centiem van zyne jaerwedde op te
stryken.,..:.... Maer van al de kennissen, weten
schappen etc. die de krabbelaers nvt 't Verbond
aen den grooten Jeff toeeygenen, d'aefvan weet
er te Aelst niemand te spreken ten zy zy alleen,
Wel mag 't hun bekomen.
In hun oiaiik verslag övëf de gemeenteziffiNg'
vertellen de Ferlwndsliefhebbers dat den Burge
meester eene halve uer school gehouden heeft
en de eyfferies wel twintig keer aen de klerikaleït
heelt uytgelegd, en dat zy er dan nog geen letter'
van verstonden....,Wy voegen ons telgeer»
by de leden der catholyke meerderheyd, wy oöt
verstonden er geen letter van, doch't geert Wy
maer al te wel bemerkten, is dat den schOöli'ói
Van Langenhove zyne eyfferies, om zeer gegrond*
de redens, maer half gaf; want als hy de misbrüy--
keh en onwettige akten die M. Bethune ontdekt
had, namelyk dat een liberael gemeenteraedslid
in een ot twee aenbestedihgen voor leveringen
aen de stad aennemer verkiaerd is geweest, eu
dat de afgebrokens bouwmaterialen van de oude'
gendarmerie naer den aennemer zyn gegaeti fit
plaets van naer de stadsmagazynen ie zyn over-
gebragt, als hy daerover moest les van cyfferen
en besturen geven, dan heeft den grooten Jetï
den bek stiliekens in de pluymen gestopt,
